Ο λόγος του Δημάρχου Αμυνταίου Ιωάννη Λιάση, στην εκδήλωση “Συζητάμε, Αποφασίζουμε, Προχωράμε Μαζί”, που έλαβε χώρα την Παρασκευή 30 Μαΐου 2025, στη Φλώρινα:
“Κυρίες και κύριοι,
Καλησπέρα σας.
Ευχαριστώ θερμά για την πρόσκληση στη σημερινή εκδήλωση που φιλοδοξεί όχι μόνο να αποτυπώσει τη στρατηγική ανάπτυξης για τον τόπο μας, αλλά –ελπίζω– να αποτελέσει κι ένα βήμα ειλικρινούς διαλόγου, κατανόησης και κοινής πορείας.
Εκπροσωπώντας τον Δήμο Αμυνταίου, νιώθω την ανάγκη να καταθέσω έναν λόγο όχι μόνο θεσμικό, αλλά και βαθιά ανθρώπινο. Γιατί η Φλώρινα, το Αμύνταιο και οι Πρέσπες δεν είναι απλώς γεωγραφικά σημεία σε κάποιο ενεργειακό χάρτη. Είναι κοινωνίες. Είναι άνθρωποι που σήκωσαν στις πλάτες τους, για δεκαετίες, το ενεργειακό φορτίο της χώρας. Και δυστυχώς, βρέθηκαν να πληρώνουν πρώτοι και πιο σκληρά το τίμημα της βίαιης απολιγνιτοποίησης.
Η τοπική μας οικονομία τραυματίστηκε. Χάθηκαν χιλιάδες θέσεις εργασίας. Επιχειρήσεις έκλεισαν. Οι νέοι εγκατέλειψαν την περιοχή αναζητώντας αλλού προοπτική. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, ο πληθυσμός του Δήμου Αμυνταίου μειώθηκε πάνω από 16%. Δεν πρόκειται για στατιστική· πρόκειται για ανθρώπους που έφυγαν. Πρόκειται για σχολεία που συρρικνώνονται, για υπηρεσίες που αδυνατούν να κρατηθούν, για χωριά που σιωπούν.
Δεν ζητάμε οίκτο. Ζητάμε δικαιοσύνη.
Και η δικαιοσύνη σήμερα λέγεται Δίκαιη Μετάβαση. Μια μετάβαση που οφείλει να έχει στο κέντρο της τον άνθρωπο, όχι μόνο τις κιλοβατώρες. Τον τοπικό παραγωγό, τον άνεργο τεχνίτη, τον νέο επιστήμονα που θέλει να γυρίσει και να χτίσει μέλλον στον τόπο του.
Χρειαζόμαστε έργα ουσίας – όχι μόνο μελέτες.
Χρειαζόμαστε πόρους που να μεταφράζονται σε απτές παρεμβάσεις: σε επενδύσεις στην εκπαίδευση, στην κυκλική οικονομία, στη γεωργία ακριβείας, στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Και ταυτόχρονα –οφείλω να το τονίσω– χρειαζόμαστε εμπιστοσύνη. Εμπιστοσύνη στην τοπική αυτοδιοίκηση. Να μπορούμε να υλοποιούμε, όχι απλώς να ακούμε.
Στον Δήμο Αμυνταίου έχει ήδη προχωρήσει ο στρατηγικός σχεδιασμός για ένα καλύτερο αύριο.
Ο στρατηγικός αυτός σχεδιασμός αφορά την προσπάθεια για συνεχή ανάπτυξη και προώθηση της τοπικής οικονομίας, τη βελτίωση της εσωτερικής οργάνωσης του Δήμου καθώς και την ενίσχυση της παρουσίας του, με ανάπτυξη των συνεργασιών του, σε εναρμόνιση πάντα με τις εθνικές και περιφερειακές προοπτικές.
Έτσι, σε γενικότερο πλαίσιο, ο Δήμος έχει σαν στόχο τη βελτίωση της τοπικής οικονομίας, τη διατήρηση και ισχυροποίηση της κοινωνικής συνοχής και την ανάπτυξη της περιβαλλοντικής προστασίας, στόχοι που αποσκοπούν στην ανάδειξη και διατήρηση των τομέων που μπορούν να καθορίσουν την ταυτότητα της περιοχής.
