Τη θέση ότι ο ορυκτός πλούτος και τα ποτάμια μας δεν πρέπει να παραχωρεούνται στον ιδιώτη και να μην περνούν στην ιδιοκτησία του, διατύπωσε ο εκπρόσωπος των εργαζομένων της ΔΕΗ στο Δ.Σ. της επιχείρησης, Παντελής Καραλευθέρης, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα FREE SUNDAY, όπου για μια ακόμη φορά εξέθεσε την άποψή του ότι η πώληση λιγνιτικών κοιτασμάτων σε ιδιώτες γίνεται έναντι πινακίου φακής.
Κατ’ αρχάς θα ήθελα να εξηγήσουμε τη σημασία του νομοσχεδίου για τη «μικρή ΔΕΗ», ώστε να γίνει κατανοητό γιατί υπάρχουν αντιδράσεις εναντίον του…
Kατά την κυβέρνηση το νομοσχέδιο για τη «μικρή ΔΕΗ» θα καλύψει την έλλειψη ανταγωνισμού στην παραγωγή και εμπορία του ηλεκτρικού ρεύματος στη χώρα. Ωστόσο η κατάσταση δεν είναι έτσι ακριβώς. Έστω και στρεβλά με διάφορες μορφές, η απελευθέρωση έχει ξεπεράσει κατά πολύ το προβλεπόμενο από την Ε.Ε. ποσοστό του 30% και η παραγωγή από φυσικό αέριο και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αγγίζει το 41%. Το μόνο ζήτημα είναι αν οι ιδιώτες συμμετέχουν στο πλήρες μείγμα καυσίμου δηλαδή, αν έχουν πρόσβαση στα λιγνιτικά κοιτάσματα της χώρας.
Αυτή είναι η αλήθεια. Αλλά αλήθεια είναι επίσης ότι τους δόθηκαν άδειες να ανοίξουν δικά τους ορυχεία και να κατασκευάσουν δικές τους λιγνιτκές μονάδες και απέφυγαν να το κάνουν. Πρώτον, διότι δεν επιθυμούσαν τις ακριβές επενδύσεις και δεύτερον σε συνεννόηση με την κυβέρνηση Παπανδρέου επέλεξαν να επενδύσουν στις «πράσινες» πολιτικές που προώθησε η πολιτική του ομάδα στην Ελλάδα, οι οποίες, επειδή ήταν επιδοτούμενες, τους απέδωσαν μεγάλα κέρδη φορτώνοντας τα στα τιμολόγια της ΔΕΗ. Βέβαια, πρώτα επένδυσαν οι μεγάλοι κρατικοδίαιτοι «παίκτες» και στη συνέχεια ξεφορτώσαν στους αγρότες όλα τα «σαπάκια» τρίτης γενιάς γεμίζοντας τα πλέον παραγωγικά χωράφια της χώρας με φωτοβολταϊκά. Κλασσική αναδιανομή πλούτου υπέρ όσων είχαν λεφτά να επενδύσουν σε βάρος όσων πληρώνουν τα τιμολόγια. Όμως η κρίση στην Ελλάδα έφερε την πτώση στη ζήτηση, με αποτέλεσμα να μη μπορούν να μπουν εύκολα τα MW από φυσικό αέριο ή ΑΠΕ στο σύστημα. Έτσι αναγκάστηκαν γυρίσουν στον «βρώμικο» λιγνίτη, που είναι φθηνότερος.
Εδώ πρέπει να θυμίσω ότι ως το 2010 ο λιγνίτης καθυβρίζονταν καθημερινά ως «βρώμικος» για να προωθηθούν οι ΑΠΕ, ενώ σήμερα ουδείς αναφέρεται σε αυτό. Θα είναι σε λίγο η καθαρότερη πηγή ενέργειας! Θέλουν τώρα να επενδύσουν στο λιγνίτη, αλλά επειδή, οι επενδύσεις αυτές είναι ακριβές και δεν ρισκάρουν διανοίγοντας νέα ορυχεία μεθοδεύσαν μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την τρόικα να τους παραχωρηθεί το 30% των ήδη διανοιγμένων ορυχείων εργοστασίων της ΔΕΗ έναντι πινακίου φακής, στο όνομα του ανταγωνισμού.
