Η ανάγκη να δρομολογηθεί άμεσα ο σχεδιασμός για τη διάσωση και αξιοποίηση των βιομηχανικών κτηρίων της Εορδαίας, όπως για παράδειγμα των εγκαταστάσεων της πρώην λιπασματοβιομηχανίας ΑΕΒΑΛ, με εκπόνηση μελετών, εξεύρεση χρηματοδότησης από ευρωπαϊκά προγράμματα και με την αξιοποίηση της σχετικής διεθνούς εμπειρίας, τονίστηκε στο διεθνές διήμερο επιστημονικό συμπόσιο με θέμα «Η Βιομηχανική κληρονομιά ως μοχλός βιώσιμης ανάπτυξης: Η περίπτωση της ΛΙΠΤΟΛ», που πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο στην Πτολεμαΐδα, με πρωτοβουλία του Δήμου Εορδαία και του Δικτύου Ενεργειακών Δήμων.
Για μια σημαντική μέρα για το θέμα αξιοποίησης της βιομηχανικής κληρονομιάς της Πτολεμαΐδας και της Εορδαίας, που μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη της περιοχής, μίλησε ο Δήμαρχος Εορδαίας, Σάββας Ζαμανίδης. Τόνισε ότι η αξιοποίηση και εκμετάλλευση του λιγνίτη έχει ακόμη δυνατότητες, «όμως δεν μπορούμε να στηριχτούμε μόνο σ’ αυτό, πρέπει να δούμε και τις υπόλοιπες δυνατότητες ανάπτυξης», υπογραμμίζοντας ότι «η βιομηχανική μας παράδοση είναι μοχλός ανάπτυξης» και πρέπει «να αφιερώσουμε χρόνο στο σχεδιασμό και να υλοποιήσουμε με μεγαλύτερη φειδώ πράγματα τα οποία θα μας δώσουν τη δυνατότητα να επιβιώσουμε καλύτερα στο μέλλον». Εξέφρασε μάλιστα την αισιοδοξία ότι «θα καταλήξουμε και στην πιο σωστή απόφαση γι’ αυτό που πρέπει να γίνει. Ελπίζουμε ότι θα δοθεί η ευκαιρία να καταλήξουμε σε κοινές αποφάσεις.»
Την εμπειρία επαναχρησιμοποίησης ενός πρώην ορυχείου λιγνίτη στη Γερμανία μετέφερε ο γερμανός επιστήμονας, Καθηγητής Helmuth Albrecht, επισημαίνοντας ότι με παρόμοιο τρόπο μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια περιοχή όπως η δική μας για τουριστικούς σκοπούς. Δήλωσε μάλιστα ότι «είναι πάρα πολύ ενδιαφέρουσες οι δυνατότητες ανάπτυξης αυτού του μέρους» κι ανέφερε πως σε πρώτη φάση «πρέπει να “διαβάσετε” την υπόψη περιοχή, να καταλάβετε το τοπίο, να λάβετε υπόψη τους τεχνολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες ανάπτυξης της περιοχής, να “διαβάσετε” τους ανθρώπους και την κοινωνική εξέλιξη που έχει πραγματοποιηθεί εδώ.»
Κληθείς να σχολιάσει το γεγονός ότι η ΔΕΗ θέλει να γκρεμίσει βιομηχανικές υποδομές για να πάρει το λιγνίτη που υπάρχει από κάτω, είπε ότι αντίστοιχη περίπλοκη κατάσταση υπήρξε και στη Γερμανία και ότι «αυτό που πρέπει να γίνει είναι να βρεθεί μια κοινά αποδεκτή λύση που θα εξυπηρετεί και τις δύο πλευρές.»
Στο πώς άλλαξαν χρήση βιομηχανικές δομές στην περιοχή του Μπόχουμ, μια πρώην περιοχή εξόρυξης στην περιοχή του Ρουρ στη Γερμανία, όπου έγινε ένα πεδίο βιομηχανικής κληρονομιάς, αναφέρθηκε ο γερμανός Καθηγητής, Michael Farrenkopf. Ερωτηθείς δε για το τι μπορούσε να γίνει στη δική μας περιοχή είπε: «Πρέπει να αναλύσετε τους στόχους σας, αυτό είναι το πρώτο βήμα. Κι επειδή αντελήφθη ότι συνεχίζεται η εξόρυξη και θα συνεχίζεται για χρόνια, είπε ότι «αυτό που πρέπει να κάνετε είναι να αναλύσετε την υπάρχουσα κατάσταση και να δείτε πως μπορείτε να αξιοποιήσετε τις περιοχές αυτές στο μέλλον. Βλέπω ότι υπάρχουν οι δυνατότητες να συνδυαστεί μια τρέχουσα βιομηχανία με ένα πεδίο βιομηχανικής κληρονομιάς παράλληλα.»
Τις επιστημονικές αρχές και τις διεθνείς προδιαγραφές για τη διατήρηση και καταγραφή των βιομηχανικών μνημείων, παρουσίασε η Ιστορικός –Βιομηχανική Αρχαιολόγος και Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος ΤΙCCΙΗ Μαρία Μαυροειδή. Το ΤΙCCΙΗ, είπε, μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στη συζήτηση για το μέλλον αυτών των βιομηχανικών εγκαταστάσεων αλλά και συνολικότερα για το μέλλον της βιομηχανικής κληρονομιάς της Δυτικής Μακεδονίας ως έναν σημαντικό πόρο της αειφορίας και διαρκούς ανάπτυξης και προόδου της περιοχής. Το πώς θα διασωθούν στοιχεία αυτών των εγκαταστάσεων, ώστε να αποτελέσουν τον πυρήνα ενός βιομηχανικού πάρκου βιομηχανικής κληρονομιάς της περιοχής πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης και μελετών, ώστε να αναδειχθούν οι πολλαπλές δυνατότητες αξιοποίησης αυτών των χώρων, με σκοπό να προσελκύσει κόσμο και να έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Υπάρχουν ποικίλα παραδείγματα, στις εξωρυκτικές περιοχές πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι έχουμε ενεργά ορυχεία, οπότε ό,τι γίνει πρέπει να γίνει σε συνάρτηση της λιγνιτικής παραγωγής όσο και της ιστορίας.
