Το E-PTOLEMEOS.GR παρουσιάζει μια νέα σειρά ηχητικών ντοκιμαντέρ, και σας προσκαλεί να τα εξερευνήσετε. Έρευνες και συνεντεύξεις με πρόσωπα της διπλανής πόρτας που έχουν κάτι διαφορετικό να μας πουν. Αναζητήστε τα podcasts του E-PTOLEMEOS.GR κάθε πρωί του Σαββάτου.
Χορηγός της σειράς είναι η Wattcrop, εταιρεία του Macquarie Green Investment Group. Η Wattcrop προσηλωμένη στις αρχές της αειφορίας, στοχεύει στην βιώσιμη ανάπτυξη για όλους, και επενδύει σε έργα πράσινης ενέργειας.
Ο Γιάννης Φκιαράς είναι ένας νέος σε ηλικία τυροκόμος, που στα τριάντα του έτη έχει στην πλάτη του ήδη δέκα χρόνια εμπειρίας, σε ένα επάγγελμα στο οποίο δύσκολα συναντάει κανείς νέο κόσμο. Επέλεξε να μείνει στον τόπο καταγωγής του, το Βελβεντό και να ακολουθήσει τον δρόμο της δημιουργίας, με το να γίνει στα 20 του χρόνια, τρίτης γενιάς τυροκόμος. Μιλάει σήμερα στο 17ο Podcast του e-ptolemeos.gr και τον Αντώνη Πουγαρίδη για τον πρωτογενή τομέα, τον τόπο του αλλά και την προσπάθειά του να αναπτύξει επιχειρηματικά την επιχείριση του..
Η επιχείρηση του έχει μεγάλη παράδοση. Ξεκίνησε από τον παππού του, πέρασε στον πατέρα του και σήμερα ο Γιάννης είναι τυροκόμος τρίτης γενιάς, παράγοντας με την ίδια φροντίδα που παρήγαγε και ο παππούς. Αγαπάει αυτό που κάνει, το πιστεύει και το εξελίσσει διαρκώς, έχοντας την αγωνία να κρατήσει την ποιότητα του προϊόντος το οποίο πιστεύει, αυξάνοντας την παραγωγή του, ωστόσο, παραμένοντας ένα παραδοσιακό τυροκομείο. Αυτό που στην περίπτωση του Γιάννη είναι ασυνήθιστο, είναι το ότι είναι ένας άνθρωπος που έχει ταξιδέψει, έχει …δει πράγματα και καταστάσεις σε άλλες περιοχές, και έχοντας διαμορφώσει έναν εξωστρεφή χαρακτήρα, εισάγει τεχνογνωσία στην επιχείρηση του εφαρμόζοντας καινούρια μοντέλα παραγωγής.
«Δεν με ανάγκασε κανείς να το συνεχίσω, ήταν καθαρά επιλογή μου. Αυτό που μου άρεσε και συνεχίσει να με εξιτάρει, είναι ότι παράγω ένα προϊόν και εγώ το διαθέτω στην αγορά, μπορώ να βασιστώ σε αυτό που παράγω. Το έχω και ξέρω τι πουλάω, την ποιότητα του δοχείου μου, επακριβώς το γάλα του, τους κτηνοτρόφους, ξέρω τα πάντα για το προϊόν», λέει αρχικά, όταν ερωτάται γιατί επέλεξε να συνεχίσει την οικογενειακή παράδοση και να φτιάχνει τυρί. Όπως εξηγεί, μάλιστα:
«Επέλεξα να φτιάχνω τυρί και το ότι το επέλεξα να μείνω στο Βελβεντό, δε σημαίνει ότι δεν μπορώ να απολαύσω τις ανέσεις των πόλεων. Μπορείς πλέον σήμερα να κάνεις και ταξίδια, να συναντήσεις φίλους να κάνεις τα πάντα», σημειώνει, δείχνοντας την αγάπη του για τον τόπο του.
Αν και νέος σε ηλικία, στα 20 του επέλεξε να μείνει και να δραστηριοποιείται καθημερινά στο Βελβεντό. Όπως παραδέχεται, δεν είναι εύκολο να μένεις σε μια επαρχιακή πόλη ή ένα χωριό σαν το Βελβεντό, αλλά λέει, ακόμη, ότι «αν θέλεις βρίσεις λύσεις».
