Τὸ ἅγιο Πνεῦμα στὴ ζωή μας – Γράφει ο Νικηφόρος Μανάδης

Σεβασμιώτατε πάτερ.

Ἀγαπητοί μου συλλειτουργοί, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί.

«Ὁ Σωτήρας μας γεννήθηκε ἀνάμεσά μας. Σταυρώθηκε καὶ πέθανε γιὰ μᾶς, ὥστε μὲ τὸ θάνατό του νὰ νικήση τὸν δικό μας θάνατο. Ἀφοῦ τέλος τὸ σταφύλι τῆς ἀνθρώπινης σάρκας του ὁδηγήθηκε στὸ πατητήρι τοῦ Γολγοθᾶ καὶ ἄρχισε νὰ ἀναβλύζη ἐκ τῆς λογχισθείσης πλευρᾶς του ὁ θεῖος οἶνος, τότε ἀπεστάλη τὸ πανάγιο Πνεῦμα. Ὥστε μ’αὐτὸ νὰ ἑτοιμασθοῦν οἱ καρδιές μας καὶ ὁ νέος οἶνος νὰ μπῆ σὲ νέους ἀσκούς.

Πρῶτα βέβαια καθαρίσθηκαν οἱ καρδιές, γιὰ νὰ μὴ μιαίνεται τὸ Πνεῦμα, ποὺ θὰ ἐρχόταν. Ἔπειτα ἀσφαλίσθηκαν καλά, γιὰ νὰ μὴν χάνεται διαρρέοντας τὸ περιεχόμενο. Ἤδη ἦσαν καθαροὶ πλέον ἀπὸ τὴν φθορὰ τῆς ἀνομίας καὶ δεμένοι καλὰ ἐναντίον τῆς τέρψεως ἀπὸ τὰ μάταια. Δὲν μποροῦσε νὰ εἰσέλθη τὸ ἀγαθό, ἂν πρῶτα δὲν ἐκδιώκονταν τὸ κακό. Διότι ἡ μὲν φθορὰ ἀπὸ τὴν ἀνομία καταμολύνει, ἡ δὲ εὐχαρίστησι ἀπὸ τὰ μάταια ἀνοίγει τρύπες καὶ προκαλεῖται διαρροή. Ἡ μὲν ἀνομία τὸ καθιστᾶ βρώμικο, ἡ δὲ ἁμαρτωλὴ τέρψι ἀνοίγει ρωγμὲς καὶ τὸ περιεχόμενο χύνεται.

Εὐχαρίστησι ἀπὸ τὴν ἀνομία εἶναι, ὅταν ἀγαπᾶται ἡ ἁμαρτία. Εὐχαρίστησι ἀπὸ τὴν ματαιότητα εἶναι, ὅταν τοποθετοῦνται τὰ γήϊνα ἀνάμεσα στὰ ἀγαπητά μας. Βγάλε λοιπὸν ἀπὸ πάνω σου τὸ φαῦλο, γιὰ νὰ μπορέσης νὰ πάρης τὸ ἀγαθό. Κάνε ἐμετὸ τὸ δηλητήριο, γιὰ νὰ γεμίσης μὲ γλυκύτητα. Τὸ ἅγιο Πνεῦμα εἶναι καὶ χαρὰ καὶ ἀγάπη. Ἀπόρριψε τὸ πνεῦμα τοῦ Διαβόλου καὶ τοῦ παρόντος κόσμου, γιὰ νὰ λάβης τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Τὸ πνεῦμα τοῦ Διαβόλου γεννᾶ τὴν ἄνομη χαρὰ καὶ τὴν χαρὰ τῆς ματαιότητος τοῦ παρόντος κόσμου. Αὐτὲς οἱ τέρψεις εἶναι πονηρὲς καὶ φαῦλες!!!» (ἁγίου Αὐγουστίνου Κεκραγάριο σελ 281). Πόσο ὑπέροχες εἶναι οἱ σκέψεις τοῦ ἁγίου Αὐγουστίνου γιὰ τὸ ἅγιο Πνεῦμα στὴ ζωή μας!

 

Παράκλητος δὲν εἶναι ἕνα ξεχωριστὸ ὄνομα τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Ἁπλᾶ σημαίνει τὸν προστάτη τοῦ λαοῦ, τὸν παρηγορητή, τὸ στήριγμα, τὴν ἐλπίδα, τὸ καταφύγιο καὶ τὸν κηδεμόνα.

