Θα φανεί ίσως απίστευτο αλλά όχι ανεξήγητο το γεγονός ότι η ορεινή Βλάστη, «μπαλκόνι του Δήμου Εορδαίας» κατά εύστοχο χαρακτηρισμό του Δημάρχου μας Παναγιώτη Πλακεντά, ονομάσθηκε επίσημα και με δημοσίευση Αποφάσεως στην Εφημερίδα της Ελληνικής Κυβερνήσεως ως «Πολυνέρι»!
Αυτό συνέβη τον Αύγουστο του έτους 1927.
Υπήρξε γενική άρνηση αποδοχής της μετονομασίας αυτής και μετά από ισχυρές πιέσεις αναγκάσθηκε η τότε Κυβέρνηση Γεωργίου Κονδύλη και επί Προέδρου της τότε Ελληνικής Δημοκρατίας Παύλου Κοντουριώτρη να αποσύρει το «νερουλό» της μετονομασίας, αποδεχόμενη την πολυπνευματική πρόταση του ονόματος «Βλάστη» ως προερχόμενη από την αρχαιοελληνική λέξη «Βλάστη» της βοτανικής γραμματικής και σημαίνει «φύτρα, βλάστηση, γέννα και τροφό ζωής», εμπεριέχουσα και την πολύνερη φύση της, αλλά και αποκαθιστώσα τις πολλές μέχρι τότε παραφράσεις και γλωσσικές διολισθήσεις ως «Μπλάτσι, Βλάτση» και παρόμοια.
Έτσι και υπό το βάρος των λόγων και επιχειρημάτων αυτών οριστικοποιήθηκε η ονομασία ως Βλάστη με νέα απόφαση και δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως τον Μάιο του έτους 1928.
Το πρώτο φύλλο εφημερίδας με το σχετικό Διάταγμα περί ονομασίας ως Πολυνέρι φέρει αριθμό Α΄179/31 Αυγούστου 1927 και το δεύτερο περί της οριστικής ονομασίας ως Βλάστη φέρει αριθμό Α’81/14 Μαΐου 1928.
Έγκυρες και ενημερωτικές πληροφορίες δίδω και οφείλω, λόγω της πολυετούς ενασχολήσεώς μου με τα κοινά του τόπου και περιοχής, να τονίσω εκείνα τα σημεία που κατά την γνώμη μου μπορεί να είναι χρήσιμα και ωφέλιμα για τον τόπο και την περιοχή μας, ειδικά τώρα στην κρίσιμη και πολύ δύσκολη μεταβατική εποχή όχι μόνον της απολιγνιτοποιήσεως αλλά και της παρατεταμένης οικονομικής κρίσεως, που επιδεινώνει η παρατεταμένη Πανδημία.
Το θέμα λοιπόν της ονομασίας το χειρίσθηκαν άριστα και επιτυχώς οι τότε πνευματικοί της Βλάστης δίδοντες άριστη ελληνο-γραμματική οντότητα στην ονομασία τους και απομένει να δούμε αν, η κατά το έτος 1927 επιχειρηθείσα μετονομασία ως Πολυνέρι, εκφράζει και αποδίδει την φύση του συγκεκριμένου τόπου που τον εκφράζει ασφαλώς η «Βλάστη» υπό την έννοια της φύτρας, γέννας και τροφού ζωής, με καταφανέστατη και γνωστή την εδώ οργιώδη βλάστηση.
Έχω μακρόχρονη καλή προσωπική γνώση του τόπου και των ανθρώπων της αλλά στο φλέγον και σοβαρό θέμα του πολύνερου, ζήτησα τις γνώσεις και γνώμες παλαιών και έμπειρων, που τις εκθέτω περιληπτικά.
Με πρώτη ματιά το πολύνερο της Βλάστης φαίνεται ότι αρχίζει από τα μεγάλα λιβάδια της, όπου και στο υψηλότερο αυτών σημείο δυτικά, αναβλύζουν πολλές πηγές, που πάντα συσσώρευαν πολλά νερά στο χαμηλότερο σημείο ανατολικά και πάγωναν κατά τον μεγάλη διάρκειας χειμώνα, με παγοδρομίες και παιχνίδια μικρών και μεγάλων, αλλά και με πανηγύρια και τρανούς χορούς κατά το καλοκαίρι. Χαρές και πανηγύρια υπήρχαν και κατά το πολυήμερο «κόσσευμα» (κούρεμα) της μεγάλης και πολύπυκνης βλάστησης των πανύψηλων χορταριών, που αποθηκεύονται σε χορτο-αποθήκες των κατοίκων και χρησιμοποιούνταν ως άριστη χειμερινή τροφή μικρών και μεγάλων ζώων, ενώ παράλληλα γινόταν και η συλλογή πολυάριθμων αρωματικών και θεραπευτικών φυτών, με πρώτη την αγριομέντα και τις πολυχρήσιμες τότε «ξυνήθρες» ενώ τα παιδιά μάζευαν και έτρωγαν επιτόπου τα πολυνόστιμα και τρυφερά «μπουμπούκια» ή «καφέδες» και με τον χυμό του μίσχου αυτών (καφέ χρώματος), «ζωγράφιζαν» χέρια και πρόσωπά τους για να αποδείξουν ότι έφαγαν τα ζωογόνα και αυθεντικά δώρα της φύσεώς τους.