Συγκεκριμένες δράσεις και έργα κρίσιμα για το μέλλον του τόπου έχουν ήδη δρομολογηθεί ή πρόκειται να δρομολογηθούν το συντομότερο. Επιτρέψτε μου να κάνω μια αναφορά στα σημαντικότερα απ’ αυτά:
1) Το πρώτο εμβληματικό έργο πρόκειται για την πράσινη πόλη του ΣΔΑΜ προϋπολογισμού 14.000.000 εκατομμυρίων ευρώ, που ανακοινώθηκε από τον υπουργό κύριο Παπαθανάση κατά την πρόσφατη επίσκεψη του κυρίου Πρωθυπουργού. Το έργο αυτό θα αποτελέσει τη βάση για τον μετασχηματισμό του Δήμου Αμυνταίου σε μια πράσινη πόλη και την επίτευξη της δίκαιης μετάβασης στη μεταλιγνιτική εποχή, μέσα από ολοκληρωμένες παρεμβάσεις και την προμήθεια προηγμένων συστημάτων, με έμφαση στην ενεργειακή και περιβαλλοντική αναβάθμιση.
Για την υλοποίηση του προγράμματος καταθέσαμε ρεαλιστικές, κοστολογημένες προτάσεις με σαφές ενεργειακό και κοινωνικό αποτύπωμα, όπως Αναπλάσεις, ψηφιακή ενδυνάμωση, ενεργειακές παρεμβάσεις, αναβάθμιση στόλων, δημοτικών υποδομών και εμβληματικών κτιρίων.
2) Το δεύτερο εμβληματικό έργο του ΣΔΑΜ είναι το έργο «Εργασίες αποκατάστασης και αναγέννησης Ορυχείου Βεγόρας» για το οποίο υποβάλλαμε ΤΔ Πράξης στις 28/5/2025. Ένα έργο προϋπολογισμού 30.000.000 ευρώ, σε απόλυτα πράσινη κατεύθυνση, που θα αποτελέσει πρότυπο Αναγεννητικής Γεωργίας και θα συμβάλλει τόσο στην αποκατάσταση του υποβαθμισμένου περιβάλλοντος, όσο και στην ενεργειακή αυτονομία της περιοχής.
3) Το έργο του πράσινου ταμείου «Ενεργειακή Αναβάθμιση Κλειστού Αθλητικού Κέντρου Αετού» προϋπολογισμού 1.350.000 ευρώ, το οποίο πλέον το διαχειρίζεται η ΕΥΔΑΜ.
4) Το έργο της μετασκευής των λεβήτων της ΔΕΤΕΠΑ προϋπολογισμού 1.320.000 ευρώ, τη διαχείριση του οποίου έχει επίσης η ΕΥΔΑΜ και βέβαια το μεγάλο έργο διασύνδεσης με το διασυνδεδεμένο σύστημα τηλεθέρμανσης ΔΙΑΤΥΔΥΜΑ προϋπολογισμού 22 εκατομμυρίων ευρώ, για το οποίο υπάρχει η δέσμευση κάλυψης της ιδίας συμμετοχής 4.6 εκατομμυρίων ευρών από το ΥΠΕΝ και το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας.
5) Έργα πολιτισμού που εντάσσονται στην ΟΧΕ λιμνών και ποταμών και χρηματοδοτούνται από το ΔΑΜ:
α. Χώρος Αποθήκευσης, Τεκμηρίωσης και Ανάδειξης αρχαιολογικών ευρημάτων 6.500.000 ευρώ.
β. Ολοκλήρωση αρχαιολογικής έρευνας Ρωμαϊκής Έπαυλης 2.500.000 ευρώ
γ. Κάστρο Κάλε 1.000.000 ευρώ
Με τα έργα αυτά δημιουργείται ένα ολοκληρωμένο αρχαιολογικό πάρκο και αναδεικνύεται η πολιτιστική μας κληρονομιά.
6) Ένταξη του έργου κατασκευή Μουσικού σχολείου Αμυνταίου προϋπολογισμού 6.500.000 ευρώ, του μοναδικού Μουσικού Σχολείου της Περιφερειακής Ενότητας Φλώρινας.
7) Η Διασύνδεση του ΚΕΦΙΑΠ Αμυνταίου με τα Ιαματικά λουτρά μπάνια και το Λιμνοχώρι, το οποίο θα μετατραπεί σε οικισμό φιλικό για ΑμεΑ, θα αποτελέσει σημαντικό πυλώνα Ανάπτυξης για την περιοχή.
