– «Οι χρόνοι από εδώ και μετά θα είναι πολύ στενοί και θα πρέπει να είμαστε πιο παραγωγικοί.
– «Θα πρέπει να θεσμοθετηθεί να υπάρχει ρήτρα εντοπιότητας στα νέα έργα»
Στον ΠΤΟΛΕΜΑΙΟ και τον Αντώνη Πουγαρίδη, μίλησε ο Βουλευτής Ν. Κοζάνης της Νέας Δημοκρατίας, Γιώργος Αμανατίδης, με αφορμή την ανακοίνωση του Masterplan για τη δίκαιη μετάβαση και μια πρώτη αποκωδικοποίηση του, αλλά και για άλλα θέματα επικαιρότητας όπως για τις ενέργειες που γίνονται για τους οδικούς άξονες, αλλά και τις αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ.
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης:
Κύριε Αμανατίδη, το Master Plan ανακοινώθηκε, είναι μάλιστα σε διαβούλευση. Τελικά έχει θετικό ή αρνητικό πρόσημο, από την πρώτη αποκωδικοποίηση που έχετε κάνει;
Αρχικά, υπάρχει σχεδιασμός. Επειδή ακούγαμε στο προηγούμενη διάστημα ότι δεν υπάρχει σχεδιασμός. Αυτός ο σχεδιασμός για να καταλήξει στο επίπεδο που είναι, πολύ δουλεμένος, κρύβει από πίσω πάρα πολλές ώρες δουλειάς, ειδικών ανθρώπων και μεταφορά εμπειρίας από το εξωτερικό. Έχει ενσωματώσει ότι ιδέες κυκλοφορούν παγκοσμίως στα ζητήματα των περιοχών αυτών.
Το επόμενο βήμα θα είναι η ενεργή συμμετοχή τοπικών φορέων αλλά και πολιτών στο master plan, τους στόχους και τις κατευθύνσεις του, έτσι ώστε να μην είμαστε αυτοί που διαμαρτυρόμαστε ότι είναι ή δεν είναι καλό, αλλά να μπορούμε μέσα από τις προτάσεις μας να διαμορφώσουμε το πλαίσιό του, όπως εμείς νομίζουμε, ώστε να είναι ρεαλιστικό και χρήσιμο.
Είναι μια ευκαιρία να αποτυπώσουμε σαν περιοχή πως αντιλαμβανόμαστε τη μεταλιγνιτική περίοδο. Ο χρόνος είναι επαρκής προς τούτο, με την έννοια ότι μέχρι τέλος Οκτωβρίου η διατύπωση των προτάσεων επί του Master plan, είναι επαρκής. Από εκεί και μετά, θα υπάρξει αξιολόγηση αυτών των προτάσεων και είναι σίγουρο ότι όταν οι προτάσεις είναι τεκμηριωμένες, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να υιοθετηθούν κιόλας. Κανείς δεν έχει αυτός και μόνο το δικαίωμα να πιστεύει ότι έχει την ορθότητα των απόψεων, των σκέψεων και προτάσεων , αλλά ό,τι θα προκύψει να είναι προϊόν συλλογικής δουλειάς.
Ήταν έτοιμη η περιοχή να συζητήσει τη μετά λιγνίτη εποχή; Υπήρχαν προτάσεις που θα μπορούσε να προτείνει τα προηγούμενα χρόνια; Ακούγαμε ότι είχαμε μελέτες.
Αυτό που χρειάζονταν ήταν οι μελέτες στρατηγικής μορφής, στρατηγικού σχεδιασμού. Υπήρχε μια μελέτη της ΑΝΚΟ, που αποτύπωνε στην ουσία το πρόβλημα, έκανε διακριτή την περιοχή μας, ως προς τις κοινονικο- οικονομικές επιπτώσεις που επιφέρει η λειτουργία των εργοστασίων, αλλά και σε συνεργασία με το ΤΕΕ τις επιπτώσεις από τη μη λειτουργία της λιγνιτοπαραγωγής στην περιοχή και σιγά – σιγά ηοι φορείς είχε μια μυρουδιά του τι θα επακολουθήσει τα επόμενα χρόνια. Όλα εντάθηκαν μετά τη Συμφωνία των Παρισίων, ότι το 2015 συμφωνήθηκε σε παγκόσμιο επίπεδο να πάμε σε μια νέα κατάσταση στην αγορά ενέργειας με ρύπους μειωμένους κατά 20% σε σχέση με το 1990. Η συμφωνία υπογράφηκε μετά από ένα χρόνο στο Παρίσι, που επικαιροποίησε τους πανευρωπαϊκούς και παγκόσμιους στόχους για τα θέματα περιβάλλοντος. Εκεί φάνηκε ξεκάθαρα ότι τα βήματα που θα πρέπει να γίνουν, θα πρέπει να γίνουν ακόμη πιο γρήγορα. Και φάνηκε και από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία ήταν συνεχώς μειωμένη. Θυμίζω ότι το 2016 ο κύκλος εργασιών της ΔΕΗ στην περιοχή ήταν γύρω στα 600 εκ. ευρώ και τώρα έφτασε να είναι 270 εκ. ευρώ.
