Ημερίδα με θέμα: «Στήριξη της τοπικής επιχειρηματικότητας στην Π.Ε. Φλώρινας κατά την μετάβαση της στην μεταλιγνιτική εποχή» πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 30 Απριλίου στη συνεδριακή αίθουσα του Επιμελητηρίου.
Σκοπός ήταν η παρουσίαση εκ μέρους του Επιμελητηρίου μιας ολοκληρωμένης πρότασης αναδιάρθρωσης του τοπικού επιχειρηματικού / αναπτυξιακού μοντέλου κατά την διαδικασία μετάβασης της περιοχής στην μεταλιγνιτική εποχή.
Οι εργασίες άνοιξαν με χαιρετισμούς – τοποθετήσεις και ακολούθησαν οι κεντρικές εισηγήσεις και πιο συγκεκριμένα:
- Για τις προτάσεις Στήριξης της Τοπικής Επιχειρηματικότητας στην Π.Ε. Φλώρινας κατά την μετάβαση στη Μεταλιγνιτική Εποχή, μίλησε ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Φλώρινας Σάββας Σαπαλίδης.
- Ο Καθ. Δημήτριος Βλάχος, Διευθυντής του Εργαστηρίου Διαχείρισης Εφοδιαστικών Αλυσίδων, του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του Α.Π.Θ. ανέπτυξε το θέμα: «Εφοδιαστικές Αλυσίδες και Εμπορευματικά Κέντρα, η περίπτωση της Φλώρινας στην μεταλιγνιτική εποχή».
- Ο Καθ. Άγις Παπαδόπουλος, Διευθυντής του Εργαστηρίου Κατασκευής Συσκευών Διεργασιών του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του Α.Π.Θ. μίλησε για τις «δυνατότητες ανάπτυξης της πράσινης επιχειρηματικότητας στην περιοχή της Φλώρινας στην μεταλιγνιτική εποχή».
- Η Καθ. Κατερίνα Μέλφου, Κοσμήτορας Σχολής Γεωπονικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας αναφέρθηκε στο θέμα: «Δυνατότητες ανάπτυξης του Αγροδιατροφικού κλάδου στην περιοχή της Φλώρινας στην μεταλιγνιτική εποχή».
Στην εκδήλωση τοποθετήθηκαν και μίλησαν ο Μιχάλης Παπαδόπουλος, Υφυπουργός αρμόδιος για θέματα Μεταφορών, η Πέτη Πέρκα, βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Φλώρινας, ο Γεώργιος Κασαπίδης, Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας, ο Βασίλης Γιαννάκης, Δήμαρχος Φλώρινας
Η ομιλία του Προέδρου του Επιμελητηρίου Φλώρινας κ. Σάββα Σαπαλίδη
Κυρίες και Κύριοι,
Θα ήθελα εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου του Επιμελητηρίου Φλώρινας, να σας καλωσορίσω στην Ημερίδα που διοργανώνουμε με θέμα: “ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ Π.Ε. ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΜΕΤΑΛΙΓΝΙΤΙΚΗ ΕΠΟΧΗ” και στην πόλη της Φλώρινας για όσους μας επισκέπτονται από άλλες πόλεις.
Η Περιοχή, όπως είναι γνωστό, αλλά και η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας στο σύνολο της αντιμετωπίζει ήδη τεράστιες προκλήσεις στην πορεία μετάβασης της στην μεταλιγνιτική εποχή.
Όπως περιγράφεται στην άλλωστε και στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η μετάβαση της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας στην μεταλιγνιτική εποχή μπορεί να επιτύχει μόνο αν πραγματοποιηθεί με πραγματικά δίκαιο τρόπο και χωρίς κανέναν αποκλεισμό, ιδίως των περισσότερο οικονομικά ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, όπως είναι οι εργαζόμενοι στην εξόρυξη λιγνίτη και στην ηλεκτροπαραγωγή, αλλά και οι επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται ευρύτερα γύρω από τους παραπάνω κλάδους.
Επιπροσθέτως, θα ήθελα να επισημάνω ότι το ίδιο κείμενο αναφέρει ρητά ότι η διαχείριση της μετάβασης αυτής θα οδηγήσει νομοτελειακά σε σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές των επιχειρηματικών μοντέλων, των απαιτήσεων για δεξιότητες και των αναπτυξιακών σχεδίων, οι οποίες θα πρέπει να ληφθούν υπόψη πολύ σοβαρά.
Είναι λοιπόν σαφές, ότι όλες οι παραγωγικές και κοινωνικές ομάδες της περιοχής, ανάλογα με την κοινωνική και οικονομική τους κατάσταση θα επηρεαστούν δραματικά και συνεπώς θα πρέπει να συμμετάσχουν ενεργά στην σχεδίαση και εφαρμογή του μηχανισμού μετάβασης στην μεταλιγνιτική εποχή στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας.
