Με επιτυχία πραγματοποιήθηκαν οι δύο θεατρικές παραστάσεις υπό τον γενικό τίτλο «Θέατρο In Situ» τη Δευτέρα και Τρίτη 12-13 Ιουλίου 2021, μετά από σύντομη αναβολή τους λόγω καιρού. Οι παραστάσεις δόθηκαν στον Αρχαιολογικό Χώρο Αιανής, στο λόφο της Μεγάλης Ράχης, όπου εντοπίζεται η πόλη της αρχαίας Αιανής και συγκεκριμένα στον τομέα «Μεγάλοι Δόμοι ΙΙ» και «Σπίτι με τα πιθάρια».
Το τρίπτυχο των εκδηλώσεων συνδιοργάνωσαν η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης, ο Δήμος Κοζάνης, το Studio Tessera και οι σκηνοθέτες Στέλιος Βραχνής και Εύη Σαρμή, με αφορμή το έργο του διεθνούς κύρους Έλληνα συγγραφέα Δημήτρη Δημητριάδη. Οι παραστάσεις αφορούσαν στα έργα του «Πεθαίνω σαν Χώρα» και «Μνήμη», ενώ η προλογική εκδήλωση «Πρόσβαση», με τη συνεργασία του Καλλιτεχνικού Σχολείου Κοζάνης, είχε διεξαχθεί στον κήπο του Αρχαιολογικού Μουσείου Αιανής στις 30 Ιουνίου.
Η παράσταση «Πεθαίνω σαν χώρα», σε σκηνοθεσία Στέλιου Βραχνή, αφορούσε στο εμβληματικό και άκρως προφητικό έργο του Δημήτρη Δημητριάδη, που το 1978 με την αιχμηρή του γλώσσα τάραξε τα νερά της λογοτεχνίας και του θεάτρου περιγράφοντας τη σήψη και το θάνατο μιας χώρας.
Σε έναν αποκατεστημένο χώρο, που αποτέλεσε εξαιρετικό σκηνικό για την ανάπτυξη του θέματος, ανάμεσα σε αρχαία κτήρια και σύγχρονες κατασκευές, αναδείχθηκαν με ειλικρίνεια και σκληρό λόγο, μέσα από εξαιρετικούς διαλόγους και μονολόγους, από μια εξαιρετική ομάδα επαγγελματιών και ερασιτεχνών ηθοποιών, οι δύσκολες έως τραγικές πτυχές και όψεις της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας και πραγματικότητας, προβληματίζοντας και συνεπαίρνοντας συνάμα τους θεατές.
Συντελεστές της παράστασης:
Σκηνοθεσία / Δραματουργική επεξεργασία: Στέλιος Βραχνής
Πρωτότυπη μουσική / μουσική επί σκηνής: Άρης Παραπούρας.
Βοηθός σκηνοθέτη: Πάνος Αναγνωστόπουλος, Βασίλης Μπόγδανος
Ηχοληψία / φωτισμός: Νίκος Μάνος
Ηθοποιοί: Απόστολος Λινάρδος, Άννα Χατζηπαύλου, Πάνος Αναγνωστόπουλος, Βασίλης Μπόγδανος, Φώφη Ζαγορίτου, Ματίνα Λάγγη, Χαρά Σβάρου, Κωνσταντίνος Αβράαμης
Η παράσταση «Μνήμη», σε σκηνοθεσία Εύης Σαρμή, βασιζόμενη στο σχετικό έργο του Δημήτρη Δημητριάδη, ταξίδεψε τους θεατές μέσα στον χρόνο και μέσα στις μνήμες της Αιανής, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, με το κέφι των μπουλουκιών του παρελθόντος. Ήταν μια παράσταση Θεάτρου – Ντοκουμέντο (θεατρικό ντοκυμαντέρ) που μετά από μεγάλη ιστορική έρευνα της περιοχής (Κοζάνης – Αιανής) δημιουργήθηκε από την σκηνοθέτιδα ειδικά για τον τόπο αυτό.
Η παράσταση περιελάμβανε γνωστές στους κατοίκους της περιοχής ιστορίες αγάπης, πόνου και απώλειας, ιστορικά πρόσωπα και μύθους, τραγούδια γάμου, μοιρολόγια και άλλα, πετυχαίνοντας μέσα από αυτά ένα διαχρονικό ταξίδι στην ιστορία ολόκληρης της Ελλάδας. Οι ιστορίες παρουσιάστηκαν με αφηγηματικό τρόπο και με δραματουργία, από μια εξαιρετική ομάδα επαγγελματιών ηθοποιών. Απευθυνόταν σε ενήλικες και ανήλικους, των οποίων η παρουσία υπήρξε σημαντική και ενθαρρυντική για τη συνέχιση ανάλογων δράσεων.
