Η Ετήσια Έκθεση της ΕΣΕΕ αναλύει την κατάσταση του ελληνικού εμπορίου το 2013 και κάνει προβλέψεις για το 2014

Το τέλος του 2013 βρίσκει το ελληνικό εμπόριο αλλά και το σύνολο της μικρής και μεσαίας επιχειρηματικότητας μπροστά σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι το οποίο διαμορφώνεται από τις εξελίξεις στη διαχείριση της κρίσης που βιώνει η οικονομία της χώρας μας. Από τη μία πλευρά, η πιθανή επανεκκίνηση της ανάπτυξης, εάν όλα πάνε καλά, θα επιτρέψει στις Μμε επιχειρήσεις να ανακάμψουν και να καλύψουν μέρος του χαμένου εδάφους• από την άλλη πλευρά, η συνέχιση της τρέχουσας εξαιρετικά αρνητικής κατάστασης για την οικονομία θα τις καταδικάσει σε μόνιμη δυσπραγία και στο διαρκή φόβο του λουκέτου. Δεδομένου ότι η πορεία της οικονομικής πολιτικής στη χώρα καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό εκτός των αρμόδιων παραγόντων της ελληνικής πολιτείας, είναι παρακινδυνευμένο ακόμη κάποιος να προβλέψει ποια θα είναι η πραγματική κατάληξη της σημερινής κατάστασης.
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ) παρακολουθεί τα δεδομένα και τα χαρακτηριστικά εξέλιξης της κρίσης με ακρίβεια και συγκεντρώνει συνεχώς όλα τα απαραίτητα στοιχεία που αφορούν στον κλάδο του εμπορίου στη χώρα μας. Αντίστοιχα, το ΙΝΕΜΥ διασφαλίζει όχι μόνο την εγκυρότητα της τεκμηρίωσης αλλά και τη συνέχεια της ενημέρωσης. Περισσότερο βέβαια από όλα αυτά είναι και μια ευκαιρία να συζητηθούν τα προβλήματα του εμπορίου και να ανοίξει ένας γενικός διάλογος για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας. Για πολλά χρόνια η ελληνική δημόσια σφαίρα «ταλαιπωρείται» από εύκολες απαντήσεις σε σύνθετα ερωτήματα που κινούνται περισσότερο από ιδεοληψίες παρά από επιστημονική γνώση. Γι’ αυτόν τον λόγο και ως ΕΣΕΕ επενδύουμε στην έρευνα και στη γνώση στο βαθμό που αυτό που χρειαζόμαστε πια είναι πληροφόρηση που θα επιτρέπει τη διαμόρφωση βιώσιμων σχεδίων για επιστροφή στην ανάπτυξη.
Στην εποχή της κρίσης, οι κοινωνικοί εταίροι οφείλουν να είναι έτοιμοι να παρέμβουν στο δημόσιο διάλογο και διαβούλευση με αποφασιστικό τρόπο, είμαστε υποχρεωμένοι να τροφοδοτούμε τις συγκεκριμένες διαδικασίες με έγκυρη πληροφόρηση, τεκμηρίωση και καινοτόμες προτάσεις. Η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου, πάντοτε προσπαθούσε να παρεμβαίνει στον δημόσιο διάλογο με τεκμηριωμένες θέσεις και να διατηρεί βάσεις δεδομένων με στοιχεία για την εμπορική επιχειρηματικότητα. Ειδικά στην περίοδο της κρίσης φροντίσαμε με πολλαπλούς τρόπους, να αναδείξουμε όχι μόνο την εικόνα της αγοράς αλλά και τις λανθάνουσες εκφάνσεις της υφεσιακής συνθήκης που ξεφεύγουν των πεδίων εφαρμογής των δημόσιων πολιτικών.
Το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών από το 2009 συνιστά μια μόνιμη δομή τεκμηρίωσης και έρευνας, η οποία εφοδιάζει τους φορείς παραγωγής πολιτικής και ενημέρωσης της κοινής γνώμης με έγκυρο υλικό τεκμηρίωσης και έρευνες που θα χαρτογραφούν πολλαπλές πλευρές του εμπορίου στην χώρα μας. Το υψηλής ποιότητας και ειδίκευσης επιστημονικό προσωπικό του ΙΝΕΜΥ βρίσκεται σε μια διαρκή αναζήτηση των κενών σημείων στη γνώση μας για την ελληνική αγορά και θα συνεχίσει να παραγάγει πρωτότυπες μελέτες. Σε αυτό το πλαίσιο δράσης κινείται και η φετινή Ετήσια Έκθεση Ελληνικού Εμπορίου, ενώ αναλύει την κατάσταση της αγοράς το 2013, προβλέπει το 2014 και σχεδιάζει το μέλλον.