Ἡ καρποφορία τῶν μελῶν  τῆς Ἐκκλησίας καὶ αὐτὴ θὰ γίνη καὶ θὰ γίνεται μὲ τὴν συνδρομὴ τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Διότι χωρὶς ἅγιο Πνεῦμα οὔτε τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ μποροῦμε νὰ ποῦμε (Α’Κορινθίους 12,3). Ὅλα τὰ χαρίσματα τῶν πιστῶν τὰ ἐνεργεῖ τὸ ἕνα καὶ τὸ ἴδιο ἅγιο Πνεῦμα καὶ τὰ διαμοιράζει στὸν καθένα, ὅπως ἀποφασίσει, (Α’ Κορινθίους 12,11).

Συγκεντρωμένη αὐτὴ ἡ καρποφορία κατονομάζεται ὡς καρποὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος καὶ μᾶς τὴν παραθέτει ὁ ἀπόστολος Παῦλος (Γαλάτας 5,22). Λέγει, «ὁ δὲ καρπὸς τοῦ Πνεύματός ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, πραότης, ἐγκράτεια». Τὶ εὐλογημένες οἱ ψυχὲς ποὺ ἔχουν τέτοια πνευματικὴ ἐσοδειά!

Ἀντίθετα δὲ ἡ πνευματικὴ ἀκαρπία καὶ στειρότης φέρει ἐνώπιόν μας τὴν εἰκόνα τῆς συκῆς στὸν ἀμπελῶνα, ποὺ ἦταν τρία χρόνια ἄκαρπη (Λουκᾶ 13,6), ἢ τὸν πονηρὸ δοῦλο ποὺ τύλιξε τὴν μνᾶ του «ἐν τῷ σουδαρίῳ» (Λουκᾶ 19,21), ἢ τὸν ἄλλο ποὺ ἔθαψε τὸ τάλαντό του στὸ χῶμα (Ματθαίου 25,24-25), καὶ τὴν «ξηρανθεῖσα συκῆ διὰ τὴν ἀκαρπίαν…» (Ματθαίου 21,19).

Αὐτὴν τὴν πνευματικὴ καρποφορία, μὲ τὴν συνδρομὴ τοῦ ἁγίου Πνεύματος, διακηρύσσει ὁ ἐκκλησιαστικὸς ὑμνῳδός μας λέγοντας, «Ἁγίῳ Πνεύματι πᾶσα ψυχὴ ζωοῦται, καὶ καθάρσει ὑψοῦται, λαμπρύνεται, τῇ Τριαδικῇ Μονάδι ἱεροκρυφίως» (3^ος Ἀναβαθμὸς τοῦ δ’ ἤχου). «Μὲ τὸ ἅγιο Πνεῦμα παίρνει ζωὴ κάθε πιστὴ ψυχή. Ὑψώνεται δέ, ἐξαγνίζεται καὶ λαμπρύνεται μυστικὰ μὲ τὸν Ἕνα καὶ Τριαδικὸ Θεό». Στὴν συνέχεια λέγει, «Ἁγίῳ Πνεύματι ἀναβλύζει τὰ τῆς χάριτος ρεῖθρα, ἀρδεύοντα ἅπασαν τὴν κτίσιν πρὸς ζωογονίαν» (6^ος Ἀναβαθμὸς τοῦ δ’ ἤχου). «Μὲ τὴν βοήθεια τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἀναβλύζουν τὰ νερὰ τῆς θείας χάριτος, τὰ ὁποῖα ἀρδεύουν καὶ ζωογονοῦν ὅλην τὴν κτίσι».

Μποροῦμε νὰ παραστήσουμε τὸ γεγονὸς τοῦτο μὲ μιὰ εἰκόνα πολὺ γνωστή μας. Σὰν νὰ βλέπουμε δηλαδή, τὸ γεωτρύπανο τοῦ ἁγίου Πνεύματος νὰ ἐνεργῆ αὐτὲς τὶς μεγαλειώδεις γεωτρύσεις καὶ νὰ ξεχύνονται τὰ ἀναβρυτάρια τῆς θείας χάριτος. Στὴ συνέχεια δὲ  τὰ νερὰ αὐτὰ βλέπουμε νὰ διοχετεύωνται σὲ κανάλια διὰ τῶν μυστηρίων καὶ νὰ ζωογονοῦν ὅλην τὴν καμένη κτίσι ἀπὸ τὶς ποικίλες  πυρκαϊὲς τοῦ πονηροῦ.

