Ο χειμώνας στην Ουκρανία προβλέπεται πολύ δύσκολος. Προτού ακόμα αρχίσουν οι χαμηλές θερμοκρασίες, σε μεγάλα τμήματα της επικράτειας σημειώνονται ήδη εκτεταμένες διακοπές ρεύματος, και όταν πέσουν τα χιόνια και επικρατήσει παγετός, η κατάσταση αναμένεται να γίνει αφόρητη.
Οι Ρώσοι βομβαρδίζουν ανελέητα τις ενεργειακές υποδομές σε μια προσπάθεια να γονατίσουν το ηθικό του πληθυσμού. Οι Ουκρανοί όμως αντιστέκονται και προετοιμάζονται για τις επερχόμενες δυσκολίες. Επισκευάζουν, όπου μπορούν, τα κατεστραμμένα δίκτυα και φροντίζουν να εξασφαλίσουν ηλεκτρικό ρεύμα από γεννήτριες και μπαταρίες.
Στην Οδησσό, στο Κίεβο, στο Χάρκοβο, στο Κραματόρσκ, στο Λβιβ κ.α., τις ώρες των διακοπών διαχέεται στην ατμόσφαιρα ένας αλλόκοτος ήχος που νομίζει κανείς ότι διασχίζουν την πόλη χιλιάδες παπάκια με ξεχαρβαλωμένες εξατμίσεις. Είναι ο θόρυβος από τις ηλεκτρογεννήτριες, που σε καιρό πολέμου, όπως τώρα, εκτός από τα όπλα στο μέτωπο, στα μετόπισθεν αποτελούν πολύτιμο –και περιζήτητο– βοήθημα για την επιβίωση των νοικοκυριών, αλλά και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Οι ρωσικές βόμβες – Οι Ρώσοι βομβαρδίζουν τις μονάδες όπου μετατρέπεται το φυσικό αέριο σε ενέργεια, με συνέπεια το Κίεβο να ανησυχεί για το ενδεχόμενο να μην μπορέσει να χρησιμοποιήσει τις τεράστιες ποσότητες καυσίμων που έχει προμηθευτεί μέσω Σλοβακίας και Λιθουανίας.
Ακόμα και για τη λειτουργία των ασανσέρ στις πολυκατοικίες, για τη γρήγορη κάθοδό τους στα υπόγεια καταφύγια της οικοδομής σε περίπτωση που ηχήσει ο συναγερμός για επικείμενο βομβαρδισμό, τις χρησιμοποιούν οι άμαχοι.
Μετά τη διάσκεψη
Εν μέσω πολέμου και αγωνίας για τον χειμώνα, οι Ουκρανοί είχαν περισσότερο από κάθε άλλον λόγους να ταξιδέψουν στην Αθήνα για να συμμετάσχουν στη διάσκεψη για τη Διατλαντική Ενεργειακή Αυτονομία, με κεντρικό θέμα συζήτησης τον κάθετο ενεργειακό διάδρομο φυσικού αερίου που θα συνδέει την Ελλάδα με τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Μολδαβία και θα καταλήγει στην Ουκρανία. Οι ενεργειακές προμήθειες, άλλωστε, βρέθηκαν στο επίκεντρο και των συμφωνιών που υπεγράφησαν χθες, κατά την επίσκεψη του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Ελλάδα.
Η ανοικοδόμηση μετά τον πόλεμο θα απαιτήσει ενεργειακή επάρκεια, την οποία θα μπορεί να ενισχύσει, και σε μεγάλο βαθμό να εξασφαλίσει, ο κάθετος άξονας μεταφοράς αμερικανικού φυσικού αερίου LNG μέσω Ελλάδας και ο οποίος θα λειτουργήσει γενικότερα ως όχημα για την απεξάρτηση των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Το ουκρανικό ενδιαφέρον εστιάζεται περισσότερο στην επόμενη ημέρα του πολέμου, όταν η χώρα θα πρέπει να αναστηλωθεί, και όχι τόσο στην τρέχουσα περίοδο για την οποία οι Ουκρανοί φαίνεται πως «έχουν κάνει το κουμάντο» τους.
Ο κάθετος διάδρομος για το φυσικό αέριο δοκιμάστηκε με επιτυχία πέρυσι, μεταφέροντας αέριο προς την Ουκρανία, η οποία έχει αγοράσει ήδη μια μεγάλη ποσότητα αμερικανικού LNG. Τα υψηλά «διόδια», ωστόσο, που έχουν θεσπίσει η Ρουμανία και η Μολδαβία ως χώρες διέλευσης, καθιστούν ασύμφορη τη μεταφορά του, και στην εξίσωση μπήκε και η Κροατία μέσω του λιμανιού του Κρικ.
Στη διάσκεψη της Αθήνας, στις αρχές του μήνα, παρουσία της αμερικανικής αντιπροσωπείας, συμφωνήθηκε –υπό την αμερικανική πίεση– η μείωση των τελών διέλευσης, όπως επίσης και η βελτίωση με επιπλέον έργα της διασυνδεσιμότητας των δικτύων των χωρών από τις οποίες θα διέρχεται το αέριο.