Η μεταλιγνιτική περίοδο δεν ξεκίνησε επειδή την ονομάσαμε, ότι επειδή οδεύουμε προς τη μεταλιγνιτική περίοδο, αλλά εκ των πραγμάτων λόγω της μείωσης της δραστηριότητας της ΔΕΗ, ήμασταν ήδη σε μια μεταλιγνιτική τουλάχιστον από το ’16 και μετά. Για αυτό και στην περιοχή υπήρχαν προβληματισμοί ακόμη και για τα έργα που γίνονταν. Έπρεπε η περιοχή και πρέπει να επιταχύνει τον βηματισμό της.
Τώρα, με τα στενά χρονοδιαγράμματα, έχουμε μπροστά μας τουλάχιστον, έναν ορατό ορίζοντα, προς τούτο.
Είτε πριν, είτε μετά τη συμφωνία των Παρισίων, οι κυβερνήσεις αλλά και η τοπική αυτοδιοίκηση αξιολογείται και κατακρίνεται για το πόσο προετοίμασαν στην πράξη την επόμενη ημέρα, δεδομένων των συνθηκών της μείωσης του λιγνίτη, που ήταν ήδη αποτυπωμένη, κάτι που άλλωστε λέει και σε κάθε ευκαιρία ο κ. Μουσουρούλης.
Αυτή τη στιγμή στα πλαίσια της απολιγνιτοποίησης, επί της ουσίας έκλεισε ο ΑΗΣ Αμυνταίου, στα πλαίσια του προγραμματισμού κλεισίματος μονάδων. Την προηγούμενη εβδομάδα, 21-27 Σεπτεμβρίου, ο λιγνίτης συμμετείχε 4% στο μείγμα καυσίμων. Οι κανόνες της αγοράς ενέργειας επηρεάζουν τη συμμετοχή του λιγνίτη στο καύσιμο μείγμα και δεν είναι ότι μια απόφαση, μια διαταγή κλείνουμε τις μονάδες, επηρεάζει τη λειτουργία των ατμοηλεκτρικών σταθμών. Τα πράγματα οδεύουν προς τα εκεί και πρέπει να το αντιληφθούμε, γιατί και οι χρόνοι από εδώ και μετά θα είναι πολύ στενοί και θα πρέπει να είμαστε πιο παραγωγικοί.
Πρόκειται για μια ήδη διαμορφωμένη κατάσταση που υπήρχε μέχρι σήμερα και εξελίσσεται και σήμερα, κάτι που αναφέρει και το ίδιο το Master Plan.
Θεωρείτε ότι χρεώνεται ο Κυριάκος Μητσοτάκης μια κατάσταση που ήδη εξελίσσεται;
Αδίκως, και δε το κάνω γιατί οφείλω να το κάνω, επειδή είμαι βουλευτής της ΝΔ. Ο πρωθυπουργός της χώρας στον ΟΑΣΑ είπε ότι είμαστε μια χώρα που αλλάζουμε εποχή , δεν θα είμαστε οι επαίτες, δεν θα είμαστε αυτοί που θα ζητούμε παρατάσεις. Κοιτούμε μπροστά. Είχε ξεκινήσει ήδη η οικονομία να κινείται και μετά τις εκλογές του Ιουλίου του ’19 και το μήνυμα ήταν, ότι όντας μια χώρα που θέλουμε να κινείται στην πρωτοπορία, ειδικά στον τομέα αυτό, της παραγωγής ενέργειας, θα πρέπει να είμαστε μπροστά για να μπορούμε να διεκδικήσουμε και περισσότερα. Στην πράξη, αυτή η στρατηγική αποτυπώθηκε και στην εξαγγελία.
