Είναι πλέον μονόδρομος για τον ΟΣΕ και για τον Δήμο Κοζάνης η ανωτέρω
λύση κατά την χάραξη και κατασκευή της νέας σιδ/κής γραμμής Κοζάνης – Καλαμπάκας ,
ήτοι η διέλευση της από την περιοχή της Καλαμιάς μέχρι τα Κοίλα δίπλα από την Εγνατία
και μεταφορά του Επιβατικού και Εμπορευματικού Σταθμού στα Κοίλα, νότια του κόμβου
της Εγνατίας και Δυτικά των Κοίλων, με κατάργηση του παλιού Σταθμού.
Τα προηγούμενα χρόνια είχε συζητηθεί και η λύση της διέλευσης του τραίνου
μέσα από την Κοζάνη προς Καλαμπάκα η οποία θα δημιουργούσε σοβαρότατα προβλήματα
στην πόλη την οποία θα διέσχιζε σε όλο το μήκος της (5,5 χλμ, μαζί με τις νέες επεκτάσεις).
Κατ΄ αυτήν θα δημιουργούνταν στραγγαλισμός , κυκλοφοριακός φραγμός και αποκοπή
της πόλης στα δύο με εκτεταμένα επιχώματα , ορύγματα, γέφυρες και προσθήκη νέων
ορυγμάτων και τούνελ μήκους περίπου 4.200 μέτρων, εκτός των άλλων προβλημάτων.
Η κατασκευή της γραμμής μέσα από την πόλη θα στοίχιζε πάνω από 100 εκατ. ευρώ
επί πλέον σε σύγκριση με την σιδ. παράκαμψη της Κοζάνης με την γραμμή να γίνεται
δίπλα από την Εγνατία και τον νέο σταθμό στα Κοίλα.
“Τα Γεωμετρικά και Πολεοδομικά δεδομένα της Κοζάνης καθιστούν πλέον
ανέφικτη και απαγορευτική την συνέχιση της Γραμμής μέσα από την πόλη προς Βατερό
και Καλαμπάκα”.(: ΔΕ ΤΕΕ/ΤΔΜ 21-12-2006) .Μέσα δε από την πόλη θα περνούσαν και
όλοι οι εμπορικοί συρμοί πχ. Αθήνα – εξωτερικό με όλες τις επιπτώσεις.
Ο ΟΣΕ στην περίοδο 2006-2008 είχε συντάξει μια σειρά προμελετών με όλες
τις ανωτέρω λύσεις . Σήμερα δε προσανατολίζεται πλέον στην Σιδ. Παράκαμψη της
Κοζάνης και μεταφορά του σταθμού στα Κοίλα, επίκειται δε η συνέχιση των προμελετών
για να ακολουθήσει η έγκριση χωροθέτησης και μετά η οριστική μελέτη του έργου.
Εκτός των άλλων δεν υπάρχει ούτε ένα ευρώ για τούνελ.
Η μεγάλη πλειοψηφία των Κοζανιτών είχε υποστηρίξει και υποστηρίζει την
ανωτέρω σιδ. Παράκαμψη.
Ειδικότερα και για την πληρέστερη ενημέρωση του νέου Δημοτικού Συμβουλίου
και των Κοζανιτών πρέπει να αναφέρουμε τα παρακάτω :
1) Το ΤΕΕ/ΤΔΜ επί χρόνια ασχολήθηκε αναλυτικά με το θέμα και ζήτησε την
ανωτέρω σιδ. παράκαμψη και μεταφορά του σταθμού στα Κοίλα με 2 ΟΜΟΦΩΝΕΣ
και όμοιες αποφάσεις , της με αρ.πρ.2012/21-12-2006 επί Προεδρίας Ν. Κοϊμτσίδη (ΠΜ)
και της με αρ.πρ. 758/1-4-2008 επί Προεδρίας Γ. Βάρκα (ΠΜ).
