Πυκνοί οι οιωνοί του Μακεδονικού… Γράφει ο Ν. Ι. Μέρτζος

Μεθαύριον Πέμπτη 17/12/2015 επισκέπτεται επίσημα την Αθήνα ο υπουργός Εξωτερικών της Π.Γ.Δ.Μ. Νίκολα Πόποσκι και θα έχει μακρές συνομιλίες με τον Έλληνα ομόλογό του. Είναι η πέμπτη κατά σειράν συνάντηση των δύο ανδρών σε διάστημα μικρότερο του έτους και η πρώτη επίσκεψη Σλαβομακεδόνα υπουργού Εξωτερικών στην ελληνική πρωτεύουσα από το 2000. Επακολούθησαν υπουργοί Αμύνης της Π.Γ.Δ.Μ. και ο ηγέτης του συγκυβερνώντος  κόμματος DUI αλλά όλοι ήσαν Αλβανοί.

Δέκα ημέρες πριν την επίσκεψη Πόποσκι συνέβη ένα καθοριστικό γεγονός που, έως τώρα, θα καθιστούσε αδιανόητη μια κίνηση τέτοιας ολκής. Η χειμερινή σύνοδος υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ απεφάσισε, για πολλοστή φορά από το 2008, ότι ένταξη των Σκοπίων αποκλείεται αν δεν προηγηθεί συμφωνία Αθηνών-Σκοπίων για την ονομασία. Η είδηση δεν δημοσιεύθηκε στην Ελλάδα! Και για πρώτη φορά στα Σκόπια γλίστρησε εφ’ άπαξ χωρίς καμιά αντίδραση ενώ έως τώρα μετά κάθε όμοια απόφαση η κυβέρνηση, η αντιπολίτευση και τα Μ.Μ.Ε., πλην Αλβανών, ανέβαιναν στα κεραμίδια βρίζοντας την Ελλάδα επί μέρες. Η σημειολογία είναι προφανής. Και χθες Κυριακή ο Πόποσκι δήλωσε στην «Καθημερινή»:

«Οι συνθήκες-για τη λύση-έχουν παραωριμάσει. Ωστόσο, για την επιτυχή έκβαση θα πρέπει να μας δοθεί η εντύπωση ότι δεν ζητάτε το τομάρι μας. Κατά τα προηγούμενα είκοσι χρόνια φάνηκε πως οι δύο Λαοί έχουμε πολλά κοινά σημεία. Είμαστε πρώτα εξαδέρφια. ΄Εχουμε τα ίδια στρατηγικά συμφέροντα.»

Εντωμεταξύ, οι ειδήμονες των δύο χωρών συζητούν σταδιακά και, ως φαίνεται, εποικοδομητικά τα ένδεκα μέτρα οικοδομήσεως εμπιστοσύνης που πρότεινε η σημερινή ελληνική κυβέρνηση. Τα σημαντικότερα κινούνται πιθανόν στην γραμμή που όρισε ο σημερινός Πρωθυπουργός της Ελλάδος. Τον Σεπτέμβριο 2014 δήλωσε:

«Από την αρχή είχαμε πει ότι  πρέπει να γίνει αποδεκτή μια σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό για όλες τις χρήσεις. Αλλά πώς είναι δυνατό να μη βλέπουμε τόσα χρόνια ότι μέσα από την ανάδυση των εθνικισμών και από εδώ και  από την απέναντι πλευρά, δημιουργούνται υπαρκτά και πραγματικά προβλήματα. Διότι εάν δεν υπάρξει άρση αυτής της αλυτρωτικής θεσμικής συγκρότησης του γειτονικού κράτους τι σημασία έχει το όνομα, αν συνεχίζουν να έχουν στο Σύνταγμά τους ότι στόχος τους είναι να επεκταθούν μέχρι το Αιγαίο; Αυτά είναι τα προβλήματα, εκεί είναι η ουσία των προβλημάτων. Η Ελλάδα είναι ένα ισότιμο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ταυτόχρονα είναι όμως και μια χώρα που μπορεί να έχει μια αυτόνομη εξωτερική πολιτική, διότι βρίσκεται σε μια νευραλγική γεωπολιτική θέση, πυλώνας τριών ηπείρων, έχει ιδιαίτερη γεωπολιτική δυναμική και πρέπει ν’ αναλάβει πρωτοβουλίες για την συνανάπτυξη και την συνεργασία των λαών και των κρατών της Βαλκανικής.»[1]

Ο γεωγραφικός προσδιορισμός του ονόματος Μακεδονία παραμένει από το 2008 κοινή θέση όλων των ελληνικών κομμάτων πλην της ακροδεξιάς. Όμως, ο διεθνής διαπραγματευτής του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς επιχείρησε να τον παρακάμψει με την γελοία πρότασή του Άνω ή Βόρεια Δημοκρατία ενώ διακύβευμα είναι η Μακεδονία. Ωστόσο, προ διμήνου εφέτος, προσεχώρησε ξαφνικά στην ελληνική πρόταση. Σιγή ασυρμάτου στην Αθήνα. Κάτι σοβαρό και εποικοδομητικό συμβαίνει, συνεπώς. Τόσες συμπτώσεις και τόσο απαρατήρητες δημόσια είναι εντελώς τυχαίες;

Την Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015 ο Μάθιου Νίμιτς δήλωσε μεταξύ άλλων στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» τα εξής:

«Είναι καιρός να εστιάσουμε στο θέμα με μεγαλύτερη ένταση και στόχο να το λύσουμε. Είμαι πεπεισμένος ότι το θέμα είναι επιλύσιμο με τρόπο θετικό για τις δύο χώρες. Μπορεί να υπάρξει λύση που θα ωφελήσει και τις δύο χώρες.