Τι έβλεπε στην οικογενειακή επιχείρηση και επέλεξε να το εξελίξει; Ο Γιάννης απαντάει ότι είδε τις δυνατότητες του κλάδου: «Ουσιαστικά αυτό που έβλεπα στην οικογενειακή επιχείρηση είναι ότι είναι ένας κλάδος με τρομερές δυνατότητες ανάπτυξης. Η φέτα είναι το εθνικό μας προϊόν, μπορεί να σε ταξιδέψει παντού».
Η τυροκομία είναι τέχνη
Η τυροκομία είναι τέχνη, παραδέχεται και τονίζει: «Η διαδικασία της τυροκόμισης η ίδια είναι τέχνη. Το τυρί είναι ζωντανός οργανισμός. Για να βγάλεις φέτα, μέχρι και η μικροχλωρίδα που αναπτύσσεται στο τυροκομείο και το χέρι του τυροκόμου, παίζουν σημαντικό ρόλο. Θέλει μαστοριά και τέχνη η τυροκομία. Η τυροκομία είναι τέχνη, ενώ η γαλακτοβιομηχανία είναι βιομηχανία. Δεν είναι η ίδια φέτα με την φέτα που έχει στραγγιστεί στην τσαντίλα με τα τυρόπανα».
Λέει, επίσης, ότι, μια μικρή τυροκομική μονάδα δεν μπορεί, σαφώς, να ανταγωνιστεί μια μεγάλη γαλακτοβιομηχανία, όμως ο ίδιος επέλεξε να μείνει στην επιχείρησή του, και να παράγει ένα ξεχωριστό προϊόν ποιοτικά: «Στη βιομηχανία γίνεσαι ένας σαν τους άλλους, δεν ξεχωρίζει το προϊόν τους. Είναι και η υποχρέωση που έχω γιατί έχω στην πλάτη μου δύο γενιές τυροκόμων. Δεν μπορώ να πετάξω από πάνω μου τη δουλειά των παππούδων μου και του πατέρα μου», λέει χαρακτηριστικά.
Για τον στόχο του ως προς την αύξηση της παραγωγής, τονίζει πως «Η παραγωγή στόχος είναι να αυξάνεται αλλά να είναι συγκεκριμένη, ποντάρω στην ποιότητα και όχι στην ποσότητα. Δύσκολα συνδυάζεται η ποιότητα με την ποσότητα. Αν επεξεργαστώ 100 τόνους γάλα δεν θα έχω το ίδιο αποτέλεσμα».
Χωράνε, όμως, επενδύσεις, σήμερα στη Δ. Μακεδονία και ιδίως σε αυτόν τον τομέα; Ο ίδιος απαντάει θετικά: «Οι επενδύσεις χωράνε. Τείνουμε προς την εξειδίκευση. Μπορείς να τα συνδυάσεις. Μπορώ να αυξήσω την παραγωγή μου, όχι τόσο ώστε να πάω να γίνω βιομηχανία, να παραμείνω τυροκομείο, όπου το προϊόν θα παράγεται και το γάλα θα επεξεργάζεται ελεγχόμενα και θα ξέρω την ποιότητα της πρώτης ύλης που θα παίρνω και θα παράγω».
Έλλειψη γάλακτος
Στην Ελλάδα της κτηνοτροφίας, παρουσιάζεται το τραγικό φαινόμενο να εισάγεται γάλα από ξένες χώρες. Ο ίδιος κάνει λόγο για «τραγικό» φαινόμενο, συμπληρώνοντας: «Είναι τραγικό να μην υπάρχει γάλα σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, δεν μας λείπουν οι πεδιάδες, τα βουνά, τα βοσκοτόπια. Ναι, έχουμε μεγάλο έλλειμμα στο γάλα. Αυτό δεν είναι αποτέλεσμα μιας χρονιάς, αλλά όλων των προηγούμενων χρόνων, όταν το επάγγελμα του κτηνοτρόφου το εξευτέλισαν. Τώρα, όμως, το γάλα έχει διπλάσια τιμή από πριν από 5-6 χρόνια. Το πρόβλημα λύνεται, το καρτέλ γάλακτος πρέπει να σταματήσει». Η Δυτική Μακεδονία, ωστόσο, παράγει αρκετό γάλα, αλλά στη συντριπτική του πλειοψηφία πηγαίνει σε Λάρισα και Ιωάννινα, στις μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες.
