Η κυρά Σαρακοστή είναι ένα παλιό και όμορφο ελληνικό έθιμο. Στην ουσία πρόκειται για ένα παιδικό ημερολόγιο, αφού η εν λόγω κυρία, φτιαγμένη με ζυμάρι (συνήθως) έχει εφτά πόδια που αντιστοιχούν στις εφτά εβδομάδες της Σαρακοστής. Κάθε εβδομάδα λοιπόν έκοβαν ένα ποδαράκι μέχρι να έρθει το Πάσχα και έτσι υπολόγιζαν πόσος καιρός απομένει μέχρι την Ανάσταση.
Την κυρά Σαρακοστή την παρίσταναν ως καλόγρια, έχει τα χέρια σταυρωμένα, γιατί διαρκώς προσεύχεται, δεν έχει στόμα για να μην πολυλογεί, δεν έχει αυτιά για να μην ακούει πολλές κουβέντες ή άσχημα λόγια.
Το παιδικό αυτό έθιμο λοιπόν μας καθοδηγεί, για το πώς πρέπει να συμπεριφερόμαστε κατά την διάρκεια της Σαρακοστής και της νηστείας. Άλλωστε σύμφωνα με τους ιερούς κανόνες της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας, νηστείες ονομάσθηκαν οι ημέρες κατά τις οποίες οι πιστοί οφείλουν να απέχουν από τις ηδονές του βίου και ορισμένων τροφών και ποτών «καθ΄ας οι πιστοί εν πνευματική συντριβή και μετανοία οφείλουν να ανυψούν το πνεύμα προς τον Κύριον δια ναρκώσεως της σαρκός, απεχόμενοι των ηδονών του βίου και ωρισμένων βρωμάτων και ποτών».
Εκκλησιαστικά, νηστεία εννοείται η λήψη ξηράς τροφής, άνευ ελαίου, οίνου ή άλλης λιπαρής ουσίας και μόνο μια φορά την ημέρα, κατά την ενάτη ώρα. Στο Βυζαντινό ωρολόγιο, η ενάτη ώρα αντιστοιχεί περίπου με τις 3 μετά το μεσημέρι. Αν κάποιος φάει έστω και λίγο ψωμί πάνω από μια φορά την ημέρα, τότε αυτό λέγεται λύση της νηστείας! Αν κάποιος φάει μια λιπαρή τροφή ή πιεί ένα οινοπνευματώδες ποτό, τότε αυτό λέγεται κατάλυση της νηστείας!
Τα τελευταία χρόνια διαπιστώνουμε πως όλο και περισσότεροι έλληνες, προσπαθούν να νηστέψουν και υποβάλλονται στην σωματική αυτή δοκιμασία, άλλωστε είναι και ο σύγχρονος τρόπος ζωής, που κάνει επιτακτική την ανάγκη για αποτοξίνωση, όπως μας συμβουλεύουν γιατροί και διαιτολόγοι.
Είναι όμως αυτή και μόνο η ουσία της νηστείας; Το να μην φάμε λάδι ή κρέας; Έχουμε κάνει το θρησκευτικό μας καθήκον εάν δεν βάλουμε για 40 μέρες γάλα στον καφέ μας; Η νηστεία είναι καταρχάς άσκηση ψυχής! Είναι μια μορφή ασκητικής παύσης από τη γευστική ηδονή. Υποβάλεις το σώμα σου σε στέρηση, ξεχνάς το καταναλωτικό σου ένστικτο, ίσως νιώθεις και λίγο σαν τους άπορους και τους φτωχούς. Ο εγκέφαλος μαθαίνει να συγκρατείται και τελικά επιβάλλεται στο σώμα, καθαρίζουν οι σκέψεις και η καρδιά, αυτός είναι ο στόχος. Η ψυχή έτσι μέσω του άθλου της νηστείας, αποτοξινώνεται και καθαρίζεται από την εξάρτηση, τη βουλιμία, τη λαιμαργία και την ακόρεστη όρεξη.
Ξεκινάμε τη νηστεία έχοντας στο μυαλό μας τη συγχώρεση. Αναγνωρίζουμε την αδυναμία των ανθρώπων που μας στεναχώρησαν, αλλά και τη δική μας, γι΄ αυτό ζητούμε πρώτοι εμείς συγνώμη από όσους πληγώσαμε, ταπεινά και ειλικρινά .
Όταν επιλέξουμε να νηστέψουμε καλό είναι να νηστέψουμε κατ΄ αρχάς από τις άσχημες πράξεις και σκέψεις μας … Καλή Σαρακοστή και όλα συγχωρεμένα!