Εδώ να πούμε ότι ήδη και κάποια άλλα κράτη (Ισπανία, Πορτογαλία, Γαλλία κ.α.), ήδη έχουν στόχους πιο γρήγορους από εμάς. Κάποια άλλα έχουν μεταγενέστερους στόχους. Θα πρέπει, όμως, να δούμε, γιατί κάποια κράτη μπορούν να έχουν μεταγενέστερους στόχους. Γιατί, π.χ., ο λιγνίτης στη Γερμανία είναι καλύτερης αποδοτικότητας, οι μονάδες είναι πιο σύγχρονες και είναι πιο βιώσιμες. Εδώ είχαμε το αντίθετο: Χαμηλή απόδοση λιγνίτη, μονάδες πεπαλαιωμένες και αντίστοιχα, τα δικαιώματα διοξειδίου. Η οριακή τιμή συστήματος όλο αυτό το διάστημα μπορεί να έφτανε, ειδικά τώρα με την πανδημία, να είναι γύρω στα 30 ευρώ όταν το κόστος παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνιτη ήταν 65 ευρώ.
Υπάρχουν τεράστια προβλήματα στη βιωσιμότητα της ΔΕΗ την οποία όλοι λέμε ότι θέλουμε να προστατέψουμε, γιατί αξιοποιεί τον πλούτο της περιοχής. Δεν μπορούν να συνυπάρξουν και τα δύο.
Η κυβερνητική πλειοψηφία έφερε το Master plan, είναι σε διαβούλευση, θα ψηφιστεί και από το κοινοβούλιο;
Εφόσον κριθεί ότι πρέπει να πάρει τη μορφή νόμου ναι. Αυτό θα φανεί. Ο νόμος βέβαια αλλάζει δύσκολα. Ένα Master plan είναι ένα δυναμικό εργαλείο. Μπορεί να εγκριθεί από τη διυπουργική και να παρακολουθείται η υλοποίησή του.
Η κυβέρνηση θα το υιοθετήσει και θα το θεσμοθετήσει με κάποιο τρόπο και θα είναι προς αξιοποίηση από την τοπική κοινωνία και όλα τα εργαλεία που περιέχει. Και από τους επενδυτές που θα ήθελαν να έρθουν σε μια ελκυστική περιοχή να επενδύσουν.
Πως μπορεί να το αξιοποιήσει η περιοχή ή ο ιδιωτικός τομέας; Τι πρέπει να κάνει την επόμενη ημέρα; Σε ποια κατεύθυνση θα πρέπει να κινηθεί; Γιατί και η περιοχή και οι φορείς και οι δήμαρχοι μπορεί να έχουν βρεθεί σε μια ανάγκη να σχεδιάσουν τον προγραμματισμό τους.
Από την περιοχή λείπουν κάποιες βασικές υποδομές. Όλα καταλήγουν στην τεκμηρίωση. Πέρασαν οι εποχές όπου ό,τι και να κάναμε μπορούσε να προτείνει και να αποφασίσει με έναν καθαρά πολιτικό τρόπο, χωρίς τεκμηρίωση. Αυτό που θα πρέπει να κάνουμε, πλέον είναι να δούμε τις πάγιες ελλείψεις που έχει η περιοχή στις κλασικές υποδομές, όπως τα μεγάλα αρδευτικά έργα που λείπουν από την περιοχή. Λέμε ότι έχουμε πολλά επιφανειακά νερά αλλά δεν έχουμε αρδευτικά και είμαστε κάτω από τον εθνικό μέσο όρο. Λέμε ότι θα στηρίξουμε την αγροτική παραγωγή, αλλά δεν στηρίζουμε τα μέσα που θα στηρίζονται στην ανάπτυξή της. Πρέπει η περιοχή να συνεχίσει να είναι το ενεργειακό κέντρο της χώρας. Μέχρι τώρα ήμασταν χωρίς προσπάθεια. Ο λιγνίτης ήταν εδώ, συμμετείχε κατά πλειοψηφία στο καύσιμο μείγμα και θεωρούμασταν ενεργειακό κέντρο. Πρέπει τώρα να είμαστε με έναν άλλο τρόπο ενεργειακό κέντρο, αλλά με κάποιον άλλο τρόπο. Πάλι με παραγωγή ενέργειας, με ΑΠΕ, με γνώση που πρέπει να εγκατασταθεί στην περιοχή, με δομές, μέσω του Πανεπιστημίου και είναι όλο αυτό το σύμπλεγμα που καθιστά μια περιοχή ως επίκεντρο μιας γνώσης.
