Ένα από τα τρωτά σημεία της ελληνικής οικονομίας είναι η πολύ χαμηλή θέση της χώρας μας στη δημιουργία καινοτομίας. Παρά τις όποιες κατά καιρούς εξαγγελίες και προσπάθειες, κανείς από τους τέσσερις φορείς που εμπλέκονται στην υπόθεση «καινοτομία», δηλαδή το κράτος, οι επιχειρηματίες, τα πανεπιστήμια και οι τράπεζες, δεν προωθεί αποτελεσματικά την υπόθεση «καινοτομία».
Οι επιχειρηματίες, αν και υπάρχουν σημαντικά κονδύλια ενισχύσεων, φοβούνται την αβεβαιότητα και δεν τολμούν. Τα πανεπιστήμιά μας, εκπαιδεύουν μεν τους περισσότερους φοιτητές από όλες τις άλλες χώρες, αλλά δεν δημιουργούν επιστήμονες ικανούς να σταθούν αποτελεσματικά στη σύγχρονη αγορά εργασίας. Οι τραπεζίτες δύσκολα χρηματοδοτούν καινοτόμες επιχειρήσεις και οι εταιρείες επιχειρηματικού κεφαλαίου (venture capitals) δεν παίρνουν ρίσκο στις επενδύσεις τους. Το κράτος δεν ξοδεύει αρκετά χρήματα για έρευνα και δεν παρέχει τις απαραίτητες υποδομές, ενώ η γραφειοκρατία αποτελεί την μεγάλη τροχοπέδη σε όποια «προωθημένη» σκέψη.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες είναι λογικό να μην υπάρχει στη χώρα μας παραγωγή καινοτομίας.
Όπως όμως δείχνουν κάποιες έρευνες, το παρήγορο είναι ότι η χώρα μας παρουσιάζει καλές επιδόσεις σε τομείς που σχετίζονται με τη χρήση της καινοτομίας που παράγεται στο εξωτερικό.
Όλα συντείνουν στο γεγονός ότι η καινοτομία είναι αναγκαία για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Κάποτε με την υποτίμηση της δραχμής, μειώναμε το κόστος παραγωγής και η οικονομία μας μπορούσε, έστω και προσωρινά, να γίνεται ανταγωνιστική. Σήμερα, που δεν υπάρχει η δραχμή, ένας καλός τρόπος μείωσης του κόστους παραγωγής είναι η χρήση της καινοτομίας. Επειδή όμως δεν μπορούμε να παράγουμε δική μας καινοτομία, ο μόνος τρόπος για να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητά μας είναι να επενδύσουμε στην χρήση εισαγόμενης καινοτομίας.
Φυσικά, όταν μιλάμε για ανάπτυξη ή χρήση καινοτομίας, δεν αναφερόμαστε μόνον στην οικονομία. Χρειάζεται καινοτομία και στην πολιτική. Πρέπει ως χώρα να καταφέρουμε να αλλάξουμε νοοτροπία, να χαράξουμε νέους δρόμους, να αυξήσουμε την εξωστρέφειά μας και να αξιοποιήσουμε τα ταλέντα μας, το ελληνικό δαιμόνιο όπως αυτάρεσκα αποκαλούμε, προκειμένου να γίνουμε παραγωγικοί και αποτελεσματικοί.
Νέστορας Ι. Κολοβός Διδάκτωρ Γεωλογίας Α.Π.Θ.
Engineering Geologist M.Sc.
Πτυχιούχος Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων
www.kozani.net/nkolovos
e-mail: info@kozani.net