Η εικόνα που καταγράφει η Έκθεση για το 2013 είναι πραγματικά αποκαρδιωτική. Συγκεκριμένες τάσεις που είχαν αρχίσει να διαφαίνονται ήδη από το 2011, φέτος έχουν πλέον καταστεί μια ιδιαίτερα ενοχλητική πραγματικότητα που οδηγεί το ελληνικό εμπόριο σε μια δομική κρίση επιβίωσης. Ενδεικτικά, τόσο η συνέχιση της πτώσης της απασχόλησης στο εμπόριο όσο και η εδραίωση απαισιόδοξων στάσεων στους εμπόρους για το μέλλον της επιχείρησής τους, καταδεικνύουν το βάθος και την ένταση της κρισιακής κατάστασης. Ακόμη και στους νέους και στις γυναίκες που έβρισκαν εργασιακή διέξοδο στον κλάδο, η τάση δείχνει ότι ακλουθούν πια τη γενική πτωτική κατεύθυνση. Έχοντας φτάσει σε επίπεδα απασχόλησης του 1997 νομίζω ότι πια μπορούμε να μιλήσουμε για ένα πρωτοφανές πισωγύρισμα που αλλάζει δραματικά τη μορφή της εμπορικής επιχειρηματικότητας στην χώρα.
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου στα τέσσερα χρόνια που το Μνημόνιο καθόρισε τη ζωή κάθε Έλληνα, επέλεξε ως εκπρόσωπος του ελληνικού εμπορίου να μην περιοριστεί σε ενέργειες διαμαρτυρίας και σε στάσεις μόνιμης άρνησης, αλλά αντίθετα να καταθέτει διαρκώς σοβαρές προτάσεις και αντι-προτάσεις, χωρίς δημοσιονομικό κόστος, προσφέροντας λύσεις στα οικονομικά αδιέξοδα που προκαλούσαν και συνεχίζουν να προκαλούν τα υπερβολικά προαπαιτούμενα της Τρόικας. Απέναντι στην υστερία του καθημερινού πολιτικού και εν γένει δημόσιου διαλόγου αντέταξε τον υπεύθυνο λόγο και τη σοβαρότητα που επιβάλλουν οι δύσκολες στιγμές που περνάει η πατρίδα μας.
Η χώρα μας έχει βρεθεί σε ένα ασφυκτικό πλαίσιο έξωθεν επιταγών, το οποίο, στις περισσότερες των περιπτώσεων, αναπαράγει μια στερεοτυπική και μη πραγματική εικόνα της ελληνικής οικονομίας και των προβλημάτων της. Η βελτίωση της κατάστασης στη χώρα μας δεν εξαρτάται μόνο από την πορεία των οικονομικών δεικτών, αλλά και από την εδραίωση ενός επίφοβου συγκρουσιακού κλίματος στην ελληνική κοινωνία. Η Κυβέρνηση οφείλει σε συνεννόηση με την Αξιωματική Αντιπολίτευση να διασφαλίσει την ομαλή διαχείριση της κατάστασης χωρίς περαιτέρω αναταραχές και πρόωρες εκλογές. Δυστυχώς, η έλλειψη του κοινωνικού διάλογου σε μια εποχή που η ελληνική κοινωνία τον χρειάζεται περισσότερο από ποτέ, είναι ένα θλιβερό απότοκο της κρίσης που πρέπει να αναιρέσουμε.
