Μια σημαντική πρωτοβουλία για τη διάσωση της μοναδικής ράτσας των μικρόσωμων αγελάδων που συναντώνται μόνο στην περιοχή των Πρεσπών, αναλαμβάνει ο φορέας της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών. Η διαιώνιση του είδους της «βραχυκερατικής αγελάδας, υπέβαλε τη συνεργασία των ανθρώπων της εταιρίας με τις αλβανικές αρχές, καθώς και με έναν Αλβανό αγρότη σε χωριό στις όχθες των Πρεσπών, που ενδιαφέρεται για τη διαιώνιση του είδους.
Στην περιοχή των Πρεσπών ζει μία φυλή πολύ μικρόσωμων αγελάδων, η βραχυκερατική αγελάδα των Πρεσπών. Βραχυκερατικές αγελάδες απαντώνται και σε άλλα μέρη, το χαρακτηριστικό, ωστόσο, της Πρεσπιώτικης αγελάδας είναι ο εξαιρετικά βραχύς κορμός της, οι χαμηλές απαιτήσεις διαβίωσης και η άψογη προσαρμογή της στις δυσμενείς συνθήκες και στο έντονο ανάγλυφο της περιοχής.
Η προστασία του ντόπιου αυτού είδους είναι αναγκαία, καθώς ο πληθυσμός της έχει μειωθεί σημαντικά και σήμερα έχουν απομείνει πολύ λίγα καθαρόαιμα ζώα στο χωριό Ψαράδες και κάποια στο αλβανικό τμήμα της Μεγάλης Πρέσπας. Το συγκεκριμένο είδος αγελάδας έχει από καιρό προσελκύσει το ενδιαφέρον του ερευνητικού ελβετικού ιδρύματος SAVE Foundation, που δραστηριοποιείται σε όλη την Ευρώπη με σκοπό την προστασία και διατήρηση της γενετικής ποικιλίας των αυτόχθονων οικόσιτων φυλών ζώων, αλλά και των απειλούμενων με εξαφάνιση ποικιλιών αγροτικών φυτών.
Έτσι λοιπόν, όταν εκδηλώθηκε ενδιαφέρον από τον Florian Bode, κτηνοτρόφο που ζει στο χωριό Shuec στην αλβανική Μικρή Πρέσπα, για εκτροφή κοπαδιού τοπικών αγελάδων, η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, ήρθε σε επαφή με το ίδρυμα SAVE και πολύ γρήγορα οργανώθηκε ένα πρόγραμμα για την εγκατάσταση ενός μικρού κοπαδιού αγελάδων της Πρέσπας στην περιοχή. Παράλληλα η ΕΠΠ κινητοποίησε και την Κοινότητα του Proger, στην οποία υπάγεται το Shuec, και έτσι παραχωρήθηκε κοινοτικός χώρος για να χτιστεί η απαραίτητη υποδομή (στάβλος κλπ) που θα φιλοξενήσει το κοπάδι.
Το ίδρυμα SAVE σε συνεργασία με δύο αλβανικές ΜΚΟ (Albagene και Sun of Liqenas) εντόπισε, αγόρασε και μετέφερε τα καθαρόαιμα ζώα από τα χωριά της Μεγάλης Πρέσπας στο Σουέτς. Έτσι αρχές Σεπτεμβρίου, μία ομάδα, αποτελούμενη από τους Hans-Peter Grunenfelder (SAVE Foundation), Agim Cili (ΜΚΟ ALBAGENE), Vasil Kolefski (ΜΚΟ “Sun of Liqenas”), Florian Bode και Francois Doleson (ΕΠΠ), ολοκλήρωσε την αγορά και μεταφορά στο χωριό Shuec του κοπαδιού, το οποίο αποτελείται από 6 αγελάδες και έναν ταύρο, όλα καθαρόαιμα ζώα της φυλής της βραχυκερατικής αγελάδας (“μιστρέτσα” στην τοπική διάλεκτο).
Άλλοι στόχοι του προγράμματος
Όμως εκτός από τη διατήρηση αυτής της ντόπιας φυλής το πρόγραμμα έχει και άλλους δύο στόχους. Ο πρώτος αφορά στη διαχείριση της παραλίμνιας βλάστησης και ειδικά του καλαμιώνα που τις τελευταίες δεκαετίες λόγω έλλειψης της βόσκησης έχει επεκταθεί προς την ακτή σε βάρος των οικολογικά σημαντικών υγρών λιβαδιών. Έτσι η ενίσχυση της βόσκησης με τις νάνες αγελάδες αναμένεται να συμβάλλει θετικά στον περιορισμό του καλαμιώνα και στην επαναδημιουργία των υγρών λιβαδιών στην αλβανική πλευρά της Μικρής Πρέσπας.
Ο δεύτερος στόχος αφορά στην προστασία των νυχτερίδων που μέσα από το πρόγραμμα της διατήρησης της ντόπιας φυλής θα βρουν ένα καλό καταφύγιο για ξεχειμώνιασμα. Συγκεκριμένα η ΕΠΠ, συμβάλλοντας στην προστασία της τοπική φυλής αγελάδων ανέλαβε το κόστος κατασκευής του στάβλου που θα στεγάζει το κοπάδι. Όμως η περιοχή των Πρεσπών είναι επίσης πολύ σημαντική και για πολλά είδη σπάνιων νυχτερίδων. Κάποια από αυτά (όπως η Rhinolophus hipossideros) χρησιμοποιούν ανθρώπινες κατασκευές (παλιά σπίτια, αποθήκες, στάβλους, υπόστεγα) για καταφύγιο. Έτσι, ο στάβλος για τις ντόπιες αγελάδες θα χτιστεί και σύμφωνα με τις τοπικές παραδοσιακές τεχνικές, αλλά και με συγκεκριμένες προδιαγραφές ούτως ώστε να αποτελέσει “καταφύγιο” του συγκεκριμένου είδους νυχτερίδας.
Με αυτό λοιπόν το πρώτο σημαντικό βήμα και τη συνεργασία πολλών και διαφορετικών φορέων και ατόμων ξεκινά ενεργά η προσπάθεια για τη διάσωση της τοπικής φυλής αγελάδων, ενισχύεται η διαχείριση του καλαμιώνα στο αλβανικό τμήμα της λίμνης Μικρή Πρέσπα και κατασκευάζεται ένα νέο καταφύγιο για τα σπάνια είδη νυχτερίδων που ζουν στην περιοχή.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΒΗΤΤΑΣ
