Της Χριστιάννας Λούπα*
http://www.palmografos.com/
Πολλοί διατυπώνουν την άποψη τελευταία, ότι είναι πιθανόν το αποτέλεσμα της ΝΑΤοϊκής επίθεσης στη Λιβύη, να είναι παρόμοιο με ό,τι συνέβη στα Βαλκάνια μετά τη διάλυση και τον βομβαρδισμό της Γιουγκοσλαβίας. Στο Ουρόσεβατς του Κοσσόβου, δημιουργήθηκε η αμερικανική βάση Bondsteel, πολλαπλών χρήσεων βέβαια, με κυριότερη όμως αποστολή τον έλεγχο των αγωγών φυσικού αερίου και πετρελαίου της Ευρώπης.
Πράγματι, το τεραστίων διαστάσεων και υπερπολυτελές Camp Bondsteel (εφάμιλλο σε μέγεθος της βάσης Anaconda στο Ιράκ), στο ανατολικό Κόσσοβο – ένα μέρος του οποίου εκτείνεται και στη FYROM – στεγάζει τα τέσσερα πέμπτα του στρατού που διατηρούν οι ΗΠΑ στα Βαλκάνια, αλλά και το αρχηγείο της πολυεθνικής δύναμης KFOR, που προστατεύει το νεοσύστατο κράτος του Κοσσόβου. Απέχει 149 χλμ. από τα ελληνικά σύνορα και 26 χλμ. από την πόλη των Σκοπίων. Σε έκταση 10.000 στρεμμάτων, πάνω από 300 κτίρια φιλοξενούν 9.000 στρατιωτικούς κι έναν απίστευτο στρατιωτικό και νοσοκομειακό εξοπλισμό, ενώ το εσωτερικό της οδικό δίκτυο εκτείνεται σε μήκος 25 χιλιομέτρων.
Λόγω του όγκου, της έκτασης και του αρτιότατου εξοπλισμού του, ωστόσο, δεν μοιάζει να έχει αποκλειστικό σκοπό την επιτέλεση ειρηνευτικών αποστολών στη νότια Σερβία, μια αποστολή που – όπως είχε διαβεβαιώσει ο πρόεδρος Clinton – δεν θα διαρκούσε πάνω από έξι μήνες, που ο πρόεδρος Bush, στην προεκλογική του εκστρατεία, είχε πει ότι θα ανακαλούσε και στην οποία, τέλος, ο Μπαράκ Ομπάμα αποφεύγει επιμελώς να αναφερθεί. Σύμφωνα άλλωστε με παλαιότερο άρθρο της ρωσικής εφημερίδας Rosiyskaka Gazeta, το Camp Bondsteel είναι η μεγαλύτερη αμερικανική στρατιωτική βάση εκτός συνόρων, μετά το Βιετνάμ.
Η κατασκευή του πραγματοποιήθηκε από την εταιρεία Halliburton μέσω διαφόρων θυγατρικών, της οποίας διευθύνων σύμβουλος είχε διατελέσει ο «πρίγκιπας του σκότους», Dick Cheney, πριν γίνει Υπουργός Άμυνας και αντιπρόεδρος των ΗΠΑ. Ας σημειωθεί εδώ ότι, η εν λόγω εταιρεία είναι ταυτόχρονα και ανάδοχος του τεράστιου ενεργειακού αγωγού ΑΜΒΟ (Albanian, Macedonian, Bulgarian Oil) που θα τροφοδοτεί την Ευρώπη και την Αμερική με πετρέλαιο της Κασπίας και ο οποίος φαίνεται ότι είναι και ο κύριος λόγος υπάρξεως του στρατοπέδου Bondsteel στη συγκεκριμένη περιοχή. Επισημαίνεται επίσης, ότι ο αγωγός AΜΒΟ πρόκειται να συνδέσει τη Μαύρη Θάλασσα με την Αδριατική μέσω της Βουλγαρίας, της ΠΓΔΜ και της Αλβανίας. Σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις, η υλοποίηση του έργου θα κοστίσει 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ η ΠΓΔΜ υπολογίζεται ότι θα κερδίζει μόνον από τη διέλευση του αγωγού 20 εκατομμύρια δολάρια ετησίως.
