Μάθημα ποντιακής γλώσσας Τσιγκούνης – εγουευτέας– Γράφει ο Παναγιώτης Μωϋσιάδης

Η ποντιακή γλώσσα είναι η αρχαιότερη ζωντανή διάλεκτος του κόσμου.

Για τον λόγο αυτό είναι ασέβεια και ασέλγεια να κακοποιείται και να παραχαράσσεται.

Κάθε λέξη και συλλαβή πρέπει να μπαίνει στην κατάλληλη θέση , για να μπορεί να αποδίδει τα βαθύτερα και ακριβέστερα νοήματα της γλώσσας.

Είναι ίσως η πιο κωδικοποιημένη και ακριβέστερη γλώσσα,  που θα έπρεπε να μελετάται από τις γλωσσολογικές έδρες όλων των πανεπιστημίων του κόσμου.

Η προσπάθεια κάποιων να γράψουν ποντιακά τραγούδια μεταφράζοντας στα ποντιακά  νεοελληνικά δίστιχα αντιστοιχεί με την πλήρη κακοποίηση της γλώσσας,  γιατί ο εκφραστικός ποντιακός κώδικας είναι τελείως διαφορετικός από αυτόν  της νεοελληνικής.

Για να δούμε σήμερα, πώς κωδικοποιείται γλωσσολογικά η έννοια του τσιγκούνη, κοινώς τσιφούτη:

Η αντίστοιχη λέξη του φειδωλός-τσιγκούνης –σπαγκοραμμένος είναι στα ποντιακά  ο  εγουευτέας.

Εγούεμαν=  φειδώ  -τσιγκουνιά.

Εγουεύω ή γουεύω  = φείδομαι να δώσω κάτι . Υπάρχει η αντίστοιχη φράση: ( ντό πολλά εγουεύ.)

Τον τσιγκούνη τον έλεγαν και σπιχτόν ή σπιχτωτόνή σπιχτοχέρ’  = γλίστρος, φιλάργυρος.

Υπήρχε και η λέξη τσιφούτ’ς= παρονυμικό όνομα του εβραίου.

Εβραίος = ο τσιγκούνης . Υπάρχει  η φράση : ( Χάσονατόν,  τον εβραίον ), πολλά εβραίος έν.

Πώς εκφράζονταν και τι έλεγαν για τον τσιγκούνη:

Ας ατόν κορώνα ‘κι γαστρούται =  για ανελέητασπαγκοραμμένο

Ας ατόνκερέτς ‘κι τρώς.. = για φιλάργυρο και άπληστο

Τον τετέν ατ’ πα ‘κι φάζ’ = για υπερβολικά τσιγκούνη

Έναν βούραν αλεύρια εφτωχόν ‘κι δί’= για ανάλγητα τσιγκούνης

Τον  θεόν ατ’ πα ‘κι θυμιάζ’= για αθεόφοβα σπαγκοραμμένο.

Τον άγγελλονθυμίαμαν΄κιδί’= για  τσιγκούνη και αχάριστου

Το σκατόν ατ’ πα ξεραίν’ και τρώει  ατό. = για υπολογιστικά  φιλάργυρο.

Φοάται να χέζ’ γιαμ πεινά. = για παθολογικά φιλάργυρο

Το χέρ’ ν ατ’ τρομάζ’ =  αυτός, που φοβάται να δώσει.

Το χέρ’ν ατ’ κοντόνέν’=  αυτός, που δεν απλώνει το χέρι να  δώσει.

Τοχέρν ατ’ ‘ς σηντσόπεν‘κι βάλλ’ = αυτός, που περιμένει να πληρώσουν οι άλλοι.