Χρησιμοποιήθηκαν ιστορικά στοιχεία δημοσιευμένα από τους μελετητές της περιοχής, όπως η Γεωργία Καραμήτρου – Μεντεσίδη και ο Κων/νος Σιαμπανόπουλους, γεγονότα και ιστορίες σχετικές με την Αιανή και την ευρύτερη περιοχή που απασχόλησαν τα τοπικά και πανελλαδικά ΜΜΕ, καθώς και στοιχεία που προέκυψαν από συζητήσεις της σκηνοθέτιδας με ντόπιους κατοίκους και με υπαλλήλους της ΕΦΑ Κοζάνης. Το αποτέλεσμα υπήρξε μαγευτικό, όπως και εκπαιδευτικό.
Συντελεστές της παράστασης:
Σύλληψη / Σκηνοθεσία: Εύη Σαρμή
Πρωτότυπη μουσική / Μουσική επιμέλεια: Kostika Çollaku
Δραματουργική επεξεργασία: Εύη Σαρμή, Μυρσίνη Καρματζόγλου
Κίνηση / Training: Μυρσίνη Καρματζόγλου, Αλέξανδρος Πιεχόβιακ
Εμψύχωση / training: Πολυξένη Σπυροπούλου
Ηχοληψία / φωτισμός: Λεωνίδας Παλάσκας, Kostika Çollaku
Ηχητική και φωτιστική κάλυψη: Audiolabs
Ηθοποιοί: Μυρσίνη Καρματζόγλου, Αλέξανδρος Τωμαδάκης, Ραφαέλα Τσομπανούδη, Μαρίτα Τσαλκιτζόγλου, Αλέξανδρος Ζαφειριάδης, Χάρης Σισμανίδης
Την πρωτότυπη ζωντανή μουσική της παράστασης υπογράφει ο μουσικοσυνθέτης Kostika Çollaku.
Φωτογράφος: Νίκος Φιλάτος.
Στις εκδηλώσεις τηρήθηκαν όλα τα ισχύοντα μέτρα προστασίας από την πανδημία του covid-19, ενώ η είσοδος ήταν με προκράτηση θέσης και ελεύθερη για το κοινό.
Η εξωστρεφής αυτή δράση της Εφορίας Αρχαιοτήτων Κοζάνης χρηματοδοτήθηκε κατά κύριο λόγο από πιστώσεις του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, το οποίο ευχαριστούμε θερμά, δια της Εφορείας, και κατά ένα μέρος από το Δήμο Κοζάνης, προς τον οποίο επίσης απευθύνουμε θερμές ευχαριστίες. Ιδιαίτερα ευχαριστίες οφείλουμε στην Αντιδήμαρχο Πολιτισμού Ελπίδα Κουϊμτζίδου, για την άμεση ανταπόκριση στο κάλεσμά μας για οικονομική στήριξη της εκδήλωσης, καθώς και στην Κοινότητα Αιανής και τον Πρόεδρό της Στέλιο Βαβλιάρα για την τεχνική υποστήριξη που μας παρείχαν σε όλη τη διάρκεια των εκδηλώσεων.
Καθοριστική για την επιτυχία της δράσης υπήρξε η τρίμηνη σκληρή δουλειά που έγινε από όλους τους συντελεστές των εκδηλώσεων, συμπεριλαμβανομένου και του μόνιμου και έκτακτου προσωπικού της Εφορείας, καθώς και των φοιτητών που βρίσκονται στους χώρους της για πρακτική άσκηση, οι οποίοι εργάστηκαν με ζήλο και πέρα από ωράρια, για την άψογη διοργάνωσή της. Σημειώνουμε ότι το τελευταίο δεκαήμερο πριν τις παραστάσεις η Εφορεία φιλοξένησε και τις δύο θεατρικές ομάδες, παρέχοντας σε αυτές κάθε δυνατή στήριξη, καθώς και τη δυνατότητα για βραδινές πρόβες στον αρχαιολογικό χώρο. Την ξενάγησή τους στο χώρο και στο μουσείο ανέλαβαν πρόθυμα όπως πάντα οι έμπειροι και έκτακτοι αρχαιολόγοι της Εφορείας μας, στους οποίους πολλά οφείλουμε.
Ευχαριστούμε θερμά και τις δύο θεατρικές ομάδες, ιδιαίτερα τους σκηνοθέτες Στέλιο Βραχνή και Εύη Σαρμή, που έντυσαν τις παραστάσεις τους με όλη την ορμή και τη φρεσκάδα της νιότης τους, αλλά και με όση αγάπη και ψυχή χρειάστηκε ώστε να επιτευχθεί το άψογο αποτέλεσμα που μας παρουσίασαν!
Θερμές ευχαριστίες οφείλουμε τέλος στον συγγραφέα των έργων Δημήτρη Δημητριάδη που με την παρουσία του τίμησε και τις δύο παραστάσεις, όπως και την Εφορεία μας. Αγάπησε τον τόπο μας και τον Αρχαιολογικό Χώρο Αιανής, όπως και οι λοιποί συντελεστές των εκδηλώσεων, προτείνοντας αυτός να συνεχίσει να αποτελεί το σκηνικό και άλλων θεατρικών παραστάσεων, σύγχρονων έργων, που θα συμβάλλουν όχι μόνο στην ανάδειξή του, αλλά και στην δημιουργία μιας ιδιαίτερης ταυτότητας χώρου, μια ιδέα που μας βρίσκει απόλυτα σύμφωνους.