Αὐτὴ ἡ ἄρδευσι τῶν ψυχῶν, ποὺ ἔφερε ὁ ἐρχομὸς τοῦ ἁγίου Πνεύματος, προφητεύεται ἀπὸ τὸν προφήτη Ἡσαΐα στὸ  35^ο κεφάλαιο. Ὁ προφήτης βλέπει τὴν ἀνθρωπότητα ὅλη σὰν διψασμένη ἔρημο. Σαὐτὸν λοιπὸν τὸν ἀφανισμένο τόπο ἔγινε ἡ μεγάλη ἀλλαγή. Ἄνθισαν τὰ πάντα. Γέμισε δένδρα μεγάλα καὶ ζωὴ μὲ τὴν παρουσία καὶ ἄλλων πλασμάτων. Ἀπὸ τὴν εὐλογία τῶν πολλῶν πνευματικῶν νερῶν ἔγινε βαλτότοπος. Αὐτὴ εἶναι ἡ ποικιλία τῶν ἀμέτρητων χαρισμάτων τοῦ ἁγίου Πνεύματος.

Λέγει λοιπὸν ὁ προφήτης, ὅτι «στὸν τόπο τῆς ἀνθρωπότητος ποὺ κάποτε κυριαρχοῦσε ἡ κατάξερη καὶ διψῶσα ἔρημος τώρα πλέον μὲ τὰ ἀρδευτικὰ ἔργα τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἔγινε «τόπος χλόης μὲ ὕδατα ἀναπαύσεως» (Ψαλμὸς 22,1-2). Μὲ τὸ εὐεργετικὸ πότισμα τοῦ ἁγίου Πνεύματος «ἡ ἔρημος καταχάρηκε καὶ ἄνθισε σὰν ὁλάνθιστος τόπος μὲ κρίνα. Ὄχι δὲ μόνο ἄνθισε, ἀλλὰ ἔγινε καὶ ἀκατάσχετη αὔξησι τῶν δένδρων μὲ μεγάλα κλαδιά. Στὴν ἔρημο γῆ ἐκτινάχτηκαν πλούσιες πηγές. Στὴν γῆ ποὺ διψοῦσε γιὰ μιὰ σταγόνα νεροῦ ἔτρεξαν τόσα νερά, ὥστε ἔσκαψαν τὸν τόπο κι ἔκαμαν φαράγγια. Ὁ ἄνυδρος τόπος πλέον ἀπὸ τὰ πολλὰ νερὰ ἔγινε ἕλος καὶ βαλτότοπος. Στὴν διψασμένη γῆ πιὰ ἔχει μόνιμες πηγές. Ἀφοῦ δὲ ἄλλαξε ὁ τόπος μὲ τὴν παρουσία τῶν νερῶν, γέμισε πτηνὰ μέσα στὰ καλάμια καὶ κουρνιάζουν ὑδρόβια πλάσματα» (Ἡσαΐας 31,1-10).

Τὴν παρουσία τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἔβλεπαν στὴν πορεία τῆς Ἐκκλησίας οἱ ἅγιοί μας. Αὐτὸ ἔβλεπαν στὰ ποικίλα χαρίσματα, τὰ ὁποῖα βίωναν στὴν ζωή τους οἱ εὐλογημένοι χριστιανοί. Γιαὐτὸ καὶ ἀπαντοῦσαν μὲ πνευματικὸ λόγο στὴν ἐπιστολογραφία τους. Ἔτσι προέτρεπαν καὶ στήριζαν τοὺς πιστοὺς τοῦ καιροῦ τους.