Πώς είδαν τη σύνοδο της Αθήνας και γενικότερα τον κάθετο διάδρομο διέλευσης του αερίου οι Βαλκάνιοι; Δεν είχαν επιλογή, δεδομένου ότι ο κάθετος ενεργειακός «αγωγός» αποτελεί στρατηγική επιλογή των ΗΠΑ αλλά και των Ευρωπαίων για την ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία, την επεκτατική απειλή της οποίας αισθάνονται πρωτίστως οι ίδιοι ως γείτονες μετά την εισβολή στην Ουκρανία.
Εξάλλου το LNG, βγαίνοντας από την Ελλάδα, στη διαδρομή θα τροφοδοτεί τις χώρες διέλευσης, οι οποίες θα συγκρατούν τις αναγκαίες ποσότητες. Οι βαλκανικές ηγεσίες, πέραν του ενεργειακού, είδαν τη διάσκεψη των Αθηνών ως μια καλή ευκαιρία να συναντήσουν και να συνομιλήσουν με υψηλόβαθμους Αμερικανούς αξιωματούχους της νέας πραγματικότητας, που δύσκολα θα έβρισκαν – εξ ου και έστειλαν αντιπροσωπείες στο υψηλότερο επίπεδο.
Ειδικά η σημερινή ηγεσία της Ρουμανίας, της σημαντικότερης χώρας του διαδρόμου, επιδιώκει διακαώς να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με το τραμπικό στρατόπεδο, καθώς αυτές είχαν διαρραγεί στις τελευταίες εκλογές, στις οποίες δεν εξελέγη ο «ευνοούμενος» του Αμερικανού προέδρου.
Στο Βουκουρέστι
«Ενισχύσαμε τη θέση της Ρουμανίας ως στρατηγικού παράγοντα στην περιοχή, δίνοντας έμφαση στη διατλαντική συνεργασία στον τομέα της ενέργειας και στις αμερικανικές επενδύσεις στη χώρα μας. Επιβεβαιώσαμε επίσης τη δέσμευση της Ρουμανίας έναντι του κάθετου ενεργειακού διαδρόμου, ενός έργου ζωτικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και για τη σύνδεση της περιοχής της Μαύρης Θάλασσας με τα ευρωατλαντικά δίκτυα», δήλωσε, επιστρέφοντας στο Βουκουρέστι, ο Ρουμάνος υπουργός Οικονομικών, Αλεξάντρου Ναζάρε.
Στη Σόφια
Υπό τον τίτλο «Η Βουλγαρία προσφέρει συγκεντρωτικές προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου των ΗΠΑ στην περιοχή», το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της Βουλγαρίας (ΒΤΑ) δημοσιεύει δήλωση του υπουργού Ενέργειας Ζέκχο Στάνκοφ, στην οποία μεταξύ άλλων τονίζει πως «για τη Βουλγαρία, η συνδεσιμότητα, η διαφοροποίηση και η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού αποτελούν βασικές προτεραιότητες», και εμφανίζει τη χώρα του ως «έναν αξιόπιστο και ενεργό εταίρο στην οικοδόμηση ενός ισχυρού, σύγχρονου και βιώσιμου ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήματος».
Στο Κισινάου
Ο τρίτος βασικός μέτοχος του διαδρόμου, η μικρή Μολδαβία, όπως δήλωσε ο υπουργός Ενέργειας Ντορίν Γιουνγκέτου, που επίσης βρέθηκε στην Αθήνα, έπαψε πλέον να εξαρτάται από το φυσικό αέριο, καθώς προμηθεύεται από τις διεθνείς αγορές «και από ευάλωτος καταναλωτής που ήταν στο παρελθόν συμμετέχει πλέον ενεργά στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης».
Οσο κι αν ακούγεται παράδοξο, η Ουκρανία, που προβάλλει ως ο μεγάλος πελάτης του αμερικανικού LNG μέσω του κάθετου διαδρόμου, παρά τον πόλεμο δεν φλέγεται επί του παρόντος για φυσικό αέριο. Μπορεί και προμηθεύεται ποσότητες μέσω Σλοβακίας, αλλά και από τον σταθμό επαναεριοποίησης στη Λιθουανία, τις οποίες συγκεντρώνει σε τεράστιες υπόγειες αποθήκες.
Μηχανήματα από τη ΔΕΗ – Προτεραιότητα για τους Ουκρανούς αποτελεί η αποκατάσταση του κατεστραμμένου εξοπλισμού στα ενεργειακά τους δίκτυα, γι’ αυτό ενδιαφέρονται πολύ για γεννήτριες και άλλα μηχανήματα, που η ΔΕΗ
αφαιρεί από τα θερμοηλεκτρικά εργοστάσια λιγνίτη.
