Ζωή, θάνατος, «Τρανός χορός»
Τι κοινό έχουν ο Τρανός χορός της Βλάστης, η καλλιέργεια της μαύρης (κορινθιακής) σταφίδας, η αμπελοοινική κληρονομιά της Σαντορίνης (Θήρας – Θηρασίας), η υφαντική τέχνη στα Αστερούσια της Κρήτης, η παραδοσιακή τέχνη της πέτρας στα Λαγκάδια Αρκαδίας, η ξυλοναυπηγική και η ψαλτική τέχνη;
Oλα είναι ζωντανά και αναπόσπαστα στοιχεία της συλλογικής ταυτότητας, της μνήμης, της αυτογνωσίας μας και για τον λόγο αυτό έχουν ενταχθεί στο εθνικό ευρετήριο της Αϋλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας. Εικοσιέξι εγγραφές έχουν γίνει από το 2008 έως σήμερα, με πιο πρόσφατο το χορευτικό δρώμενο της Βλάστης, γνωστό ως «Τρανός χορός», που θα διεκδικήσει θέση και στον κατάλογο Αϋλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO, δίπλα στην παραδοσιακή μαστιχοκαλλιέργεια της Χίου, τη μεσογειακή διατροφή, την τηνιακή μαρμαροτεχνία, την τέχνη της ξερολιθιάς, το ρεμπέτικο.
Ο Τρανός χορός είναι το δεύτερο έθιμο, μαζί με τα Μωμοέρια του Δωδεκαημέρου (εντάθηκε στον κατάλογο της UNESCO το 2015), με ρίζες βαθιές που διατηρούνται στον Νομό Κοζάνης. Το δρώμενο, με δομικά στοιχεία το δίπτυχο «τραγούδι – κίνηση» (φωνητικό τραγούδι – χορός) χωρίς τη συνοδεία μουσικών οργάνων, τελείται τρεις φορές τον χρόνο (27/7, 15 και 16/8) στη Βλάστη (Μπλάτσι), ένα ορεινό κεφαλοχώρι του Δήμου Εορδαίας, τόπο καταγωγής βαρόνων της Αυστρίας (Κων. Μπέλλιος, Νικ. Στ. Δούμπας εθνικοί ευεργέτες). Αποτελεί το αποκορύφωμα εορταστικού διημέρου τον Δεκαπενταύγουστο, ευκαιρία για ανταμώματα, προσκύνημα στον τόπο Βλατσιωτών της διασποράς. Σημείο συνάντησης τα Λιβάδια, μια τεράστια επίπεδη καταπράσινη έκταση όπου οι τελεστές, πιασμένοι σε έναν τεράστιο κύκλο, τραγουδούν εν χορώ στίχους που μεταδίδονται από γενιά σε γενιά. «Για μας τους Βλατσιώτες αποτελεί τον τρανό, δηλαδή τον σημαίνοντα, τον σπουδαίο χορό, το σύμβολο της πολιτισμικής μας ταυτότητας», επισήμαναν στον φάκελο υποψηφιότητας.
kathimerini.gr
