Η Λένα Κιτσοπούλου είναι μια από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της σύγχρονης ελληνικής διηγηματογραφίας. Ο τύπος και οι κριτικές πολύ συχνά «ισοπεδώνουν» το ταλέντο της, τόσο το συγγραφικό όσο και το σκηνοθετικό. Δεν ήταν λίγες οι φορές που οι παραστάσεις τις οποίες υπέγραφε ή τα άρθρα που δημοσίευε θεωρήθηκαν προσβλητικά, τολμηρά ή ακόμα και βλάσφημα. Από την άλλη, υπάρχει μια μεγάλη μερίδα αναγνωστών που παρακολουθούν το έργο της στενά και με θαυμασμό κι αυτό γιατί είναι από τις λίγες συγγραφικές φωνές στην Ελλάδα που τολμούν να ασχοληθούν με θέματα ταμπού και μάλιστα με τρόπο καυστικό κι οξυδερκή. Η Κιτσοπούλου δεν φοβάται να χρησιμοποιήσει την αθυροστομία της με τρόπο τόσο ευθύ κι ανεπιτήδευτο που γίνεται οικείος και χαρακτηριστικό γνώρισμα της προσωπικής της γραφής.
Γεννήθηκε το 1971 στην Αθήνα και εκτός από τη συγγραφή, ασχολείται με την σκηνοθεσία και είναι ηθοποιός. Οι Νυχτερίδες είναι μια συλλογή 12 διηγημάτων, τα οποία διαπνέονται από την ίδια φιλοσοφία και τον ίδιο αφηγηματικό ρυθμό. Πρόκειται για ιστορίες καθημερινών ανθρώπων, που οι μύχιες και σκοτεινές τους σκέψεις τούς οδηγούν εν τέλει σε πράξεις που δεν θα’ πρέπε να θυμίζουν τίποτα το ανθρώπινο και τίποτα το καθημερινό. Ανατρέποντας κάθε πιθανή προσδοκία των αναγνωστών, η Κιτσοπούλου δείχνει τη λεπτή διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο καλό και το κακό. Δείχνει επίσης το πόσο δύσκολο είναι να τα διακρίνουμε ή να εντοπίσουμε την ύπαρξη του ενός όταν η ύπαρξη του άλλου υπερισχύει. Η διεισδυτική και καυστική ματιά της Κιτσοπούλου αναδεικνύει τα προβλήματα που θα μπορούσαν να είναι «της διπλανής πόρτας» κι όμως να κρύβονται επιμελώς όταν αυτή μένει κλειστή.
Ένας θείος βιάζει κατά συρροή τη μικρή ανιψιά του και σκοτώνει την κόρη του για ασήμαντο λόγο. Ένας πατέρας ταΐζει μέχρι θανάτου τον γιο του ύστερα από την αποκάλυψη της γυναίκας του. Μια ναρκομανής παρακολουθεί από μακριά τη ζωή του παιδιού της που είχε παρατήσει. Ένας νέος άντρας ελκύεται σεξουαλικά από την ανήλικη αδερφή του κι ένας τύπος πνίγεται από ένα κουμπί στην προσπάθειά του να αποφύγει την πιθανότητα καρδιακής προσβολής, που υπάρχει ωστόσο μόνο στη φαντασία του.
Η θεματολογία των ιστοριών προκαλεί αμηχανία και συναισθήματα λύπησης ή λύπης. Κι όμως το γκροτέσκο σκηνικό στο οποίο εκτυλίσσονται οι ιστορίες αυτές, θα μπορούσε να είναι το περιβάλλον κάθε οικογένειας. Άλλωστε ο σκοπός της ίδιας της συγγραφέως προφανώς είναι να δείξει από μια διαφορετική οπτική, τα άγρια πάθη, τις παραβατικές συμπεριφορές, τις ανομολόγητες ανθρώπινες αδυναμίες, τις διαστροφές, τις τάσεις κι απόπειρες αυτοκτονίας, τις περιπτώσεις αιμομιξίας και παιδεραστίας και από την άλλη, το πώς η παράνοια, η μοναξιά και η ύπαρξη νοσηρών καταστάσεων εντός της οικογένειας οδηγούν τους ανθρώπους σε ακραίες πράξεις.
Από τα πιο δυναμικά στοιχεία των διηγημάτων της Κιτσοπούλου είναι η χρήση μιας άμεσης και προφορικής γλώσσας, που οδηγεί τους αναγνώστες στο να τα διαβάσουν απνευστί. Επιπλέον, η τόσο εύστοχη και ακριβής σκιαγράφηση των χαρακτήρων των ηρώων αλλά και των περιστάσεων, πέρα από την εγγύηση της γλαφυρότητας του ύφους, δίνει μια πραγματική διάσταση, σαν να πρόκειται για πραγματικά συμβάντα, σαν να είναι αληθινές ιστορίες αποτυπωμένες στο χαρτί.
Οι Νυχτερίδες είναι το πρώτο βιβλίο της Κιτσοπούλου, το οποίο εκδόθηκε το 2006 και απέσπασε το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα του περιοδικού «Διαβάζω». Από κει και πέρα ακολούθησαν κι άλλα, διηγήματα (Μεγάλοι Δρόμοι, 2010) και θεατρικά (Μ.Α.Ι.Ρ.Ο.Υ.Λ.Α., 2009), αλλά η Κιτσοπούλου είχε ήδη κάνει αισθητή την παρουσία της με τις Νυχτερίδες.
Λένα Κιτσοπούλου
Νυχτερίδες
Εκδόσεις Κέδρος