Κύριες και κύριοι,
Η Π.Ε. Φλώρινας αντιμετωπίζει σοβαρές διαρθρωτικές αδυναμίες ως προς το παραγωγικό της σύστημα, με κύρια χαρακτηριστικά της οικονομίας της το περιορισμένο εύρος κλαδικής εξειδίκευσης, τη σημαντική εξάρτηση από συμβατικούς κλάδους, όπως η εξόρυξη λιγνίτη, το πολύ μικρό μέγεθος των επιχειρήσεων και την έλλειψη επενδύσεων ιδίως στην Έρευνα και Τεχνολογία.
Ο Πρωτογενής Τομέας, αν και διαχρονικά έχει υποστεί σημαντική συρρίκνωση, στην περιοχή διαδραματίζει ακόμα σημαντικό ρόλο καθώς διαθέτει τη δυνατότητα εκμετάλλευσης των αναξιοποίητων αποθεμάτων, των φυσικών και των ανθρώπινων πόρων. Σήμερα απασχολεί το 20% του τοπικού εργατικού δυναμικού. Η Φλώρινα παράγει μια σειρά υψηλής διατροφικής αξίας αγροδιατροφικά προϊόντα, όπως φασόλια, πιπεριές, κρασιά, τυροκομικά προϊόντα, τα οποία όμως δεν μπόρεσε να πιστοποιήσει, να τυποποιήσει και να προωθήσει στην εσωτερική και εξωτερική αγορά, με εξαίρεση μόνο τα κρασιά.
Ο Δευτερογενής τομέας είναι επίσης πολύ λίγο αναπτυγμένος και εστιάζεται κυρίως σε μικρές επιχειρήσεις μεταποίησης προϊόντων του Πρωτογενή Τομέα, απασχολεί περίπου το 22,5% του τοπικού εργατικού δυναμικού. Η περιοχή στηρίζει την οικονομία της κυρίως στην παραγωγή ηλεκτρισμού και στην εξόρυξη λιγνίτη. Οι υπόλοιπες μεταποιητικές δραστηριότητες της Περιφέρειας σχετίζονται κυρίως με τους κλάδους των ειδών διατροφής και αφορούν τοπικά προϊόντα του πρωτογενή τομέα.
Ο Τριτογενής τομέας, ο οποίος αφορά κυρίως τις δραστηριότητες της δημόσιας διοίκησης, του εμπορίου – υπηρεσιών, και της εστίασης, απασχολεί σήμερα το 57,5% του τοπικού εργατικού δυναμικού. Το εμπόριο και οι υπηρεσίες παρουσιάζουν τα τελευταία χρόνια ανησυχητική πτώση, που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται τόσο στην οικονομική κρίση και στην μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών.
Ο επιμέρους κλάδος του τουρισμού παρουσίασε την τελευταία 20ετία μια σχετική άνθηση, εξαιτίας της ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού, χωρίς όμως να καταφέρει να δημιουργήσει μια τουριστική ταυτότητα. Τα τελευταία όμως χρόνια το τουριστικό ρεύμα, ανακόπηκε και πολλές επενδύσεις στον αγροτουριστικό κυρίως τομέα παγώσανε, λόγο της οικονομικής κρίσης και των συνεπειών της όπως οι τεράστιες καθυστερήσεις στην κατασκευή του κάθετου άξονα στην Εγνατία Οδό.
Μέχρι σήμερα, οι κυριότεροι τόποι προσέλκυσης τουρισμού είναι η περιοχή των Πρεσπών και το Νυμφαίο. Τουριστική κίνηση παρατηρείται επίσης και σε άλλους οικισμούς όπως ο Άγιος Παντελεήμονας. Η μη ύπαρξη θάλασσας στην Φλώρινα επηρεάζει την χρονική κατανομή αφίξεων / διανυκτερεύσεων. Όπως φαίνεται, η εποχικότητα είναι λιγότερο έντονη σε σχέση με αυτή της χώρας και οι μήνες των θερινών διακοπών είναι αυτοί με την χαμηλότερη σχετική ζήτηση.
Σε μια πορεία μετάβασης στη μεταλιγνιτική περίοδο είναι εφικτό αυτή η αναιμική πορεία να αντιστραφεί και ο τουρισμός να αποτελέσει βασικό πυλώνα ανάπτυξης της περιοχής.