2) Ο Σύλλογος Διπλ. Μηχ/κών Κοζάνης είχε επίσης εκτεταμένα ασχοληθεί
με το θέμα , υπεστήριξε την ανωτέρω σιδ. Παράκαμψη και μεταφορά του σταθμού
και έκανε πλήθος ενεργειών , εγγράφων, δημοσιευμάτων , αναλύσεων και εξειδικευμένων
προτάσεων προς τον ΟΣΕ την Κυβέρνηση και τον Δήμο. (πχ. ΟΜΟΦΩΝΟ ψήφισμα
της ΓΣ της 11-9-2006, Υπόμνημα 110 Διπλ. Μηχ/κών της 8-11-2006 κλπ. )
3)Ο νέος Δήμαρχος κ. Λ. Ιωαννίδης και η παράταξη του συμφωνούν πλήρως με
τις ανωτέρω θέσεις του ΤΕΕ μάλιστα στο πρόγραμμα τους γράφουν : ” εμπορικός και
επιβατικός σιδηροδρομικός σταθμός στα Κοίλα. Αξιοποίηση του χώρου του σημερινού
σταθμού ως χώρου πρασίνου.. . .Διεκδίκηση των περιοχών στρατοπέδου Μακεδονομάχων
και ΟΣΕ.. . Δημιουργία νέων χώρων πρασίνου ( π.χ. πάρκο ΟΣΕ ) “.
4) Επί Δημάρχου Π. Κουκουλόπουλου το Δημοτικό Συμβούλιο, συζητώντας την
μελέτη του νέου Γεν. Πολεοδομικού Σχεδίου (ΓΠΣ), στην αρ.695/2005 απόφαση του
γράφει : “ Αποφασίζουμε την κατασκευή νέου εμπορευματικού σταθμού του ΟΣΕ
στην περιοχή της ΒΙΠΕ. . . και σε επαφή με τον κόμβο Κοίλων της Εγνατίας Οδού.. .
Την μεταφορά στην ίδια περιοχή , του Σταθμού εξυπηρέτησης επιβατών, αλλά με
διατήρηση του υφισταμένου σιδ. σταθμού της πόλης στην προοπτική λειτουργίας
του ηλεκτρ. σιδ/μου Κοζάνης -Πτολεμαΐδας,. . . .Υλοποίηση προαστιακού σιδ/μου
από τον υφιστάμενο σταθμό μέχρι την ΖΕΠ και τις Πανεπιστημιακές Εγκαταστάσεις.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η εκπόνηση τεχνοοικονομικής μελέτης σκοπιμότητας
για την λειτουργία της ηλεκτρικής σιδ. γραμμής , αλλά και του προαστιακού
σιδ/μου. . . . Προτείνουμε και νέα χάραξη σιδ. γραμμής , παράλληλη της Εγνατίας
οδού , από περιοχή Ξηρολίμνης μέχρι τά Κοίλα . ”
( αυτό σημαίνει ότι από την στιγμή που με μελέτη θα αποδεικνυόταν μη βιώσιμος
οικονομικά ο προαστιακός- τράμ αυτός δεν θα γίνει. )
Οι Δήμαρχοι Π. Κουκουλόπουλος και Λ. Μαλούτας είχαν ζητήσει για να δεχθούν
διατήρηση της επιβατικής μόνο γραμμής και παραμονή του παλιού σ. σταθμού πέραν
των τούνελ των περίπου 4.000 μ. να γίνει και υπογειοποίηση – τούνελ και της περιοχής
του σ. σταθμού σε μήκος περίπου 1,0 -1,2 Χλμ. και οπωσδήποτε 2η γραμμή δίπλα
από την Εγνατία για τα εμπορικά τραίνα και εμπορικό σταθμό στην ΒΙΠΕ μετά τον
κόμβο των Κοίλων,αλλιώς να μεταφερθεί και ο επιβατικός σταθμός στα Κοίλα.
Ο ΟΣΕ δεν μπορούσε να δεχθεί όλα αυτά λόγω υπερβολικού κόστους.
