Η εκδρομή που πραγματοποίησε το σχολείο μας στις 13/3/15 στην Θεσσαλονίκη μας έφερε κοντά στο βιβλιοπωλείο του Ιανού, όπου γνωρίσαμε και την συγγραφέα κυρία Μητσιάλη Αλεξάνδρα. Αρχικά η συγγραφέας μας έδωσε την δυνατότητα να γνωρίσουμε καλύτερα την συγγραφική της καριέρα καθώς και το βιβλίο της το ‘’θα σε σώσω ότι και αν γίνει’’ κάνοντάς της ερωτήσεις. Έπειτα οι υπεύθυνοι μας ξενάγησαν στο βιβλιοπωλείο, όπου είχαμε την δυνατότητα να αγοράσουμε βιβλία της κυρίας Αλεξάνδρας η οποία μας τα υπέγραψε αλλά και οποιοδήποτε άλλο βιβλίο επιθυμούσαμε. Στην συνέχεια μας δόθηκε η ευκαιρία να περιηγηθούμε μόνοι μας στον χώρο. Συνοψίζοντας, οι εμπειρίες που ζήσαμε ήταν ωφέλιμες και ενδιαφέρουσες, καθώς μας δόθηκε η ευκαιρία για δεύτερη φορά να μάθουμε για το έργο ενός συγγραφέα και να γνωρίσουμε ένα σύγχρονο μεγάλο βιβλιοπωλείο.
1. ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΩΣ ΓΡΑΨΑΤΕ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΣΑΣ ΒΙΒΛΙΟ;
Το πρώτο μου βιβλίο ήταν μια νουβέλα αυτοβιογραφικού χαρακτήρα το «Θα σε μάθω να πετάς». Ξεκίνησα να το γράφω σαν μια εξομολόγηση ημερολογιακού τύπου και σταδιακά το άπλωσα στο χώρο και το χρόνο, προσθέτοντας πρόσωπα και πλοκή.
2. ΠΩΣ ΔΙΑΛΕΓΕΤΕ ΤΙΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΣΑΣ;
Οι ιστορίες των βιβλίων μου συνδέονται πάντα με τους προβληματισμούς που με απασχολούν, με πράγματα που ζω ή ζουν οι άνθρωποι γύρω μου, με τα όνειρα και τα οράματά μου, με δύσκολα συναισθήματα που δεν αντέχω, με συμπεριφορές ή συνθήκες που συγκρούονται με τις αξίες μου. Ίσως με τις ιστορίες μου συμβαίνει αυτό που γράφει ο Ελύτης για τα ποιήματά του: «οι στίχοι μου είναι βέλη που εξακοντίζω ενάντια σε ένα κόσμο που είναι αντίθετος με τη συνείδησή μου».
3. ΓΙΑΤΙ ΘΕΛΑΤΕ ΝΑ ΓΙΝΕΤΕ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ;
Ζούσα πάντα με τα βιβλία και πολλές φορές μέσα από τα βιβλία. Τα βιβλία ήταν διαφορετικοί κόσμοι που μου γνώριζαν ανθρώπους, τρόπους ζωής, αντιλήψεις, που μου επέτρεπαν να ταξιδεύω μέσα τους ζώντας περισσότερες ζωές απ’ όσες θα μπορούσαν να χωρέσουν ποτέ στη δική μου. Τα βιβλία ήταν πάντα ένας τόπος γοητείας για μένα. Εκεί μέσα τους ήμουν πάντοτε σίγουρη ότι με περίμενε κάτι καινούριο και συγκλονιστικό. Τώρα προσπαθώ να φτιάχνω εγώ αυτούς τους ξεχωριστούς κόσμους για τους αναγνώστες μου.
