Υπόμνημα για την προστασία της γεωργοδιατροφικής δραστηριότητας από την άγρια πανίδα, εγχείρισε το Παράρτημα Δυτικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος προς την ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, στο πλαίσιο της Συνδιάσκεψης για την Νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 12 Νοεμβρίου 2021 στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας.
Το υπόμνημα αναφέρει αναλυτικά τα εξής:
Τα τελευταία αρκετά χρόνια αποτελεί γενική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης να παροτρύνει τα μέλη της να εντάσσουν στα Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) ποικίλες δράσεις για την πρόληψη ζημιών από την άγρια πανίδα σε αγροτοκτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις καθώς αυτές δημιουργούν εκατέρωθεν ένα ουσιώδες πλαίσιο προστασίας αφενός περιορίζοντας τις σχετικές ζημιές στην παραγωγή και αφετέρου, έμμεσα αλλά ουσιαστικά, βελτιώνοντας τις συνθήκες προστασίας σημαντικών και αυστηρά προστατευόμενων ειδών της άγριας πανίδας αφού περιορίζουν καταλυτικά τις σχετικές συγκρούσεις.
Στο πλαίσιο αυτό η Χώρα μας στο παρελθόν έχει, ενδεχομένως συχνά με μικρή αποτελεσματικότητα, υλοποιήσει ήδη τα επόμενα:
– από το 2004 το Μέτρο 3.13 του Εγγράφου Προγραμματισμού Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΠΑΑ, 2000-2006) με δράσεις όπως οι ενισχύσεις για ηλεκτροφόρες περιφράξεις, η χορήγηση ποιμενικών σκύλων κλπ.
– το Μέτρο 216.1: «Δράσεις για την προστασία της άγριας ζωής» στο πλαίσιο του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (2007-2013) με ανάλογες επίσης δράσεις
– το Υπομέτρο 4.4 – «Στήριξη για μη παραγωγικές επενδύσεις που συνδέονται με την επίτευξη γεωργοπεριβαλλοντικών και κλιματικών στόχων» και συγκεκριμένα την Δράση, με κωδικό 4.4.1 και τίτλο «Προστασία της γεωργοκτηνοτροφικής δραστηριότητας από την Αρκούδα» στο υπό ολοκλήρωση Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της περιόδου 2014-2020 και πάλι με περιεχόμενο που αφορά την ενίσχυση για την εγκατάσταση ηλεκτροφόρων περιφράξεων. Ωστόσο επισημαίνεται ότι ενώ οι ενδιαφερόμενοι για την υλοποίηση της Δράσης είχαν λάβει τον Απρίλιο του 2019 την γραπτή διαβεβαίωση από την Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής ΠΑΑ, πως το μέτρο θα προκηρυσσόταν στο δεύτερο εξάμηνο του 2020, τελικά, τον Μάρτιο του 2021, μετά από απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης, η δράση απεντάχθηκε και ματαιώθηκε η εφαρμογή της.
Θα πρέπει δε να σημειωθεί ότι διαχρονικά οι όποιες, δυστυχώς περιορισμένες χρονικά και σχεδόν πάντα «καθυστερημένες» προσπάθειες, δεν κατάφεραν να έχουν τα επιθυμητά και απολύτως εφικτά, αναμενόμενα αποτελέσματα καθώς εν γένει χαρακτηρίζονταν τόσο από την ελλιπή ενημέρωση των δικαιούχων όσο και από αδυναμίες σχεδιασμού αναφορικά με τις περιοχές εφαρμογής ή ακόμη και με τους επιμέρους όρους των ενισχύσεων.
Ως εκ τούτου και έχοντας ήδη υπόψη την προτροπή των Επιτρόπων Περιβάλλοντος και Αγροτικής Ανάπτυξης, που απεύθυναν ανοιχτή επιστολή σε όλους τους Υπουργούς Περιβάλλοντος και Αγροτικής Ανάπτυξης κρατών-μελών της ΕΕ, καλώντας τους να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της προσπάθειας για υποστήριξη της συνύπαρξης Μεγάλων Σαρκοφάγων με αγροτικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες στην Ευρώπη, θα πρέπει να θεωρείται ότι οποιαδήποτε σκέψη για αποκλεισμό ανάλογων δράσεων από το επόμενο ΠΑΑ έρχεται σε αντίθεση με τις σχετικές κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
(βλ.:https://ec.europa.eu/environment/nature/conservation/species/carnivores/pdf/190211LETTER%20VELLA-HOGAN%20to%20ENV-AGRI%20Ministers.pdf).
Είναι δε μείζον να υπογραμμιστεί ότι ιδιαίτερα στις, κατά περίπτωση, σημαντικά περιβαλλοντικά επιβαρυμένες Περιφερειακές Ενότητες της Δυτικής Μακεδονίας, όπου η προσπάθεια για την ομαλή μετάβαση στην Μεταλιγνιτική Εποχή καθιστά ιδιαίτερα βαρύνοντα τον μελλοντικό ρόλο του Πρωτογενή Τομέα, είναι ιδιαίτερα συχνά τα περιστατικά «συγκρούσεων» με είδη της άγριας πανίδας και είναι πλέον διαδεδομένη αλλά και βάσιμη ή άποψη ότι η ανάπτυξη ανάλογων δράσεων θα επέλυε σημαντικά ζητήματα επ΄ ωφελεία παραγωγών και βιοποικιλότητας.
Στη λογική αυτή θα θέλαμε να παρακαλέσουμε να αναλάβετε σχετική πρωτοβουλία ώστε αφενός να επανενταχθεί στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης και να εφαρμοστεί άμεσα η Δράση – «Προστασία της Γεωργοδιατροφικής δραστηριότητας από την Αρκούδα» και αφετέρου να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να σχεδιαστούν και να ενταχθούν στο επόμενο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2021-2027 ανάλογα μέτρα πρόληψης ζημιών από την άγρια πανίδα σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις, περιλαμβανόμενων μέτρων για την ενίσχυση εγκατάστασης ηλεκτροφόρων περιφράξεων και αγοράς και διατήρηση ελληνικών φυλών σκύλων φύλαξης κοπαδιών.