5) Ο νέος Περιφερειάρχης κ. Θεόδ. Καρυπίδης υποστηρίζει επίσης την σιδ.
παράκαμψη της Κοζάνης , την μεταφορά του σιδ. σταθμού στα Κοίλα και την απόδοση
όλου του χώρου του παλιού σιδ. σταθμού και της γραμμής στον Δήμο Κοζάνης.
Εργάσθηκε δε με επιτυχία μαζί με τον πρ. Υφ/ργό Μιχ. Παπαδόπουλο για την
κατεδάφιση των δύο στενών γεφυρών του ΟΣΕ που επίκειται να ολοκληρωθεί τις
επόμενες ημέρες.
6) Ο τότε Νομάρχης Κοζάνης και μέχρι πρόσφατα Περιφερειάρχης κ. Γ. Δακής
όχι μόνο συμφωνούσε με την σιδ. παράκαμψη και μεταφορά του σταθμού , αλλά είχε
εργασθεί για να υλοποιηθεί και είχε ζητήσει από τον ΟΣΕ να εκπονήσει μελέτη
χάραξης με σιδ. παράκαμψη της Κοζάνης και Σταθμό στα Κοίλα, όπως και είχε γίνει.
Το Νομαρχιακό Συμβούλιο ήτο δε τότε θεσμικά αρμόδιο για την έγκριση χωροθέτησης
της χάραξης. Τώρα είναι η Περιφέρεια. Ομοίως το θέμα υπεστήριξε και ο
τότε Περιφερειάρχης κ. Λεούδης.
7) Η αξιωματική αντιπολίτευση στον Δήμο ( ΄Αννα Νανοπούλου ) ήτο επίσης
υπέρ της σιδ. Παράκαμψης και εργάσθηκε γι ΄αυτό. Ομοίως και οι άλλες παρατάξεις
στον Δήμο.
8) Επίσης οι Βουλευτές Κοζάνης Ν. Τσιαρτσιώνης , Μιχ. Παπαδόπουλος και
και Γ. Κασαπίδης υποστήριξαν την σιδ. παράκαμψη, υπογράφοντας και σχετικό
υπόμνημα.
9) Πρόεδροι 7 Επιμελητηρίων και Συλλόγων έστειλαν σχετικό Υπόμνημα
στην Κυβέρνηση ( 19-1-2007 ) ζητώντας την σιδ. παράκαμψη επίσης [ Οικονομικό
Επιμ, Οικολόγοι (Λ. Τσικριτζής), Εμπορικός Σύλλογος, Γεωπ. Σύλλογος, Ιατρικός Σύλλογος,
Σύλ. Διπλ. Μηχ. Κοζάνης, Σωμ. Ενωσης Ν. Κοζάνης ΔΕΗ. )
10) Την 14-10-2006 εστάλη όμοιο Υπόμνημα-Αίτημα στην Κυβέρνηση
υπογραφόμενο από 1835 Κοζανίτες.
Το παλαιότερο ιστορικό περιληπτικά είναι ως εξής:
Το 1954 κτίζεται ο σιδ. σταθμός σε περιοχή εκτός σχεδίου πόλεως Κοζάνης
τότε δεν υπήρχαν σπίτια νότια της οδού Γκέρτσου. Υπήρχε χάραξη προς Καλαμπάκα
από την δεκαετία του 1930, με εκείνες τις προδιαγραφές.
Το 1980 ο Πρωθ. Κων. Καραμανλής ιδρύει τον θεσμό των ΚΕΠΑ (Κέντρα
Εντατικής Περιφερειακής Ανάπτυξης ) για μια σειρά πόλεων της περιφέρειας ως
“αντιπάλων ” των Αθηνών και επιλέγει και το δίπολο Κοζάνη- Πτολεμαίδα. Το
τότε ΥΠΕΧΩΔΕ αμέσως εκπονεί μελέτη επεκτάσεως του σχεδίου πόλεως Κοζάνης και
οι 3 πολεοδόμοι σχεδιάζουν και προτείνουν μετάθεση της σιδ. γραμμής και του σταθμού
νότια και ΝΑ και Α κατά περίπου 700 μ-1500μ και πλέον, με δική τους πρωτοβουλία.
