Πρόταση τεκμηρίωσης για τη μετεγκατάσταση της

Ο Νομάρχης Κοζάνης Γιώργος Δακής κατέθεσε στο Νομαρχιακό Συμβούλιο που συνεδρίασε τη Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2009 την παρακάτω πρόταση τεκμηρίωσης για την μετεγκατάσταση της Ακρινής που αποτελεί αίτημα της κοινωνίας του Νομού μας.
Μετεγκατάσταση
Ακρινής
1. ΓΕΝΙΚΑ
Το ζήτημα της μετεγκατάστασης του οικισμού Ακρινής του Δήμου Ελλησπόντου του Νομού Κοζάνης απασχολεί έντονα τα τελευταία χρόνια τους κατοίκους της Ακρινής, την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης, το Δήμο Ελλησπόντου, τους Βουλευτές του Ν. Κοζάνης καθώς και την επιστημονική, κοινωνική, συνδικαλιστική και οικονομική κοινότητα του Ν. Κοζάνης.
Ήδη προς την κατεύθυνση της μετεγκατάστασης λήφθηκαν αποφάσεις :
• από το Νομαρχιακό Συμβούλιο Κοζάνης
• από το Δημοτικό Συμβούλιο Δήμου Ελλησπόντου
• από τη Γενική Συνέλευση του Συλλόγου Περιβάλλοντος και Ανέργων Ακρινής
• από το σύνολο των Βουλευτών του Ν. Κοζάνης
Παράλληλα, η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας με τη συνδρομή της Αναπτυξιακής Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. – ΑΝΚΟ, προσέγγισε το υπόψη θέμα με συστηματικό τρόπο και σε συνεργασία με τους κατοίκους προσδιορίσθηκαν τα μεγέθη του οικισμού και οι δυνητικές περιοχές για μετεγκατάσταση. Προς τούτο χρησιμοποιήθηκε ειδικά διαμορφωμένο Ερωτηματολόγιο το οποίο συμπληρώθηκε με επιτόπιες επισκέψεις στον οικισμό της Ακρινής.
Στο προηγούμενο διάστημα ενισχύθηκε το αίτημα για μετεγκατάσταση της Ακρινής
• από την Έκθεση της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής των Ελλήνων, που επισκέφθηκε την περιοχή και
• από το Συνήγορο του Πολίτη
2. ΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ
Η τεκμηρίωση και η διατύπωση εναλλακτικών προτάσεων – σεναρίων για τη μετεγκατάσταση του οικισμού της Ακρινής
2.1 Δεδομένα:
α. Στο Σύνταγμα της Ελλάδας (αναθεώρηση 2001), Άρθρο 17 (Δικαίωμα, ιδιοκτησία – απαλλοτρίωση) προβλέπονται τα παρακάτω :
«…………………………………………………………………………………………………………..……
• Η ιδιοκτησία τελεί υπό την προστασία του Κράτους, τα δικαιώματα όμως που απορρέουν από αυτή δεν μπορούν να ασκούνται σε βάρος του γενικού συμφέροντος.
• Κανένας δεν στερείται την ιδιοκτησία του, παρά μόνο για δημόσια ωφέλεια που έχει αποδειχθεί με τον προσήκοντα τρόπο, όταν και όπως ο νόμος ορίζει, και πάντοτε αφού προηγηθεί πλήρης αποζημίωση, που να ανταποκρίνεται στην αξία την οποία είχε το απαλλοτριούμενο κατά το χρόνο της συζήτησης στο δικαστήριο για τον προσωρινό προσδιορισμό της αποζημίωσης. Αν ζητηθεί απευθείας ο οριστικός προσδιορισμός της αποζημίωσης, λαμβάνεται υπόψη η αξία κατά το χρόνο της σχετικής συζήτησης στο δικαστήριο».
β. Δημόσια ωφέλεια για τις δραστηριότητες της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ) Α.Ε.,
αποτελεί σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία η εξορυκτική δραστηριότητα και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με την καύση του λιγνίτη ως φυσικού διαθέσιμου που, με τον τρόπο αυτό, καθίσταται φυσικός πόρος.
Στην περίπτωση επομένως που στο υπέδαφος του οικισμού της Ακρινής υπήρχε επιχειρηματικά αξιοποιήσιμη ποσότητα λιγνίτη τότε, η αναγκαστική απαλλοτρίωση του οικισμού θα μπορούσε να γίνει από τη ΔΕΗ για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που αποτελεί δημόσιο αγαθό και με την έννοια αυτή υπηρετεί τη δημόσια ωφέλεια.