Γράφει ὁ ὅσιος Νεῖλος, μαθητὴς τοῦ ἁγίου Χρυσοστόμου, σὲ κάποιον μαθητή του.  «Τὸ ἅγιο καὶ ζωοποιὸ Πνεῦμα, ποὺ συμπροσκυνεῖται καὶ συνδοξάζεται μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸν Υἱό, ἐνῶ εἶναι ἕνα, ἐνεργεῖ πολλὲς ἀρετές. Αὐτοὺς ποὺ ἀσκοῦνται, τοὺς δίνει δύναμι στὴν ἐγκράτεια. Αὐτοὺς ποὺ ἀθλοῦνται, τοὺς δίνει νεῦρο, γιὰ νὰ ὁμολογοῦν τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό. Τὴν γλῶσσα ἑνὸς ἄλλου τὴν χρησιμοποιεῖ δίνοντάς την σοφία καὶ ἄλλου φωτίζει τὴν ψυχή, γιὰ νὰ προφητεύη. Σὲ ἄλλον χαρίζει δύναμι, νὰ διώχνη δαίμονες καὶ σὲ ἄλλον δίνει δύναμι, στὸ νὰ ἑρμηνεύη τὶς Ἅγιες Γραφές. Ἄλλου δυναμώνει τὴν σωφροσύνη καὶ σὲ ἄλλον ξεσηκώνει τὴν διάθεσι νὰ κάνη ἀτέλειωτα ἐλεημοσύνες. Στὸν ἕνα δωρίζει τὸ χάρισμα τῆς ἀγρυπνίας, τῆς νηστείας, τὴν περιφρόνησι τῶν πραγμάτων τοῦ κόσμου, ἢ νὰ χαίρεται τὴν ἀκτημοσύνη, νὰ προτιμᾶ τὴν ἀνεξαρτησία καὶ τὴν ἀφοβία. Ἄλλον πάλι τὸν ἑτομάζει, ὥστε νὰ μαρτυρήση γιὰ τὸν Χριστὸ σὲ καιρὸ διωγμῶν. Σὲ ἄλλον ἐνεργεῖ διαφορετικά, ἐνῶ τὸ ἴδιο παραμένει ἀναλλοίωτο καὶ σταθερό. Αὐτὸ στὸ παρελθὸν λάλησε μὲ τὸ στόμα τῶν προφητῶν τὶς σεβάσμιες Γραφές. Τὸ ἅγιο Πνεῦμα λίγο ἀργότερα μὲ πολὺ ἀσήμαντους καὶ λίγους Μαθητὰς κατανίκησε τοὺς ἀκαταμάχητους σοφοὺς τῶν Ἑλλήνων. Τὸ ἅγιο Πνεῦμα στὸν πρῶτο καιρὸ τῆς Ἐκκλησίας χορηγοῦσε ἀμέσως στοὺς χειροθετουμένους πιστοὺς ἀπὸ τοὺς ἀποστόλους, νὰ ὁμιλοῦν ὅλες τὶς γλῶσσες, τὶς ὁποῖες δὲν γνώριζαν.

Ὥστε λοιπόν, κι ἐσὺ ἔχοντας μέσα σου αὐτὸ τὸ ἴδιο ἅγιο Πνεῦμα, μὲ πολλὴ πίστι καὶ ἀγαθοεργίες, καὶ τόσο μεγάλο προστάτη καὶ φρουρό, καὶ ὑπέρμαχο καὶ σκεπαστή, νὰ μὴ φοβᾶσαι κανένα, οὔτε δαίμονα, οὔτε ἄνθρωπο πονηρό, ποὺ θέλει νὰ ἐπιβουλευθῆ τὸ θεοστήρικτο σπίτι σου» (ὁσίου Νείλου ἐπιστολὴ Β’ 204 Migne PG 79,308BC).

Κι ἄλλη μιὰ πρακτικὴ πατερικὴ συμβουλὴ γιὰ τὴν τόσο ἀπαραίτητη σὲ ὅλους μας χάρι τοῦ ἁγίου Πνεύματος. «Αὐτὸ εἶναι τὸ αἴτιο ὅλων τῶν ἀγαθῶν. Τὸ νὰ παραμένη, δηλαδή, μαζί μας συνεχῶς ἡ χάρι τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Διότι αὐτὴ μᾶς ὁδηγεῖ σὲ ὅλα. Ὅπως πάλι, ὅταν φύγη ἀπὸ πάνω μας, μᾶς καταστρέφει καὶ μᾶς κάμνει σὰν τὴν ἔρημο.