Η γραμμή θα περνούσε νότια του Βατερού, καί του Αργίλου , μεταξύ Κοζάνης -Κρόκου,
από την είσοδο του Αεροδρομίου και μεταξύ Κουρί και Αγ.Ελευθερίου προς την Θέση
του κόμβου της Εγνατίας στα Κοίλα.
Ο Δήμαρχος Παπαγιάννης και οι φορείς ζητούν ακόμη μεγαλύτερη μετάθεση αυτών.
Το 1993 ο ΟΣΕ εκπονεί αναγνωριστική μελέτη χάραξης για συνέχιση της γραμμής
προς Καλαμπάκα και προτείνει: 1η λύση σιδ. παράκαμψη -γραμμή δίπλα από Εγνατία,
σταθμός στα Κοίλα, 2η λύση διαμέσου Κοζάνης με τούνελ, 3η λύση νότια παράκαμψη της
Κοζάνης . Ο μελετητής , ΝΑΜΑ , φαίνεται έμμεσα να προτιμά την 1η λύση .και δεν βλέπει
προβλήματα απόστασης από το κέντρο της πόλης. Ο ΟΣΕ επέλεξε τότε την 2η.
Σ΄αυτήν την αναγνωριστική μελέτη φαίνονται αποστάσεις των πόλεων Σιάτιστας και
Καστοριάς από τον σιδ/κό τους σταθμό 2,5 Χλμ. και 4,5 Χλμ. κλπ. Τα Γρεβενά θα είναι σε
απόσταση περίπου 10 Χλμ από τον σ. σταθμό τους !!!
Το 2006 ο ΟΣΕ εκπονεί προμελέτη χάραξης μέσω Κοζάνης με σήραγγες :
170 μ.+300μ.+1580μ.+1.200μ.(C&C) +ανοικτό όρυγμα με τοίχους 823 μ.μ. + 6 ανισόπεδες
διαβάσεις. (22-1-2007). Ακολουθούν και άλλες εναλλακτικές προμελέτες με την
σιδ. Παράκαμψη της Κοζάνης και τον νέο σταθμό στα Κοίλα.
Ακόμη παρατηρούμε στην νέα σιδ. γραμμή Αθηνών- Κορίνθου-Πατρών που
κατασκευάσθηκε και είναι εν μέρει προς ολοκλήρωση ότι έχει γίνει σιδ. παράκαμψη και
νέοι σταθμοί σε 29 πόλεις και χωριά όπως σε Κόρινθο-Μέγαρα-Ελευσίνα-Κιάτο κλπ. γιατί
έτσι ήτο το λογικότερο. Γιατί στην Κοζάνη να περνούσε το τραίνο από μέσα ??
Στην Κοζάνη η χρήση του τραίνου υπήρξε σχεδόν μηδενική. Ετσι δεν έχουν βιώματα οι
Κοζανίτες σχετικά με το τραίνο και τον σταθμό .Γι ΄αυτό δεν υπάρχει λόγος να επιβάλουμε
ένα τράμ-προαστιακό μη βιώσιμο χάριν και μόνο κάποιου ρομαντισμού με ουσιαστική
όμως ζημιά για την περεταίρω ανάδειξη της πόλης.
Θα μπορούσε αντί για μουσείο κάπου στον παλιό σταθμό να εκτίθεται πχ. μια παλιά ατμομηχανή και ένα ή δύο βαγόνια , θα ήτο πιο ουσιαστικό.
Η μοναδική χρήση του τραίνου για τους Κοζανίτες θα είναι όταν γίνει η γραμμή για Καλαμπάκα για όσους ταξιδεύουν για Αθήνα (60-80 άτομα ημερησίως) και μόνο ή άλλους μακρινούς προορισμούς. Για Θεσ/κη ΜΗΔΕΝ επιβάτες, για Πτολεμαΐδα ελάχιστοι (170 ημερησίως σε 17 δρομολόγια του ΚΤΕΛ,) για Φλώρινα πολύ λιγότεροι.
