Γιώργος Παπανδρέου: Αποχαιρετισμός στον Φίλιππο Πετσάλνικο

Ο αποχαιρετισμός ενός αδελφικού φίλου, είναι δύσκολος.

Και πάντα, όπως κάθε φορά συνειδητοποιώ, φέρνει κάτι μαζί του, που σπάνια μπορείς να περιγράψεις με λόγια.

Συναισθήματα και εικόνες, άλλοτε πρωτόγνωρα, άλλοτε έντονα.

Κάποιες φορές, κατανοείς την αδυναμία σου μπροστά στα αναπόφευκτα της ζωής μας.

Η ζωή με τον Φίλιππο, δεν ήταν μια τυπική διαδικασία μεταξύ φίλων. Γνωρίζαμε βαθιά ο ένας τον άλλον. Είμασταν τόσο πολύ κοντά, αν και διαφορετικοί.

Μας συνέδεσαν όμως, τα ουσιαστικά της ζωής.
Τα περιεχόμενά της. Οι αξίες της.
Ποτέ οι τυπικότητες της.

Πολλές φορές, αισθάνθηκα ότι, το γεγονός πως βρεθήκαμε στην ξενιτιά αν και για διαφορετικούς λόγους, αποτέλεσε έναν καθοριστικό λόγο, που οδήγησε στη φιλία μας. Είμαι βέβαιος, ότι και οι δύο, αν και κινήσαμε απο διαφορετικές αφετηρίες, νιώσαμε στα ξένα τα ίδια συναισθήματα. Τι σημαίνει να είσαι μετανάστης. Ήξερε ο Φίλιππος να υπερασπίζεται την Ελλάδα αλλά ήξερε ζώντας στο εξωτερικό ότι μπορεί να γίνει πολύ καλύτερη.

Με τον Φίλιππο γνωριστήκαμε σε πολύ νεαρή ηλικία. Έτρεχα στην Δυτική Μακεδονία οργανώνοντας τους πρώτους πυρήνες του ΠΑΣΟΚ όταν συνάντησα στην Καστοριά τον νεαρό τότε Φίλιππο.

Με εντυπωσίασε η καθαρότητα του λόγου του, το πάθος του για αλλαγή μαζί και η ορθολογική του σκέψη.

Στην πορεία της ζωής, μας έδεσε μια βαθιά φιλία αλλά και οι κοινοί αγώνες για τη δημοκρατία, την κοινωνική δικαιοσύνη το σοσιαλισμό. Υπηρετήσαμε μαζί σε Υπουργεία. Μας ένωσε η δίψα για καλύτερη παιδεία, για τον πολιτισμό και η αγάπη μας για τον αθλητισμό.

Νομίζω ότι δεν μπορεί κανείς να σκεφτεί το Φίλιππο, χωρίς να πάει το μυαλό του στην Καστοριά.
Την ιδιαίτερη πατρίδα του, τις ρίζες που ποτέ δεν ξέχασε.
Ακόμα κι όταν έπαψε να είναι βουλευτής, ενημερωνόταν κάθε μέρα για τις εξελίξεις στο νομό, διατηρώντας μια ζεστή σχέση με τους πολίτες σε βάθος χρόνου.

Όταν μετά από τις σπουδές του στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης έφυγε, για να συνεχίσει τις σπουδές του στη Γερμανία, γνώρισε τη ζωή του μετανάστη. Δούλεψε σε εργοστάσια για να χρηματοδοτήσει τις σπουδές του, συνδικαλισθηκε, πείστηκε ότι χρειάζεται συλλογική πολιτική δράση για να αλλάξει ο κόσμος, να αλλάξει η κοινωνία.
Ο Φίλιππος ήταν ένας άνθρωπος αυτοδημιούργητος.
Μέσα από την καθημερινή εμπειρία απέκτησε τη μεγάλη του ευαισθησία σε ότι αφορά στην αδικία και την ανισότητα.

Και αυτή η αγωνία για κοινωνική δικαιοσύνη τον οδήγησε να δραστηριοποιηθεί στην πολιτική.
Υπήρξε άλλωστε, ιδρυτικό μέλος του ΠΑΣΟΚ το 1974.
Αφοσιώθηκε στα κοινά και προσέφερε με ενθουσιασμό από όποια θέση ευθύνης και αν βρέθηκε.