Το συγκρότημα της ΛΙΠΤΟΛ μπορεί να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης για την περιοχή, τόνισε η πρώην Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Επιτροπής για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής Κληρονομιάς, Αρχιτέκτων, Όλγα Δεληγιάννη. Επισήμανε ότι πρόκειται για την πρώτη μεγάλη μονάδα της ΔΕΗ στην περιοχή, η οποία περιείχε επίσης μια μονάδα παραγωγής μπρικετών. Πρόκειται, είπε για «ένα πρωτοπόρο συγκρότημα, ιστορικό σημείο αναφοράς και δεν μπορεί να κατεδαφιστεί», ενώ υπογράμμισε ότι «πριν από κάθε κατεδάφιση πρέπει να προηγείται η μελέτη και η αξιολόγηση του βιομηχανικού συγκροτήματος.»
Εξαιρετική πρωτοβουλία χαρακτήρισε τη διοργάνωση του συμποσίου αυτού ο πρόεδρος του ΤΕΕ/Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας, Δημήτρης Μαυροματίδης, ευχόμενος να είναι η απαρχή μια διαδικασίας που όλοι οι φορείς να βρεθούν σε ένα τραπέζι και με επιστημονικό τρόπο να θέσουν τα ζητήματα της βιομηχανικής κληρονομιάς, ως συστατικό στοιχείο για την επόμενη μέρα στην περιοχή μας. Παρουσίασε δε τις πρωτοβουλίες που έχει πάρει το ΤΕΕ τα προηγούμενα χρόνια με κορύφωση τη διαδικασία της “BRAU III για τη Βιομηχανική Κληρονομιά” που έγινε πέρσι στην Πτολεμαΐδα, «όπου αναδείχθηκε ότι πρέπει να διαμορφώσουμε ένα ολιστικό σχέδιο για την αξιοποίηση της βιομηχανικής κληρονομίας.»
Ένα τέτοιο συμπόσιο ήταν αναγκαίο προκειμένου να τεθούν σε επιστημονική βάση τόσο τα θέματα της βιομηχανικής κληρονομιάς του βιομηχανικού συγκροτήματος της πρώην ΛΙΠΤΟΛ, σε συνάρτηση με την ορθολογική εκμετάλλευση του λιγνίτη, λαμβάνοντας υπόψη τη διεθνή εμπειρία, διότι είναι φύση αδύνατο να διατηρηθούν όλα τα κτήρια εσαεί, δήλωσε ο εκπρόσωπος της ΔΕΗ, Δημήτρης Ζαραφίδης ο οποίος μετέφερε και τον χαιρετισμό του προέδρου της ΔΕΗ. Αναφέρθηκε δε στην πρόταση για ψηφιακή αποτύπωση όλων αυτών των εγκαταστάσεων και στη συνέχεια τη δημιουργία ενός μουσείου σε κάποιο χώρο, στον οποίο μπορούν να μεταφερθούν αξιόλογα εργαλεία, εγκαταστάσεις και μηχανές, καθώς και αρχεία που να θυμίζουν την προηγούμενη δραστηριότητα. Προς αυτή την κατεύθυνση, πρόσθεσε, η ΔΕΗ ήδη από τον περασμένο Σεπτέμβρη διατύπωσε μια πρόταση και είναι διατεθειμένη να κάνει μια μελέτη για όλη αυτή την προσπάθεια δημιουργίας του κέντρου βιομηχανικής κληρονομιάς της Πτολεμαΐδας.
«Πρέπει να ξεκινήσει η συζήτηση στην περιοχή μας για το πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε τη βιομηχανική μας κληρονομιά, διότι για να μπορέσεις να διαμορφώσεις το μέλλον πρέπει να πατήσεις πάνω στο παρελθόν σου», ανέφερε ο Δήμαρχος Κοζάνης, Λευτέρης Ιωαννίδης. Σημείωσε μάλιστα ότι «αυτό προϋποθέτει έναν σοβαρό σχεδιασμό, όπου θα συμμετέχουν όλοι οι φορείς προκειμένου να αξιοποιήσουμε αυτή την κληρονομιά, διότι είναι πλούτος αυτός αλλά και γιατί πρέπει να δούμε ως περιοχή πως θα διαμορφώσουμε το πλαίσιο για την επόμενη μέρα.»
Τα συγχαρητήριά τους στους διοργανωτές εξέφρασαν στον χαιρετισμό τους ο Αρχιερατικός Επίτροπος Εορδαίας, Αρχιμανδρίτης Αυγουστίνος Αυξωνίδης, ο αντιπεριφερειάρχης Ματθαίος Καλαϊτζόπουλος, οι βουλευτές ΣΥΡΙΖΑ Μίμης Δημητριάδης, Θέμης Μουμουλίδης και Γιώργος Ντζιμάνης, καθώς και ο Δήμαρχος Σερβίων- Βελβεντού Αθανάσιος Κοσματόπουλος.