Όπως μπορεί να γίνει αντιληπτό, τα τέσσερα χρόνια βαθιάς κρίσης έχουν στην κυριολεξία γονατίσει την ελληνική αγορά και έχουν θέσει όλους τους επιχειρηματίες υπό τη μέγγενη μιας πρωτοφανούς μείωσης του κύκλου εργασιών τους, που τους οδηγεί σε αναγκαστική παύση πληρωμών. Σε αυτό το πλαίσιο, οι άμεσες προτεραιότητες του εμπορικού κόσμου σήμερα, συνοψίζονται στους ακόλουθους άξονες:
• Νομοθετική προστασία της «εντός κρίσης μικρομεσαίας επιχείρησης» και αυτόματη υπαγωγή της σε καθεστώς ευνοϊκών φορολογικών και ασφαλιστικών ρυθμίσεων, ώστε να δοθεί μια ανάσα στις χειμαζόμενες επιχειρήσεις.
• Εφαρμογή Τειρεσία «δύο ταχυτήτων» και εννέα κατηγοριών με βαθμολόγιο (‘credit score’) και μοριοδότηση (‘point system’) κατά το αμερικανικό πρότυπο.
• Αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και παραγωγική συμμετοχή του εμπορίου στο νέο ΕΣΠΑ 2014 – 2020. Δεδομένου ότι το νέο ΕΣΠΑ θα είναι αποκεντρωμένο, η ΕΣΕΕ θα συνεργαστεί με τις 13 Περιφέρειες για την αποτελεσματική ένταξη του εμπορίου σε αυτό.
• Αλλαγές στο ασφαλιστικό καθεστώς των εμπόρων σε κρίση με πάγωμα, κεφαλαιοποίηση και μετατροπή οφειλών σε ασφαλιστικό χρόνο• προστασία των «εντός κρίσης» οφειλετών με κατάργηση της ποινικοποίησης• διαρκής ιατροφαρμακευτική κάλυψη όλων των ασφαλισμένων• διεύρυνση της ασφαλιστικής βάσης του ΟΑΕΕ με δημιουργία ειδικής κλάσης• και τέλος δυνατότητα ελεύθερης επιλογής χαμηλότερης ασφαλιστικής κατηγορίας.
• Ενότητα του εμπορικού κόσμου όλης της χώρας στην κατεύθυνση, όχι μόνο φωτογραφικών μεταρρυθμίσεων, αλλά ολοκληρωτικής μεταμόρφωσης της σημερινής κατάστασης της αγοράς.
Ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ αναφορικά με τα στοιχεία της Ετήσιας Έκθεσης δήλωσε:
«Η Ετήσια Έκθεση του ελληνικού εμπορίου θα παρουσιαστεί από την ΕΣΕΕ την Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου σε εκδήλωση που θα χαιρετήσει ο Πρωθυπουργός της χώρας. Τα αποτελέσματά της έχουν εφέτος ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού επιβεβαιώνονται από την Έκθεση της Κομισιόν για τις ελληνικές ΜμΕ επιχειρήσεις, ενώ η σύγκρισή τους αμφισβητεί συγκεκριμένες εισηγήσεις της έκθεσης του ΟΟΣΑ.
Το επόμενο διάστημα θα φανερώσει τις προοπτικές για την έξοδο της οικονομίας μας από την ύφεση και πώς επιτέλους θα επιστρέψουμε σε θετικά πρόσημα. Τα περιθώρια για την ελληνική αγορά είναι πλέον πολύ στενά και οι αντοχές των ελληνικών επιχειρήσεων εξαντλημένες. Είναι αναγκαίο να διασφαλιστούν άμεσες ενέργειες που θα επιτρέψουν την οικονομική ανάκαμψη των Μμε επιχειρήσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, η πρόβλεψη του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ για σταθεροποίηση του αριθμού των επιχειρήσεων το 2014 θα μπορούσε να εκληφθεί ως ένα αισιόδοξο μήνυμα. Η επανεμφάνιση της προστιθέμενης αξίας των ΜμΕ στην ελληνική οικονομία μπορεί να αποτελέσει πραγματικότητα και όχι μόνο ελπίδα.
Σε κάθε περίπτωση, η ελληνική αγορά θα συνεχίσει τον αγώνα της για επιβίωση και οι έλληνες έμποροι θα βρεθούμε για ακόμη μία φορά όρθιοι στην πρώτη γραμμή των εξελίξεων. Ευελπιστώ ότι σύντομα όλοι οι έλληνες έμποροι και καταναλωτές θα μπορέσουμε να ατενίσουμε το μέλλον με αισιοδοξία και καλύτερους οικονομικούς όρους».