Διετέλεσε υφυπουργός και υπουργός σε πολλές κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ: υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (1986 – 1987, 1988 -1989 και 2000 – 2001), υφυπουργός Πολιτισμού (1987 – 1988), αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Παιδείας και θρησκευμάτων (1994 – 1996), υπουργός Μακεδονίας – Θράκης (1996 – 1998), υπουργός Δημόσιας Τάξης (1998 – 1999) και υπουργός Δικαιοσύνης (2002 – 2004).

Πίστευε βαθιά στην ανάγκη σωστής λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών και στον καθοριστικό ρόλο του Κοινοβουλίου.
Και αυτήν την οπτική προσπάθησε να υποστηρίξει ως Αντιπρόεδρος και Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων.

Και από αυτήν τη θέση, του Προέδρου της Βουλής, έδωσε τη μάχη του κατά την διάρκεια της αιχμής της οικονομικής κρίσης. Με πρωτοβουλίες του και με επαφές του με ομολόγους του της ΕΕ, έδειξε ότι η θέση αυτή είναι για την δημοκρατία καθοριστική.

Ετάχθη με θάρρος κατά των προσπαθειών ανατροπής της δημοκρατικής κυβέρνησης του 2009-11 από διάφορους κύκλους εγχώριων και ξένων συμφερόντων.

Έλεγε πάντα τη γνώμη του, αυθεντικά, χωρίς δισταγμό και φόβο να δυσαρεστήσει. Είναι ένα χαρακτηριστικό του που εκτιμούσα ιδιαίτερα.
Νομίζω ότι κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι ο Φίλιππος Πετσάλνικος, σε όλη του τη σταδιοδρομία έκανε τις επιλογές του χωρίς να φοβηθεί το προσωπικό ή πολιτικό κόστος. Παράδειγμα, για το τι σημαίνει να υπηρετείς στην πολιτική ζωή.

Θυμάμαι πως σε όλες μας τις συνεδριάσεις, μόλις έμπαινε στην αίθουσα με το σοβαρό ύφος και τη βροντερή φωνή του, όλοι ήξεραν ότι η άποψη του δεν είναι δεδομένη.
Θα υποστήριζε τη γνώμη του με επιμονή και αυστηρότητα.

Τον τελευταίο καιρό ήταν προβληματισμένος. Αγωνιούσε για το μέλλον της προοδευτικής παράταξης στην Ελλάδα.
Ίσως, γιατί ενώ άλλοι άνθρωποι με την ηλικία γίνονται πιο συντηρητικοί, εκείνος αντίθετα πίστευε ότι δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε τις αξίες του σοσιαλισμού, δεν πρέπει να συμβιβαστούμε, οφείλουμε να είμαστε συνεπείς στις ιδέες μας.

Παρακολουθούσε πάντα τις παγκόσμιες εξελίξεις. Ανησυχούσε για τις απόπειρες ναρκοθέτησης της δημοκρατίας από την άκρα δεξιά.
Και δεν πίστευε στην πολιτική του καναπέ.
Εκτιμούσε ότι, αν κινητοποιηθούμε όλοι, θα πετύχουμε τους στόχους μας.

Δεν είναι πια κοντά μας να μοιραστούμε μαζί τις δύσκολες στιγμές που περνάμε, στιγμές εθνικής, ευρωπαϊκής και παγκόσμιας κρίσης. Θα μας λείψει η ψυχραιμία, η οξυδέρκεια και η αλληλεγγύη του Φιλίππου, σήμερα ακόμα περισσότερο.

Εμείς, οι φίλοι του, οι σύντροφοι του, θα τον θυμόμαστε πάντα και δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε την κοινή μάχη για έναν πιο δίκαιο κόσμο, μια συμμετοχική δημοκρατία, μια ισχυρή Ελλάδα.

Φίλιππε, καλό σου ταξίδι.

http://papandreou.gr/petsalnikos_20200316/