4. ΕΧΕΤΕ ΠΡΟΤΥΠΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΣΑΣ, ΣΕ Ο,ΤΙ ΑΦΟΡΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ;
Θαυμάζω συγγραφείς όπως τον Βίκτωρ Ουγκώ, τον Μπαλζάκ, τον Τζων Στάινμπεκ, τον Εντουάρντο Γκαλεάνο και άλλους. Διαβάζω και ξαναδιαβάζω τα βιβλία τους ξέροντας ότι το ραντεβού μου με την αναγνωστική απόλαυση είναι σταθερό και ότι πάντα έχω κάτι να μάθω από αυτούς.
5. ΕΤΟΙΜΑΖΕΤΕ ΚΑΠΟΙΟ ΚΑΙΝΟΥΡΙΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΕΦΗΒΟΥΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ;
Μάλλον έχω ετοιμάσει. Είναι ένα βιβλίο για τους εφήβους και τους γονείς τους. Μέσα στο χρόνο ή στις αρχές του επόμενου θα έχει εκδοθεί.
6. ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΣΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΟΤΑΝ ΗΣΑΣΤΑΝ ΣΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΜΑΣ;
Η Άλκη Ζέη και η Ζωρζ Σαρή. «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου» και το «Όταν ο ήλιος». Αλλά γενικότερα στην ηλικία σας μου άρεσε να διαβάζω βιβλία για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τις θηριωδίες του ναζισμού, για την ελληνική Εθνική Αντίσταση. Είχαν ένταση και δραματικές κορυφώσεις, είχαν αποκαλύψεις που με άφηναν άναυδη, είχαν ευγενικά συναισθήματα και αξίες, είχαν αλήθειες που δεν τις μαθαίνεις ούτε σήμερα εύκολα. Διάβαζα όμως κι άλλα βιβλία, διάβαζα ό,τι έβρισκα στη βιβλιοθήκη του πατέρα μου και με την καλύτερή μου φίλη αγοράζαμε και ανταλλάσσαμε διαρκώς βιβλία, συζητούσαμε γι’ αυτά και σημειώναμε τίτλους και συγγραφείς σ’ ένα τετραδιάκι. Διάβαζα πάρα πολύ! Βιαστείτε, γιατί δεν έχουν τελειωμό τα ωραία βιβλία που σας περιμένουν να τα διαβάσετε.
7. ΑΠΟ ΠΟΣΟ ΝΩΡΙΣ ΠΡΕΠΕΙ, ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΓΝΩΜΗ ΣΑΣ, ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΝΑ ΕΡΧΕΤΑΙ ΣΕ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ;
Από την αρχή. Από μηνών η μαμά και ο μπαμπάς του μπορούν, όπως κάθεται στην αγκαλιά τους, να του δείχνουν τα πρώτα βιβλία, να του μιλούν για τις εικόνες και να τα φυλλομετρούν με αγάπη και προσοχή ως να κάνουν κάτι πολύ σπουδαίο. Διότι πραγματικά κάνουν κάτι πολύ σπουδαίο: εγκαινιάζουν μια σχέση που θα είναι σχέση ζωής, από τα σημαντικότερα παράθυρα στον κόσμο, από τα πιο σταθερά πνευματικά και ψυχικά στηρίγματα. Αν όλα τα πράγματα στη ζωή είναι συνήθεια, τότε οι γονείς έχουν τη δυνατότητα από μικρή ηλικία να οικοδομήσουν με ξεχωριστή φροντίδα τη σχέση του παιδιού τους με το βιβλίο.
8. ΠΟΙΑ ΘΕΩΡΕΙΤΕ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΛΕΞΕΙ ΕΝΑΣ ΓΟΝΙΟΣ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΟΥ;
Πρέπει να διαλέγει βιβλία που δεν πραγματεύονται επιφανειακά ένα θέμα που βρίσκεται στην επικαιρότητα ή στις οικογενειακές προτεραιότητες αλλά που ο συγγραφέας τους είναι ικανός να το πραγματεύεται λογοτεχνικά προσφέροντας αισθητική απόλαυση στο γονιό και το παιδί ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύει την ουσία του, που δεν υποτιμά τη νοημοσύνη του παιδιού, που δεν το δασκαλεύει σηκώνοντας το δάχτυλο, που δεν ηθικολογεί. Πρέπει να διαλέγει βιβλία κατ’ ουσίαν λογοτεχνικά, όπου δηλαδή η τέχνη του λόγου είναι υπαρκτή και όπου οι ιδέες δεν επιβάλλονται αλλά υποβάλλονται.