8 ) Εκμετάλλευση γεωθερμικού πεδίου χαμηλής ενθαλπίας στο Λιμνοχώρι. Έχουμε ήδη υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας για τη δημιουργία δύο πιλοτικών θερμοκηπίων, με στόχο τη δημιουργία ενός προτύπου ενεργειακής αυτάρκειας, αποδεικνύοντας πως το μέλλον της αγροτικής παραγωγής μπορεί να στηριχτεί σε ήπιες μορφές ενέργειας, καινοτομία και συνεργασία με την επιστημονική κοινότητα.
9) Μελέτες αρδευτικών έργων λεκανών Ζάζαρης-Χειμαδίτιδας και Βεγορίτιδας ποσού 4.740.000 ευρώ για έργα περίπου 90.000.000 ευρώ μέσω του ΣΔΑΜ.
10) Έργο ύδρευσης ΔΕ Αμυνταίου και Αετού Δήμου Αμυνταίου, από επιφανειακούς υδατικούς πόρους και εσωτερικά δίκτυα οικισμών, προϋπολογισμός 24.000.000 ευρώ ΥΜΥΠΕΡΑ.
Όμως, η μετάβαση αυτή δεν μπορεί να γίνει με μονοσήμαντες λογικές. Πρέπει να είναι ισόρροπη, με σχέδιο, με διαβούλευση. Κανένας δήμος να μη μείνει πίσω. Καμία κοινότητα να μη νιώσει ξεχασμένη.
Επίσης, ο όρος «πραγματική ανάπτυξη» περιγράφει την αλλαγή του αναπτυξιακού προτύπου, ώστε να επιτευχθεί η εισροή κεφαλαίων στην περιοχή, όχι μόνο με τη μορφή δημοσίων έργων και δράσεων, αλλά και με τη μορφή ιδιωτικών επενδύσεων.
Στον Δήμο Αμυνταίου καταγράφονται, λοιπόν, και σημαντικές ιδιωτικές επενδύσεις.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η μονάδα αποθήκευσης ενέργειας της εταιρείας Eunice Energy Group, που αναμένεται να λειτουργήσει ως ενεργειακός κόμβος στο νέο μοντέλο αποκεντρωμένης παραγωγής. Πρόκειται για μονάδα μπαταριών υψηλής τεχνολογίας – μία επένδυση που όχι μόνο θα ενισχύσει την τοπική αγορά, αλλά θα μας φέρει πιο κοντά σε ένα βιώσιμο και καινοτόμο ενεργειακό μέλλον. Η συγκεκριμένη επένδυση ύψους 280 εκατ. – 300 εκατ. ευρώ και δυναμικότητας 250 MW, αναμένεται να απασχολήσει 200 άτομα στη φάση της κατασκευής και περίπου 100 σε εκείνη της λειτουργίας, όταν περατωθεί η δόμησή του.
Αξίζει να σημειωθεί πως η Eunice θα κατασκευάσει ως ανταποδοτικό έργο, με δικά της έξοδα, φωτοβολταϊκό πάρκο ισχύος 5ΜW, το οποίο θα καλύψει τις ανάγκες δημοτικών κτιρίων του Δήμου, σχολείων, του εργοστασίου στο «Ξινό Νερό» στο οποίο μοναδικός μέτοχος είναι ο Δήμος, αλλά και της Δημοτικής Επιχείρησης Τηλεθέρμανσης. Αν υπάρχει πλεόνασμα ενέργειας, αυτή θα διατίθεται σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες του Δήμου.
Επιπλέον, μέσα στο 2026 εκτιμάται ότι θα αρχίσουν οι εργασίες για την κατασκευή του κέντρου δεδομένων της Eunice, ένα έργο που φτάνει τα 31,5 εκατ. ευρώ, με εθνική επιχορήγηση ύψους 15,77 εκατ. ευρώ. Κατά τη φάση κατασκευής του θα απασχολήσει 250-300 άτομα, ενώ στη διάρκεια λειτουργίας του, οι θέσεις εργασίες που θα δημιουργήσει θα είναι πάνω από 100, 50 από τις οποίες θα αφορούν επιστήμονες και οι υπόλοιπες τεχνικό προσωπικό.
