ΥΦ. ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ: «MASTERPLAN ΓΙΑ Δ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗ ΜΕ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ»
Στις νομοθετικές πρωτοβουλίες που θα αναλάβει άμεσα η κυβέρνηση για να αποδοθούν περίπου 130 εκατ. ευρώ που οφείλονται στους ενεργειακούς δήμους αναφέρθηκε σε συνέντευξή του στο ΒΗΜΑ της Κυριακής (6 Οκτωβρίου) ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Γεράσιμος Θωμάς. Ο ίδιος ξεκαθάρισε πως τα κονδύλια πρέπει να κατευθυνθούν σε πρότζεκτ που θα προετοιμάσουν τις περιοχές για τη μεταλιγνιτική εποχή και ότι η κυβέρνηση θα κινηθεί βάσει σχεδίου, που θα ολοκληρωθεί μέχρι το ερχόμενο καλοκαίρι.
Επίσης, σύμφωνα με τον ίδιο μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή θα στηριχθεί κυρίως σε οικονομικές λύσεις Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), ενώ σε μικρότερη κλίμακα θα προωθηθούν καινοτόμες ιδέες, όπως η παραγωγή υδρογόνου. Οι υφιστάμενες λιγνιτικές μονάδες θα σβήσουν σταδιακά έως το 2028, ενώ η υπό κατασκευή «Πτολεμαΐδα V» «δεν θα μείνει μισοτελειωμένη ή αναξιοποίητη». Οσο για το μέλλον της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης που στηρίζονται οικονομικά στο… κάρβουνο, ένα masterplan με κίνητρα επενδυτικά θα τεθεί σε διαβούλευση στο τέλος του έτους. Για την επόμενη μέρα της ΔΕΗ, όπως επισημαίνει ο κ. Θωμάς στη συνέντευξή του στο «Βήμα», προετοιμάζονται ήδη έργα ΑΠΕ, συνολικά ενός γιγαβάτ, για τα οποία υπάρχουν δεσμευμένες εκτάσεις, με τη Δυτική Μακεδονία να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της ΔΕΗ Ανανεώσιμες.
Ο Πρωθυπουργός έδωσε το… σήμα για τη μετάβαση στη
μεταλιγνιτική εποχή. Είναι εφικτή;
«Η πράσινη ανάπτυξη είναι εφικτή και απαραίτητη. Κινούμαστε προς ένα ενεργειακό μείγμα που θα καταστήσει την Ελλάδα πρωταγωνίστρια – από
ουραγό στο παρελθόν – στις διεθνείς ενεργειακές εξελίξεις και στο “Green
Deal” που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι κεντρικοί άξονες της κυβερνητικής πολιτικής για την ενέργεια θα αποτυπωθούν στο νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα. Ο πρώτος αφορά την παραγωγή περισσότερης ηλεκτρικής ενέργειας με αυξημένη συμμετοχή ΑΠΕ που αναδεικνύονται σε νέο εθνικό πόρο. H αποζημίωση παραγόμενης ενέργειας από σταθμούς ΑΠΕ με το νέο σύστημα δημοπρασιών έχει υποχωρήσει κάτω από 60 ευρώ/MWh. Σε χώρες όπως η Πορτογαλία διενεργούνται δημοπρασίες με κόστος κοντά στα 20 ευρώ/MWh. Επομένως, η πράσινη ανάπτυξη είναι εφικτή και συμφέρουσα.
Ο δεύτερος άξονας είναι η ενεργειακή αποδοτικότητα. Η ισχυρή ζήτηση για προγράμματα όπως το “Εξοικονόμηση κατ’ οίκον” και το ενδιαφέρον των δήμων για ενεργειακή αναβάθμιση του ηλεκτροφωτισμού δίνουν το έναυσμα για να καταρτίσουμε φιλόδοξα προγράμματα».
Τι θα γίνει όμως με τις περιοχές της χώρας που βασίζονται στον λιγνίτη;
«Ανεξάρτητα από την επιτάχυνση που πρέπει να δώσουμε στην απόσυρση
λιγνιτικών μονάδων, μου έκανε εντύπωση πως παρότι εδώ και χρόνια είχε
δρομολογηθεί το κλείσιμο εργοστασίων δεν έγινε προετοιμασία. Πίστευα ότι θα έβρισκα συγκεκριμένες πρωτοβουλίες πάνω στις οποίες να χτίσουμε. Όμως ξεκινάμε από το μηδέν.
Ούτε η ΔΕΗ είχε μεριμνήσει αρκετά ούτε η Πολιτεία προέβη στις απαραίτητες
ενέργειες για τον “τοπικό πόρο ανάπτυξης” που δικαιούνται οι λιγνιτικές περιοχές και έχει να αποδοθεί από το 2014. Αμεσα θα αναλάβουμε νομοθετικές πρωτοβουλίες για να αποδοθούν περίπου 130 εκατ. ευρώ που οφείλονται στους ενεργειακούς δήμους (Κοζάνη, Εορδαία, Φλώρινα, Αμύνταιο, Μεγαλόπολη) και στις περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας και Πελοποννήσου. Ωστόσο, τα κονδύλια πρέπει να κατευθυνθούν σε πρότζεκτ που θα προετοιμάσουν τις περιοχές για τη μεταλιγνιτική εποχή και θα κινηθούμε βάσει σχεδίου».
