Ομιλία Ε. Ουζουνίδου στη Βουλή
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Στις 25 Απριλίου το 2007 στις Βρυξέλλες και στις 30 Απριλίου στην Ουάσιγκτον υπεγράφη το πρωτόκολλο της συμφωνίας αεροπορικών μεταφορών μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας τότε(προ Συνθήκης Λισσαβόνας) το οποίο κυρώθηκε στην Ελληνική Βουλή στις 31 Μαρτίου του 2008 και αποτέλεσε νόμο του κράτους τον 3657/2008.
Θα μου επιτρέψετε μία ολιγόλεπτη αναδρομή.
Ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ολομέλεια της Βουλής στις 31/03/2008 είχαμε καταδικάσει ως απαράδεκτη τη στη διατλαντική συμφωνία αερομεταφορών, κομμένη και ραμμένη στις προσδοκίες μίας χούφτας πολυεθνικών αεροπορικών αερομεταφορικών εταιρειών, κατά κύριο λόγο αμερικανικών και ευρωπαϊκών και των θυγατρικών τους, που επέτρεπε τη διαμόρφωση ενός καρτέλ στο χώρο και στη συνέχεια την άλωση των αερομεταφορών σε παγκόσμιο επίπεδο.
Σε εκείνο το 1ο στάδιο, οι ΗΠΑ παρότι αποτελούν τη Μέκκα του Φιλελευθερισμού είχαν επιτύχει να διατηρήσουν την εθνικότητα των εταιρειών τους και να επιτρέψουν σε τρίτες αλλοδαπές εταιρείες την κατοχή ποσοστού έως 25%. Στο όνομα του ανταγωνισμού και της επιδίωξης της κερδοφορίας με τις λιγότερο δυνατές κρατικές παρεμβάσεις υποβαθμιζόταν ο έλεγχος ασφάλειας των αεροπλάνων, καθώς και τα μέτρα κατά των εξαιρετικά ρυπογόνων επιπτώσεων των αερομεταφορών στο περιβάλλον.
Και για να δούμε τι τροποποιείται, που προχώρησε η συμφωνία του 2ου σταδίου που υπεγράφη το 2010 κι έρχεται στην Επιτροπή για κύρωση τώρα το 2013 και που προβλέπεται να προχωρήσει και σε τρίτο και επόμενο στάδιο;
Θέματα περιβάλλοντος
Με το άρθρο 3 του παρόντος τροποποιητικού πρωτοκόλλου, που αντικαθιστά εξ’ ολοκλήρου το άρθρο 15, εισάγεται ελαστικοποίηση των διατάξεων περί προστασίας του περιβάλλοντος Με τις παρ.,1,2 3,4,5 του νέου άρθρου 15, ουσιαστικά διατηρείται και ενισχύεται ο περιορισμός του δικαιώματος του κράτους να καθορίζει τα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος, ακόμη και σε τοπικό επίπεδο, χάριν διευκολύνσεως της επιχειρηματικής δραστηριότητας των αεροπορικών εταιρειών.
Με το άρθρο, απομειώνει το δικαίωμα των κρατών να καθορίζουν την περιβαλλοντική τους πολιτική διότι αυτό απαιτεί στην πραγματικότητα και τη σύμφωνη γνώμη των αεροπορικών εταιρειών.
Χαρακτηριστική είναι η πρόβλεψη της παραγράφου 8 του άρθρου σύμφωνα με την οποία, αν ένα συμβαλλόμενο μέρος πιστεύει ότι οι κανόνες περιβαλλοντικής προστασίας που εφαρμόζει το άλλο μέρος εγείρουν ανησυχία όσον αφορά την ισχύ ή την εφαρμογή της παρούσας συμφωνίας, μπορεί να ζητά τη σύγκλιση της Κοινής Επιτροπής για να εξετασθεί το θέμα και να δοθούν κατάλληλες απαντήσεις. Γεγονός που σημαίνει ότι εάν διαμαρτυρηθεί μία αεροπορική εταιρεία στο κράτος της ότι παρεμποδίζεται από την περιβαλλοντική νομοθεσία μπορεί να παραπεμφθεί στην Κοινή Επιτροπή.