Ἂς μὴν διώχνουμε τὴν χάρι. Διότι εἶναι στὸ χέρι μας καὶ νὰ παραμείνη σὲ μᾶς, ἀλλὰ καὶ νὰ ἀπέλθη. Παραμένει μέσα μας, ὅταν σκεφτώμαστε τὰ οὐράνια. Καὶ φεύγει ἀπὸ μᾶς, ὅταν σκεφτώμαστε γήϊνα. Λέγει, «ὁ κόσμος δὲν μπορεῖ, νὰ λάβη τὸ ἅγιο Πνεῦμα, διότι δὲν τὸ βλέπει κι οὔτε τὸ γνωρίζει» (Ἰωάννου 14,17). Στὸ χωρίο αὐτὸ κόσμο ὀνομάζει τὴν πονηρὴ καὶ αἰσχρὴ ζωή. Βλέπεις, ὅτι δὲν εἶναι δυνατὸν μὲ κοσμικὴ ζωή, νὰ ἔχουμε ἅγιο Πνεῦμα; Χρειαζόμαστε μεγάλη προσπάθεια, ὥστε νὰ μπορέσουμε νὰ τὸ δεσμεύσουμε, γιὰ νὰ φροντίζη ὅλα τὰ δικά μας καὶ νὰ εἴμαστε σὲ ἀσφάλεια καὶ εἰρήνη. Τὸ πλοῖο ποὺ ταξιδεύει μὲ καλὸ ἄνεμο, δὲν συναντᾶ κανένα ἐμπόδιο κι οὔτε κινδυνεύει νὰ καταποντισθῆ… Καὶ ἡ ψυχὴ ποὺ εἶναι ὀχυρωμένη μὲ τὸ ἅγιο Πνεῦμα, δὲν κινδυνεύει ἀπὸ τὶς τρικυμίες τῆς ζωῆς, ἀλλὰ σχίζει γρηγορώτερα τὸν δρόμο, ποὺ ἀνεβάζει στὸν οὐρανό, ἀπὸ ὅ,τι τὸ πλοῖο τὴν θάλασσα. Ἡ ψυχὴ αὐτὴ δὲν βοηθεῖται ἀπὸ ἄνεμο, ἀλλὰ ἔχει γεμᾶτα καὶ καθαρὰ ὅλα τὰ πανιά της ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Παράκλητο. Αὐτὸς διώχνει ἀπὸ τὸν λογισμό μας τὸ διαλυμένο φρόνημα τῆς χαυνότητος. Ὅπως ὁ ἄνεμος ὅταν φυσήξη σὲ ἕνα διαλυμένο ἱστίο, δὲν θὰ ἐνεργήση καὶ δὲν θὰ σπρώξη τὸ πλοῖο, ἔτσι καὶ τὸ ἅγιο Πνεῦμα δὲν ἀνέχεται νὰ παραμένη σὲ μιὰ διαλυμένη ψυχή. Χρειάζεται νὰ εἶναι συγκεντρωμένη καὶ δυνατὴ ἡ ψυχή μας» (Ἰω Χρυσοστόμου Εἰς Ἑβραίους ΛΔ’ Migne PG 63,235).

 

Σεβασμιώτατε πάτερ.

Εὐχηθῆτε καὶ σήμερα σὲ τούτην τὴν μεγάλη ἡμέρα τῶν γενεθλίων τῆς Ἐκκλησίας μας, ὥστε ὁ παντοδύναμος Παράκλητος, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁ πανταχοῦ παρὼν καὶ τὰ πάντα πληρῶν, ἡ ἀποθήκη τῶν ἀγαθῶν καὶ χορηγὸς ζωῆς πνευματικῆς, νὰ σκηνώνη μονίμως μέσα μας καὶ νὰ μᾶς καθαρίζη ἀπὸ κάθε κηλῖδα.

Εὐχηθῆτε καὶ τὴν μεγάλη εὐχὴ ποὺ ἔλεγε ὁ ἅγιος Σεραφεὶμ τοῦ Σαρὼφ γιὰ τὸν ἀληθινὸ σκοπὸ τῆς ζωῆς ὅλων μας. «Ὁ ἀληθινὸς σκοπὸς τῆς χριστιανικῆς μας ζωῆς εἶναι ἡ ἀπόκτησι τοῦ ἁγίου Πνεύματος» Ἀμήν (Νικοδ.Γκατζιρούλη σελ 67 ἔκδ 1966).

ἑσπερινὸς ἁγίου Πνεύματος 16.6.2019

εἰς Ἱ.Ν. Ἁγίας Τριάδος Πτολεμαΐδος

ἀρ.νι.μα