Αν μιλήσει κάποιος για τουριστική ανάπτυξη στην Εορδαία μπορεί σε πολλούς να ηχήσει κάπως παράξενα. Είναι αλήθεια ότι ο τόπος μας έχει ταυτιστεί με τη δραστηριότητα της ΔΕΗ, με την εξόρυξη λιγνίτη, με την εν γένει βιομηχανική δραστηριότητα και φυσικά με τα όσα αυτό συνεπάγεται, δηλαδή με τη ρύπανση και την περιβαλλοντική υποβάθμιση. Όμως στο ερώτημα εάν μπορεί η Εορδαία και η Πτολεμαΐδα να έχει τουριστική ανάπτυξη η απάντηση μπορεί να είναι ναι, και μάλιστα ίσως να υπάρχει η δυνατότητα να αλλάξει η αναπτυξιακή φυσιογνωμία του τόπου μας μέσα από τη διαδικασία ανάπτυξης τουριστικής δυναμικής. Με το άρθρο αυτό θέλω να εκφράσω την άποψή μου ότι μπορεί αυτό να γίνει πράξη και να διατυπώσω την πρόταση για να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο διαβούλευσης για ορισμένα σημεία στα οποία θεωρώ ότι μπορεί να υπάρξει δημόσια συζήτηση με αρχή και τέλος, που θα καταλήξει σε δράσεις και πρωτοβουλίες.
Καταρχήν η Εορδαία βρίσκεται σε ιδιαίτερα πλεονεκτική γεωγραφική θέση, καθώς είναι στο κέντρο της περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, προσφέροντας εύκολη πρόσβαση σε πολλές περιοχές που έχουν ήδη αναπτύξει τουριστική δυναμική και διάφορες μορφές εναλλακτικού τουρισμού. Αυτό είναι από μόνο του ένα πολύ σημαντικό στοιχείο και προσωπικά είχα την ευκαιρία να το διαπιστώσω αρκετές φορές συστήνοντας σε φίλους που επισκέπτονταν τη Δυτική Μακεδονία να μείνουν στην Πτολεμαΐδα και με ορμητήριο την Πτολεμαΐδα να επισκεφτούν άλλες περιοχές. Πρέπει να καταλάβουμε πόσο σημαντικό είναι για κάποιον που έρχεται π.χ. από την Αθήνα να μπορεί σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων, σε μισή ή μία ώρα, να βρίσκεται σε όποιο σημείο της Δυτικής Μακεδονίας θέλει. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με το ότι ήδη η Πτολεμαΐδα διαθέτει τρία από τα καλύτερα ξενοδοχεία της Δυτικής Μακεδονίας αποτελεί ένα σημαντικό πλεονέκτημα που πρέπει να αξιοποιήσουμε και να προβάλλουμε όσο το δυνατόν περισσότερο.
Είναι βέβαια προφανές ότι αυτό δεν είναι αρκετό. Πρέπει να υπάρξουν σχεδιασμένες παρεμβάσεις προκειμένου να δημιουργηθούν πόλοι έλξης επισκεπτών και η Εορδαία να γίνει τόπος προορισμού. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε τα παρακάτω:
1. Ενεργειακό – Τεχνολογικό Πάρκο. Η Εορδαία ως κέντρο του ενεργειακού άξονα διαθέτει κάτι μοναδικό στον Ελλαδικό χώρο, αλλά και στον ευρύτερο χώρο της νότιας Βαλκανικής. Η δημιουργία και πλήρης ανάπτυξη ενός μεγάλου Ενεργειακού και Τεχνολογικού Πάρκου, με παράλληλη ανάπτυξη μιας σειράς υποστηρικτικών υπηρεσιών και συνεργαζόμενων επιχειρήσεων μπορεί να φέρει χιλιάδες επισκέπτες στην περιοχή μας. Υπάρχουν στην Ευρώπη παραδείγματα τέτοιων μεγάλων παρεμβάσεων, που δημιουργούν πολύ σημαντική κίνηση και γενικότερα ανάπτυξη στην περιοχή τους. Τα ανθρακωρυχεία του Duisburg στο Ruhr της Γερμανίας, το Μουσείο Επιστήμης και Τεχνικής στη Βαρκελώνη και ευρύτερα στην Καταλωνία της Ισπανίας, το Ironbrigde στη Μεγάλη Βρετανία, το Λιμάνι του Ρότερνταμ στην Ολλανδία, τα αλατωρυχεία στη Θουριγγία της Γερμανίας, τα μεταλλεία στο Le Creusot στη Γαλλία και δεκάδες άλλες περιοχές σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν αναπτύξει πολύ σημαντικές δραστηριότητες βιομηχανικού τουρισμού. Το ίδιο και σε πολλές περιοχές της Ρωσίας, π.χ. στα Ουράλια, στις ΗΠΑ, στην Αυστραλία, κλπ.