Παρ’ όλα αυτά, η μετεγκατάσταση του οικισμού της Ακρινής, με τη διαδικασία της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, αποτελεί δημόσια ωφέλεια για τη χώρα αλλά και για τους κατοίκους του οικισμού, για λόγους περιβαλλοντικούς, ποιότητας ζωής και οικονομικής βιωσιμότητας, που οφείλονται και επηρεάζονται άμεσα από τις δραστηριότητες της ΔΕΗ. Άλλωστε, σύμφωνα με την ερμηνεία της κείμενης νομοθεσίας αλλά και την πάγια νομολογία, η δημόσια ωφέλεια ως έννοια μπορεί να έχει τοπικό χαρακτήρα και να ικανοποιεί το τοπικό συμφέρον.
γ. Δημόσια ωφέλεια για την Πολιτεία είναι η προστασία του περιβάλλοντος, που αποτελεί σύμφωνα με το άρθρο 24 του Συντάγματος «υποχρέωση του κράτους και δικαίωμα του καθενός», η ποιότητα ζωής και η οικονομική βιωσιμότητα, καθώς και ειδικότερα η αντιμετώπιση των προβλημάτων των κατοίκων της Ακρινής, ήτοι :
• Περιβαλλοντικών, από τη λειτουργία του ΑΗΣ και των ορυχείων: ιπτάμενη τέφρα, θόρυβοι και σκόνη από τους ταινιόδρομους, προβλήματα οδικής σύνδεσης, αποθέσεων.
• Ποιότητας ζωής. Η ποιότητα ζωής και επομένως η δημόσια υγεία πλήττεται από την έντονη βιομηχανική δραστηριότητα και ειδικά από τις αποθέσεις των ορυχείων που βρίσκονται, πλέον, σε απόσταση 250 μέτρων από τον οικισμό της Ακρινής, καθώς και από τα εισπνεύσιμα αιωρούμενα μικροσωματίδια.
• Οικονομικής βιωσιμότητας του οικισμού. (Η ΔΕΗ απαλλοτρίωσε περίπου 6.000 στρ. από τα 19.000 στρ. της Ακρινής και σύμφωνα με τον υφιστάμενο προγραμματισμό, θα απαλλοτριωθεί το σύνολο της γεωργικής γης το 2016.
Συνέπεια αυτού είναι η αποσύνθεση του παραγωγικού ιστού και η οικονομική ασφυξία του οικισμού που, σε συνδυασμό με την περιβαλλοντική επιβάρυνση, στην ουσία «εκδιώκουν» τους κατοίκους από τον τόπο τους, λόγω των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η αξία της οποίας διαχέεται για λογαριασμό και προς όφελος της χώρας μας συνολικά.
δ. Το πόρισμα της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής των Ελλήνων (27/06/2008) καταλήγει στα παρακάτω :
«…………………………………………………………………………………………………………..……
Τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά του Νομού Κοζάνης διαφοροποιούνται από αυτά ενός τυπικού επαρχιακού Νομού, εξαιτίας των πλούσιων κοιτασμάτων λιγνίτη που έχουν βρεθεί στην περιοχή. Ο λιγνίτης στηρίζει το ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας, αποτέλεσε και αποτελεί τον άξονα της οικονομικής δραστηριότητας του Νομού Κοζάνης, είναι όμως ταυτόχρονα και η κύρια πηγή ρύπανσης και υποβάθμισης του περιβάλλοντος.
Η ρύπανση από τον λιγνίτη προέρχεται από δύο πηγές: τα ορυχεία και τους ΑΗΣ. Και στις δυο περιπτώσεις μεγάλο μέρος της ρύπανσης οφείλεται στην ελλειπή εφαρμογή μέτρων, μέσων και τεχνικών που θα έκαναν εφικτή την συγκράτηση των επιβλαβών ρύπων. Στα ορυχεία π.χ., η μεταφορά σκόνης λιγνίτη σε ασκεπείς ταινιόδρομους, χωρίς προηγουμένως να έχει προηγηθεί διαβροχή, κάνει πολύ εύκολη την αερομεταφορά σκόνης και σωματιδίων επικίνδυνων για την υγεία.