Ένα ακόμα σπουδαίο έργο, είναι η κατασκευή της πρώτης μονάδας παραγωγής ανανεώσιμου υδρογόνου στην Ελλάδα από την Hellenic Hydrogen στο χώρο του ΑΗΣ Αμυνταίου, που θα τροφοδοτεί το δίκτυο τηλεθέρμανσης της Δυτικής Μακεδονίας και εντάσσεται στον Στρατηγικό Σχεδιασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Πράσινο Υδρογόνο και τα Πράσινα Καύσιμα. Ένα έργο που θα δώσει πνοή με μόνιμες θέσεις εργασίας, αλλά και θα προσελκύσει νέες επιχειρήσεις στην περιοχή.
Μία σημαντικότατη εξέλιξη, είναι και η ένταξη υπαγωγής στον Αναπτυξιακό Νόμο για την Ξινό Νερό Μονομετοχική ΑΕ ΟΤΑ. Πρόκειται για μια αμιγώς Δημοτική Επιχείρηση, με αντικείμενο την εμφιάλωση και την εμπορία φυσικού μεταλλικού νερού και αναψυκτικών.
Η επένδυση αφορά την ίδρυση νέας μονάδας εμφιάλωσης ανθρακούχου νερού, συνολικού κόστους περίπου 5 εκατομμυρίων ευρώ, η οποία θα παράγει ανθρακούχο φυσικό μεταλλικό νερό, ασβεστούχο, οξυανθρακικό, κατάλληλο για δίαιτα πτωχή σε νάτριο.
Για να έχει όμως νόημα κάθε αναπτυξιακή προσπάθεια, χρειάζεται και πρόσβαση. Η ανάπτυξη δεν μπορεί να σταθεί χωρίς σύγχρονες υποδομές διασύνδεσης, ούτε χωρίς τη λειτουργία βασικών μέσων μεταφοράς.
Σε αυτόν τον άξονα, η υλοποίηση του κάθετου άξονα Πτολεμαΐδα – Ξινό Νερό – Φλώρινα, ένα έργο προϋπολογισμού 50 εκατομμυρίων ευρώ, θα αλλάξει τα δεδομένα στις μετακινήσεις ανθρώπων και εμπορευμάτων.
Παράλληλα, έχουμε δεσμεύσεις και αναμένουμε την επαναλειτουργία του σιδηροδρόμου, όχι μόνο ως μέσο μεταφοράς, αλλά κι ως στρατηγικό εργαλείο βιώσιμης ανάπτυξης, που συνδέει τον τόπο μας με το παρελθόν, το παρόν και –κυρίως- το μέλλον του.
Μια απαραίτητη προϋπόθεση, όμως, για να περάσουμε από τη θεωρία στην πράξη, είναι και η δημιουργία Επιχειρηματικού Πάρκου στο Αμύνταιο, καθώς μόνο με έναν σύγχρονο, οργανωμένο χώρο εγκατάστασης επιχειρήσεων θα μπορέσουμε να προσελκύσουμε επενδύσεις, να ενισχύσουμε την τοπική οικονομία και να δώσουμε διέξοδο στη νέα γενιά που θέλει να μείνει και να δημιουργήσει εδώ, στον τόπο μας.
Η ίδρυση Πυροσβεστικού Κλιμακίου και η δημιουργία Τομέα ΕΚΑΒ στο Αμύνταιο, βρίσκονται σε καλό δρόμο υλοποίησης και ελπίζουμε να ολοκληρωθούν το συντομότερο, μιας και οι αυξημένοι κίνδυνοι πυρκαγιών λόγω γεωγραφικής ιδιαιτερότητας, καθώς και η μείωση του χρόνου απόκρισης των ασθενοφόρων καθιστούν τις παρεμβάσεις αυτές καίριες και απολύτως ζωτικής σημασίας.
Κλείνοντας, θέλω να υπενθυμίσω ότι η ενέργεια στο Αμύνταιο ποτέ δεν ήταν απλώς παραγωγή. Ήταν τα πρόσωπα πίσω από τους διακόπτες, ήταν η ζωή πίσω από τα εργοστάσια. Αν θέλουμε η περιοχή μας να παραμείνει ζωντανή, πρέπει να της δώσουμε το καύσιμο της νέας εποχής: την ευκαιρία.”