Γέννα και τροφός ζωής, συνεπώς, είναι τα πολύνερα και πολυβλασταίνοντα Λιβάδια και κατέχουν και τον μεγαλύτερο χώρο της λεκάνης της Βλάστης και της προσδίδουν την μοναδική ομορφιά της.
Αποδεδειγμένα και αδιάψευστα είναι και αυτά, αλλά παραμένουν άγνωστα και αναξιοποίητα.
Ένας πολύπειρος εκ των συνομιλητών μου έβαλε τα πράγματα στην σωστή θέση τους και μου είπε:
«Η φύση χάρισε απλόχερα πολλούς και ανανεώσιμους πόρους πλούτου και ζωής στην Βλάστη, αλλά από την Γερμανική Κατοχή και μετά δεν υπάρχει ορθολογική αξιοποίηση των πηγών πλούτου προς όφελος του τόπου και των κατοίκων που αναγκαστικά, εγκαταλείπουν την ζωογόνα φύση, σπίτια και κτήματα και φεύγουν».
Ζήτησα να γίνει σαφέστερος και εντυπωσιάσθηκα από όσα αναγκάσθηκα να τα σημειώσω και να τα μεταφέρω επακριβώς.
«Πρώτη αναξιοποίητη και ανανεώσιμη πηγή πλούτου της Βλάστης είναι τα πολλά πόσιμα νερά της.
Δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, κυριολεκτικά πετιούνται ετησίως και χωρίς να συνειδητοποιείται αυτό, από το κεντρικό Υδραγωγείο της Βλάστης και το οποίο υπερχειλίζει σταθερά έναν μικροποταμό πόσιμων νερών στο πίσω ρέμα των μικρών δεξαμενών, ακριβώς στα δεξιά της οδικής εισόδου από Πτολεμαΐδα. Αυτό το ποταμοειδές υπερχείλισμα χάνεται και εξαφανίζεται απορροφούμενο στα επόμενα εκατό μέτρα, χωρίς καμία αξιοποίηση και χωρίς να εκβάλλει στα επιφανειακά νερά του φυσικού ρέματος απορροής όλων των άλλων νερών της όλης λεκάνης της Βλάστης, που εκβάλλει στον τοπικό Μύριχο ποταμό και δι’ αυτού στον Αλιάκμονα.
Και αυτό το ποταμοειδές υπερχείλισμα, που για πολλούς λόγους αποκρύβεται εύσχημα, είναι ικανό και αρκεί να δώσει αναπτυξιακή ζωή, να δημιουργήσει μόνιμες θέσεις εργασίας στη Βλάστη και να αποδίδει σταθερά έσοδα στον Δήμο Εορδαίας προς όφελος όλων των Δημοτών του.
Ποιος και πως μπορεί να «πετάει στο πουθενά» (και ουσία ρέοντα επιφανειακά νερά να τα κάνει υπόγεια), εκατό (100) τουλάχιστον κυβικά μέτρα πόσιμου νερού την ώρα, δηλαδή 2.500 κυβικά την ημέρα και επί 270 ημέρες (εννέα μήνες) τουλάχιστο κατά το έτος, ίσον 675 χιλιάδες κυβικά μέτρα πόσιμου νερού ή 675 εκατομμύρια λίτρα, που είναι τετρακόσια πενήντα εκατομμύρια (450.000.000) φιάλες νερού του 1,5 λίτρου ή ένα δισεκατομμύριο τριακόσια πενήντα εκατομμύρια (1.350.000.000) φιάλες του μισού λίτρου, πόσιμου νερού της Βλάστης;;;».
Ενώπιον της αλήθειας των αριθμών αυτών, το μόνο που οφείλω να πράξω, είναι να δημοσιοποιήσω το ίδιο παραπάνω ερώτημα και να το απευθύνω τόσο προς του κατοίκους της πράγματι πολύνερης Βλάστης, όσο και προς τους αρμοδίους Άρχοντες του Δήμου μας, προσθέτων και την δική μου ερώτηση και απορία:
Κατά τους πολλούς και χειμερινούς μήνες πως και πόσοι χρειάζονται «ποτάμια» νερού στην Βλάστη; Και γιατί δεν αξιοποιούν τον αστείρευτο φυσικό πλούτο προς όφελός τους και όφελος του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου;
Επειδή έχω την τιμή να είμαι επίτιμο μέλος του Συλλόγου Βλατσιωτών Πτολεμαΐδας, αν χρειασθεί υποχρεούμαι να επανέλθω.
Κοσμάς Πουγαρίδης
