Μεγάλη Εβδομάδα. Μέρες ευλάβειας και ταπεινότητας. Ώρες συνειδητοποίησης της αξίας της συμπόρευσης των ανθρώπων. Στιγμές αναστοχασμού για το νόημα της ζωής. Ευκαιρία υπέρβασης του τρόμου του θανάτου.
Για την Ορθοδοξία η ζωή είναι ένα αδιάλειπτο δρομολόγιο με προορισμό την ηθική τελείωση και την αρμονία με τον συνάνθρωπό μας. Η Ανάσταση, η επικράτηση της ζωής στον θάνατο, αποτελεί τον κεντρικό πυρήνα της ορθόδοξης χριστιανικής σκέψης. Η Ανάσταση αποτελεί για τον ελληνισμό τη μεγαλύτερη γιορτή, τη Λαμπρή, καθώς διώχνει τη πένθιμη μελαγχολία και διαχέει το ανέσπερο φως. Μαζί με την Εκκλησία συνεορτάζει την αφθαρσία και η φύση με την έκρηξη των αρωμάτων και των χρωμάτων της άνοιξης.
Τέτοιες μέρες αποκτούν ξεχωριστό νόημα οι παραινέσεις των μεγάλων διανοητών. Πριν δύο περίπου μήνες έφυγε από τη ζωή ο επιφανέστερος και πιο επιδραστικός θεολόγος της σημερινής εποχής, ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας, από το Καταφύγιο Κοζάνης. Ο σημαντικός αυτός στοχαστής σπούδασε μεταξύ άλλων στο Harvard και δίδαξε στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου το οικουμενικό νόημα της θεολογίας και την αναγκαιότητα του οικουμενικού διαλόγου.
Η βασική διαφορά της Ορθόδοξης από τις άλλες χριστιανικές εκκλησίες είναι πως η μεγαλύτερη γιορτή για τους Καθολικούς είναι τα Χριστούγεννα και για τους Διαμαρτυρόμενους η Σταύρωση. Στο σημείο αυτό ο Ιωάννης Ζηζιούλας σημειώνει πως αυτό που διαφοροποιεί την Ορθόδοξη θεολογία από τις απόψεις της Δύσης, είναι η ματιά στο μέλλον. Κατά την άποψή του, η αυθεντική αλήθεια δεν βρίσκεται στην αρχή, στο ξεκίνημα ή σε κάποιο μακρινό παρελθόν, αλλά στο μέλλον, στα έσχατα. Γι’ αυτό και η Θεία Ευχαριστία είναι μια πραγματικότητα που έρχεται από το μέλλον. Μια ανάμνηση του μέλλοντος.
Αυτός ο εσχατολογικός προσανατολισμός της Ορθόδοξης Θεολογίας έχει τεράστια σημασία στις μέρες μας. Αποτελεί το ανάχωμα απέναντι στην εξιδανίκευση του παρελθόντος, που κυριάρχησε τον περασμένο αιώνα σε μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής κοινωνίας και δυστυχώς παραμένει εν ισχύ στους πολιτιστικούς συλλόγους μας, που αδυνατούν να κατανοήσουν ότι η παράδοση δεν είναι κάτι στατικό και αμετάβλητο, αλλά ένας ανανεώσιμος πόρος που μετασχηματίζεται διαρκώς.
Η νοσταλγία και η επιστροφή στο παρελθόν δεν δημιουργεί πνευματική ταυτότητα, δεν συνάδει με την Ορθοδοξία και ανοίγει τον δρόμο στον εθνικισμό και τον αντιευρωπαϊσμό.
Έρρωσθε!
-… νυν πάντα πεπλήρωται φωτός…-