Στους ατμοηλεκτρικούς σταθμούς, παρότι έχουν πραγματοποιηθεί έργα με περιβαλλοντική αξία, όπως η τοποθέτηση ηλεκτροστατικών φίλτρων σε ορισμένες μονάδες, η συνεχιζόμενη χρήση παλαιών τεχνολογιών δεν συντελεί στην ουσιαστική μείωση των ρύπων. Οι υψηλές συγκεντρώσεις στην ατμόσφαιρα αιωρούμενων σωματιδίων από τους ΑΗΣ προκάλεσαν μάλιστα την αντίδραση του ΥΠΕΧΩΔΕ με την επιβολή προστίμου (Σεπτέμβριος 2007), συνολικού ύψους 600.000 ευρώ, (για τους ΑΗΣ Καρδιάς (200.000), Πτολεμαΐδας (150.000) και Αγίου Δημητρίου (250.000)).
Για την Κοζάνη η λειτουργία των λιγνιτικών εγκαταστάσεων αποτελεί ένα σύνθετο ζήτημα. Ο λιγνίτης έχει συμβάλει στην ανάπτυξη της περιοχής και στην δημιουργία θέσεων εργασίας μέσα από την απασχόληση προσωπικού στις λιγνιτικές μονάδες και τα ορυχεία. Από την άλλη πλευρά η «αποκλειστική» απασχόληση με τον λιγνίτη δεν επέτρεψε την προώθηση εναλλακτικών αναπτυξιακών στρατηγικών, κάτι που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται και σε αντικειμενικούς λόγους, όπως για παράδειγμα, τη δέσμευση από την ΔΕΗ ικανού αριθμού εκτάσεων για αποκλειστική χρήση. Έτσι πέρα από τις καθαρά περιβαλλοντικές επιπτώσεις ή τις επιπτώσεις στην υγεία, η λειτουργία των λιγνιτικών μονάδων έχει και αρνητική οικονομική συνιστώσα, ιδίως για παραγωγικούς κλάδους όπως είναι η γεωργία.
Τα κεντρικά προβλήματα που διαπιστώθηκαν από την Επιτροπή, κατά το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, στον Νομό Κοζάνης και οφείλονται στην λειτουργία των λιγνιτικών εγκαταστάσεων μπορεί να συνοψιστούν στα εξής:
1. Προβληματική εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων των εγκαταστάσεων.
2. Υψηλές εκπομπές ατμοσφαιρικών ρύπων και αερίων του θερμοκηπίου από τις ενεργειακές μονάδες.
3. Δέσμευση μεγάλων εκτάσεων και μη επαναπόδοσή τους στην τοπική κοινωνία μετά την αποκατάστασή τους.
4. Μη μετεγκατάσταση οικισμών που βρίσκονται πολύ κοντά σε λιγνιτικές εγκαταστάσεις.
5. Έλλειψη ενημέρωσης ως προς τα επίπεδα ρύπανσης και τις πραγματικές επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων της περιοχής.
6. Υποβάθμιση των επιφανειακών και υπογείων υδάτων εξαιτίας δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τον λιγνίτη.
7. Υποβάθμιση της ποιότητας του εδάφους.
Στην προσπάθεια να συμβάλλει με συγκεκριμένες προτάσεις στην αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων του Νομού Κοζάνης καθώς και των συνεπειών τους στην τοπική οικονομία και κοινωνία, η Επιτροπή εστιάζει μεταξύ άλλων το ενδιαφέρον της στα εξής:
1) Την διερεύνηση της δυνατότητας πλήρους αντικατάστασης των παλαιών ρυπογόνων μονάδων από νέες, αντιρρυπαντικής τεχνολογίας.
2) Την εντατικοποίηση της προσπάθειας για τοποθέτηση αντιρρυπαντικών φίλτρων νέας τεχνολογίας σε όλους τους ΑΗΣ.
3) Την καθιέρωση μηχανισμού καθημερινής καταγραφής και αξιόπιστης ενημέρωσης των πολιτών για τα επίπεδα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην περιοχή με την εγκατάσταση ειδικών μονάδων μέτρησης ρύπων όπου αυτό είναι απαραίτητο.