Γιατί αποκαλείτε τη ΔΕΗ ως «απομένουσα»;
Δεν θα είναι πλέον Δημόσια.
Διότι η ΔΕΗ είναι ήδη κατά 49% παραχωρημένη σε ιδιώτες και σχεδόν το 25% ανήκει σε συγκεκριμένα funds. Υπάρχει η σχετική μνημονιακή δέσμευση να δοθεί μέσω ΤΑΙΠΕΔ άλλο ένα 17% σε ιδιώτη επενδυτή, ο οποίος θα αναλάβει και το μάνατζμεντ. Έτσι από μια κρατική εταιρεία ηλεκτρισμού με τα χαμηλότερα τιμολόγια στην Ευρώπη θα έχουμε ουσιαστικά δύο ιδιωτικές εταιρείες οι οποίες δυνητικά θα ανταγωνίζονται μεταξύ τους για να μειώσουν τις τιμές!! Αδυνατώ να καταλάβω ότι υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν κάτι τέτοιο: Στην Ευρώπη και στην Αμερική όπου έγιναν ιδιωτικοποιήσεις των εταιρειών παραγωγής ενέργειας, τα τιμολόγια αυξήθηκαν ραγδαία! . « Όσο για την ασφάλεια και την ποιότητα; Θυμηθείτε την ENRON» . Σε κάθε περίπτωση η επίφαση του ανταγωνισμού δεν μπορεί να χρησιμοποιείται για τα κοινωνικά αγαθά, όπως είναι το ηλεκτρικό ρεύμα ή το νερό. Ταυτόχρονα αυτά τα αγαθά αποτελούν στοιχείο της εθνικής ανεξαρτησίας της χώρας. Η χώρα είναι ανεξάρτητη όταν είναι ενεργειακά αυτάρκης, έχει επάρκεια υδάτινων και λοιπών φυσικών πόρων και η πρωτογενής παραγωγή της μπορεί να θρέψει τον πληθυσμό της. Αν αυτά δεν τα έχεις, είσαι εξαρτημένος από εισαγωγές και δημιουργούνται άλλες εξαρτήσεις. Εγώ ως ριζοσπάστης δεξιός αυτό γνωρίζω και έχω ως ιδεολογία. Θεωρώ, λοιπόν, ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να ξαναδεί συνολικά τα πράγματα παρά τις ανάγκες του μνημονίου.
Κάνατε λόγο για «επίφαση ανταγωνισμού». Θεωρείτε ότι δεν μπορεί να υπάρξει ανταγωνισμός στην αγορά ενέργειας στη χώρα;
Όχι δεν μπορεί, όμως θεωρώ ότι τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια πρέπει να συμμετάσχουν στην παραγωγή ενέργειας στη χώρα. Αυτό θα μπορούσε να γίνει με παραχωρήσεις νέων ορυχείων και κατασκευές νέων μονάδων. Θα μπορούσε έως ότου γίνουν αυτά να τους παραχωρεί η ΔΕΗ λιγνίτη σε τιμή κόστους. Επίσης θα μπορούσαν ίσως τα ιδιωτικά κεφάλαια να εκσυγχρονίσουν το παλαιό δυναμικό της ΔΕΗ με κοινοπρακτικά σχήματα και αναλόγως των επενδύσεων να καρπώνονται κέρδη αλλά και να αναλαμβάνουν ζημιές. Πάνω απ’ όλα, όμως η περιουσία που παραχωρείται να παραμένει στην ιδιοκτησία του ελληνικού Δημοσίου. Αυτή είναι η βασική ένστασή μου. Εδώ πρέπει να εξηγήσω γιατί ανησυχώ τόσο πολύ. Το 1999, στο πλαίσιο της μετοχοποίησής η κυβέρνηση Σημίτη μετέτρεψε τα παραχωρημένα προς χρήση πάγια στοιχεία της ΔΕΗ σε περιουσία της. Για παράδειγμα, τα ποτάμια πίσω από τα φράγματα ως τις πηγές τους και οι παρόχθιες εκτάσεις κατά 200 μέτρα εκατέρωθεν της κοίτης αποτελούν πλέον περιουσιακό στοιχείο της ΔΕΗ και όχι του κράτους. Έτσι, τώρα, το 30% αυτών των στοιχείων που θα παραχωρηθεί σε ιδιώτες θα γίνει περιουσία τους. Αυτό είναι λάθος και πρέπει να αλλάξει. Αλλιώς θα μιλάμε για νέους φεουδάρχες. Όπως και για τα 100.000 και πλέον στρέμματα της Δυτικής Μακεδονίας . Άλλο σου τα παραχωρώ για επένδυση και άλλο για ιδιοκτησία.