Αλλά, αφού έχει τα καύσιμα, γιατί να αγωνιά για τον επερχόμενο χειμώνα; Διότι, ναι μεν θα έχει φυσικό αέριο και πετρέλαιο, αλλά δεν θα μπορεί να τα χρησιμοποιήσει, καθώς οι Ρώσοι βομβαρδίζουν και καταστρέφουν τα συστήματα και τον εξοπλισμό που μετατρέπουν τα καύσιμα σε ενέργεια. Οπως το έθεσε ειδικός στα ενεργειακά: «Τι να το κάνεις το αέριο και το πετρέλαιο, αν δεν έχεις εγκαταστάσεις, μετασχηματιστές, πυκνωτές κ.λπ. ή δίκτυο για να τροφοδοτήσεις τις πόλεις και τα χωριά;».
Δεδομένου ότι αποτελεί προτεραιότητα για τους Ουκρανούς η αντικατάσταση του κατεστραμμένου μηχανολογικού εξοπλισμού στα ενεργειακά τους δίκτυα, η ουκρανική αντιπροσωπεία συζήτησε με την ελληνική πλευρά το θέμα στο περιθώριο της διάσκεψης των Αθηνών και συμφωνήθηκε να σταλούν γεννήτριες και άλλα μηχανολογικά εξαρτήματα.
Οπως εξήγησε στην «Κ» πηγή με γνώση των συζητήσεων, «η δική μας ΔΕΗ αφαιρεί το παλιό μηχανολογικό υλικό από τα θερμοηλεκτρικά εργοστάσια λιγνίτη στην Πτολεμαΐδα, την Καρδιά, τη Μεγαλόπολη, στο πλαίσιο της μετάβασης στην πράσινη ενέργεια. Τα μηχανήματα αυτά μπορεί να είναι χρήσιμα στους Ουκρανούς, οι οποίοι νοιάζονται όχι για πράσινη ενέργεια, αλλά για το πώς θα βγάλουν τον χειμώνα. Στέλνουν, λοιπόν, επιτροπές να ελέγξουν αν ο εν λόγω εξοπλισμός είναι συμβατός με τα συστήματά τους – που είναι παλιά σοβιετικά. Κάποια τους κάνουν, κάποια άλλα όχι».
Εξετάζεται ταυτόχρονα ο τρόπος της χορήγησης των μηχανημάτων, είτε με εξαγωγές είτε με δωρεές. Κάποια δεν ανήκουν στο Δημόσιο, αλλά σε ιδιωτικές εταιρείες. «Θέλαμε, για παράδειγμα, να τους στείλουμε κάποιες ηλεκτρογεννήτριες ρουμανικές, μεγάλες σαν δωμάτια, τις οποίες είχαμε πάρει για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Τις έλεγξαν, αλλά, δυστυχώς, δεν ήταν συμβατές», περιγράφει η ίδια πηγή. «Εως τώρα έχουμε στείλει μικροπράγματα, κάτι πυροσβεστικά υλικά, στολές. Γι’ αυτούς είναι είδη πρώτης ανάγκης. Ολα αυτά συζητήθηκαν στο περιθώριο της διάσκεψης των Αθηνών…».
Ο οδικός και σιδηροδρομικός άξονας από την Αλεξανδρούπολη
Για τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης από τις οποίες θα διέρχεται ο «σωλήνας του LNG», ο οποίος θα μεταβάλει το ενεργειακό τοπίο, ίσως ακόμα πιο σημαντικοί είναι ο αυτοκινητόδρομος και ο σιδηρόδρομος που θα τις διασυνδέσουν με τη Μεσόγειο Θάλασσα μέσω Αλεξανδρούπολης ή και παρακάτω, καθιστώντας την Ελλάδα, εκτός από ενεργειακό, και οδικό κόμβο.
Οπως δήλωσε πρόσφατα (ΑΠΕ-ΜΠΕ) ο Ευρωπαίος επίτροπος για τις Βιώσιμες Μεταφορές και τον Τουρισμό, Απόστολος Τζιτζικώστας, στις αρχές Δεκεμβρίου πρόκειται να υπογραφεί στις Βρυξέλλες σύμφωνο συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας για το εν λόγω πρότζεκτ. «Ο κάθετος άξονας θα ενώνει την Ελλάδα με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία και από εκείνον τον άξονα θα συνδέονται ανατολικά η Μολδαβία και η Ουκρανία και δυτικά η υπόλοιπη Ευρώπη. Θα είναι ένας άξονας σημαντικός και για το εμπόριο και για τη στρατιωτική κινητικότητα». Ειδικά για τη χώρα μας τόνισε ότι «η προοπτική για την Ελλάδα είναι τεράστια, διότι αποκτά έναν πάρα πολύ σημαντικό γεωστρατηγικό και εμπορικό ρόλο, αφού τα λιμάνια της θα είναι πύλες εισόδου για όλη την Ευρώπη».
πηγή: kathimerini.gr