«Ο τόπος και ο νομός Κοζάνης και η Δυτική Μακεδονία, τιμά και προτιμά τα τοπικά προϊόντα, οι μεγαλύτερες ποσότητες του τυριού μας διατίθενται στην ευρύτερη περιοχή. Η Δυτική Μακεδονία, όμως, επεξεργάζεται μόλις το 5% του γάλακτος που παράγει, το υπόλοιπο φεύγει σε γειτονικούς νομούς σε γαλακτοβιομηχανίες», λέει ο Γιάννης, επιμένοντας πως για τη Δυτική Μακεδονία υπάρχει όραμα.
Ο ίδιος σήμερα, εκτός από το Ν. Κοζάνης και τη Δ. Μακεδονία, πουλάει το προϊόν του επίσης, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη (σε καταστήματα delicatessen) αλλά και ιδιώτες κυρίως Βελβεντινούς, που θέλουν να τρώνε “τυρί από τον τόπο τους”.
Το Cluster με τυροκόμους
Ο Γιάννης συμμετέχει και στο Cluster με τυροκόμους που δημιουργήθηκε πρόσφατα στην περιοχή, που είναι ουσιαστικά μια νέα, καινοτόμα σύμπραξη επιχειρηματιών που προσπαθούν να λύσουν προβλήματα και να δουν όλοι μαζί νέα πράγματα και τους ορίζοντες που ανοίγονται για το γάλα. Μάλιστα, στα σκαριά είναι η αξιοποίηση του τυρόγαλου που παράγεται ως βιοαέριο, για την παραγωγή ρεύματος:
«Αποτελούν μεγάλη έκπληξη για τα όσα άκουσα στο Cluster. Μας ένωσε όλους τους τυροκόμους ένα κοινό πρόβλημα, η παραγωγή του τυρογάλακτος. Εμείς μεταξύ άλλων, έχουμε στόχο να πάρουμε το τυρόγαλα (πρακτικά απόβλητο της επεξεργασίας) και θα παράξουμε βιοαέριο ώστε να παράγουμε το ρεύμα που καταναλώνουμε. Στο Cluster είδα ότι πολύ μαζί είμαστε πιο δυνατοί.», λέει χαρακτηριστικά, σημειώνοντας πως υπάρχουν σχέδια για την ανάπτυξη ενός κοινού προϊόντος, ενός τυριού με υπογραφή Δυτικής Μακεδονίας.
Απευθυνόμενος στους νέους
Τέλος, μίλησε για την απόφασή του να μην σπουδάσει, αλλά να στηρίξει την οικογενειακή επιχείρηση, ποντάροντας την εμπειρία και την ειδίκευση: «Η εμπειρία δεν αγοράζεται, αποκτάται και αυτό θέλει χρόνο. Επέλεξα να μη σπουδάσω, και η θεωρία χρειάζεται, αλλά αυτό μπορεί να γίνει στο μέλλον και αν το συνδυάζεις πας πιο μακριά πιο γρήγορα».
Τους νέους σήμερα, τους συμβουλεύει να «καθαρίσουν το μυαλό τους από ότι τους βαραίνει, να δουν προς τα πού θέλουν να πάνε και εκεί που θέλουν να πάνε και αφού το αποφασίσουν, να ρωτήσουν τους κατάλληλους ανθρώπους. Αν θέλει κάποιος μπορεί να ασχοληθεί με τη κτηνοτροφία», καταλήγει, λέγοντας ότι ο πρωτογενής τομέας είναι “χρυσός” και πως πλέον υπάρχουν τα χρηματοδοτικά εργαλεία και οι πηγές πληροφόρησης, ώστε να γίνει σωστά.
Κείμενο: Βάσω Σάφη
Ακούστε όλα τα podcasts του E-PTOLEMEOS.GR στην πλατφόρμα του Spotify, ΕΔΩ
Δείτε όλες τις αναρτήσεις-θέματα με τα ενσωματωμένα podcasts στο E-PTOLEMEOS.GR, ΕΔΩ
