-Η Κοζάνη ένα από τα μεγάλα Ιστορικά Κέντρα ανάπτυξης του Ελληνικού Διαφωτισμού αποκτά την Πνευματική Εστία που της αξίζει, υπογράμμισε ο Προκόπης Παυλόπουλος
«Κοιτίδα Γνώσης» και «Λίκνο Επιστήμης και Σοφίας», χαρακτήρισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας την Κοβεντάρειο Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης, η οποία κατά λογική ακολουθία θα αποτελέσει «Εθνική Πνευματική Εστία», εγκαινιάζοντας το πρωί της Τετάρτης με μία λαμπρή τελετή, παρουσία πλήθους κόσμου και του συνόλου του πολιτικού προσωπικού, το νέο σύγχρονο κτήριο, στο οποίο βρήκε στέγη η ιστορική βιβλιοθήκη της πόλης.
Ο δήμαρχος Κοζάνης Λευτέρης Ιωαννίδης, αφού ευχαρίστησε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παύλοπουλο, για την τιμή που έκανε στο δήμο να παραστεί στα εγκαίνια της βιβλιοθήκης, τον ανακήρυξε επίτιμο δημότη του δήμου και του επέδωσε το Κλειδί της πόλης. Από την πλευρά του ο μητροπολίτης Κοζάνης και Σερβίων Παύλος, ο οποίος τέλεσε την τελετή των εγκαινίων, δώρισε στον Πρώτο Πολίτη της Χώρας πιστό αντίγραφο της εικόνας της Παναγίας Ζιδανιώτισσας. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ευχαρίστησε για τη μεγάλη τιμή που του αποδόθηκε, μια τιμή που μετατρέπεται σε «χρέος» δικό του, ώστε διαθέσει όλες του τις δυνάμεις για να ανταποδώσει και πρώτα απ’ όλα, διαβεβαίωσε πως «θα κάνω ότι είναι δυνατόν να ολοκληρωθεί σε ένα έτος το Μουσείο της Βιβλιοθήκης».
Αναφερόμενο στη σημαντικότητα της βιβλιοθήκης, ο εξέχων προσκεκλημένος του δήμου Κοζάνης, ανέφερε ότι «η βιβλιοθήκη της Κοζάνης από την ίδρυσή της το 1668 αναδείχτηκε «ιστορική» όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για όλη την περιοχή των Βαλκανίων». Σημείωσε μάλιστα πως «δεν είναι τυχαίο ότι «σήμερα η Βιβλιοθήκη αυτή θεωρείται – και δικαίως – η δεύτερη μεγαλύτερη Βιβλιοθήκη μας μετά την Εθνική Βιβλιοθήκη», γεγονός που καθιστά την Κοζάνη ως ένα από «τα μεγάλα Ιστορικά Κέντρα ανάπτυξης του Ελληνικού Διαφωτισμού.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας του Προέδρου της Δημοκρατίας:
«Με ειλικρινή αισθήματα πραγματικής Εθνικής Ανάτασης εγκαινιάζω σήμερα μαζί σας το εμβληματικό νέο κτήριο της Κοβενταρείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης. Η Bιβλιοθήκη αυτή εμφανίζει, τουλάχιστον για τον Ελληνικό χώρο, πολύτιμα στοιχεία μοναδικότητας, αν αναλογισθούμε ότι μετράει -από το 1688 όταν και πρωτοϊδρύθηκε, από τον δάσκαλο Γρηγόριο Κονταρή, στο πρώτο σχολείο της Πόλης- τρεισήμισι αιώνες αδιάλειπτης λειτουργίας. Και σ’ αυτή την πορεία η Κοβεντάρειος Βιβλιοθήκη Κοζάνης αναδείχθηκε ιστορική όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για όλη την περιοχή των Βαλκανίων. Διόλου τυχαίο λοιπόν ότι σήμερα η Βιβλιοθήκη αυτή θεωρείται -και δικαίως- η δεύτερη μεγαλύτερη Βιβλιοθήκη μας μετά την Εθνική Βιβλιοθήκη.
- Υπό τα ως άνω δεδομένα, θεωρώ ότι αποδίδω στο ακέραιο την ιστορική πραγματικότητα λέγοντας ότι η Κοζάνη, ένα από τα μεγάλα Ιστορικά Κέντρα ανάπτυξης του Ελληνικού Διαφωτισμού, έχει πια αποκτήσει την Πνευματική Εστία που της αξίζει. Και για να γίνω σαφέστερος:
Α. Το νέο αυτό κτήριο, με την ολοκληρωμένη αρχιτεκτονική του αρτιότητα και τον υπερσύγχρονο εξοπλισμό του, αποτελεί πραγματικό υπόδειγμα Βιβλιοθήκης, η οποία ανταποκρίνεται στις ανάγκες των καιρών, δικαιώνοντας μάλιστα την κληρονομιά και παράδοση αιώνων που έχει πίσω της. Το όλο εγχείρημα της Κοβενταρείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης θα κορυφωθεί, πιθανότατα μέσα στον επόμενο χρόνο, με την κατασκευή του «Μουσείου της Βιβλιοθήκης», όπου και θα στεγασθούν οι σημαντικότεροι από τους θησαυρούς της.