4) Την εμπεριστατωμένη μελέτη για πιθανή επέκταση του μέτρου της μετεγκατάστασης οικισμών του Νομού των οποίων το περιβάλλον και η δημόσια υγεία υπόκειται ή πρόκειται να υποστεί σημαντική επιβάρυνση από τις λιγνιτικές δραστηριότητες, χωρίς να προαπαιτείται η ύπαρξη κοιτασμάτων λιγνίτη στο υπέδαφός τους.
ε. Στην Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) με αρ. πρωτ. ΟΙΚ 114084/3671/23-10-2003 που αφορά στην έγκριση περιβαλλοντικών όρων για την εκμετάλλευση του λιγνιτωρυχείου «ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑΣ» έκτασης 110.889.837 τ.μ., προβλέπεται, μεταξύ των άλλων και το παρακάτω:
«…………………………………………………………………………………………………………..……
38. Για έργα – δραστηριότητες ή υποδομές, που επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα από το εν θέματι έργο και προβλέπεται ή προκύψει η ανάγκη μεταφοράς τους, (τμήμα σιδηροδρομικής γραμμής Ο.Σ.Ε., τμήματα εθνικής, νομαρχιακής και τοπικής οδοποιίας, μεταφορά οικισμών κλπ.), θα πρέπει πριν από την επέμβαση στα αντίστοιχα τμήματα να έχουν ολοκληρωθεί όλες οι ενέργειες που προβλέπονται από τις κείμενες νομοθετικές διατάξεις, καθώς επίσης και τα απαιτούμενα έργα και υποδομές».
στ. Στο με Αρ. Πρωτ. : 3478/09/2.2/24-03-2009 έγγραφο του Συνηγόρου του Πολίτη αφού γίνεται αναφορά στις περιβαλλοντικές παραβάσεις του ορυχείου της Πτολεμαΐδας, ακολουθεί η παρακάτω ειδική αναφορά για τον οικισμό της Ακρινής:
«…………………………………………………………………………………………………………..……
2. Μέρος των ανωτέρω παραβάσεων αλλά και πρόσθετα ζητήματα περιβαλλοντικής επιβάρυνσης του οικισμού της Ακρινής από τη λειτουργία των ορυχείων, διαπιστώθηκαν και κατά την επιτόπια επίσκεψη κλιμακίου του Συνηγόρου του Πολίτη την 17.02.2009 (βλ. συνημμένο φωτογραφικό υλικό της Αρχής). Συγκεκριμένα διαπιστώθηκαν :
• Έλλειψη κάλυψης των φορτηγών μεταφοράς τέφρας ή / και άλλων υλικών.
• Συχνή διέλευση οχημάτων μεταφοράς στο επαρχιακό οδικό δίκτυο πολύ κοντά στον οικισμό.
• Πρόσφατες εναποθέσεις τέφρας σε επαφή με τον επαρχιακό δρόμο και πολύ κοντά στις σταυλικές εγκαταστάσεις του οικισμού.
• Στις παλαιές εναποθέσεις τέφρας, από την άλλη μεριά του δρόμου, μόνον περιμετρική δενδροφύτευση στους πρόποδες των λόφων εναπόθεσης.
• Σε μεγάλο τμήμα ακάλυπτοι ταινιόδρομοι μεταφοράς της τέφρας πλησίον του οικισμού. Έλλειψη καθαρισμού της τέφρας που είχε συσσωρευθεί στη βάση των ταινιοδρόμων.
Συνεπώς :
Τα παραπάνω (αλλά και οι παραβάσεις υπό στ. 1 ανωτέρω), προκαλούν σύμφωνα με τους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους αλλά και τα διδάγματα της κοινής πείρας σοβαρή επιβάρυνση του περιβάλλοντος οικισμών όμορων με τις εγκαταστάσεις των ορυχείων, όπως η Ακρινή και ταυτόχρονα διακινδύνευση της υγείας των κατοίκων τους.
………………………..…………………………………………………………………………………..