Και αν δεν γίνει ποτέ η γραμμή προς Καλαμπάκα; Γιατί να έκαναν αυτή τη θυσία οι Κοζανίτες κρατώντας αυτό το χάλι, το τραίνο μέσα στην πόλη, και διατηρώντας λειτουργικά και πολεοδομικά “κατεστραμμένη” την πόλη. ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ
ΚΑΙ ΣΩΣΤΗ συνολική ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ μακριά από δόγματα όπως ότι το τραίνο είναι καλό άρα πάει παντού και από γενικότητες και αοριστίες.
Στην Κοζάνη έχουμε πολύ συγκεκριμένα δεδομένα.
ΤΡΑΜ- ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΟΣ
Όσον αφορά στην πρόταση του Δήμου να δημιουργηθεί τραμ -προαστιακός από Βατερό-ΖΕΠ-παλιός σιδ. Σταθμός-Ν. Χαραυγή-Δρέπανο – ΒΙΠΕ-(νέος σιδ. σταθμός)-Πτολεμαίδα στην θέση της παλιάς γραμμής , κατόπιν μελέτης και ανάλυσης αποδεικνύεται μη βιώσιμος οικονομικά , με ελάχιστους επιβάτες και με μεγάλο κόστος κατασκευής (70-90 εκατ. ευρώ) , συντήρησης και λειτουργίας,
ήτοι ανεδαφικό και εξωπραγματικό. Η ανωτέρω προμελέτη έχει ήδη δοθεί στον Δήμο και στο ΤΕΕ/ΤΔΜ και θα δημοσιευθεί. Και το μεγάλο πρόβλημα θα ήτο να συμπαρασύρει σε λάθος και κακή χωροθέτηση του νέου σιδ. Σταθμού βόρεια του κόμβου των Κοίλων, στην ΒΙΠΕ, κατά 3 χλμ. μακρύτερα από την προτεινόμενη θέση Νότια του κόμβου, πράγμα που δεν θέλει ούτε ο ΟΣΕ.
Το ανωτέρω συμπέρασμα αναφέρεται και στις προτάσεις για το Γ.Π.Σ και τον ΟΣΕ του Τεχνικού Επιμελητηρίου (α.π.2012/21-12-2006 και 758/1-4-2008) όπου γράφει : ” (τα δεδομένα). .καθιστούν μη βιώσιμη οικονομικά την δημιουργία περιαστικού μεταξύ Κοζάνης-Πτολεμαΐδας ”
Επίσης ήτο σοβαρό λάθος της μελέτης του ΓΠΣ (2005), η αναφορά σε περιαστικό σιδηρόδρομο Κοζάνης-Πτολεμαΐδας με 3 τραίνα ανά ώραν ήτοι 45 τραίνα την ημέρα !!! την στιγμή που το ΚΤΕΛ μεταφέρει ημερησίως συνολικά 170 επιβάτες με 17 δρομολόγια των 10 ατόμων. Το προτεινόμενο από την μελέτη είναι εξωπραγματικό και ανεπίτρεπτο γιατί μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα και δεσμεύσεις.
Το τραίνο στην γραμμή αυτή δοκιμάστηκε επί 55 χρόνια απεδείχθη ζημιογόνο και είχε λίγους επιβάτες και πρίν λίγα χρόνια σταμάτησε . Πως θα πολλαπλασιαστούν; πόσοι απαιτούνται για να είναι βιώσιμο; Απαιτείται ρεαλισμός.
Η Ευρωπαϊκή ΄Ενωση πλέον εφαρμόζει την αρχή : ” ο χρήστης πληρώνει το κόστος ” και καταργεί τις επιδοτήσεις.
