Ο λόγιος Γεώργιος Γεννάδιος, Ηπειρώτης στην καταγωγή μα γεννημένος το 1786 στην Σηλυβρία της χαμένης ελληνικής γης της Ανατολικής Θράκης, όταν αποφάσισε να κλείσει την Σχολή του Λάμπρου Φωτιάδη, που έδρευε στο Βουκουρέστι και της οποίας ήταν Διευθυντής, προκειμένου να αφοσιωθεί ο ίδιος απερίσπαστα στον απελευθερωτικό αγώνα της μητέρας πατρίδας Ελλάδας, απηύθυνε έναν τελευταίο θερμό προτρεπτικό πατριωτικό λόγο, στους μαθητές του.
Μεταξύ πολλών άλλων, είπε: «..Ήλθε η ώρα να δείξετε προς τον κόσμο, ότι σας κοιτάζει και προς την πατρίδα, η οποία ελπίζει από εσάς, ότι είσθε γνήσια αυτής τέκνα! (…..). Η πατρίδα, αφού σας ευεργέτησε κάνοντάς σας Έλληνες, τώρα σας παρέχει και άλλη πολύ μεγαλύτερη ευεργεσία, να πολεμήσετε και να πεθάνετε ως Έλληνες υπέρ αυτής! Αφού σας έδωσε την ζωήν, τώρα σας προτείνει την αθανασία! Πρόγονοι και πατέρες τριών χιλιάδων ετών, ήρωες μάρτυρες, σοφοί, στρατηλάτες, σας κοιτάζουν από τον ουρανό, για να δουν αν θα φανείτε άξιοι αυτών και της Πατρίδας. (…)…σας φωνάζουν. Μην μας ατιμάσετε. Μιμηθείτε μας. (….)»!
Για του λόγου το αληθές, χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία του μαθητή του Αλεξάνδρου Ρίζου Ραγκαβή (1809-1892): «…και μας ωμίλησε περί της τύχης της Ελλάδος, ήτις ην άλλοτε η μήτηρ της δόξης και της ελευθερίας, επ’ εσχάτων δε κατέκειτο δούλη περιφρονουμένη, και ηυχήθη, μέχρις ου δάκρυα ανέβλησαν εις τους οφθαλμούς του…»!
Και διαβάζοντας σήμερα, τα λόγια αυτά, το πρώτο συναίσθημα που μου γεννήθηκε, είναι μια πατριωτική έξαρση, μια περηφάνια. Και συνάμα διερωτήθηκα. Άραγε, τι πατριωτική θέρμη να διακατείχε τον άνδρα αυτόν, προκειμένου να έχει την δύναμη να εκφωνήσει ετούτες τις κουβέντες; Και φυσικά, αμέσως αναρωτήθηκα, αν στις μέρες μας, στην ελεύθερη πια Ελλάδα, θα μπορούσε να βρεθεί κάποιος, που με γνήσιο πατριωτικό λόγο, απόσταγμα καθάριας και άδολης σκέψης, σε μια ανάλογη στιγμή, να επαναλάβει ετούτα ή ανάλογα πατριωτικά λόγια!
Κατ΄ αρχήν, θαρρώ και θεωρώ, πως δεν αδικώ κανέναν, αν αμφισβητήσω το δικαίωμα, να δικαιούται σήμερα κάποιος, να χρεωθεί ένα τόσο βαρύ πατριωτισμό! Οι κοινωνικές προσλαμβάνουσες, μου επιτρέπουν αυτήν την τοποθέτηση! Όχι πως δεν υπάρχουν πια πατριώτες, αλλά μάλλον χρειαζόμαστε το ‘φανάρι του Διογένη’, για να τους βρούμε! Ίσως να είμαι λίγο υπερβολικός! Το ελπίζω και εύχομαι να είμαι σε τέτοιο βαθμό λάθος, όσο και η υπερβολή μου. Γιατί σίγουρα, υπερβάλλω μεν, αλλά δεν είμαι και εντελώς, εκτός πραγματικότητας, δε! Σοφόν λοιπόν, να μην είμαι δογματικός. Δεχθείτε το απλά σαν μια ανησυχία μου και με ειλικρίνεια επ΄ αυτής, ο καθένας σας, ας τοποθετηθεί!
Έπειτα κι αν υποθέσουμε, ότι βρέθηκε αυτός που δικαιούται να καταλογισθεί στην συνείδησή μας σαν (υπερ)πατριώτης και εκφωνήσει έναν ανάλογο ένθερμο λόγο σε μια μελλοντική πραγματικά δύσκολη για την πατρίδα στιγμή, θα βρει άραγε -τίθεται το ερώτημα- ανταποκριτές στις πατριωτικές του προτροπές; Έχω την αχνή πεποίθηση, πως οι σημερινοί Έλληνες, έχασαν εν πολλοίς, την πίστη τους στο κράτος και στο έθνος. Δεν εμπιστεύονται πια τους ταγούς και τους θεσμούς της χώρας, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα, που αν χρειασθεί ποτέ στο μέλλον, να διεκδικήσουν την ‘αθανασία’ στην ιστορία, έχω ενδοιασμούς στο αν θα υπακούσουν στην προτροπή του ποιητή Κωστή Παλαμά:
«Εμπρός, αδέλφια, ατράνταχτοι!
Κι αν πέφτει αστροπελέκι,
να! το σπαθί γοργάστραψε,
βρόντηξε το τουφέκι!
Κρήτη, ο Μοριάς, η Ρούμελη,
Εμπρός! Η Ελλάδα λάμπει,
αχολογάν οι κάμποι,
καίνε οι καρδιές! Εμπρός!»
Και η ειδοποιός διαφορά των Ελλήνων του χθες με τους σήμερα, κρύβεται στα λόγια ενός άλλου ποιητή, του Παναγιώτη Σούτσου, ο οποίος είπε: «Όταν ομιλώμεν, ως Έλληνες, περί του Γενναδίου, οφείλωμεν να ομιλώμεν ασκεπείς περί τοιούτου ανδρός, εις όν, ο νους και η καρδιά, ήταν Πατρίς!» Υπάρχουν λοιπόν σήμερα, τέτοιοι άνδρες;
Άνδρες, με ‘άδολη ψυχή και διόλου δόλια σκέψη’! Έλληνες καθάριοι, αληθινοί πατριώτες ή μήπως, αν ζούσε σήμερα ο άλλος πρόγονός μας, ο ‘Διογένης’, κυριολεκτικά, απέλπιδα και απελπισμένα, με το φανάρι του, θα έψαχνε να βρει, άνδρα αντάξιο του Γενναδίου;
Γιατί στις μέρες μας, πραγματικά και δυστυχώς, αναίτια ή υπαίτια, η πατρίδα και το πατριωτικό φρόνημα, έχω έντονη την αίσθηση, πως έχουν εκπέσει, σαν έννοιες και αξίες, στην συνείδηση των Ελλήνων, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα, που να κινδυνεύουν να υποστούν «ανήκεστο εθνική βλάβη» και ενδεχομένως, πολύ σύντομα, θα χρειασθεί να εισέλθουν επειγόντως σε Μονάδα Εθνικής Εντατικής Θεραπείας, προκειμένου να ανανήψουν, κυριολεκτικά και μεταφορικά! Και γεννάται το ερώτημα! «Που να βρεθεί στις μέρες μας, ο εθνικός ιατρός, που θα αναλάβει να αποκαταστήσει την ανήκεστο εθνική μας βλάβη;»
Ρουσσάκης
Σαρ. Πολυχρόνης
(7 Ιουλ. 2011)
