Η Εγνατία οδός, η οποία διέρχεται από την Δυτική Μακεδονία και η ολοκλήρωση τού κάθετου άξονα: Νίκη – Φλώρινα – Πτολεμαΐδα – Κοζάνη μπορούν να συμβάλλουν στην αναπτυξιακή προοπτική της περιοχής, δεδομένου ότι επιτυγχάνεται η εύκολη πρόσβαση προς τα μεγάλα αστικά κέντρα της Βόρειας Ελλάδας και τα γειτονικά Βαλκάνια με μειωμένο κόστος μεταφοράς, αλλά επίσης αυξάνεται η επισκεψιμότητα της περιοχής.
Επίσης, ο εκσυγχρονισμός της σιδηροδρομικής Πλατύ – Φλώρινας και η σύνδεση της με το σιδηροδρομικό δίκτυο της Βόρειας Μακεδονία (προς Μοναστήρι), θα μετατρέψει την περιοχή μας σε πραγματική πύλη της Ευρώπης στα Δυτικά Βαλκάνια.
Όσον αφορά τα χαρακτηριστικά της τοπικής επιχειρηματικότητας, η συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Φλώρινα είναι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και υπάρχει τεράστια έλλειψη μεσαίων προς μεγάλων επιχειρήσεων αλλά και συνεταιριστικών επιχειρήσεων.
Η ανταγωνιστικότητα και βιωσιμότητα των ολίγων αυτών τοπικών επιχειρήσεων της Π.Ε. Φλώρινας έχει μειωθεί δραματικά, σε μια περιοχή όπου είναι μακριά από τα μεγάλα καταναλωτικά κέντρα της Ελλάδας (Αθήνα & Θεσσαλονίκη) και με το διασυνοριακό εμπόριο ακόμα πού συρρικνωμένο.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι Π.Ε. Φλώρινας σημειώνει πάρα πολύ χαμηλές επιδόσεις στις εξαγωγές κατέχοντας μόνο το 1% ως μερίδιο συνεισφοράς στις εξαγωγές της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, με κύρια εξαγώγιμα προϊόντα τα αγροδιατροφικά, κυρίως οίνοι, και με κύριο προορισμό την Ε.Ε.
Τέλος, οι λιγοστές βιομηχανικές και επιχειρηματικές υποδομές της περιοχής (ΒΙ.ΠΕ ΦΛΩΡΙΝΑΣ) βρίσκονται σε κατάσταση παρακμής και παρουσιάζουν εικόνα ερήμωσης, καθώς οι επιχειρήσεις κλείνουν ή αποχωρούν.
Κυρίες και κύριοι,
Η Π.Ε. Φλώρινας είναι δεδομένο ότι υφίσταται μακροχρόνια, και πέραν της τελευταίας οικονομικής κρίσης, τις επιπτώσεις όχι μόνο της έλλειψης στην σχεδίαση και άσκηση μιας σοβαρής Περιφερειακής Πολιτικής από τις Εθνικές Κυβερνήσεις, αλλά αντιθέτως βίωσε δραματικά τις συνέπειες από την άσκηση μιας συγκεντρωτικής πολιτικής που όξυνε τις περιφερειακές ανισότητες στην Ελλάδα.
Ως συνέπεια αυτής της πολιτικής η Φλώρινα αντιμετωπίσθηκε ως μια παραμεθόριος μειονεκτική περιοχή της Ελλάδας, αντί να της αναγνωριστεί η γεωπολιτικής της σημασία ως Πύλη Εισόδου στα Δυτικά Βαλκάνια, μετεξελίσσοντας την περιοχή και σε ένα διαμετακομιστικό κέντρο, διεθνούς εμβέλειας, πέραν του ενεργειακού της χαρακτήρα.
Από την άλλη πλευρά, ο πρωτογενής τομέας δύναται να αυξήσει τη συμμετοχή του στο Ακαθάριστο Προϊόν της Περιοχής, συμβάλλοντας στη βελτίωση της διατροφικής επάρκειας, θέμα πλέον πολύ κρίσιμο μετά τις τελευταίες γεωπολιτικές εξελίξεις, στη μείωση του εμπορικού ελλείμματος και στην αύξηση της απασχόλησης, μέσω της αύξησης της παραγωγής, τυποποίησης και εμπορίας γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων ποιότητας και ιδιαίτερης τοπικής σημασίας.
Η περιοχή χαρακτηρίζεται επίσης από αξιόλογο φυσικό πλούτο και σημαντική πολιτιστική κληρονομιά, στοιχεία που μπορούν να προκαλέσουν ήπιας μορφής τουριστική ανάπτυξη. Ωστόσο, απαραίτητη προϋπόθεση για την αναβάθμιση του τουρισμού είναι η κατάλληλη προώθηση του τουριστικού προϊόντος και η αναζήτηση νέων αγορών, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.