9. ΘΕΩΡΕΙΤΕ ΠΩΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΙΑΒΑΖΟΥΝ ΣΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ; ΑΝ ΟΧΙ, ΜΕ ΠΟΙΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΘΕΙ Η ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΙΑ, ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ;
Η καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας δεν μπορεί να εξαρτάται από τον «πατριωτισμό» ορισμένων εκπαιδευτικών που παίρνουν πρωτοβουλίες ακόμα και αντίθετα με το αναλυτικό πρόγραμμα του σχολείου και από γονείς που ακολουθώντας μια οικογενειακή συνήθως αλυσίδα μαθαίνουν στα παιδιά τους να αγαπούν το βιβλίο. Χρειαζόμαστε θεσμούς, δηλαδή οργάνωση γύρω από και για το βιβλίο, σύστημα και σταθερότητα. Χρειαζόμαστε σχολικές βιβλιοθήκες. Θέλουμε να ξανανοίξουν οι 850 σχολικές βιβλιοθήκες των αντίστοιχων σχολικών μονάδων που παραμένουν κλειστές με τις υποδομές και τα βιβλία τους να αραχνιάζουν και ίσως να κακοποιούνται πίσω από κλειδωμένες πόρτες τους. Θέλουμε ακόμα περισσότερο κάθε σχολείο να διαθέτει τη βιβλιοθήκη του. Πού ακούστηκε, σε πια αναπτυγμένη χώρα να μπορούν να λειτουργούν τα σχολεία, να γίνονται ερευνητικές εργασίες, να πραγματοποιούνται μορφωτικά προγράμματα χωρίς την υποστήριξη μιας βιβλιοθήκης; Ακόμα παραπέρα όμως δεν μπορεί μέσα στην ίδια την τάξη, στο γυμνάσιο και το λύκειο, να μελετάμε διαρκώς αποσπάσματα λογοτεχνικών βιβλίων και ποτέ ένα ολοκληρωμένο λογοτεχνικό δημιούργημα. Και επίσης δεν μπορεί η τεράστια ποσότητα της ύλης και η προοπτική των εξετάσεων να εγκλωβίζει όλο το χρόνο των μαθητών και των μαθητριών, έτσι που συχνότατα ακόμα κι αν θέλουν να μην μπορούν να διαβάσουν εξωσχολικά βιβλία.
10. ΠΟΙΑ ΒΙΒΛΙΑ ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΠΩΣ ΑΡΕΣΟΥΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ;
Πολλές φορές μας αρέσουν τα πράγματα που έχουμε συνηθίσει να κάνουμε. Νομίζουμε ότι μας αρέσει μια συγκεκριμένη μουσική ή μια ορισμένη κατηγορία βιβλίων απλά και μόνο επειδή έχουμε εξοικειωθεί με αυτήν είτε επειδή παρουσιάζεται συχνότατα στην τηλεόραση ή επειδή κυκλοφορεί στο σπίτι. Νομίζουμε ότι αυτό είναι το προσωπικό μας γούστο και δική μας επιλογή, ενώ στην πραγματικότητα δεν τίποτ’ άλλο από αυτό που έχουμε συνηθίσει ν’ ακούμε ή να διαβάζουμε. Προσωπικό γούστο αποκτούμε όταν έχουμε δοκιμάσει διαφορετικά ακούσματα ή διαβάσματα και μετά μια μακροχρόνια περιπλάνηση σ’ όλους αυτούς τους αλλιώτικους κόσμους καταλήγουμε στις προτιμήσεις μας. Πιστεύω λοιπόν οι σημερινοί έφηβοι έχουν πολλά περιθώρια να καλλιεργήσουν το αναγνωστικό τους γούστο.