Είναι έτοιμο το σχέδιο;
«Εως το τέλος του έτους θα τεθεί σε διαβούλευση και έχουμε στόχο να έχει ολοκληρωθεί έως το επόμενο καλοκαίρι. Το masterplan για τη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη θα αγκαλιαστεί από την κυβέρνηση και θα περιέχει κίνητρα επενδυτικά, πόρους εθνικούς και ευρωπαϊκούς. Οικοδομούμε τις προτάσεις λαμβάνοντας υπόψη τις ιδέες τοπικών φορέων, πανεπιστημίων
και ερευνητικών κέντρων, τη μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας για τη Δυτική
Μακεδονία, τις συνομιλίες μας με τη βιομηχανία, εγχώριους και ξένους επενδυτές, καθώς και εμπειρίες άλλων χωρών».
Το όποιο κενό θα καλυφθεί από μονάδες φυσικού αερίου που προγραμματίζουν ανεξάρτητοι παραγωγοί; Τι ρόλο θα διαδραματίσει η ΔΕΗ;
«Είναι απόφαση της ΔΕΗ, εάν τη συμφέρει να κατασκευάσει νέες μονάδες
φυσικού αερίου. Η νέα διοίκηση της επιχείρησης έχει δηλώσει την πρόθεσή της να στραφεί στις ΑΠΕ. Και θα χρηματοδοτήσει τις απαραίτητες επενδύσεις είτε μόνη της είτε με άλλους επενδυτές. Προετοιμάζει ήδη έργα ΑΠΕ, συνολικά ενός γιγαβάτ, για τα οποία έχει δεσμευμένες εκτάσεις και τα οποία θα
επιταχυνθούν αναγκαστικά εφόσον δημιουργούνται ενεργειακές ανάγκες.
Η Δυτική Μακεδονία και η Πελοπόννησος θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της ΔΕΗ Ανανεώσιμες. Παράλληλα, προωθείται και ο νόμος για την απλοποίηση των αδειοδοτήσεων έργων ΑΠΕ – που σήμερα μπορεί να πάρουν και μία δεκαετία – ώστε να εισαχθεί στη Βουλή στις αρχές του 2020».
Οι μελετητές της Παγκόσμιας Τράπεζας δεν αποκλείουν τη μετατροπή λιγνιτικών μονάδων σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας ή και παραγωγής υδρογόνου.
«Η μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή έχει δύο κεφάλαια: το αναπτυξιακό και το ενεργειακό. Η αναπλήρωση της ισχύος που θα χρειάζεται το σύστημα όταν θα αρχίσουν να σβήνουν οι λιγνίτες πρέπει να γίνει με τρόπους που θα έχουν λογικό κόστος. Τα φωτοβολταϊκά και αιολικά παράγουν πλέον ενέργεια με χαμηλό κόστος. Τα καινοτόμα και τα υβριδικά συστήματα απαιτούν ακόμη τιμή αποζημίωσης της τάξης των 150-200 ευρώ/MWh για την ενέργεια που παράγουν, αν και το κόστος αναμένεται να πέσει. Eπομένως, θα στηριχθούμε σε
οικονομικές λύσεις ΑΠΕ σε μεγάλη κλίμακα και σε μικρότερη κλίμακα, θα προωθήσουμε καινοτόμες ιδέες, όπως η παραγωγή υδρογόνου».
Για το μέλλον της «Πτολεμαΐδας V» υπάρχει σχεδιασμός;
«Είναι πρωτίστως ευθύνη της ΔΕΗ να διαχειριστεί την ολοκλήρωση και αξιοποίησή
της. Θα μας πει ποιο είναι το οικονομικό της συμφέρον και θα δούμε αν “κουμπώνει” με την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και τις υποχρεώσεις που υπάρχουν απέναντι στην τοπική κοινωνία. Δεν θα μείνει πάντως μισοτελειωμένη ή αναξιοποίητη!».
Συνολικά, η ισχύς των 14 λιγνιτικών μονάδων είναι στα 3.904 μεγαβάτ. Με ποιον ρυθμό θα αντικατασταθεί;
«Κατ’ αρχάς, οι περισσότερες μονάδες δεν λειτουργούν πλέον στη μέγιστη ισχύ και είναι οικονομικά ασύμφορες διότι η τιμή των δικαιωμάτων εκπομπών CO2 έχει αυξηθεί. Mόνο πέρυσι η ΔΕΗ έχασε περίπου 200 εκατ. ευρώ από τη λειτουργία τους. Η ΔΕΗ θα πρέπει να καταθέσει χρονοδιάγραμμα και η Πολιτεία θα αποφασίσει έπειτα από διαβούλευση και λαμβάνοντας υπόψη την επικαιροποιημένη μελέτη επάρκειας ισχύος του ΑΔΜΗΕ».
Επιμέλεια από το ΒΗΜΑ