Θα πρέπει να δούμε, επίσης, τις επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα. Η περιοχή επίσης, μπορεί να τύχει χρηματοδότησης, σιγά – σιγά και στα θέματα του τουρισμού (βιομηχανικός τουρισμός). Αλλά και στην αγροτική παραγωγή και τυποποίησή της, η περιοχή έχει πραγματικά πολύ καλά προϊόντα. Ένα πρόγραμμα μετεξέλιξης της γνώσης του ανθρώπινου δυναμικού που θα δεχθεί τη νέα προοπτική που θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα.
Κίνητρα;
Η περιοχή για να γίνει ελκυστική θα πρέπει να προσφέρει στον υποψήφιο επενδυτή είτε ντόπιος είτε ξένος επενδυτής, κάτι διαφορετικό από ό,τι προσφέρουν οι άλλες περιοχές. Ξέρω, γνωρίζω, ότι ήδη ετοιμάζονται τα κίνητρα που θα καταστήσουν πιο ελκυστική την περιοχή μας. Ήδη μια δέσμη φορολογικών, ασφαλιστικών κινήτρων είναι σε εξέλιξη, ετοιμάζεται και μια δέσμη επενδύσεων στον αναπτυξιακό νόμο. ΠΧ η σκέψη είναι οι μικρές επιχειρήσεις να επιχορηγούνται με 80%, οι μεσαίες με 70% και οι μεγάλες με 60% . Έτσι, η περιοχή μας θα έχει αναπτυξιακό πλεονέκτημα σε σχέση με άλλες περιοχές. Και για την ανάπτυξη του βιομηχανικού τομέα, έχουμε και το ανθρώπινο δυναμικό που είναι ήδη εγκατεστημένο εδώ και μπορεί να συμμετέχει παραγωγικά σε μια τέτοια προοπτική.
Ο κόσμος αρχίζει και ζητάει και χρονοδιαγράμματα. Ακόμη και για το εύκολο κομμάτι των αποκαταστάσεων, αλλά και όχι μόνο. Μπορούμε να δώσουμε στον κόσμο να καταλάβει ότι υπάρχει ένας σχεδιασμός που έχει και χρονικό ορίζοντα;
Αυτό που βιώνουμε τώρα, θα το βιώναμε και η ανακοίνωση να μην υπήρχε και master plan να μην υπήρχε. Είναι οι κανόνες λειτουργίας της αγοράς ενέργειας.
Ήδη δημοσιοποίησα τις απόψεις μου. Θα πρέπει να υπάρχει ένα μεταβατικό στάδιο και ταυτόχρονα να υπάρχει απασχόληση σε όσους τώρα προσφέρουν υπηρεσίες προς τη ΔΕΗ (εργολαβικοί εργάτες, οδηγούς, μεταφορικά μέσα). Αυτό μπορεί να γίνει με την υλοποίηση των μεγάλων έργων φωτοβολταϊκών στην περιοχή στα οποία μακάρι να συμμετέχουν και τοπικοί ενδιαφερόμενοι επενδυτές ενδιαφερόμενοι. Όλοι αυτοί οι εξοπλισμοί θα μπορούν να βρουν διέξοδο σε ισοπεδώσεις και μεταφορές χώματος. Δεν είναι λίγες οι επενδύσεις αυτές. Εγώ πιστεύω ότι σε ένα φάσμα πέντε ετών μπορούν τα μέσα αυτά να έχουν δουλειά, απλώς τώρα υπάρχει κενό μέχρι να ξεκινήσει η υλοποίησή τους.
Ταυτόχρονα, αυτό που πρέπει να γίνει και που απαντάει και απαντάει και στις αονησυχίες των συμπολιτών μας, στους ιδιοκτήτες μεταφορικών μέσων που διαμαρτύρονται αυτό το διάστημα, είναι: Μπορεί και πρέπει, την περίοδο αυτή, να δημοπρατήσει τμήματα της περιοχής που δεν επηρεάζονται από το Master plan, τα οποία με βάση τους περιβαλλοντικούς όρους θα πρέπει να αποκατασταθούν.
Άρα, μεταβατικά θα έχουμε τα μεγάλα έργα ΑΠΕ συν την υλοποίηση έργων μεταφοράς χώματος και υλικών για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος, που θα εκτονώσουν την προσφορά εργασίας από αντίστοιχες ειδικότητες που υπάρχουν. Στο διάστημα αυτό θα βγουν και τα κίνητρα και έχω στο μυαλό μου ένα χρονοδιάγραμμα πως μπορεί να γίνει αυτό. Σιγά σιγά θα έχουν ωριμάσει και οι μεγάλες επενδύσεις, που θέλουμε στην περιοχή οι οποίες θα απασχολούν όπως προσδοκούμε δεκάδες θέσεις εργαζομένων. Αυτό το σενάριο μπορεί να υλοποιηθεί και πιστεύω ότι είναι η μόνη λύση που αντιμετωπίζει η περιοχή. Δεν υπάρχει άλλη δυνατότητα. Οι μεγάλες επενδύσεις δεν μπορούν να γίνουν από τη μια στιγμή στην άλλη και σε αυτό πρέπει να βοηθούμε σαν περιοχή.