Εδώ πρέπει να αναφέρω ότι έχετε παρουσιάσει στοιχεία που δείχνουν ότι για τα επόμενα 30-40 χρόνια οι υπεραξίες από το λιγνίτη θα είναι τεράστιες. Μπορείτε να μας εξηγήσετε τους υπολογισμούς σας;
Αυτό που υποστηρίζω με απλά λόγια είναι ότι σήμερα με τις τρέχουσες τιμές ο λιγνίτης που παραχωρείται στους ιδιώτες, υπολογίζεται γύρω στα 47 με 50 δισ. ευρώ. Όμως, ο λιγνίτης, θα εξορυχτεί και θα πωληθεί σε διάστημα ως 50 ετών. Κάνοντας, λοιπόν, μια απλή αναγωγή σε βάθος χρόνου στις τιμές του πετρελαίου που σίγουρα θα αυξηθούν δεδομένου, ότι το πετρέλαιο σιγά-σιγά εξαντλείται- και γνωρίζοντας ότι και η τιμή του ρεύματος θα αυξηθεί, εκτιμούμε ότι οι υπεραξίες αυτές ξεπερνούν τα 100 δις €. Για τον κ. Φώσκολο και άλλους οι υπολογισμοί μου μπορούν να θεωρηθούν ακόμα και συντηρητικοί…
Αυτά δεν τα έβγαλα από το μυαλό μου. Στα Παγκόσμια Συνέδρια των Ορύχων τα έμαθα και στην Κομισιόν όπου συμμετείχα για λίγα χρόνια ως εκπρόσωπος εργαζομένων. Κυρίως από στελέχη της ΔΕΗ που σας βεβαιώ ότι είναι εξαιρετικοί επιστήμονες. Αυτά τα έλεγα από το 2000 όπως και για την ανάγκη νέας μονάδας λιγνίτη της Πτολεμαΐδας 5. Τότε με έλεγαν τρελό.
Η ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ αντέδρασε στο νομοσχέδιο για τη «μικρή ΔΕΗ» με απεργία, η οποία έληξε με επιστράτευση των εργαζομένων. Το σχόλιό σας;
Ήταν λάθος κίνηση. Μου δημιουργεί την εντύπωση ότι ο στόχος της δεν ήταν μόνο να σταματήσει η απεργία, αλλά να εξυπηρετήσει άλλους στόχους. Υπήρχε περίπτωση να μην απεργήσουν οι εργαζόμενοι στην κορυφαία στιγμή της πώλησης της εταιρείας; Θα μάς κατηγορούσε η ίδια η κοινωνία. Παρατηρώ ότι στο δημόσιο διάλογο έχει εισαχθεί η άποψη ότι εμείς θα πρέπει να ασχολούμαστε μόνο με τα εργασιακά μας. Όμως εκτός από εργαζόμενοι είμαστε και πολίτες και αντιμετωπίζουμε την πώληση της ΔΕΗ ως κίνηση που παραχωρεί εθνικό πλούτο. Κυρίως, όσοι προερχόμαστε από τη Δυτική Μακεδονία, όπου η απεργία πέρασε στις τοπικές κοινωνίες, από τον Περιφερειάρχη, ως τους απλούς πολίτες και την εκκλησία. Δεν πάθαμε ομαδική παράκρουση. Σε κάθε περίπτωση, το συνδικάτο σεβάστηκε τους πολίτες και δεν οδήγησε σε μπλακάουτ τη χώρα. Ενώ κάποια στελέχη της κυβέρνησης προκάλεσαν με τις θέσεις τους στα ΜΜΕ. Η κυβερνητική εκπρόσωπος δείχνει γενικά μια επιθετικότητα που νομίζω πως δεν χρειάζεται στο δημόσιο διάλογο. Όπως δεν χρειαζόταν και η επιστράτευση.