Β. Και μιας και μιλώ για τους θησαυρούς αυτούς, πρέπει προηγουμένως να διευκρινισθεί ότι το νέο κτήριο της Κοβενταρείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης κλείνει μέσα του 153.000 τόμους, 380 χειρόγραφα και χάρτες, 315 κώδικες, 70.000 λυτά έγγραφα καθώς και 400.000 ψηφιοποιημένες σελίδες. Μεταξύ των θησαυρών της μνημονεύω, εντελώς ενδεικτικά, την Χάρτα του Ρήγα -στην έκδοση του 1796-1797- την «Περί Ζώων Ιστορία» του Αριστοτέλους, όπως εκδόθηκε από τον Άλδο Μανούτιο το 1497 στην Βενετία, τον Παγκόσμιο Χάρτη του Ανθίμου Γαζή (1800), το Λεξικό του Σουΐδα (1499, έκδ. Δημητρίου Χαλκοκονδύλη), τον Κώδικα της Ζάβορδας και τα Αρχεία της Μητρόπολης Σερβίων Κοζάνης.
- Όλα τα προαναφερόμενα εξηγούν γιατί ο ισχυρισμός μου, ότι η Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης συνιστά υπόδειγμα σύγχρονης Βιβλιοθήκης, ανταποκρίνεται πλήρως στην πραγματικότητα. Και εξηγούμαι:
Α. Η Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης, με την όλη δομή και την αντίστοιχη λειτουργικότητά της, είναι μια «Κιβωτός Πληροφορίας» μεγάλης αξίας, η οποία είναι προορισμένη να παρέχει τις υπηρεσίες της στον Άνθρωπο και το Πνεύμα ως «Κοιτίδα Γνώσης» και, επέκεινα, «Λίκνο Επιστήμης και Σοφίας». Για το λόγο αυτόν η Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης έχει όλα τα εχέγγυα για ν’ αποτελέσει «οχυρό αντίστασης» κατά του μέγιστου σύγχρονου κινδύνου, ο οποίος τείνει να πλήξει καιρίως το νόημα και την αποστολή της Παιδείας εν γένει. Δηλαδή κατά του κινδύνου μετάπτωσης της Γνώσης και της Επιστήμης σε απλή σώρευση στείρας πληροφορίας. Κινδύνου, τον οποίο έχω επισημάνει πολλές φορές και δεν θα πάψω να επισημαίνω, με κάθε ευκαιρία, και στο μέλλον.
Β. Τον κίνδυνο αυτόν είχαν προβάλει προφητικά οι εξής στίχοι του Τ.Σ. Έλιοτ, από το ποίημά του «Δέκα χορικά απ’ το “Bράχο”» (πρώτο χορικό):
«Που είν’ η Ζωή, που τη σπαταλήσαμε ζώντας;
Που είν’ η σοφία, που τη χάσαμε μέσα στη γνώση;
Που ειν’ η γνώση, που τη χάσαμε στις πληροφορίες;»
Μίλησα προηγουμένως για στίχους «προφητικούς». Ας θυμηθούμε ότι οι στίχοι αυτοί γράφτηκαν κατά το πρώτο τρίτο του περασμένου αιώνα, μεταξύ του Πρώτου και του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, διεκτραγωδώντας τον κίνδυνο που διατρέχει η Παιδεία από μιαν ακατάσχετη και με κάθε μέσο σώρευση απλής πληροφορίας, η οποία αδυνατεί να μετουσιωθεί σε Γνώση και, πολύ περισσότερο, σε «Σοφία», ήτοι στον τελικό προορισμό του Πνεύματος.
Γ. Μια πραγματικά σύγχρονη Βιβλιοθήκη, αντάξια της αποστολής της, όπως η Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης μπορεί, χωρίς αμφιβολία, να συμβάλλει στον αγώνα εξουδετέρωσης του ως άνω κινδύνου, έχοντας ως «πυρήνα αντίδρασης» το βιβλίο. Φυσικά υπό την ευρεία του όρου έννοια, η οποία περικλείει τόσο την έντυπη -κατ’ εξοχήν δε αυτή- όσο και την ηλεκτρονική μορφή του. Πραγματικά, καθώς γνωρίζετε ότι το βιβλίο συνιστά ένα δραστικό «ανεσώδυνο» για τον προμνημονευόμενο κίνδυνο και την εξ αυτού προκύπτουσα υποδόρια πνευματική παθολογία. Τούτο οφείλεται ιδίως στο ότι το βιβλίο, πρωτίστως στην έντυπη μορφή του, «σφυρηλατεί» μιαν αναντικατάστατη υλική σχέση με τον αναγνώστη. Στον οποίο επιτρέπει να διατηρεί μια γνήσια σχέση με τον Συνάνθρωπο και με τον Κόσμο, αποτελώντας έτσι -και συνακόλουθα- πραγματικό ανάχωμα στην επέλαση κάθε πνευματικώς φθοροποιού εικονικής προσομοίωσης. Και τούτο διότι το βιβλίο, υπό τ’ ανωτέρω χαρακτηριστικά του, αποτρέπει, σε μεγάλο βαθμό, το στέγνωμα του νου κυρίως μεσ’ από την «ζωογόνο δρόσο» της κριτικής σκέψης και φαντασίας.
Με αυτές τις σκέψεις εγκαινιάζω το νέο κτήριο της Κοβενταρείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης, ευχόμενος την ταχεία ολοκλήρωση της με την δημιουργία του «Μουσείου της Βιβλιοθήκης». Και εκφράζω την βεβαιότητα ότι η, ήδη πολλαπλώς καταξιωμένη, αυτή Βιβλιοθήκη θα λειτουργήσει στο μέλλον ως εργαστήρι «Γνώσης» και «Σοφίας» και, κατά λογική ακολουθία, ως Εθνική Πνευματική Εστία».
Μετά τη λήξη των εγκαινίων ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ξεναγήθηκε στους χώρους του σύγχρονου κτηρίου της Κοβενταρείου Βιβλιοθήκης, όπου είχε την ευκαιρία να θαυμάσει τα σπάνια εκθέματα και χειρόγραφα.