Ο Δημήτρης Δημητριάδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και το 1963, με υποτροφία τού βελγικού κράτους, σπούδασε θέατρο και κινηματογράφο στις Βρυξέλλες. Το 1968 ανέβηκε στο Παρίσι το πρώτο θεατρικό του έργο «Η Τιμή της Ανταρσίας στην Μαύρη Αγορά». Το 1971 επέστρεψε στην Ελλάδα, ασχολήθηκε με τη μετάφραση ξένων συγγραφέων (Σάρτρ, Μπέκετ, Σαίξπηρ κ.ά.) αλλά και έργων του αρχαίου ελληνικού δράματος. Η κύρια φάση του προσωπικού του έργου ξεκίνησε το 1978 με το πεζογράφημα «Πεθαίνω σαν χώρα». Ακολούθησε η ποιητική ενότητα «Κατάλογοι», η οποία συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Παράλληλα, προχώρησε στην συγγραφή δεκάδων θεατρικών έργων και πεζογραφημάτων, ενώ μια φιλόδοξη συγγραφική του προσπάθεια είναι και πολύτομο έργο του «Η Ανθρωπωδία. Μία ατελής Χιλιετία». Έχουν εκδοθεί μεταφράσεις δεκάδων έργων του στα γαλλικά, τα ισπανικά, τα πορτογαλικά, τα γερμανικά, τα ιταλικά, τα ρουμάνικα, τα καταλανικά, τα αλβανικά, τα αραβικά, ενώ τα έργα του έχουν ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης, με τη δράση αυτή, που πραγματοποιείται για δεύτερη φορά, καθώς η πρώτη θεατρική παράσταση δόθηκε το 2020 στη Βασιλική Νεκρόπολη στη θέση Λιβάδια, υλοποιεί μια ιδέα που είχε αμέσως με την ολοκλήρωση των εργασιών του προηγούμενου έργου ΕΣΠΑ, το 2016, στηρίζοντας το θέατρο και τους νέους δημιουργούς, και αποδίδοντας παράλληλα στο κοινό, ως οφείλει, έναν αναδειγμένο εν μέρει αρχαιολογικό χώρο, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Η ιδέα μας αυτή πήρε σάρκα και οστά χάρη στην Φώφη Ζαγορίτου, πολιτικό μηχανικό της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας με αρμοδιότητα σε έργα ΕΣΠΑ και ερασιτέχνη ηθοποιό, η οποία μας εισήγαγε στον κόσμο του θεάτρου, στηρίζοντας με κάθε δυνατό τρόπο τις εκδηλώσεις και συμβάλλοντας στην ορθή χρήση, ανάδειξη και προβολή των αρχαιολογικών μας χώρων. Υπενθυμίζουμε, ότι στην αρχαία πόλη Αιανής είναι σε εξέλιξη, στο πλαίσιο έργου για όλα ΕΣΠΑ (ΟΧΕ), νέες εργασίες ανάδειξης, με την κατασκευή μονοπατιών πρόσβασης (και για ΑΜΕΑ), συντηρήσεις χώρων και άλλες παρεμβάσεις.
Οι θεατρικές παραστάσεις στον Αρχαιολογικό Χώρο Αιανής, σταδιακά και σε άλλους της Π.Ε. Κοζάνης, περιοχής αρμοδιότητάς μας, σε συνεργασία και με άλλους φορείς, φιλοδοξούμε να αποτελέσουν ένα από τα σημαντικά πολιτιστικά γεγονότα του τόπου μας, ικανοποιώντας το θεατρόφιλο κοινό, που τα δύο τελευταία χρόνια μας στηρίζει με το ενδιαφέρον και την παρουσία του στις παραστάσεις.
Θερμές ευχαριστίες προς όλους!
Ενδεικτικές φωτογραφίες από τις δύο παραστάσεις δημοσιεύουμε με το παρόν δελτίο, ενώ οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν σύντομα video στο site του μουσείου Αιανής ( www.mouseioaianis.gr ), στους παρακάτω συνδέσμους:
Οι σύνδεσμοι των video των 2 παραστάσεων είναι οι παρακάτω:
Θέατρο In Situ – ‘Μνήμη‘
1) https://youtu.be/49xZujdUKnk
2) https://youtu.be/ZtIDnKSGGvQ
3) https://youtu.be/eKvn5mzSAos
4) https://youtu.be/7IJTk44ni4Q
5) https://youtu.be/K9-iwDcgM68
6) https://youtu.be/msx2u4Rec3c
Θέατρο In Situ – ‘Πεθαίνω σαν Χώρα’
1) https://youtu.be/Mu9Pd_qHuD0
2) https://youtu.be/eD_OryCQfck
3) https://youtu.be/b1KDIaDke5k
4) https://youtu.be/ujOVzAPQQCc
5) https://youtu.be/uEcCzGTZWug