Από εδώ και πέρα, τι;
Από εδώ και πέρα, στο συνδικάτο δεν μένει τίποτε άλλο, από το να αγωνιστεί στο πλαίσιο του νόμου και του Συντάγματος με τα όπλα που έχει. Η επιστράτευση δεν είναι υποταγή όπως κάποιοι ψευτο-αριστεροί λένε. Εμείς θα βρούμε τον τρόπο να πούμε αυτό που πρέπει να πούμε, αλλά η πολιτική ζημιά που παθαίνει η κυβέρνηση αλλά και η παράταξη είναι μεγάλη. Στο συνδικάτο δεν είναι όλοι αριστεροί. Οι μισοί και πλέον είναι κεντροδεξιοί και είναι θυμωμένοι. Το ΠΑΣΟΚ βγήκε νωρίς με μια επίσκεψη στο Μαξίμου διεκδίκησε ρυθμίσεις που την επόμενη ημέρα δεν θα έχουν καμία χρηστική αξία και έφυγε από το δημόσιο διάλογο, παίρνοντας ελάχιστο βάρος από το πρόβλημα, το οποίο έπεσε κυρίως στη ΝΔ.
Διαβλέπετε διάθεση της κυβέρνησης να σας ακούσει για παρεμβάσεις στο νομοσχέδιο;
Εκ των υστέρων; Η ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ έχει καταθέσει τις προτάσεις της, οι οποίες συνοψίζονται στη θέση ότι ως δημόσιο αγαθό πρέπει να παράγεται από δημόσια υπηρεσία. Εγώ πιστεύω ότι πρέπει να γίνουν και ιδιωτικές επενδύσεις σε συνεργασία με τη ΔΕΗ. Δυστυχώς, επιλέχθηκε το σενάριο που βλέπουμε σήμερα, το οποίο, για να είμαι δίκαιος, είναι καλύτερο από το σενάριο της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ που προέβλεπε απευθείας πώληση των εργοστασίων ακόμη και για το καθένα ξεχωριστά. Πιστεύω ότι έχει πολύ δρόμο ακόμη, ενώ δεν γνωρίζω κατά πόσο θα υπάρξουν επενδυτές. Ένας καλός επενδυτής δεν θα επενδύσει εύκολα σε αυτή τη χώρα: οι κακομαθημένοι κρατικοδίαιτοι Έλληνες επενδυτές θα βάλουν πολλά προσκόμματα, αν δεν συμμετέχουν με τους δικούς τους όρους σε αυτή την επένδυση.
Συγκεκριμένες προτάσεις υπάρχουν για βελτίωση του νομοσχεδίου;
Σε ότι με αφορά σε συνεργασία με άλλα στελέχη, έχουμε καταθέσει στον υπουργό πρόσφατα 12 προτάσεις πριν την ψήφιση, κάποιες ενσωματώθηκαν. Δεν ξέρω αν μπορούν αργότερα οι άλλες να ενσωματωθούν.
Για παράδειγμα, λέμε ότι ο ορυκτός πλούτος πρέπει να παραχωρείται στον ιδιώτη και να μην περνά στην ιδιοκτησία του. Το ίδιο να ισχύσει και για τους ποταμούς και τις κοιλάδες τους, όπως και για τα απαλλοτριωμένα εδάφη. Παράλληλα, οι ιδιώτες να αναλάβουν αναλογικά τις υποχρεώσεις αποκατάστασης όλων των εδαφών, ενώ οι εργαζόμενοι θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν αν θα παραμείνουν στη ΔΕΗ ή θα συνεχίσουν με τον ιδιώτη και το ίδιο θα πρέπει να ισχύει και για τους καταναλωτές. Αυτά μπορούν να διορθωθούν ακόμη και τώρα μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου. Τέλος, τονίζω ότι μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου πρέπει να αρθεί άμεσα η επιστράτευση. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να παραταθεί, αντιθέτως εκτιμώ ότι θα δημιουργήσει επιπλέον πολιτικά και εργασιακά προβλήματα.