Μπορεί λοιπόν να γίνει και στην περιοχή μας μια μεγάλη παρέμβαση που να περιλαμβάνει ένα πολύ μεγάλο φάσμα δράσεων, όπως δημιουργία επισκέψιμων διαδρομών στα ορυχεία, επιδείξεις εξόρυξης και μεταφοράς λιγνίτη, επιδείξεις διαδικασίας ηλεκτροπαραγωγής και διαχείρισης της ενέργειας, μουσείο λιγνίτη, μουσείο ηλεκτροπαραγωγής, υπαίθριους χώρους αναψυχής και αθλητικών δραστηριοτήτων, χώρους συνεδρίων και επιστημονικών συναντήσεων, μεγάλη βιβλιοθήκη για την εξόρυξη λιγνίτη, την ηλεκτροπαραγωγή και την ενέργεια, έκθεση δράσεων αποκατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος, και πάρα πολλά άλλα. Θα προσφέρεται ένα ενιαίο πλέγμα δραστηριοτήτων τεχνολογίας, πολιτισμού, οικολογίας, εκπαίδευσης και αναψυχής και θα αποτελέσει κεντρικό στοιχείο της ταυτότητας της περιοχής.
2. Πίστα μηχανοκίνητου αθλητισμού. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική παρέμβαση που μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης και σημείο συνάντησης ανθρώπων με κοινά ενδιαφέροντα και γενικά να συμβάλλει σημαντικά στην αναπτυξιακή προοπτική της περιοχής. Υπάρχει ένα πολύ μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων που μπορεί να αναπτυχθούν γύρω από την πίστα. Καταρχήν, μπορούν να προγραμματίζονται κάθε είδους αγώνες και εκδηλώσεις μηχανοκίνητου αθλητισμού, όπου θα συμμετέχουν εταιρείες και λέσχες αυτοκινήτων και μοτοσικλετών, αγωνιστικές ομάδες από ξένες χώρες αλλά και μεμονωμένοι αθλητές, έλληνες και ξένοι. Οι αγώνες μπορεί να είναι αυτοκινήτου ή μοτοσικλέτας, διαφόρων κατηγοριών και επιπέδων και θα υπάρχει φυσικά πέραν των συμμετεχόντων και σημαντικός αριθμός θεατών. Μπορεί όμως να φιλοξενούνται και πλήθος άλλων εκδηλώσεων, όπως παρουσιάσεις μοντέλων αυτοκινήτων και μοτοσικλετών, τεστ οδήγησης, συγκριτικά τεστ, εκδηλώσεις σχολών οδήγησης, εκδηλώσεις για την οδηγητική και κυκλοφοριακή συμπεριφορά και αγωγή, κλπ. Το παράδειγμα των Σερρών είναι πολύ χαρακτηριστικό. Μετά την κατασκευή της πίστας σχεδόν κάθε Σαββατοκύριακο η πόλη και τα ξενοδοχεία της γεμίζουν επισκέπτες.
3. Τουριστικό απόθεμα της Εορδαίας. Η Εορδαία διαθέτει στο δικό της τουριστικό απόθεμα περιοχές ανέγγιχτες και εξαίρετης φυσικής ομορφιάς. Η περιοχή του Μουρικίου και της Βλάστης είναι ιδανική για την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού γιατί είναι ορεινή περιοχή, με θαυμάσια τοπία, πανέμορφα πυκνά δάση με αιωνόβια δένδρα, σπάνια χλωρίδα και πανίδα, νερά και μικρούς καταρράκτες, μικρά παραδοσιακά χωριά, πλούσια πολιτιστικά στοιχεία και πανέμορφες διαδρομές. Πρόκειται για μια ιδιαίτερη περιοχή του Νομού μας που ακόμα δεν έχει αναδειχθεί όσο θα έπρεπε, εκτός ίσως της Βλάστης που είναι ευρύτερα γνωστή για το πανέμορφο αλπικό τοπίο της και τη γραφικότητά της. Η συνεργασία με τους ορειβατικούς και φυσιολατρικούς συλλόγους της Εορδαίας είναι απαραίτητη προκειμένου να αναδειχθεί όχι μόνο αυτή η περιοχή αλλά και άλλες περιοχές της Εορδαίας.