Στο κομμάτι των ΑΠΕ και των φωτοβολταϊκών θα πρέπει να ενισχυθούν και η συμμετοχή των μικροεπενδυτών της περιοχής με ενεργειακούς συνεταιρισμούς, που θα συνεργαστούν με τους μεγάλους, με τους υποσταθμούς. Ήδη ετοιμάζεται μια πρόταση, προκειμένου να μπουν και αυτοί στο παιχνίδι, χωρίς να υπάρχει αντιπαλότητα -που δικαίως οι τοπικοί επενδυτές έχουν παράπονα σε αυτό- με τους ξένους που τους θέλουμε και των τοπικών που θέλουμε να επενδύσουν για να δημιουργήσουν εισοδήματα.
Στα νέα έργα της περιοχής, όπως τα φωτοβολταϊκά, ανεμογεννήτριες, θα πρέπει να υπάρχει ρήτρα εντοπιότητας και αυτό θα πρέπει να θεσμοθετηθεί στα πλαίσια του Master plan, ώστε να συμμετέχει με ένα ποσοστό 40%-50% τουλάχιστον το τοπικό επιχειρηματικό δυναμικό. Υπάρχουν επιχειρήσεις στην περιοχή με τεράστιες δυνατότητες και οι οποίες εκ των πραγμάτων, αφού παύει η δραστηριότητα της ΔΕΗ, άρχισαν να υποαπασχολούνται, έχουν τη γνώση και το μέγεθος και μπορούν να μετεξελίξουν την παραγωγή τους και να κάνουν και εξοπλισμούς φωτοβολταϊκών. Αυτή η ρήτρα θα μπορούσε να ρυθμιστεί και νομοθετικά και αυτό το βλέπει θετικά η κυβέρνηση. Είναι ο μόνος τρόπος να στηρίξουμε το παραγωγικό δυναμικό. Οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ με βάση το νέο νόμο που ψηφίσαμε, έχουν την προοπτική να πάνε σε πρόωρη συνταξιοδότηση, με κίνητρα με εθελούσια, κάποιοι να πάνε στους φορείς του δημοσίου και κάοιοι άλλοι στην 5η Μονάδα. Όμως, λίγος λόγος έγινε μέχρι τώρα για την ενίσχυση των μεγάλων τοπικών επιχειρήσεων.
Αντιλαμβάνεστε τη δυσπιστία του κόσμου;
Η δυσπιστία είναι λογικό να υπάρχει πάντα. Π.χ., όταν γίνονται αναπλάσεις και σκάβονται οι δρόμοι μπροστά από μαγαζιά, διαμαρτύρονται όλοι οι μαγαζάτορες. Μετά, όμως, λένε, ότι ευτυχώς έγινε το έργο. Αυτά συμβαίνουν, είναι εντελώς δικαιολογημένη η δυσπιστία. Τα προβλήματα είναι μπροστά μας. Έχουμε δύο ταυτόχρονες κρίσεις στην περιοχή μας και την πανδημία και τη μεταλινγιτική περίοδο . Άλλες περιοχές έχουν την πανδημία και μείωση τουρισμού. Όλη η χώρα έχει κρίση. Θα πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη ο ένας στον άλλο. Αν και εμείς οι βουλευτές βλέπαμε ότι κάτι δεν πάει καλά δεν θα ενισχύαμε μια άποψη, δεν θα ενώναμε τις φωνές να μεταφέρουμε το κλίμα; Κάτι που κάναμε ήδη. Αλλά, ο δρόμος που έχει επιλεγεί είναι ο σωστός δρόμος. Κάνουμε ένα σχεδιασμό, δημιουργούμε μια δομή μόνο για τη μεταλιγνιτική περίοδο. Εγώ θα ήθελα αυτή η δομή να εγκρίνει και τις ιδιωτικές επενδύσεις με τα κίνητρά της. Να εφαρμοστεί ένας νόμος που εμφανίστηκε και με την κατασκευή έργων για τους ολυμπιακούς αγώνες, να επιταχυνθούν οι ρυθμοί υλοποίησης έργων στην περιχοή, τόσο των δημόσιων υποδομών όσο και των ιδιωτικών έργων.