Καθώς οι ΗΠΑ ανησυχούν για την εισαγωγή πετρελαίου που κάνει η Ευρώπη από τη Ρωσία, η οποία ανέρχεται στο 33% του συνόλου των εισαγωγών της, προσπαθούν να δημιουργήσουν άλλους αγωγούς, όπως τον ΑΜΒΟ, προκειμένου να προκαλέσουν αντιπερισπασμό στην ενεργειακή εξάρτηση της γηραιάς ηπείρου από τη Μόσχα.
Το στρατόπεδο βρίσκεται πάνω στη διαδρομή του διαβαλκανικού πετρελαιαγωγού κι έτσι οι ΗΠΑ θα μπορούν να ελέγχουν την ποσότητα πετρελαίου που προορίζεται για άλλες χώρες. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι στην κατασκευή του γιγαντιαίου AMBO συμμετέχουν με κεφάλαια οι αμερικανικοί κολοσσοί Exxon, Mobil και Chevron.
Μετά από όλα αυτά νομίζω, πως είναι πλέον προφανής ο λόγος για τον οποίο η γειτονική FYROM και το Κόσσοβο – που θεωρείται ο δορυφόρος της Αμερικής στην Ευρώπη – έχουν έναν πολύ ισχυρό σύμμαχο στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, την ώρα που ο ενεργειακός πόλεμος μαίνεται αμείλικτος, με την Ρωσία και Ιταλία να θέλουν περισσότερο ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω South Stream, στον οποίο, ως γνωστόν, έχει προσχώρησει και η Ελλάδα, αλλά πηγαίνει από αναβολή σε αναβολή, λόγω των προσκομμάτων που προβάλλει η Άγκυρα, ενώ η Μόσχα προσπαθεί να βρει λύσεις, που θα μειώσουν το κόστος κατασκευής του. Παράλληλα, η Αμερική επιδιώκει να αναχαιτίσει τα ενεργειακά ανοίγματα της Ρωσίας, προτάσσοντας ITGI και Nabucco για τα αποθέματα φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν, ενώ Ελβετία και Νορβηγία θέλουν να περάσουν το φυσικό αέριο στην Ιταλία από Θεσσαλονίκη και Αλβανία.
Μολονότι οι αμερικανικές βάσεις βρίσκονται σε συνεχή ανακατάταξη ανά τον κόσμο τα τελευταία χρόνια και πρόσφατα ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Πρίστινα, Κρίστοφερ Ντελ, δήλωσε ότι το Camp Bondsteel ενδέχεται να κλείσει σύντομα, λόγω του υψηλού κόστους συντήρησης, (το «σύντομα» άλλωστε υπήρξε ιδιαίτερα προσφιλής λέξη του προέδρου Ομπάμα αναφορικά με τις διάφορες βάσεις, αλλά μάλλον δεν το είδαμε ακόμα), «η Μεγάλη Κυρία», («Grande Dame»), όπως το αποκαλούν με καμάρι οι Αμερικανοί, εξακολουθεί να είναι ο αδιαφιλονίκητος χωροφύλακας των Βαλκανίων και ο τοποτηρητής των αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή. Φαίνεται τελικά, πως είναι μια βάση απ’ αυτές που ο γνωστός οικονομολόγος Galbraith χαρακτήρισε «στρατο – πετρελαϊκό σύμπλεγμα» και του οποίου ο Cheney επάξια μπορεί να διεκδικήσει την αμαρτωλή πατρότητα.
Θα υπάρξει κάτι ανάλογο, άραγε, στη Λιβύη;
*Η Χριστιάννα Λούπα είναι δικηγόρος και συγγραφέας
