Σοβαρό πρόβλημα με αδήλωτα ακίνητα στο Κτηματολόγιο επανέρχεται στο προσκήνιο, προκαλώντας ανησυχία σε εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες ή κληρονόμους, οι οποίοι κινδυνεύουν να χάσουν την περιουσία τους εάν δεν προχωρήσουν άμεσα στις απαραίτητες ενέργειες.
Τα ακίνητα αυτά, πολλά εκ των οποίων έχουν περάσει στα χέρια κληρονόμων που δεν έχουν ακόμη προχωρήσει σε αποδοχή κληρονομιάς ή αγνοούν τη διαδικασία, χαρακτηρίζονται προσωρινά ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» και, αν δεν δηλωθούν εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών, περνούν οριστικά στην κυριότητα του Δημοσίου.
Σύμφωνα με ειδικούς, η κατάσταση επιδεινώνεται από την ύπαρξη αυθαίρετων κατασκευών σε αρκετά από αυτά τα ακίνητα. Συγκεκριμένα, πρόκειται για οικήματα ή προσθήκες που δεν έχουν δηλωθεί ούτε στην Πολεοδομία, ούτε στο Ε9, καθιστώντας τη διαδικασία ακόμα πιο περίπλοκη. Οι κληρονόμοι, σε πολλές περιπτώσεις, δεν γνωρίζουν καν την ακριβή νομική και πολεοδομική κατάσταση των ακινήτων ή δεν είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν στο κόστος και στις διαδικασίες νομιμοποίησης.
Η σύμβουλος πολεοδομικών θεμάτων και τοπογράφος-πολεοδόμος Γραμματή Μπακλατσή, μέσα από οδηγό που παρουσιάζεται από την εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ», επισημαίνει ότι οι πολίτες πρέπει να κινηθούν άμεσα και με πλήρη γνώση των απαιτήσεων, ώστε να προστατεύσουν την περιουσία τους. Τονίζει ότι η δήλωση στο Κτηματολόγιο μπορεί να γίνει ακόμη και χωρίς την ολοκλήρωση της αποδοχής κληρονομιάς, ενώ κάθε συγκληρονόμος οφείλει να δηλώσει το ποσοστό που του αναλογεί. Η μη δήλωση οποιουδήποτε ποσοστού έχει ως αποτέλεσμα αυτό να καταχωρίζεται ως «αγνώστου ιδιοκτήτη».
Ακόμη και σε περιπτώσεις όπου δεν υπάρχουν συμβόλαια ή όταν η παραχώρηση έχει γίνει προφορικά, οι κληρονόμοι μπορούν να προχωρήσουν σε δήλωση με τα απαραίτητα νομιμοποιητικά έγγραφα, όπως ληξιαρχική πράξη θανάτου και τα πιστοποιητικά μη αποποίησης και μη δημοσίευσης διαθήκης. Εάν υπάρχει διαθήκη που δεν κατονομάζει συγκεκριμένα το ακίνητο, η δήλωση είναι και πάλι εφικτή, αρκεί να τεκμηριώνεται η κληρονομική σχέση.
Όσον αφορά τα αυθαίρετα, η αποδοχή κληρονομιάς δεν εμποδίζεται, αλλά απαιτείται σύνταξη τοπογραφικού διαγράμματος ΕΓΣΑ 87 και ανάληψη της ευθύνης για τη νομιμοποίηση ή την κατεδάφιση, ανάλογα με τους πολεοδομικούς όρους. Αν οι κληρονόμοι δεν μπορούν να καλύψουν πλήρως το κόστος, μπορούν να καταβάλουν μόνο το παράβολο και να μεταβιβάσουν το ακίνητο με δέσμευση για μελλοντική τακτοποίηση.
Η χρονική στιγμή κατασκευής του αυθαιρέτου παίζει καθοριστικό ρόλο στον υπολογισμό των προστίμων και μπορεί να αποδειχθεί με αεροφωτογραφίες ή δημόσια έγγραφα, όπως δηλώσεις Ε9 ή παλιά συμβόλαια. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα μεταβίβασης με προκαταβολή του 30% του προστίμου και εξόφληση του υπόλοιπου σε δόσεις, πρόβλεψη που ενσωματώνεται στο συμβολαιογραφικό έγγραφο.