Με αφορμή μια φράση του Κυριάκου Μητσοτάκη για τον Ε-65, είχε δηλώσει αισιόδοξος για την ταχύτητα με την οποία θα βρεθεί χρηματοδότηση ώστε να προχωρήσει το κούμπωμα της Κεντρικής Οδού με την Εγνατία οδό, τι γίνεται με το έργο; Και συνολικά με τους κεντρικούς οδικούς άξονες και τη σύνδεση της Δυτικής Μακεδονίας;
Σε ό,τι αφορά τη Δυτική Μακεδονία και τη σύνδεση με τον κάθετο άξονα Κοζάνη-Λάρισα, ρώτησα τον Υπουργό και μου είπε ότι έχουμε κάποιες μελέτες , κάποιες εγκεκριμένες και κάποιες που κατατέθηκαν και δεν εγκρίθηκαν και άρα μπορούμε να δούμε τι ελλείψεις υπάρχουν, ώστε τα πρώτα χιλιόμετρα να μπορούν να δημοπρατηθούν. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί με έναν στρατηγικό σχεδιασμό που είχε γίνει τον Ιούνιο του ‘19, από τους μελετητές, όπου δεν περιλαμβάνοταν η χάραξη Κοζάνη – Λάρισα. Ενώ είναι κλάδος του διευρωπαϊκού άξονα. Μέχρι τα όρια του Ν. Κοζάνης και πριν τα όρια της Θεσσαλίας, ο δρόμος αυτός ο κάθετος είναι εκχωρημένος στην Εγνατία ΑΕ, και ήδη ο περιφερειάρχης ήδη ζητάει από την Εγνατία να του εκχωρήσει τη δυνατότητα να δημοπρατήσει το έργο. Υπάρχουν ήδη εγκριμένα 18.3 εκ. ευρώ για ένα μεγάλο κόμβο στο ύψος της Καισαρειάς, που θα δώσει διέξοδο σε όλες τις ρυθμίσεις.
Οι πρώτες μελέτες μιλάνε για έναν αυτοκινητόδρομο τύπου κάθετος Πτολεμαΐδα – Κοζάνη. Πιθανόν αυτό να μην είναι η λύση, πιθανόν η λύση να είναι ένας δρόμος 11-13, μικρότερος. Αρκεί να γίνει, γιατί όσο συνεχίζουμε να διεκδικούμε μεγάλες επενδύσεις, μπαίνει το στοιχείο της βιωσιμότητας κόστους – οφέλους. Οι τράπεζες αδυνατούν να χρηματοδοτήσουν γιατί δεν βγαίνει η βιωσιμότητα τέτοιων μεγάλων έργων. Συνεχίζει να υπάρχει μια εκκρεμότητα, γιατί δεν είδαμε τα πράγματα κατάματα και δεν πήραμε τις σωστές αποφάσεις έγκαιρα. Η πιθανότητα να μιλούμε και για έναν μικρότερου μεγέθους δρόμο, να μην αποκλειστεί, αρκεί να γίνει.
Για τον Ε65, το έχω συζητήσει με τον υπουργό, μας απασχολούσε αν τελικά θα φύγει ο δρόμος και θα πάει πιο κοντά στα Γιάννενα. Με αιτία αυτό, έκαναν μια συνάντηση και η άποψη του υπουργού ήταν ότι ο δρόμος αυτός θα προχωρήσει, γιατί είχαν γίνει ήδη περιβαλλοντικές μελέτες, γεωτεχνικές, προκαταρκτικές μελέτες, μελέτες κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων και ήταν στη φάση της τεκμηρίωσης, αυτό που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός, της τεκμηρίωσης στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη βιωσιμότητα ενός τέτοιου έργου. Εγώ είμαι σίγουρος ότι είναι κάτι που θα λήξει και θα βγάλει την περιφέρειά μας από την απομόνωση. Ο δε, κάθετος άξονας, Γέφυρα Μουργκάνη – Κηπουριό, θα βοηθήσει και στην τουριστική ανάπτυξη. Παρά την τωρινή δύσκολη κατάσταση, πρέπει να σχεδιάζουμε, για όταν οι συνθήκες διαμορφωθούν πιο θετικές. Αυτά είναι μεγάλα έργα πενταετίας τουλάχιστον.