3. Η περιβαλλοντική υποβάθμιση του οικισμού, η οποία φαίνεται από τα ανωτέρω να συναρτάται με την άμεση γειτνίαση των εγκαταστάσεων των ορυχείων αλλά και την παραβίαση των περιβαλλοντικών όρων και της σχετικής νομοθεσίας, (βλ. ανωτέρω υπό στοιχεία 1 και 2), επιβεβαιώνεται και από στοιχεία μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης ειδικά για τον οικισμό της Ακρινής. Σύμφωνα με μελέτη που εκπόνησε το Κέντρο Τεχνολογικής Έρευνας (ΚΤΕ) Δ. Μακεδονίας κατόπιν ανάθεσης της ΔΕΗ Α.Ε., με αντικείμενο «Αποτίμηση της ποιότητας της ατμόσφαιρας στον οικισμό Ακρινής του Δ. Ελλησπόντου Ν. Κοζάνης», για τη χρονική περίοδο 14.11.06-21.01.08.2 οι συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων ΑΣ10, τα οποία θεωρούνται επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία, ξεπερνούν τα επιτρεπόμενα όρια3. Προκύπτει επομένως σημαντική παραβίαση του δικαιώματος σε ένα υγιές περιβάλλον (άρθρ.24 παρ.1 Συντάγματος*).
4. Η γειτνίαση του οικισμού της Ακρινής με το ορυχείο της Πτολεμαΐδας πέραν της
περιβαλλοντικής υποβάθμισης και των κινδύνων που εγκυμονεί για τη δημόσια υγεία, συναρτάται άμεσα με την αποδυνάμωση των παραγωγικών και οικονομικών δραστηριοτήτων του οικισμού, θέτοντας έτσι ένα ζήτημα όχι μόνον περιβαλλοντικής αλλά και οικονομικής βιωσιμότητας των κατοίκων του. Οι κάτοικοι ανέφεραν ότι επίκειται επέκταση των ορυχείων με απαλλοτρίωση των τελευταίων καλλιεργήσιμων εκτάσεων του οικισμού, δηλαδή του κάμπου στον οποίο βρίσκεται και ο υδροφορέας του οικισμού. Η δρομολογούμενη επέκταση των ορυχείων αναφέρουν ότι έχει επίσης δημιουργήσει πρόβλημα αδειοδότησης στις παλαιόθεν υφιστάμενες κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις του οικισμού.
Συνεπώς:
Οι εργασίες των ορυχείων και η επέκταση τους προς όμορους οικισμούς, έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση σε ρύπους με παράλληλη μείωση της γης προς καλλιέργεια ή άλλη οικονομική δραστηριότητα. Το φαινόμενο αυτό, σε συνδυασμό με τις προαναφερθείσες παραβιάσεις Π.Ο. των ορυχείων και τις σοβαρές ενδείξεις συστηματικής ρύπανσης της ατμόσφαιρας στον οικισμό, καθιστά εύλογο το αίτημα των κατοίκων της Ακρινής για μετεγκατάσταση.
• Παρακαλούνται επομένως η ΔΕΗ Α.Ε., το Υπουργείο Ανάπτυξης και η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης να εξετάσουν το εύλογο αίτημα μετεγκατάστασης των κατοίκων της Ακρινής, προκειμένου να επιλύσουν τα σοβαρά και σύνθετα προβλήματα, περιβαλλοντικής επιβάρυνσης και οικονομικής βιωσιμότητας, που εμφανίζονται στον όμορο αυτό οικισμό στις εγκαταστάσεις των ορυχείων».
3. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
α) Η δημόσια ωφέλεια, που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την οποιαδήποτε ενέργεια αναγκαστικής απαλλοτρίωσης του οικισμού της Ακρινής, προκύπτει άμεσα
– από το πόρισμα της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής των Ελλήνων, ύστερα από επιτόπια επίσκεψη,
– από την ΚΥΑ για την έγκριση των Περιβαλλοντικών Όρων του ορυχείου ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑΣ,
– από το πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη, ύστερα από επιτόπια επίσκεψη.
Οι λόγοι που συνηγορούν προς τούτο και αναλύθηκαν προηγούμενα είναι:
• ο χαρακτήρας της ηλεκτρικής ενέργειας ως δημόσιου αγαθού,
• η ανεπανόρθωτη επιβάρυνση – καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος.
• η επιβάρυνση του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και
• η μη βιωσιμότητα του οικισμού, λόγω στέρησης / δέσμευσης / καταστροφής των συντελεστών παραγωγής
β) Η επίκληση της ανάγκης για δημόσια ωφέλεια εκ μέρους της ΔΕΗ στα πλαίσια του ρόλου της προκειμένου να προχωρήσει σε αναγκαστική απαλλοτρίωση, δηλαδή για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με καύση του υποκείμενου λιγνίτη, δεν μπορεί να συνδεθεί άμεσα με την τέλεση της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης από αυτήν αλλά έμμεσα και ισχυρά, λόγω των συνεπειών που επιφέρει η δράση της πλησίον του οικισμού της Ακρινής, το προϊόν της οποίας δηλαδή η ηλεκτρική ενέργεια, αποτελεί δημόσιο αγαθό που διαχέεται προς όφελος του συνόλου των πολιτών της χώρας ενώ τα συσσωρευμένα αρνητικά αποτελέσματα είναι εστιασμένα στην περιοχή της Ακρινής.