11. ΓΡΑΦΕΤΕ ΚΑΙ ΓΙΑ ΜΙΚΡΟΤΕΡΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΕΦΗΒΟΥΣ. ΜΠΟΡΟΥΝ ΤΑ ΙΔΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΝΑ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΝ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΥΟ ΗΛΙΚΙΑΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ; ΕΧΕΙ ΤΥΧΕΙ ΝΑ ΓΡΑΨΕΤΕ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΤΟ ΙΔΙΟ ΘΕΜΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΜΙΚΡΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΑ ΠΑΙΔΙΑ;
Βέβαια, γιατί απασχολούσε πάρα πολύ εμένα. Ο τρόπος που πραγματεύομαι το θέμα όμως είναι σε κάθε περίπτωση διαφορετικός.
12. ΖΟΥΜΕ ΣΕ ΜΙΑ ΕΠΟΧΗ ΠΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΑΠΌ ΤΗ ΒΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΠΡΕΠΕΙ ΤΑ ΕΦΗΒΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΝΑ ΤΗΝ ΑΠΕΙΚΟΝΙΖΟΥΝ;
Βεβαίως και δεν μπορεί παρά η κοινωνική πραγματικότητα να απεικονίζεται στην καλή λογοτεχνία κι έτσι συνέβαινε πάντα από τους «Άθλιους» του Βίκτωρ Ουγκώ μέχρι «Τα σταφύλια της οργής» του Στάινμπεκ και από τον «Όλιβερ Τουίστ» του Ντίκενς μέχρι τον «Μεγάλο περίπατο του Πέτρου» της Άλκη Ζέη ή «Το αγόρι με τις ριγέ πιτζάμες» του Τζον Μπόιν. Μόνο που η καλή λογοτεχνία δεν είναι φωτογραφία να απεικονίζει μονάχα, είναι ένας ιδιαίτερος φακός ειδικά κατασκευασμένος να επεξεργάζεται το θέμα που φτάνει στον αναγνώστη πολυσήμαντα, ιδωμένο από πολλές πλευρές, μέσα από ανατροπές, συναισθηματικές εκπλήξεις, διεργασίες και εξελίξεις που αφήνουν βαθύτερα αποτυπώματα στην ψυχή και στο μυαλό των αναγνωστών. Η σκληρή πραγματικότητα στην καλή λογοτεχνία δεν έχει σκοπό να εντυπωσιάσει, να σοκάρει αλλά να συνδεθεί με τα συμφραζόμενά της και να ευαισθητοποιήσει, να συγκινήσει με την πραγματική σημασία της λέξης.
13. ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΩΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΕΥΤΥΧΕΣ;
Όχι βέβαια. «Κάθε ιστορία», όπως έχω γράψει σε ένα μου μυθιστόρημα, «πρέπει να έχει το τέλος που της ταιριάζει».
14. ΑΦΙΕΡΩΣΤΕ ΜΑΣ ΟΠΟΙΟ ΣΧΟΛΙΟ Ή ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΘΑ ΘΕΛΑΤΕ.
Θα σας αφιερώσω μερικούς στίχους από τον « Μικρό Ναυτίλο» του Οδυσσέα Ελύτη: «Χωρίς αμφιβολία υπάρχει για τον καθένα από μας κι από μια ξεχωριστή, αναντικατάστατη αίσθηση που αν δεν τη βρει να την απομονώσει εγκαίρως και να συζήσει αργότερα μαζί της, έτσι που να τη γεμίσει πράξεις ορατές, πάει χαμένος». Κι εμείς δεν έχουμε περιθώρια για κανένα χαμένο παιδί!
Ιωάννα Ιωαννίδου Β2
Δείτε όλες τις ειδήσεις από την εφημερίδα εδώ..
