Για σοβαρή υποχώρηση των κοινωνικών και ατομικών δικαιωμάτων των Ελλήνων την περίοδο της οικονομικής κρίσης και την ανάγκη ενός νέου Συντάγματος, μίλησε ο Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Γιώργος Κατρούγκαλος, σε εκδήλωση που διοργάνωσε ο ΣΥΡΙΖΑ Εορδαίας το Σάββατο 29 Μαρτίου, με θέμα «Κρίση- μνημόνια, κρατική βία- πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα».
Ο κ. Κατρούγκαλος χαρακτήρισε «την περίοδο αυτή ως το δεύτερο παρασύνταγμα της ελληνικής συνταγματικής ιστορίας», καθώς «οι παραβιάσεις του Συντάγματος δεν είναι σημειακές, δεν αφορούν μόνο ορισμένα δικαιώματα. Ξεκίνησαν από τα εργασιακά δικαιώματα, επεκτάθηκαν στα κοινωνικά. Ήδη νομίζω ότι βιώνουμε μια σημαντική δημοκρατική εκτροπή, μία κρίση της Δημοκρατίας.»
Απέδωσε τη δημοκρατική αυτή εκτροπή στην παραβίαση των δικαιωμάτων, καθώς «όταν αρχίζουμε να έχουμε παραβιάσεις των κοινωνικών δικαιωμάτων έρχεται και η σειρά των ατομικών. Λένε ότι όταν αδυνατίσει το αριστερό χέρι του κράτους, αυτό που δίνει τα κοινωνικά δικαιώματα και τις παροχές, δυναμώνει αναπόφευκτα το δεξί, αυτό που κρατάει το κλομπ, του αυταρχισμού.»
Το θέμα, σημείωσε, είναι το πώς μπορεί να αντιδράσει κανείς σ’ αυτό. «Σ’ αυτή την περίπτωση ισχύει η ρήση των Ρωμαίων, ότι “τα δικαιώματα υπάρχουν μόνο γι’ αυτούς που αγρυπνούν γι’ αυτά”. Επομένως τα δικαιώματά μας όχι μόνο τα κατακτάμε αλλά με αγώνες πρέπει και να προσπαθούμε να τα διατηρήσουμε. Είναι ζήτημα καθενός από εμάς. Δεν είναι ζήτημα ενός Σωτήρα που θα έρθει και θα μάς σώσει.»
Στο ερώτημα εάν η Δικαιοσύνη είναι φύλακας των κοινωνικών δικαιωμάτων απάντησε ότι «η Δικαιοσύνη είναι κομμάτι της κρατικής εξουσίας, έχει μια σχετική μόνο ανεξαρτησία από την εκτελεστική και νομοθετική εξουσία. Επομένως πρέπει να δίνονται νομικές μάχες, τα δικαιώματά μας πρέπει να προσπαθούμε να τα διασώζουμε και να τα προωθούμε και σε νομικό επίπεδο, αλλά το κυρίαρχο γήπεδο στο οποίο κερδίζονται τα δικαιώματα είναι το γήπεδο των πολιτικών διεκδικήσεων, γι’ αυτό και έχει αξία η συλλογική δράση με τους άλλους συμπολίτες.» Ένας τρόπος υπάρχει, πρόσθεσε, να δούμε φως στο τούνελ: «Μόνο εάν πιστέψουμε ότι η σωτηρία είναι επικερδής επιχείρηση μόνο για το Σωτήρα, δουλειά του καθενός από εμάς είναι να επιδιώξουμε τη σωτηρία μας.»
Ο κ. Κατρούγκαλος εμφανίστηκε μάλιστα αισιόδοξος «γιατί έχουμε γίνει ο πιο αδύναμος κρίκος της νεοφιλελεύθερης Ευρώπης. Για τον απλό λόγο ότι και η κοινωνία δεν αντέχει άλλα μέτρα, αλλά και διότι το παλιό πολιτικό σύστημα έχει καταρρεύσει. Το θέμα είναι από δω και πέρα όμως να έχουμε μια αλλαγή που δεν θα γυρίσει απλώς το κοντέρ στην προ μνημονιακή εποχή, αλλά θα προωθήσει ένα πιο δημοκρατικό κράτος και ένα νέο παραγωγικό μοντέλο.»
Εξέφρασε δε την άποψη ότι «η Αριστερά γενικότερα θα πρέπει να αποτελέσει την πρωτοπορία σε αυτή την ανάγκη της μεγάλης τομής, αλλά με την κοινωνία μαζί». Διότι, όπως εξήγησε, δεν πιστεύει ότι «οι μείζονες αλλαγές γίνονται εκ των άνωθεν, αλλά ότι από κάτω πρέπει να γίνονται οι αλλαγές» και τόνισε ότι «η χώρα έχει ανάγκη από ένα νέο Σύνταγμα, που δεν θα το φτιάξουν οι πολιτικοί αλλά θα φτιαχτεί με μορφές άμεσης Δημοκρατίας από κάτω. Διότι όταν ο νόμος γίνεται όργανο αδικίας θα πρέπει να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε τους νόμους, και κυρίως να αλλάξουμε τις πολιτικές που οδηγούν στις καταστάσεις αυτές. Διότι το Σύνταγμά μας λέει ότι οφείλουμε να συμμορφωνόμαστε με τους νόμους που είναι σύμφωνοι με αυτό και νόμοι που υπερφορολογούν, που συμπιέζουν την κοινωνία δεν είναι μόνο άδικοι, είναι και αντισυνταγματικοί.» Σημείωσε τέλος ότι «έχουμε πηγή έμπνευσης από άλλες χώρες της κρίσης, όπως η Ισλανδία όπου ξεκίνησε μια τέτοια προσπάθεια από το κοινοβούλιο, που αποφάσισε να μην φτιάξει το ίδιο το Σύνταγμα αλλά να ανοίξει τη συζήτηση προς του πολίτες, χρησιμοποιώντας μάλιστα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Είναι κάτι που μπορεί να γίνει, αρκεί εμείς να το πιστέψουμε», υπογράμμισε.
Ρόη ΒΑΣΒΑΤΕΚΗ