γ) Η δημόσια ωφέλεια για την Πολιτεία, προκύπτει ξεκάθαρα από τα προηγούμενα και διατυπώθηκε με πολλούς τρόπους.
Είναι προφανές ότι, δεν προκύπτει άμεσα από τη δράση της αλλά, από τη δράση ενός φορέα με δημόσιο χαρακτήρα (όπως είναι η ΔΕΗ), προϊόν της οποίας είναι το δημόσιο αγαθό της ηλεκτρικής ενέργειας.
Επομένως η δημόσια ωφέλεια για την Πολιτεία προκύπτει
– έμμεσα, λόγω της παραγωγής του δημόσιου αγαθού της ηλεκτρικής ενέργειας από την ελεγχόμενη από το κράτος ΔΕΗ και
– άμεσα, από την ανάγκη προστασίας του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της περιοχής της Ακρινής, όπως επιβάλει το άρθρο 24 του Συντάγματος η οποία, μεταπίπτει σε μη βιώσιμη και μη αντιστρεπτή οικονομικά και περιβαλλοντικά κατάσταση.
4. ΠΡΟΤΑΣΗ
α. Νομοθετική ρύθμιση για τη μετεγκατάσταση του οικισμού Ακρινής
Με βάση τα παραπάνω προτείνεται η ένταξη, σε επίκαιρο νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, ειδικής ρύθμισης που να δίνει τη δυνατότητα μετεγκατάστασης του οικισμού της Ακρινής.
Προς το σκοπό αυτό προτείνουμε την ένταξη του παρακάτω άρθρου :
«Για λόγους δημόσιας ωφέλειας, που προκύπτει από τη δραστηριότητα της ΔΕΗ για την παραγωγή του δημόσιου αγαθού της ηλεκτρικής ενέργειας, αποφασίζεται η μετεγκατάσταση του οικισμού της Ακρινής του Νομού Κοζάνης για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος σύμφωνα με τις επιταγές του άρθρου 24 του Συντάγματος, ποιότητας ζωής και οικονομικής βιωσιμότητας. Η μετεγκατάσταση της Ακρινής έχει χαρακτήρα επείγοντος και γι’ αυτήν θα εφαρμοσθούν η κείμενη νομοθεσία για τις αναγκαστικές απαλλοτριώσεις και οι ανάλογες διαδικασίες μετεγκατάστασης που εφαρμόστηκαν σε παρόμοιες περιπτώσεις».
Η ένταξη του υπόψη άρθρου θα πρέπει να γίνει με πρωτοβουλία του Υπουργείου και να προβλέπει «συνευθύνη» στην κάλυψη του αναγκαίου κόστους, από το Υπουργείο (Πολιτεία – Ελληνικό Δημόσιο) και τη ΔΕΗ Α.Ε. (ο ρυπαίνων για παραγωγή δημόσιου αγαθού).
β. Υλοποίηση της μετεγκατάστασης
Η υλοποίηση της μετεγκατάστασης Ακρινής θα μπορούσε να γίνει με τους παρακάτω τρόπους :
β.1 Mε τη διαδικασία που προβλέπεται στον Κώδικα Αναγκαστικής Απαλλοτρίωσης (Ν. 2882/2001).
β.2 Με ψήφιση ειδικής νομοθετικής ρύθμισης, όπου θα ρυθμίζονται οι λεπτομέρειες της μετεγκατάστασης και θα κατοχυρώνεται ρητά η δημόσια ωφέλεια ως νομική αιτία της περιουσιακής μετακίνησης που συντελείται με την απαλλοτρίωση.
Η παραπάνω νομοθετική ρύθμιση, η οποία συνάδει με την ειδική περίπτωση της μετεγκατάστασης Ακρινής, θα περιλαμβάνει προβλέψεις για:
β.2.1 τη διαδικασία της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ή / και
β.2.2 την αποχώρηση των κατοίκων με κοινή συμφωνία (εξωδικαστικός συμβιβασμός)