»Το πιο σημαντικό θέμα είναι Αθήνα και Σκόπια να θέσουν ψηλά στην ατζέντα τους την επίλυση της ονομασίας. Ο διάλογος ανάμεσα στους δύο υπουργούς Εξωτερικών υπήρξε εποικοδομητικός και ελπίζω πως θα συνεχισθεί.

»Πρέπει να υπάρξει συμφωνία σε ένα όνομα για το Κράτος που να περιλαμβάνει τον όρο «Μακεδονία» αλλά με έναν εύλογο προσδιορισμό -κατά την άποψή μου ένας γεωγραφικός προσδιορισμός θα ήταν ο καλύτερος. Τα Μ.Ο.Ε. ήταν μια καλή πρωτοβουλία της Αθήνας και ο θετικός τρόπος που έγιναν δεκτά στα Σκόπια αντανακλά μια καλή ατμόσφαιρα. Σε κάποιο σημείο, νωρίτερα παρά αργότερα, μια συνάντηση των δύο Πρωθυπουργών θα ήταν χρήσιμη. Και οι δύο χαίρουν εμπιστοσύνης στις χώρες τους. ΄Εχουν το στρατηγικό όραμα και το πολιτικό θάρρος να βρουν λύση. »

Εκ πρώτης όψεως η συγκεκριμένη χρονική στιγμή μοιάζει κατ’ εξοχήν ακατάλληλη για τους δύο Πρωθυπουργούς. Ο Έλληνας αντιμετωπίζει τα προαπαιτούμενα επώδυνα μέτρα του Μνημονίου, μιαν ισχνή πλειοψηφία στη Βουλή και ισχυρές εντάσεις στο κόμμα του. Ο Σλαβομακεδόνας βρίσκεται αντιμέτωπος με κρίσιμες εκλογές τον Απρίλιο και με το ιδεολόγημα του «μακεδονισμού» του.

Ωστόσο, το νόμισμα έχει δύο όψεις και η αθέατη όψη του μπορεί να ωθήσει αμφοτέρους σε μια φυγή προς τα εμπρός,  που προσιδιάζει στον χαρακτήρα τους..

1^ον Ενώ επιταχύνεται η διεθνής αστάθεια στο καμίνι της Μέσης Ανατολής, τα κύματα των προσφύγων αυξάνονται ασυγκράτητα προς την πανικόβλητη Ευρώπη, η Τουρκία ασκεί οθωμανική στρατηγική και τα Βαλκάνια είναι ετοιμόρροπα, ο Αλέξης Τσίπρας θα αναδείξει  την Ελλάδα σε μοναδική δύναμη σταθερότητος, ασφαλείας και ειρήνης στο κρίσιμο γεωπολιτικό πεδίο Δύσης-Ανατολής όπου συν τοις άλλοις σχεδιάζονται οι ενεργειακοί αγωγοί. Φυσικά, η Δύση θα τον στηρίξει με κάθε μέσο-και στους «θεσμούς». Ταυτόχρονα θα παρουσιασθεί στην ελληνική γνώμη ότι μόνον αυτός επιβάλλει στα Σκόπια την κοινή θέση όλων των ελληνικών πολιτικών κομμάτων.

2^ον Ο Νίκολα Γκρούεφσκι θα πουλήσει στο εκλογικό σώμα έναν εθνικό θρίαμβο που αποτελεί ανεκπλήρωτο όνειρο του Λαού του: άμεση ένταξη στο ΝΑΤΟ, άνοιγμα των -μακρών- ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση με κρουνούς ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων σε μια πάμπτωχη χώρα, αποφασιστική εκλογική στήριξη των Αλβανών και, φυσικά, την εύνοια του Μεγάλου Αδελφού Αμερικανού. Στο Μακεδονικό ισχύει η αρχαία ελληνική ρήση: ο τρώσας και ιάσεται. Θεραπεύει την πληγή όποιος την άνοιξε. Οι υπόλοιποι δεν πιάνουν χαρτωσιά στα Σκόπια.

3^ον Απέναντί τους, τέλος, οι δύο Πρωθυπουργοί έχουν μιαν άσφαιρη αντιπολίτευση.

Άγνωστον, βέβαια, τι τέξεται η επιούσα. Θα το δείξει μόνον ο χρόνος. Αλλά χωρίς αμφιβολία ο χρόνος είναι πυκνός και οι μέρες του βαρειά γκαστρωμένες.

 Ν. Ι. Μέρτζος

[1] LEFT.gr