Ο ΔΗΜΟΣ ΝΑ ΠΑΡΕΙ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΠΑΛΙΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΚΟΥΡΙ , ΧΩΡΙΣ “ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ”
Ο Δήμος πρέπει να αγωνισθεί να πάρει ολόκληρο τον χώρο του σταθμού
με περίπου 120 στρέμματα, και της γραμμής μέχρι το Κουρί , όπου να γίνει μια
Λεωφόρος – Δακτύλιος , ΚΧ- πράσινο ( κήποι , πάρκο), κάθετοι δρόμοι, πεζόδρομοι,
ποδηλατόδρομοι με υψηλή Αρχιτεκτονική ποιότητα και σωστό σχεδιασμό που θα
αναδείξει την Κοζάνη,θα την πάει σε άλλο επίπεδο, και εκτός της αισθητικής θα
έκανε την πόλη πολύ πιο λειτουργική κυκλοφοριακά.
Τους χώρους αυτούς να τους πάρει είτε χωρίς ανταλλάγματα είτε πληρώνοντας
το πολύ ό Δήμος την αξία της αντίστοιχης απαλλοτρίωσης ίσων χώρων στα Κοίλα ,
που θα ήτο μια δαπάνη περίπου 200.000- 500.000 ευρώ.
Ο Νόμος Ν.4254/2014 και Ν.3891/2010 δίνει το δικαίωμα στην ΓΑΙΑΟΣΕ , (ΟΣΕ),
μόνη της να πολεοδομεί και να κτίζει πολυκατοικίες και εμπορικά κέντρα στους χώρους
ιδιοκτησίας του ΟΣΕ παρά τις προβλέψεις στα αντίστοιχα και ισχύοντα σχέδια
Πόλεως αλλά και κόντρα στην βούληση των τοπικών κοινωνιών.!!!!!!! Αυτό είναι
αντισυνταγματικό και παράλογο και πρέπει ο Δήμος να το πολεμήσει ώστε να καταργηθεί.
έστω και με προσφυγή στο ΣτΕ.
Είναι λανθασμένη τακτική και στρατηγική από τον Δήμο τώρα από την
αρχή και πριν αρχίσουν τα ” παζάρια ” με τον ΟΣΕ ,να μιλάει και το χειρότερο να γράφει
για παραχώρηση τμήματος (πόσου;;;) του σταθμού να κτίσει η ΓΑΙΑΟΣΕ πολυκατοικίες
και μαγαζιά !!!!!!! Αν είναι δυνατόν !!! όχι από την αρχή οι εκπτώσεις.
Αν εντάσσετο ο χώρος του σταθμού στο σχέδιο πόλεως με την κανονική
διαδικασία όπως ισχύει για όλους θα είχε υποχρεωτική εισφορά σε γή και χρήμα
περίπου 70 %.
Μην ξεχνάμε ότι ο χώρος του σταθμού αποκτήθηκε με αναγκαστική
απαλλοτρίωση , αγρών και μπαχτσέδων Κοζανιτών, χάριν δημοσίου συμφέροντος και
για χρήση τραίνου, είναι παράνομο και ίσως αντισυνταγματικό να αλλάξει την χρήση ο
ΟΣΕ κτίζοντας πολυκατοικίες. Σ’ αυτή αυτή την περίπτωση θα έπρεπε να επιστρέψει
τον χώρο αυτό στους παλαιούς ιδιοκτήτες. Θα επιτρεπόταν αλλαγή χρήσεως αλλά
μόνο πάλι για λόγους δημοσίου συμφέροντος πχ, δρόμοι- ΚΧ, Πράσινο.
Ο Δήμος πρέπει να στοχεύσει κυρίως σε πολιτική απόφαση της Κυβέρνησης
ώστε κανένα τμήμα του σταθμού και της ανωτέρω γραμμής να μην παρακρατηθεί
από την ΓΑΙΑΟΣΕ. Επίσης στην κατεύθυνση αυτή πρέπει να συνεργασθεί ολόκληρη
η πολιτική ηγεσία του τόπου. Το εγχείρημα είναι πράγματι μεγάλο.
Χάρης Βαρδάκας Πολ. Μηχ/κός “.