Στα πλαίσια λοιπόν της συζήτησης που έχει ξεκινήσει ήδη, σε εθνικό, περιφερειακό, αλλά και τοπικό επίπεδο, όσον αφορά το Σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας στην μεταλιγνιτική εποχή, το Επιμελητήριο Φλώρινας διοργάνωσε ανοιχτή διαδικτυακή διαβούλευσης με τα μέλη του, τους τοπικούς φορείς, αλλά και με την παρουσία εξειδικευμένων πανεπιστημιακών καθηγητών, με σκοπό την συλλογή απόψεων και την σύνθεση μιας συνολικής πρότασης στήριξης της τοπικής επιχειρηματικότητας, της οποίας τα κύρια συμπεράσματα είναι τα ακόλουθα:
- Δεν διαφαίνονται οικονομικοί κλάδοι σε επίπεδο Δυτικής Μακεδονίας, ικανοί να αντικαταστήσουν τη φθίνουσα λιγνιτική παραγωγή με όρους απασχόλησης και παραγωγής πλούτου.
- Το σημερινό εργατικό δυναμικό στον κλάδο του λιγνίτη είναι ελάχιστα προετοιμασμένο για τη μετάβαση σε άλλες οικονομικές δραστηριότητες και το συμβατικό καθεστώς πολλών εργαζομένων ως δημοσίων υπαλλήλων ενδέχεται να περιορίσει τις πιθανές ευέλικτες λύσεις. Είναι σημαντικό να καταβληθούν προσπάθειες για επανειδίκευση και για στοχοθετημένα σχέδια επαναπρόσληψης απολυθέντων εργαζομένων.
- Επίσης, θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις στην μέχρι τώρα λειτουργία των υφιστάμενων συστημάτων τηλεθέρμανσης, με τον κίνδυνο εμφάνισης φαινομένων ενεργειακής φτώχειας εάν δεν εξασφαλιστεί η πρόσβαση τους σε οικονομικά βιώσιμη θέρμανση. Η ενεργειακή αξιοποίηση της βιομάζας (όπως και του υπολείμματος από την επεξεργασία των στερεών αποβλήτων) θα προσφέρει μια αξιόπιστη λύση για την κάλυψη των αναγκών θέρμανσης των περιοχών της Δυτικής Μακεδονίας που ήταν εξηρτημένες από τα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής.
- Ο σχεδιασμός ειδικών δράσεων στήριξης των τοπικών επιχειρήσεων που θα θιγούν άμεσα και έμμεσα από την παύση λειτουργίας του κλάδου του λιγνίτη θα είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου να διασφαλιστεί δίκαιη μετάβαση.
- Ιδιαίτερη προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί στην υλοποίηση των απαραίτητων μεταφορικών υποδομών (οδικές και σιδηροδρομικές υποδομές, διαμετακομιστικά κέντρα, βιομηχανικές υποδομές) της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, και ειδικότερα της Περιφερειακής Ενότητας Φλώρινας, καθώς αποτελεί την φυσική πύλη εισόδου της Ελλάδας τα Δυτικά Βαλκάνια, έτσι ώστε η περιοχή να μετεξελιχθεί από ενεργειακό σε διακομετακομιστικό κέντρο.
- Προτείνεται η ενίσχυση των κατάλληλων επιχειρηματικών συνεργασιών και δικτυώσεων μεταξύ των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, σε τομείς όπου η Περιοχή έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως ο αγροδιατροφικός κλάδος, μέσα από την σχεδίαση και εφαρμογή χρηματοπιστωτικών προϊόντων κατάλληλων για μικροεπενδυτές.
- Η τρέχουσα ενεργειακή κρίση, θέτει επιτακτικά την ανάγκη, από την άποψη της ασφάλειας του εφοδιασμού, αντικατάστασής του λιγνίτη με την εναλλακτική αξιοποίηση πολλών και διαφοροποιημένων πηγών ενέργειας, όπως το πλούσιο ηλιακό δυναμικό, η άφθονη βιομάζα, αλλά και το μεγαλύτερο δυναμικό επιφανειακών υδάτων της Ελλάδος, που διαθέτει η Περιφέρεια.
Με αυτές τις σκέψεις θα ήθελα να ολοκληρώσω την παρέμβαση μου, ελπίζοντας ότι η σημερινή μας Ημερίδα θα συμβάλει στην πληρέστερη ενημέρωση σας, αλλά και ανταλλαγή απόψεων μεταξύ όλων των εμπλεκομένων πλευρών.
Και πάλι σας ευχαριστώ πολύ για την σημερινή σας παρουσία, και σας στους επισκέπτες μας καλή διαμονή στο τόπο μας.
πηγή: neaflorina