Στο αναφερόμενο άρθρο παρ. 6, εκφράζονται ευχές για την προώθηση της συνεργασίας σε θέματα έρευνας και ανάπτυξης αεροπορικής τεχνολογίας φιλικής προς το περιβάλλον, σε θέματα καινοτομίας για τη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας προκειμένου να μειωθούν οι επιπτώσεις των αερομεταφορών, , στην έρευνα και ανάπτυξη βιώσιμων εναλλακτικών αεροπορικών καυσίμων. Αυτές όμως είναι ευχές και δεν αποτελούν δεσμευτικές ρυθμίσεις.
Δεν προβλέπεται ρύθμιση για τις εκπομπές θερμοκηπικών αερίων από τις διεθνείς αερομεταφορές, κι αυτό το αναγνωρίζει και η πλειοψηφία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο κοινό της ψήφισμα της 17ης Ιουνίου 2010.
Στο αναφερόμενο ψήφισμα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι ο κανονισμός για το σύστημα εμπορίας εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (ETS) δεν αποτελεί μέρος της προκαταρκτικής συμφωνίας, επισημαίνει δε, ότι θα χρειασθεί να διεξαχθούν περαιτέρω συνομιλίες με τις ΗΠΑ με σκοπό την έναρξη ισχύος του ETS έως το 2012.
Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με δημοσιογραφικές πηγές –Reuters-η ανάγκη να υπάρξει μέχρι τον ερχόμενο Σεπτέμβριο μια παγκόσμια συμφωνία, που να ρυθμίζει το σύστημα καταμέτρησης εκπομπής ρύπων στην παγκόσμια αεροπλοΐα δείχνει να πηγαίνει στις Καλένδες, παρότι τυχόν αποτυχία θα οδηγούσε σε ισχυρή διαμάχη με επίδικο το πρόγραμμα εμπορίας ρύπων, που προτείνει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ήδη από τον περασμένο Νοέμβριο, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέστειλε την εφαρμογή του αμφιλεγόμενο σχεδίου εμπορίας ρύπων που θα ανάγκαζε όλες τις αεροπορικές εταιρείες να αγοράζουν δικαιώματα επί των ρύπων, που θα εκπέμπουν πάνω από τον εναέριο χώρο των κρατών-μελών της ΕΕ.
Το ευρωπαϊκό σχέδιο απορρίφθηκε από την Κίνα, την Ινδία, τις ΗΠΑ και άλλες χώρες, που κατηγορούσαν την ΕΕ ότι παραβιάζει την εθνική κυριαρχία τους
Τελική απόφαση από τον ICAO (ΔΟΠΑ) αναμένεται να εκδοθεί μεταξύ 24 Σεπτεμβρίου και 4 Οκτωβρίου, όπου και θα συνεδριάσει το σώμα, για να καταλήξει μετά από τρία χρόνια, που δεν έχει καταστεί εφικτό να εκδοθεί μια κοινά αποδεκτή απόφαση.
Φαίνεται ότι η ΕΕ κινείται στην κατεύθυνση προστασίας του περιβάλλοντος αλλά, δεν καταφέρνει να πείσει τις ΗΠΑ στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας ακόμη και σε αυτό το δεύτερο στάδιο. Γι αυτό το λόγο προφανώς παρατίθεται στο τέλος του τροποποιητικού πρωτοκόλλου το μνημόνιο διαβουλεύσεων και η κοινή δήλωση για τα περιβαλλοντικά θέματα όπου συμπεριλαμβάνονται μία σειρά σημαντικών μέτρων που όμως δεν αποτελούν δεσμευτικές ρυθμίσεις.
Θέματα εργασιακά
Αν και για πρώτη φορά γίνεται αναφορά στα εργασιακά πρότυπα ή δικαιώματα, από το όλο πνεύμα της συμφωνίας συμπεραίνουμε ότι πρόκειται αυτά να θιγούν άμεσα από την εφαρμογή της συμφωνίας.
Άλλωστε οι ελληνικές κυβερνήσεις της τελευταίας τριετίας έχουν αποδείξει ότι όχι μόνο δεν σέβονται αλλά κατακρεουργούν κάθε εργασιακό δικαίωμα.
Σημειώνουμε δε, ότι πάντα σε διαδικασίες απελευθέρωσης, παρέχονται υποσχέσεις και ρυθμίσεις σχετικά με οφέλη για τους εργαζόμενους και τους επιβάτες, σχεδόν κοινότυπες.
