Εκατομμύρια τόνοι “χρήσιμων” αποβλήτων πετιούνται κάθε χρόνο. Εκατομμύρια τόνοι οργανικών αποβλήτων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν εκ νέου, όχι μόνο απαξιώνονται αφού δεν τα χρησιμοποιούμε, αλλά επίσης προκαλούν σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα. Αφενός λόγω χρήσης πρακτικών, όπως η υγειονομική ταφή, αφετέρου επειδή δαπανούμε έξτρα πόρους για να παράξουμε αυτό που θα μας διέθετε “δωρεάν” η επανάχρηση των αποβλήτων.
Αυτά τα οργανικά απόβλητα, τα οποία επισήμως λέγονται υπολειμματικές ροές αγροδιατροφής μπορούν να υποκαταστήσουν ακόμα και τα ορυκτά καύσιμα, αν αξιοποιηθούν ως πηγή ενέργειας. Έχουμε δει αρκετές επιτυχημένες πιλοτικές εφαρμογές, κάποιες από αυτές και στη Δυτική Μακεδονία. Όμως ο όγκος των διαθέσιμων αποβλήτων είναι τρομακτικά μεγάλος, όπως μεγάλες είναι και οι δυνατότητες αξιοποίησης του, σε εφαρμογές όπως την παραγωγή ενέργειας, και όχι μόνο. Πέρα από την μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας που μπορεί να επιτευχθεί, συνολικά μπορεί να δημιουργηθεί τεράστια υπεραξία από την αξιοποίηση τους στη λεγόμενη βιο- βιομηχανία, αφού τα προϊόντα που μπορούν να παραχθούν από τα βιοαπόβλητα θα χρησιμοποιηθούν εκ νέου από τη βιομηχανία!
Σε αυτή την τεράστια ευκαιρία για την παγκόσμια κοινότητα, προσπαθούν να ανταποκριθούν ερευνητές από όλο τον κόσμο, εκπονώντας καινοτόμες πρακτικές με σκοπό την αειφορία και τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των υφιστάμενων παραγωγικών δραστηριοτήτων. Το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν, είναι ότι οι διαδικασίες αξιοποίησης τους, είναι ιδιαίτερα πολύπλοκες, καθώς εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, όπως η φύση των υλικών, οι διαδικασίες διαχωρισμού τους εάν χρειάζεται, η ενεργειακή αξία του κάθε υλικού και ο τρόπος επεξεργασίας του, αλλά και οι τρόποι διαχείρισης και διάθεσης του τελικού προϊόντος. Όλα τα παραπάνω, μπορεί να φαίνονται τεχνικά, όμως συνδέονται και με τα οικονομικά. Πολύ απλά επειδή, για να είναι τέτοιες διαδικασίες βιώσιμες, πρέπει να εξασφαλιστεί εκ των προτέρων, μια μίνιμουμ ποσότητα αποβλήτων, αλλά και να υπάρξει η διαβεβαίωση ότι θα μπορεί αυτή η ποσότητα να επεξεργαστεί σε συγκεκριμένους χρόνους, ώστε να διατεθεί σε αυτούς που την αναμένουν.
Πως θα απαντηθούν όλα αυτά τα ερωτήματα; Στην κατεύθυνση αυτή, κινείται το έργο MODEL2BIO, ένα καινοτόμο ευρωπαϊκό πρότζεκτ στο οποίο συμμετέχει το CluBE (Cluster Βιοοικονομίας και Περιβάλλοντος Δυτικής Μακεδονίας) και το οποίο αναμένεται να δώσει τα τελικά του αποτελέσματα τον Οκτώβριο του 2023.
Επιστήμονες από την Ελλάδα (Δυτική Μακεδονία), τη Βόρεια Ισπανία, το Βέλγιο και την Ολλανδία, μελετούν κατά πόσο “βγαίνουν” οι παραπάνω εξισώσεις εκτιμώντας τη σύνθεση των υπολειμματικών ροών της βιομηχανίας γεωργικών προϊόντων διατροφής (λαμβάνοντας υπόψη την εποχικότητα, τα διαφορετικά εδαφικά χαρακτηριστικά και την προέλευση τους) και του καλύτερου δυνατού τρόπου αξιοποίησης αυτών βάσει μιας σειράς κριτηρίων τα οποία είναι: τεχνικά, οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά.
Πιο συγκεκριμένα, κάποιοι από τους στόχους του έργου είναι να μελετήσει πως θα μειωθούν κατά 10% τα απόβλητα αγροδιατροφής που θάβονται ή αποτεφρώνονται χωρίς ανάκτηση ενέργειας, πως θα μετατραπεί το 30% των αποβλήτων σε πόρους για άλλες βιομηχανίες, πως θα μειωθεί κατά 20% το κόστος διαχείρισης των υπολειπόμενων ροών, και παράλληλα η αύξηση του εισοδήματος και των επιχειρηματικών ευκαιριών σε εταιρείες αγροδιατροφής και διαχείρισης και απορριμμάτων.
Όλα αυτά στα πλαίσια του έργου MODEL2BIO. Ενός έργου στο οποίο εμπλέκεται μια ομάδα 11 επιστημονικών και πανεπιστημιακών φορέων και 27 επιχειρήσεων που παρέχουν τις απαιτούμενες υπολειμματικές ροές από 5 διαφορετικές χώρες. Επιστήμη και Επιχειρηματικότητα δηλώνουν ήδη αισιόδοξοι με βάση τα όσα δείχνουν τα δεδομένα παραγωγικής διαδικασίας και αναμένεται να επικυρώσουν το εργαλείο στήριξης αποφάσεων επανάχρησης αποβλήτων MODEL2BIO και να ενισχύσει την ευθυγράμμιση της παραγωγικής αλυσιδας με την ιδέα της Κυκλικής Οικονομίας και του στόχου της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μειώσει σημαντικά την ποσότητα βιοαποβλήτων.
