8 Φεβρουάριου του 1945 τέσσερις μέρες πριν υπογραφεί η συμφωνία της Βάρκιζας σε εκείνη την ταραγμένη περίοδο που ακολούθησε τα Δεκεμβριανά ,
μία επιστολή από τα Σέρβια όπου οι δυνάμεις του ΕΑΜ –ΕΛΑΣ ήταν ακόμη κυρίαρχες (με τίτλο Αυτοδιοίκηση Σερβίων προς τον Δήμαρχο και το Δημοτικό συμβούλιο Κοζάνης ), δείχνει την δραματική κατάσταση της κωμόπολης αλλά και την έλλειψη ηγεμονικού λόγου στα ηγετικά στελέχη της περιοχής .
Ο συντάξας η υπογράψας την επιστολή είναι (πιθανότατα) ο Σερβιώτης ταγματάρχης του ΕΛΑΣ Λάμπρος Ζαρογιάννης η καπετάν Καμένος από τα στρατιωτικά δηλαδή στελέχη του ΕΑΜ- ΕΛΑΣ .
Η συνεχής επανάληψη της λέξεως ” Λαός ” ο περιορισμός της έννοιας της στην πόλη των Σερβίων η της Κοζάνης και η εμμονή στην Κοζάνη….. εκτός από την απελπιστική κατάσταση των Σερβιωτών λόγω της ολοσχερούς καταστροφής , φανερώνει την υποχώρηση των λόγιων στελεχών από την ηγεσία της περιοχής και την επικράτηση στελεχών του στρατιωτικού τμήματος με αγωνιστική διάθεση αλλά περιορισμένη αναλυτική αντίληψη ….
Η επιστολή φέρει την σφραγίδα της κοινότητας Σερβίων και παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
” Σέρβια – 8 Φλεβάρη 1945
H Αυτοδιοίκηση Σερβίων
Προς τον συναγωνιστήν Δήμαρχον Κοζάνης και το Δημοτικόν αυτού Συμβούλιον.
Συναγωνιστές είναι αλήθεια πως η πόλη της Κοζάνης την οποία έχετε την τιμήν να διοικείται σήμερον, έχει την ζωήν της συνδεδεμένη από παλαιοτάτων χρόνων …με τον λαό των Σερβίων, διότι κοινά συμφέροντα κρατούσαν τον λαό των δύο πόλεων σε διαρκή φιλία και αλληλεγγύη. Σήμερα δε που η φοβερά καταιγίδα του πολέμου επεσώρευσε πολλά δεινά στην χώρα μας ,ιδιαίτερα στην περιφέρεια μας και πιο πολύ στα Σέρβια, μας γεννάται η ανάγκη να είμεθα όσο ποτέ άλλοτε συνδεδεμένοι με φιλία και αλληλεγγύη . Γι αυτό Συναγωνιστές επειδή η πόλη των Σερβίων είναι ολότελα κατεστραμμένη παρουσιάζουσα φρικτή εικόνα ερειπίων ομοιάζουσα με νεκρούπολιν … θα αρκούσε μία και μόνη επίσκεψη σας να ιδείτε επιτοπίως την κατάστασιν και να εκτιμήσετε την καταστροφήν και την διαβίωση των Σερβιωτών.
Επειδή η υμετέρα πόλις Κοζάνη λόγω της θέσεως της έμεινε άτρωτη στον σημερινό πόλεμο διατηρούσα όλες τις οικονομικές πηγές με τρόπο που ο λαός της δεν υποφέρει, γεννάται εις ημάς το ερώτημα αν πρέπει η Κοζάνη να έρθει αρωγός στον δεινοπαθούντα λαό των Σερβίων η όχι ;
Το ζήτημα Συναγωνιστές είναι σοβαρό και επιτακτικό. Τα Σέρβια παλαίουν με πολλές δυσκολίες, έχουν ένα σωρό οικογένειες θυμάτων που θέλουν περίθαλψη, έχουν αντάρτικες οικογένειες που οι προσφιλείς των προστάται λείπουν μέσα στα χιονισμένα βουνά και τους πάγους, γυμνοί και ξυπόλυτοι για να χαρίσουν σε μας την πανάκριβη λευτεριά, έχουν άπορες οικογένειες που δεν έχουν μπουκιά ψωμί. Δικαίως λοιπόν ο λαός αυτός που τα πάντα διέθεσε για τον αγώνα, το σπίτι ,την περιουσία και την ζωή του να έχει το πικρό παράπονο από τον γειτονικό λαό της Κοζάνης που ευπορεί , που όλα τα Κοζανίτικα σπίτια είναι γεμάτα (αγαθά)…,και η ζωή έχει πάρει τον προπολεμικό ρυθμό της, να μην ρίχνει μια ματιά ,έναν πόνο ανθρωπιστικό στον λαό αυτόν που ζει μέσα σε κοτέτσια και σε αχυρώνες …
Εκ μέρους λοιπόν του ηρωικού και δεινοπαθούντος λαού των Σερβίων υποβάλλωμεν το πικρόν παράπονο και είμαστε βέβαιοι πως εφόσον το κρίνετε δίκαιον θα θελήσετε να ρίξετε μια ενισχυτική ματιά στον λαό αυτόν που τόσο υποφέρει.
Με συναγωνιστικούς χαιρετισμούς
Η Αυτοδιοίκηση Σερβίων
Ο Πρόεδρος α.α ….Ζαρογιάννης “
