Για τις αλλεργίες που μπαίνοντας στην άνοιξη βρίσκονται σε έξαρση και τη διαφορά τους από τα συμπτώματα της νόσου COVID19, πότε πρέπει να θορυβηθεί κάποιος και να πάει στο γιατρό του, αλλά και τη μεγάλη συζήτηση που έχει ανοίξει και στη χώρα μας για τις πιθανές αλλεργικές αντιδράσεις στα εμβόλια κατά του κορωνοϊού, καθώς και όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες, μίλησε σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξή της στον «Π» η Αλλεργιολόγος Παίδων και Ενηλίκων, Δρ. Βασιλική Βούργα.
(Συνέντευξη στη Βάσω Σάφη)
Η νόσος COVID-19 είναι σε έξαρση στη χώρα μας, ενώ μπαίνοντας στην άνοιξη βρίσκεται σε έξαρση και η αναπνευστική αλλεργία. Πώς μπορώ να καταλάβω εάν έχω συμπτώματα αλλεργικής ρινίτιδας ή κορωναϊού;
Τα συνήθη συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας είναι:
- Φτάρνισμα
- Μπούκωμα μύτης (ρινική συμφόρηση)
- Ρινική καταρροή, με υδαρές έκκριμα
- Φαγούρα στη μύτη, στο φάρυγγα και τα αφτιά
- Ήπια/μέτρια κόπωση, συχνότερα λόγω της χρήσης αντισταμινικών φαρμάκων ή της έντονης συμπτωματολογίας ή της κακής ποιότητας ύπνου
- Συχνά συνυπάρχουσα επιπεφυκίτιδα (φαγούρα ματιών, αίσθημα ξένου σώματος, ερυθρότητα, δακρύρροια, φωτοφοβία).
Τα συνήθη συμπτώματα του Κορωνοϊού είναι:
- Πυρετός
- Δύσπνοια
- Ξηρός βήχας
- Ανοσμία
- Αγευσία
- Φαρυγγαλγία
- Έντονη κακουχία
- Πόνοι σε αρθρώσεις – μύες
- Πονοκέφαλος
- Διάρροια (μερικές φορές)
Σε κάθε περίπτωση πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας αν έχετε οποιοδήποτε από τα ανωτέρω αναφερόμενα συμπτώματα. Δυστυχώς στην παρούσα φάση μπορούν να συνυπάρχουν αμφότερες οι παθήσεις και ο ασθενής να ταλαιπωρείται ταυτόχρονα από αλλεργία και COVID-19 λοίμωξη. Η επικοινωνία με τους θεράποντες γιατρούς θα βοηθήσει τον ασθενή να ελέγξει καθεμία ξεχωριστά και τελικά αποτελεσματικά και τις δύο νόσους.
Πολύς λόγος γίνεται και για τα συμπτώματα ανοσμίας και αγευσίας, αυτά είναι κοινά και στις ρινίτιδες;
Στην εποχιακή αναπνευστική αλλεργία η ανοσμία δεν είναι πολύ συνηθισμένη. Είναι πιο συχνή στη χρόνια αλλεργική ρινίτιδα ή σε άλλες μορφές χρόνιας ρινίτιδας. Η αγευσία δεν είναι σύμπτωμα της αλλεργικής ρινίτιδας. Στη νόσο COVID-19, η ανοσμία και αγευσία, είναι από τα συχνότερα συμπτώματα.
Πότε να θορυβηθεί κάποιος για να πάει στο γιατρό; Τι να κάνει για να ανακουφιστεί; Ποιες είναι οι οδηγίες για όσους πάσχουν από αλλεργική ρινίτιδα στην «εποχή του κορωναϊού»;
Δυστυχώς απόλυτα χαρακτηριστικά συμπτώματα δεν υπάρχουν. Στον πίνακα που σας παραθέτω φαίνεται ότι ο πυρετός και ο πόνος στις αρθρώσεις και στους μυς είναι χαρακτηριστικά στις λοιμώξεις και όχι στην εποχική αναπνευστική αλλεργία (αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα). Η πίεση στο θώρακα μπορεί να υπάρχει στις κρίσεις αλλεργικού άσθματος. Στις αναπνευστικές αλλεργίες επιτυγχάνεται ύφεση των συμπτωμάτων και ανακούφιση με την κατάλληλη αντιαλλεργική αγωγή, ενώ στη νόσο COVID-19 δεν παρατηρείται ανταπόκριση των συμπτωμάτων στην αντιαλλεργική αγωγή.
