Αν οι λαοί στο διαχρονικό τους πέρασμα θα έπρεπε να προτάξουν το πιο πολύτιμο εκφραστικό τους διαμάντι, αυτό θα ήταν το λαϊκό τους τραγούδι.
Ένα τέτοιο διαμάντι είναι αναμφίβολα το ποντιακό τραγούδι, ένας ιδιαίτερος θησαυρός, γιατί εμπεριέχεται μέσα στην ομηρική ιωνική τοπολαλιά του Πόντου.
Μια ξεχωριστή γλωσσική μυσταγωγία που παρέμεινε αναλλοίωτη στο πέρασμα του χρόνου.
Αν θέλει ένας σύγχρονος ερευνητής να διεισδύσει στα ενδότερα της ποντιακής ψυχοσύνθεσης, θα πρέπει να γνωρίσει το ποντιακό δημοτικό τραγούδι, ακριτικό και έμμετρο ( Τραγωδία)
Στο περιεχόμενό του αποκαλύπτεται η καθαρότητα της γλώσσας, ο ψυχικός κόσμος και η ηθική , η ψυχοσύνθεση ,η καθημερινότητα , τα όνειρα και οι προσδοκίες ,τα ήθη και έθιμα, η ιστορία και το όραμα του ποντιακού λαού.
Αυτό το πολιτιστικό πάνθεο μεταφέρθηκε μέσα από τη γλώσσα από την ασιατική ήπειρο στη νέα μας πατρίδα.
Στην Ελλάδα το ποντιακό τραγούδι ήταν μοιραίο να επηρεαστεί, να αλλοιωθεί και να προσαρμοστεί στις νέες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες.
Εξακολουθεί όμως ακόμα να αποτελεί το μοναδικό φροντιστήριο εκμάθησής του γλωσσικού ποντιακού ιδιώματος.
Το νέο ποντιακό τραγούδι παρασύρθηκε και αυτό από τη δυναμική του ΄΄μάρκετικγ΄΄ και του ανταγωνισμού. Νέοι ρυθμοί και εκσυγχρονιστικές απόψεις κυριάρχησαν πολλές φορές στην διαμόρφωση του.
Η φιλότιμη προσπάθεια ποντίων στιχουργών, που οι στίχοι τους μελοποιούνται χωρίς να εμπεριέχουν τη γλαφυρότητα και τη φυσική ροή της γλώσσας, είναι προτιμότερο να αποφεύγονται ,γιατί το ποντιακό τραγούδι αποτελεί σήμερα το μοναδικό φορέα διάδοσης και διάσωσης της ποντιακής γλώσσας.
Γι αυτό θα πρέπει να ανακτήσει τη χαμένη του αίγλη και ομορφιά.
Είναι ευθύνη όλων μας να το επαναφέρουμε στην αυστηρά αρχέγονη καθαρότητα του. Να του προσδώσουμε τον απέριττο μοναδικό λυρισμό και βυζαντινισμό του με τις μαγευτικές συγχορδίες και τα ισοκρατήματα.
Να δέσουμε αρμονικά και αισθαντικά τη μελωδία με τον λόγο.
Ο Γιώργος Κοβρακίδης, από την μακρινή Μελβούρνη της Αυστραλίας,
καταγράφει τις δικές του ανησυχίες λέγοντας :
΄΄ Μέσα από το νέο ποντιακό στίχο, η γλώσσα των Ποντίων κακοποιήθηκε βάναυσα . Οι πληροφορίες για τη ζωή των προγόνων τους διαστρεβλώθηκαν,.΄΄
Την άποψη αυτή επιβεβαιώνει ο Παντελής Μελανοφρύδης στο βιβλίο του ΄΄ Η ΕΝ ΠΟΝΤΩ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ΄΄: εάν διάνοια φωτεινή και φαντασία ισχυρά ευρίσκετο και παρ’ ημίν συλλέγουσα και συρράπτουσα τα άσματα , τα διαφόρους ήρωας ψάλλοντα, θα είχε και η Ποντική ποίησις έπος μέγα και εθνικόν.΄΄
Η διάσωση των λαϊκών δημοτικών μας τραγουδιών μπορεί να γίνει μόνο με την καταγραφή τους και την δημοσίευσή τους σε κάποιο έντυπο.
Η προσπάθεια καταγραφής τους είναι ευθύνη και υποχρέωση όλων μας .Σήμερα με χαρά διαπιστώνω ότι πολλοί νέοι καταγράφουν ποντιακά δίστιχα ,που ακούν στον περίγυρό τους . Αν αυτό γενικευθεί θα διασωθεί ένας λογοτεχνικός λαϊκός πολιτισμός.
Η στήλη Καφέ Ρωμανία είναι ανοιχτή σε κάθε ποντιακό γλωσσικό θησαυρό.