4. Ερασιτεχνική αλιεία. Το ερασιτεχνικό ψάρεμα είναι μια δραστηριότητα που προσελκύει πολλούς ανθρώπους και μπορεί να αποτελέσει σημαντική πηγή τουριστικής κίνησης. Η λίμνη στο φράγμα Περδίκκα μπορεί να αποτελέσει έναν ιδανικό τόπο για ερασιτέχνες ψαράδες. Μπορεί επίσης να διοργανώνονται αγώνες και συναντήσεις ερασιτεχνών ψαράδων από πολλές περιοχές της Ελλάδας. Απαιτείται βεβαίως μια μεγάλη και πλήρης μελέτη για την συνολική ανάπλαση της περιοχής της λίμνης, αλλά και ενέργειες προβολής και προώθησης. Σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξουν οι Σύλλογοι Ερασιτεχνών Ψαράδων της περιοχής μας οι οποίοι συμβάλλουν στην εμπέδωση και διάδοση ψαρευτικής παιδείας.
5. Πολιτισμός. Η Πτολεμαΐδα και η Εορδαία διαθέτουν πλούσιο πολιτιστικό απόθεμα και ποικίλη πολιτιστική κληρονομιά. Ωστόσο, υπάρχουν τομείς του πολιτισμού που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν περισσότερο. Υπάρχουν στην πόλη μας άνθρωποι με μεράκι και ευαισθησίες, άνθρωποι που δραστηριοποιούνται σε αξιόλογους συλλόγους, άνθρωποι που έχουν διάθεση προσφοράς σε πάρα πολλούς τομείς. Υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να δουν στην πόλη μας ένα θέατρο, να απολαύσουν μια συναυλία, να παρακολουθήσουν μια λογοτεχνική βραδιά. Μπορεί λοιπόν να υπάρξει πολιτιστική κίνηση στην Πτολεμαΐδα αρκεί να τεθούν οι βάσεις, να καταγραφούν οι δυνατότητες, να βρεθούν οι άνθρωποι και να διασφαλιστούν οι απαραίτητοι πόροι. Πάνω από όλα όμως χρειάζεται να έχουμε όραμα αλλά και την πολιτική βούληση να το υλοποιήσουμε. Χρειάζεται να αφουγκραστούμε την αγωνία τόσων ανθρώπων στον τόπο μας που θέλουν να συμβάλλουν στο να αποκτήσει η Πτολεμαΐδα π.χ. ένα θέατρο, μια σύγχρονη αίθουσα συναυλιών, μια σχολή μπαλέτου για τα παιδιά μας, μια σχολή ζωγραφικής και τόσα άλλα που μπορούν να γίνουν ώστε να ομορφαίνει η ζωή στην πόλη μας. Απαραίτητο τέλος είναι να υπάρξει η υποδομή για όλα αυτά, δηλαδή μια μεγάλη και σύγχρονη στέγη μουσικής και θεάτρου, γραμμάτων και τεχνών, πολιτισμού και των ανθρώπων του.
Κλείνοντας το σημείωμα αυτό, θέλω να σημειώσω με έμφαση ότι για να πάμε ένα βήμα παραπάνω και για να δώσουμε στην περιοχή μας την αναπτυξιακή προοπτική που δικαιούται θα πρέπει να υπάρξει μια ευρύτερη κινητοποίηση φορέων και πολιτών. Δεν υπάρχει θέση για κοντόφθαλμες πρακτικές και για μίζερες προσωπικές στρατηγικές. Δεν υπάρχει χρόνος ούτε και πόροι για αποσπασματικές δράσεις. Οι δράσεις πρέπει να είναι συνολικές, αλληλοσυμπληρούμενες και με σαφή στόχευση και προοπτική. Κανείς δεν περισσεύει σε αυτή την προσπάθεια και κανείς δεν μπορεί να απουσιάζει, εάν θέλουμε να επιτύχουμε το μέγιστο αποτέλεσμα που θα κάνει καλύτερη τη ζωή όλων μας σε αυτή την πόλη.