Έχουν περάσει 193 χρόνια από το ξέσπασμα της ελληνικής επανάστασης του 1821
και η ελληνική ιστορία δεν μπόρεσε ακόμα να αποσαφηνίσει τον τόπο, όπου άρχισε ουσιαστικά η μεγάλη επανάσταση ή εθνεγερσία, όπως ορίστηκε από τους ιστορικούς.
Ο τόπος, η αφετηρία και η εκκίνηση της είναι βέβαια το Δραγατσάνι και όχι η Αγία Λαύρα ή οποιοδήποτε άλλο μέρος της Ελλάδας.
Η μάχη του Δραγατσανίου έγινε μέσα στα γενικότερα πλαίσια της ελληνικής επανάστασης και σηματοδότησε την απαρχή της.
Ο τόπος σε κάθε ιστορικό γεγονός έχει το δικό του συμβολισμό και επεξηγεί τα εθνικά και γεωστρατηγικά δεδομένα της κάθε εποχής.
Ο πόντιος Αλέξανδρος Υψηλάντης από την Υψηλή της Τραπεζούντας του Πόντου, που η προτομή του κοσμεί την κεντρική πλατεία της Πτολεμαΐδας, είναι ο πρώτος και μοναδικός Έλληνας που, αφού οργάνωσε την φιλική εταιρία ,ξεκίνησε την ελληνική επανάσταση οργανωμένα, μεθοδικά και με περίσσια αυταπάρνηση και τόλμη στο Δραγατσάνι της σκλαβωμένης Βλαχίας στις 7-7-1821.
Το Δραγατσάνι, μια μικρή πόλη της τότε Βλαχίας, της σημερινής Ρουμανίας, είναι χτισμένο στις όχθες του ποταμού Όλτ. Σ’ αυτόν τον τόπο δόθηκε μια από τις ηρωικότερες μάχες ανάμεσα στην ελληνική ψυχή και τον τουρκικό στρατό.
Η θυσία του Ιερού λόχου, που τον συγκροτούσαν 500 Έλληνες φοιτητές και σπουδαστές των ελεύθερων πανεπιστημίων της Ευρώπης, εμπεριέχει και ένα μήνυμα έγερσης και αντίστασης για την ελληνική νεολαία σήμερα ενάντια στην οικονομική και εθνική υποδούλωση της χώρας μας.
Η ιστορική αυτή μάχη είναι ισότιμη με τη θυσία των 300 του Λεωνίδα στις Θερμοπύλες και κάποτε θα πρέπει να καταγραφεί ως τέτοια στις ένδοξες και ηρωικές σελίδες της ελληνικής ιστορίας.
Τα ελληνικά νιάτα, ο ανθός της αδούλωτης Ελλάδας, αναμετρήθηκαν με τις οθωμανικές ορδές για να στείλουν ένα μήνυμα στις καθησυχασμένες δυτικές αυτοκρατορίες, ότι η ελευθερία είναι προνομία και ζητούμενο ανώτερων ανθρώπων.
Ο Γιωργάκης Ολύμπιος, ο έτερος συμπατριώτης μας, που η προτομή λαμπρύνει την πλατεία της Κοζάνης, ήταν ο μεγάλος συναγωνιστής και σύντροφός του Υψηλάντη.
Ίσως θα έπρεπε κάποτε οι δύο πόλεις μας, στο πρόσωπο των δύο αγωνιστών να συμπορευτούν προκειμένου να συνδιοργανώσουν κοινές εκδηλώσεις στη μνήμη τους.
Στην ιστορία τα πρόσωπα και τα γεγονότα θα πρέπει να συνενώνουν τους τόπους και τις κοινωνίες.
Ο Κοζανίτης Γιωργάκης Ολύμπιος με μεγάλη αυτοθυσία διέσωσε 136 πόντιους Ιερολοχίτες μαζί με τον αρχηγό τους, τον Νικόλαο Υψηλάντη.
Οι Κοζανίτες το 1922, εκατό χρόνια μετά υποδέχτηκαν τους πόντιους πρόσφυγες με ανιστόρητους χαρακτηρισμούς του τύπου ΄΄ τουρκούλια και αουτλάρια ΄΄.
Ποιοι ήταν άραγε οι λόγοι που στέρησαν από τους ρωμιούς την ειρηνική συνύπαρξη και την αδελφική συμπόνια;
Η απάντηση βρίσκεται στη μεγάλη εθνική κακοδαιμονία, που ακούει στο όνομα διχόνοια, μια διχόνοια που αποτελεί διαχρονικό προϊόν της εθνικής μας αμάθειας και της πολιτικής σκοπιμότητας.
Είναι θλιβερό ακόμα και σήμερα το ότι η μεγάλη συναλλαγή των πολιτικών με τους ψηφοφόρους να εδράζεται πάνω σε φυλετικές και τοπικιστικές λογικές.
Ο Υψηλάντης μετά τη μάχη φυλακίστηκε από τους φιλότουρκους Γερμανούς και πέθανε λίγο αργότερα στις φυλακές.
Ο Γιωργάκης Ολύμπιος ανατινάχτηκε μαζί με τους άντρες του στη Μονή Σέκου.
Εμείς σήμερα, την ημέρα της σταύρωσής τους, πίνουμε καφέ και ουίσκι στις καφετέριες της Κοζάνης και της Πτολεμαΐδας.