Για το εγγυημένο εισόδημα, μια πρότασή σας προς τον ΕΛΓΑ και τις αποζημιώσεις των αγροτών, τι είναι και πως μπορεί να προχωρήσει;
Κάτι που έγινε για πρώτη φορά, είναι πως η κυβέρνηση βρήκε όλα τα λεφτά από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και εξοφλήθηκαν όλοι οι αγρότες για τις ζημιές του ‘19. Αυτό ήταν μια συλλογή προσπάθεια του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Βορίδη, του αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών κ. Σκυλακάκη και του πρόεδρου του ΕΛΓΑ κ. Λυκουρέντζου. Για πρώτη φορά επικράτησε η λογική ότι αφού ο ΕΛΓΑ είναι ένας ασφαλιστικός φορέας που λειτουργεί ανταποδοτικά, οφείλει να καταβάλει στην ώρα του τα λεφτά που αντιστοιχούν στην ανταποδοτικότητά του. Μέχρι τώρα γινόταν η σταδιακή πληρωμή, γιατί, αφού ήταν ανταποδοτικό, ο ΕΛΓΑ έπρεπε να πληρώνει με βάση τα έσοδα που έχει από τους αγρότες. Πολλές φορές οι αγρότες μέσα στα προβλήματα που έχουν αδυνατούσαν να ανταποκριθούν στην καταβολή που θα έπρεπε να κάνουν, άρα ο ΕΛΓΑ δεν είχε χρήματα, ο κρατικός μηχανισμός δεν είχε χρήματα, άρα δεν μπορούσαν να πληρωθούν στο 100%. Για εφέτος και για του χρόνου, ο κ. Σκυλακάκης μας είπε ότι θα υπάρξει άμεση αποπληρωμή των ζημιών και ήδη σχεδιάζεται ένα πάγιο σύστημα για τα επόμενα έτη, μετά το ‘21 προς την κατεύθυνση αυτή.
Το δεύτερο σκέλος, το εγγυημένο εισόδημα, είναι μια σκέψη και μια πρόβλεψη που υπάρχει στον ευρωπαϊκό κανονισμό για την αγροτική ανάπτυξη, που τιτλοποιείται “διαχείριση κινδύνων”. Ένας που ασφαλίζει στον ΕΛΓΑ ότι προβλέπεται από τον κανονισμό, υπάρχουν και άλλου είδους ζημιές που μπορεί να μην ασφαλίζονται. Άρα σου δίνει η δυνατότητα συμμετοχής στο πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης, με μια συνδρομή που θα δούμε πόση θα είναι, όλο το υπόλοιπο ποσό να καλύπτει το πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης και να σου εγγυάται ένα εισόδημα που μπορείς να παίρνεις ως αγρότης. Αυτό θα γίνεται ως εξής: Στο πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης θα υπάρχουν λεφτά, θα βγαίνει μια πρόσκληση και όποιος ενδιαφέρεται να συμμετέχει. Όπως στα Σχέδια Βελτίωσης, οι αγρότες, κάπως έτσι θα γίνει και αυτό. Είναι μια ευκαιρία που θα δώσει διέξοδο στα διάφορα έκτακτα προβλήματα που δεν μπορούν να αποζημιωθούν. Ήδη αυτό σχεδιάζεται και η μελέτη βιωσιμότητας, η αναλογιστική μελέτη για ένα τέτοιο σύστημα είναι σε εξέλιξη. Θα είναι μέτρο του προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, εκτιμώ.
