Ως εξαιρετικής ποιότητας και επιστημονικής τεκμηρίωσης κρίνεται η ομιλία του κ. ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΔΡΕΑ, ιστορικού-δημοσιογράφου, μέλλος του Διαπολιτισμικού Συλλόγου Μακεδονία Βιέννης Αυστρίας, στο Ανοιχτό Λαϊκό Πανεπιστήμιου Γιαννιτσών που έγινε στον κατάμεστο από κόσμο χώρο της αίθουσας του Δημοτικού Συμβούλιου Γιαννιτσών την Δευτέρα 10-3-2014 με θέμα “Το ελληνικό στοιχείο της Δυτικής Μακεδονίας στην Αυστροουγγαρία κατά τον 18ο-19ο αιώνα”
Ο εισηγητής αναφέρθηκε στη διαδρομή των Ελλήνων που ξεκίνησαν από τα μέρη της Μακεδονίας, την ιστορική παρουσία τους στη Βούδα, την Πέστη στο Miskolc, Szentendre, Karcag, Tokaj, Rackeve και τις άλλες πόλεις και περιοχές της Ουγγαρίας, όπως επίσης και το ρόλο που αυτοί έπαιξαν στην ανάδειξη των γραμμάτων, των τεχνών, του πολιτισμού, του εμπορίου, της πολιτικής. O εισηγητής ανέφερε ότι κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας οι Έλληνες προσπαθούσαν διαρκώς να βρουν νέες επαγγελματικές διεξόδους προκειμένου να ανταποκριθούν στις οικονομικές απαιτήσεις της εποχής. Στράφηκαν, λοιπόν, προς το εμπόριο και άρχισαν να εξάγουν προϊόντα στην Αυστροουγγαρία αλλά και να εισάγουν προς την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Με την πάροδο των ετών οι έμποροι βάσει των διαταγμάτων της Μαρίας Θηρεσίας εγκαταστάθηκαν υποχρεωτικά μόνιμα στα μέρη αυτά δίνοντας πίστη στον αυτοκράτορα και αναδείχθηκαν σε σπουδαίες προσωπικότητες, φτάνοντας στα ανώτερα αξιώματα. Οι Έλληνες της Ουγγαρίας, στήριξαν επίσης, και ποτέ δεν ξέχασαν την αγωνιζόμενη για την απελευθέρωσή της το 1821, μητέρα πατρίδα, συμμετέχοντας ενεργά και στους αγώνες του Ρήγα Φεραίου και της Φιλικής Εταιρείας.
Όπως είπε ο ομιλητής, υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία, εκκλησιαστικά κειμήλια, ελληνικά βιβλία, πίνακες Ελλήνων ζωγράφων, χειρόγραφα της Ελληνικής Θρησκευτικής Κοινότητας, ουγγρικές εφημερίδες του 1821 και 1826 που αναφέρονται στα ελληνικά γεγονότα της εποχής, χάρτες και διάφορα άλλα προσωπικά αντικείμενα γνωστών ελληνικών οικογενειών της Ουγγαρίας. Ο εισηγητής μετά το πέρας της ομιλίας του παρεχώρησε στην Ιστορική Εταιρεία επτά πλακάτ που αναφέρονται στην περίοδο του 17ου-19ου αιώνα.
Μετά την ομιλία, τους παρευρισκόμενους περίμενε μια ευχάριστη έκπληξη.
Με εισήγηση και παράκληση του Γιάννη Παπαστοΐτση προέδρου του Ελληνογερμανικού Συλλόγου Φιλίας, η «Παρέα φίλων τραγουδιού Γιαννιτσών» έκανε την πρώτη της δημόσια εμφάνιση ερμηνεύοντας τραγούδια της ξενιτιάς.
Βουδαπέστη 12 Μαρτίου 2014
Βασίλειος Σταματόπουλος
Γενικός Γραμματέας
Ανταποκριτής επικοινωνίας του,
Διαπολιτισμικός Σύλλογος Μακεδονία
Βιέννης Αυστρίας.
Φάνης Μαυρουδής.