Όπου όμως έχει προχωρήσει η απελευθέρωση είτε σε αυτόν τον τομέα είτε σε άλλους τομείς, τα δικαιώματα των εργαζομένων καταστρατηγούνται, καθώς η απελευθέρωση διευκολύνει το ντάμπινγκ από τις πολυεθνικές, επιβάλλοντας μη ασφαλείς θέσεις εργασίας μέσω της επιδείνωσης των συνθηκών απασχόλησης
Θέματα ανοίγματος αγοράς
Στην πραγματικότητα φέρνετε στη Βουλή προς κύρωση μία συμφωνία που ενώ, από πρώτη ματιά δείχνει να θέλει να διευκολύνει τις αερομεταφορές, στην πραγματικότητα στρώνει το χαλί στις ήδη τεράστιες αεροπορικές εταιρείες να καταβροχθίσουν τις μικρότερες με σκοπό τη δημιουργία καρτέλ, το οποίο τελικά θα λειτουργήσει σε βάρος τόσο της ασφάλειας των αερομεταφορών όσο και των καταναλωτών.
Φιλελευθεροποιείται ακόμη περισσότερο ο τομέας των αεροπορικών αερομεταφορικών εταιρειών.
Όπως ορίζεται στην παράγραφο 2 του άρθρου 6 που αντικαθιστά το αρθρο 21, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της επιτρέπουν την κατά πλειοψηφία κυριότητα και τον πραγματικό έλεγχο των αεροπορικών τους εταιρειών, από τις ΗΠΑ ή υπηκόους τους, στη βάση της αμοιβαιότητας, κατόπιν επιβεβαίωσης της Κοινής Επιτροπής, ότι οι νόμοι και οι κανονισμοί των ΗΠΑ επιτρέπουν την κατά πλειοψηφία κυριότητα και τον πραγματικό έλεγχο των αεροπορικών τους εταιρειών από τα κράτη μέλη ή υπηκόους τους.
Γνωρίζουμε, αν σήμερα έχει ολοκληρωθεί η τροποποιήση του κανονιστικού πλαισίου των ΗΠΑ;
Και αν όχι υπάρχει χρονοδιάγραμμα όπου ορίζεται η ολοκλήρωση;
Η συμφωνία αυτή του δεύτερου σταδίου αποτελεί ένα ακόμα τμήμα της εν εξελίξει διαδικασίας απελευθέρωσης του τομέα των αεροπορικών μεταφορών, Η διαδικασία αυτή παρεμποδίζει την κρατική παρέμβαση και τη ρύθμιση του στρατηγικού αυτού τομέα, επιτρέποντας την είσοδο στη μονοπωλιακή συγκέντρωση, που αποτελεί πάντα επακόλουθο του ελεύθερου ανταγωνισμού. Στο όνομα της διευκόλυνσης των επιχειρηματικών ευκαιριών στον τομέα των διεθνών αεροπορικών μεταφορών, προωθούνται τα συμφέροντα των πολυεθνικών στον κλάδο, εις βάρος των εθνικών εταιρειών και των αντίστοιχων στρατηγικών τους συμφερόντων. , όπως στην περίπτωση της Πορτογαλίας με την εταιρεία TAP Portugal, όπως της Δημόσιας Ολυμπιακής παλαιότερα.
Κλείνοντας θα ήθελα να υπογραμμίσω πως για εμάς, είναι απαραίτητες και αναγκαίες- σε παγκόσμιο επίπεδο- στον κλάδο των αερομεταφορών συνεργασίες και ρυθμίσεις στους δύο βασικούς πυλώνες : την ασφάλεια των πτήσεων ( π.χ της συμβατότητας των συστημάτων της εναέριας κυκλοφορίας) την προστασία του περιβάλλοντος (επιπτώσεις στο κλίμα, ηχορυπάνσεις),. Σημαντικός είναι βέβαια και ο σεβασμός των προσωπικών δεδομένων του επιβατικού κοινού.
Ωστόσο βλέπουμε να προωθούνται ρυθμίσεις όπως οι προαναφερθείσες, με βασικό στόχο την απελευθέρωση της αγοράς των αερομεταφορών με βασικό κριτήριο το κέρδος των μεγάλων εταιρειών και επομένως οι ανωτέρω απαιτούμενες συνεργασίες και ρυθμίσεις να μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα.
Ψηφίζουμε ΚΑΤΑ
