ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΤΣΟΤΥΛΙΟΥ.150 χρόνια ζωής και μεγάλης εκπαιδευτικής και εθνικής προσφοράς Ένας φάρος εκπαίδευσης, πνευματικών εφοδίων και εθνικής αφύπνισης. Ιδρύθηκε το 1871, από τη Μακεδονική Φιλεκπαιδευτική Αδελφότητα, στην Κωνσταντινούπολη .
Στις τάξεις της περιλάμβανε και σημαντικούς ανθρώπους, με καταγωγή από την ευρύτερη περιοχή του Δυτικομακεδονικού χώρου, που δεν περικλείονταν στα σημερινά διοικητικά όρια.
Άνθρωποι, με υψηλό αίσθημα ευθύνης και χρέους, έναντι των υποδουλωμένων ακόμα περιοχών, από τους Οθωμανούς, διαισθανόμενοι και πολλαπλώς συμβάλλοντες ,στις επερχόμενες εξελίξεις. Είχαν όμως και την εδραία πεποίθηση, πως αυτά, μπορούν να γίνουν και να επιταχυνθούν, κυρίως, με την ανάπτυξη εκπαιδευτηρίων. Ήξεραν, εμπνεόμενοι από τις παρακαταθήκες του Ρήγα Φεραίου, ότι εκεί μέσα διαμορφώνονται συνειδήσεις.
Προκύπτει αυτόματα το ερώτημα, γιατί η επιλογή στο Τσοτύλι. Σ΄ αυτό το ερώτημα, παρέχει πολύ τεκμηριωμένη απάντηση, το πλούσιο αρχείο, για εκείνη την περίοδο, αλλά και για την μετέπειτα δράση του και προσφορά.
Όμως είχε και την μεγάλη σοφία και πρόνοια, να προσαρμόζεται στις εξελίξεις, που διαμόρφωναν οι καταστάσεις, μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας το 1912,με τους Βαλκανικούς πολέμους. Παιδιά πέντε γενεών, πέρασαν και διαμορφώθηκαν, μέσα σ΄ αυτή την εκπαιδευτική και στοργική φώλια και όχι μόνο παιδιά της Δυτ. Μακεδονίας. Είναι έργο της επιτροπής, που έχει συγκροτηθεί, να αξιολογήσει και να αναδείξει, όλα αυτά, τα πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία, με αφορμή τη συμπλήρωση των 150 χρόνων, λειτουργίας και δράσης των εκπαιδευτηρίων Τσοτυλίου. Εύγε και μόνο εύγε στην πρωτοβουλία. Και πρέπει να αγκαλιασθεί πολύπλευρα.