Για τις αλλαγές στην Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας. Η ΑΝΚΟ γύρισε σελίδα με νέα διευθύντρια. Υπήρξε και από τους μετόχους μια δυσφορία με όσα έγιναν. Έχει ρόλο πολύ σημαντικό, ο περιφερειάρχης έβαλε υψηλά στην ατζέντα τη συμμετοχή της. Πως τα αξιολογείται όλα αυτά;
Η ΑΝΚΟ είναι αναπόσπαστο κομμάτι της αναπτυξιακής διαδικασίας στη Δυτική Μακεδονία. Το έχει αποδείξει όλα τα προηγούμενα χρόνια και θα συνεχίσει να το αποδεικνύει. Έχει πολύ καλό στελεχιακό δυναμικό, το διευθυντικό δυναμικό της εταιρείας είναι πάρα πολύ ικανό και σε αυτό μπορεί να στηρίζεται κανείς για τα επόμενα χρόνια. Είναι μια εταιρεία με ιστορική μνήμη, μέσα από την οργάνωση που έχει μπορεί και ηλεκτρονικά να ελέγχει τις διεργασίες της οπότε αυτό προσφέρει μια σταθερότητα στον τρόπο που λειτουργεί μια εταιρεία. Και με την έννοια αυτή η νέα γενική διευθύντρια εκτιμώ ότι θα βάλει το λιθαράκι της στη συνέχιση της πολύ θετικής προσφοράς της εταιρείας. Είμαι σίγουρος ότι η εταιρεία θα πάει καλά. Έχω εμπιστοσύνη σε όλους όσους εμπλέκονται σε αυτό. Συνηθίζω να μην κρίνω τις αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου, ποτέ μέχρι τώρα και δεν θα το κάνω και τώρα. Θα βρεθώ μαζί της, είνα ιαυτονόητοκαι θα τις μεταφέρω τις απόψεις και τις εμπειρίες μου και για εμένα θα είναι χαρά μου και όσο εγώ δεν είμαι στην εταιρεία, να συνεχίσει να πηγαίνει καλύτερα. Έτσι θα πρέπει να σκεφτόμαστε για τα παιδιά μας. Υπάρχει ανθρώπινο δυναμικό που εγγυάται την πορεία της εταιρείας και ένα καλό πάντρεμα που θα συνεχίσει να υπάρχει και να συμβάλει παραγωγικά στο μέλλον της περιοχής.
Τι σημαίνει πρακτικά η μετεξέλιξη σε Αναπτυξιακό Οργανισμό; Το ακούσαμε πολλές φορές αλλά δεν καταλάβαμε τι σημαίνει;
Είναι μια προσπάθεια που ξεκίνησε η κυβέρνηση να δώσει ρόλο και να ενισχύσει την τοπική αναπτυξιακή διαδικασία. Αντιλήφθηκε τα προβλήματα που υπάρχουν στην διαδικασία της ανάπτυξης και εκτίμησε, ορθά ότι όσο πιο ισχυροί γίνονται τα υποκείμενα της ανάπτυξης σε μια περιοχή, τόσο πιο πολλές δυνατότητες έχει η ανάπτυξη να είναι βιώσιμη. Ένας μηχανισμός όπως η ΑΝΚΟ, Αναπτυξιακή Εταιρεία, εφόσον θεσμοθετημένα της δοθεί περισσότερο έργο, και της δοθεί η ευκαιρία να συμβάλλει εκεί όπου υπάρχουν ελλείψεις και κενά, τόσο πιο εύκολα η περιοχή θα μπορέσει να βελτιώσει την ικανότητά της. Ο αναπτυξιακός οργανισμός δεν αλλάζει σε πολλά πράγματα με το πώς λειτουργούσε μέχρι τώρα, απλώς μεταφέρεται λίγο πιο κοντά στον δημόσιο τομέα, όμως απελευθερώνεται περισσότερο. Αυτό είναι ένα κατάλληλο μείγμα, όπως το σκέφτηκαν στο ΥΠΕΣ, που υιοθετήθηκε από το υπουργικό συμβούλιο άλλωστε. Πρέπει οι φορείς να συνεχίσουν τη θετική τους συνεισφορά τους και για τα επόμενα χρόνια στις νέες ανάγκες που διαμορφώνονται στη χώρα αλλά και χωριστά.
Ο νόμος κάνει πιο ευέλικτες και πιο ισχυρές τις εταιρείες;
Ναι για αυτό και λέγονται αναπτυξιακοί οργανισμοί. Ενώ λειτουργούν με το νόμο περί ανωνύμων εταιρειών λέγονται αναπτυξιακοί οργανισμοί, γιατί τις δίνουν τη δυνατότητα να κάνουν και άλλα αντικείμενα τα οποία χρειάζεται μια περιοχή: Να στηρίξουν τις ΟΧΕ, το νέο Leader, δράσεις αστικής ανάπτυξης, ψηφιακού μετασχηματισμού, βιώσιμης ανάπτυξης, τον στρατηγικό στόχο του ΟΗΕ. Διευρύνεται το αντικείμενό τους με σκοπό να αναπτυχθεί η αναπτυξιακή διαδικασία. Έχουν τη δυνατότητα να υπογράφουν συμβάσεις μίσθωσης έργου , σε πρακτικά ζητήματα. Απελευθερώνει τη δυναμική τους. Ήταν κυβερνητική πολιτική, από το ΥΠΕΣ αυτή η στρατηγική και αξιολογώντας της, έχει ένα σκοπό και πρέπει να συνδράμουμε προς αυτή την κατεύθυνση.
Επιμέλεια συνέντευξης Β.Σ.
