Ν. Λυγερός
Οι αρχές του στρατηγικού τουρισμού βασίζονται στην εξής ιδέα: ο τουρισμός δεν είναι απλώς ένα χάσιμο χρόνου, είναι και ο στόχος του πολιτισμού. Ακολουθεί το νοητικό σχήμα της συνύπαρξης και αναδεικνύει το κενό της ύπαρξης δίχως μαρτυρία. Ο τουρισμός δεν είναι το ταξίδι, είναι ο ερχομός. Η δομή του βασίζεται στην έννοια της επιστροφής. Έχει ως υπόβαθρο και μία σκακιστική κατάσταση του Rundlauf. Η επαναφορά στην αρχική θέση με στρατηγικό όφελος. Σε αυτό το πλαίσιο, ο τουρισμός είναι κύκλωμα κι όχι ένα μονοπάτι. Δεν είναι μια χωρική πορεία, αφού επανέρχεται το όλο θέμα είναι χρονικό. Ο τουρισμός συνοδεύεται από το χρόνο, διότι είναι και μια ανθρώπινη ανακάλυψη. Γι’ αυτό το λόγο ακολουθεί μια στρατηγική. Όταν δεν αντιλαμβανόμαστε αυτό το πεδίο δράσης, έχουμε την εντύπωση ότι ακολουθεί πιστά και αποκλειστικά οικονομικές οδηγίες και γι’ αυτό ποντάρουμε λανθασμένα στον μαζικό τουρισμό, ο οποίος δεν έχει ανάγκη από ποιότητα. Μόνο που η έλλειψη ποιότητας παράγει κορεσμό και αυτό έχει οικονομικές συνέπειες. Διότι άθελά του ο τουρίστας συγκρίνει το γνωστό με το άγνωστο κι αν αυτά είναι του ίδιου τύπου, αφού ο τελικός του στόχος είναι ούτως ή άλλως η επιστροφή γιατί να κάνει το ταξίδι, εφόσον το οικονομικό κόστος δεν του προσφέρει την ελάχιστη ποιοτική αλλαγή. Αναζητά την αλλαγή για να βρει τον εαυτό του. Όμως στην περίπτωση που υπάρχει η αλλαγή, αλλάζει και ο ίδιος. Με άλλα λόγια ο τουρισμός ως πράξη είναι μια αλλαγή φάσης κι αν αυτή δεν υπάρξει τότε χάνει το νόημά του. Στην πατρίδα μας ποντάρουμε για χρόνια πάνω στον μαζικό τουρισμό λόγω ευκολίας, δίχως να προσέξουμε αν ο τουρίστας θα θέλει να ξανακάνει ένα νέο κύκλωμα και η επιλογή των νησιών ήταν αποκλειστικά ένας συνδυασμός που ελαχιστοποιεί μερικές παραμέτρους όπως είναι ο ήλιος, η θάλασσα, ο κόσμος κι η διασκέδαση σε σχέση με το οικονομικό κόστος και μόνο. Από την άλλη, εμφανίστηκε η έννοια της άγονης γραμμής, η οποία δεν επιτρέπει πια το κύκλωμα και την επαναφορά. Η γραμμική προσέγγιση της πολυκυκλικότητας του τουρισμού προκάλεσε την κατάρρευση του όλου συστήματος. Κι ενώ υπάρχουν πλέον δεδομένα, τα οποία αποδεικνύουν τη μη ορθότητα αυτής της προσέγγισης, έχουμε πολλούς υποστηρικτές του μαζικού τουρισμού με άλλο τρόπο. Τα νησιά μας δεν είναι μόνο χώρος παραθερισμού. Δημιουργήθηκαν ιστορικά ως ανθρώπινες οντότητες διότι υλοποιήθηκαν γεγονότα που άλλαξαν την πραγματικότητα. Με άλλα λόγια και πρακτικά πρέπει να υπάρχουν γεγονότα μέσα στο χρόνο, τα οποία προκαλούν μία αλλαγή φάσης όχι μέσα στο χώρο, αλλά μέσα στον χρόνο, δηλαδή εκεί που ζει ο τουρίστας την ώρα του ταξιδιού του. Κι αν δεν έχουμε ξεναγούς και υποδομές οι οποίοι να υποστηρίζουν αυτά τα γεγονότα, τότε η έννοια της άγονης γραμμής θα γενικευτεί και θα μετατραπεί σε άγονο δίκτυο.