Οι ασθενείς με άλλες αναπνευστικές αλλεργίες (π.χ. άσμα) αντιμετωπίζονται με μεγαλύτερη βαρύτητα ως προς τον COVID-19 εν μέσω έξαρσης και των αλλεργικών ρινιτίδων που πιθανώς τους επηρεάζουν;
Οι αλλεργικοί ασθενείς που έχουν καλά ελεγχόμενη ρινίτιδα και άσθμα δεν έχουν επιπλέον πρόβλημα αν νοσήσουν από κορωνοϊό. Το σημαντικό κριτήριο γι᾽ αυτό είναι οι καλά ελεγχόμενες αναπνευστικές αλλεργίες. Αν όμως δεν λαμβάνεται η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή για το αλλεργικό άσθμα ή/και ρινίτιδα, τότε μπορεί η νόσηση COVID-19 να έχει σοβαρότερη εξέλιξη. Συνεπώς, οι αλλεργικοί ασθενείς πρέπει να συμβουλεύονται τον Αλλεργιολόγο τους για τη σωστή ρύθμιση της αλλεργίας τους, ιδιαίτερα τώρα την εποχή της πανδημίας.
Ένας αλλεργικός ασθενής είναι πιο ευάλωτος από τον υπόλοιπο πληθυσμό να αναπτύξει μια λοίμωξη;
Η πιθανότητα να κολλήσει μια λοίμωξη ένας αλλεργικός ασθενής είναι η ίδια με τον υπόλοιπο πληθυσμό, αλλά η εξέλιξη της λοίμωξης μπορεί να είναι διαφορετική. Η αλλεργία προκαλεί φλεγμονή στους ιστούς, συνεπώς μία ήδη υπάρχουσα διαταραχή της λειτουργίας των οργάνων. Εάν υπάρξει και λοίμωξη τότε η ήδη υπάρχουσα φλεγμονή αυξάνεται και τα συμπτώματα μεγιστοποιούνται. Γι᾽αυτό το λόγο είναι σημαντικός ο καλός έλεγχος των αλλεργιών μας, η σωστή ρύθμισή τους μας προστατεύει από βαρύτερη λοίμωξη.
Στη χώρα μας έχει ξεκινήσει εδώ και μήνες ο εμβολιασμός κατά του κορωνοϊού, ωστόσο μέρος του πληθυσμού είναι σκεπτικό ως προς τα εμβόλια κατά του COVID-19, λόγω και πιθανών αλλεργικών αντιδράσεων.
Η πιθανότητα αλλεργικής αντίδρασης είναι εξαιρετικά μικρή και αφορά συγκεκριμένους ασθενείς. Σύμφωνα με τις οδηγίες της Ελληνικής Αλλεργιολογικής Εταιρείας (ΕΕΑΚΑ) στις υπάρχουσες μελέτες η πιθανότητα αλλεργικής αντίδρασης στα mRNA εμβόλια δεν διέφερε στατιστικά σημαντικά μεταξύ των συμμετεχόντων που έλαβαν το εμβόλιο (Pfizer), σχετικά με αυτούς που έλαβαν το εικονικό φάρμακο-placebo ( 0,64% έναντι 0.5%).
Οι αλλεργικές αντιδράσεις στα εμβόλια, γενικά, είναι σπάνιες με τη συχνότητα εμφάνισης αναφυλαξίας να εκτιμάται σε 1,31 σε 1 εκατομμύριο δόσεις. Τα άτομα με ευαισθητοποίηση σε κάποιο από τα συστατικά των εμβολίων θα πρέπει πριν τον εμβολιασμό να επικοινωνήσουν με Αλλεργιολόγο.
Η πολυαιθυλενογλυκόλη (PEG) 2000 είναι το συστατικό που κυρίως ενοχοποιείται για αλλεργικές αντιδράσεις, διότι είναι γνωστό ότι μπορεί να προκαλέσει αναφυλαξία. Τα περιστατικά με κλινική αλλεργία στην πολυαιθυλενογλυκόλη που έχουν αναφερθεί στη βιβλιογραφία είναι σπάνια, αφού παρότι είναι ένα πολύ συχνά χρησιμοποιούμενο πολυμερές, πιθανότατα οι αντιδράσεις σε αυτή έχουν σχέση με συγκεκριμένο μοριακό βάρος και επίσης με την οδό χορήγησης του φαρμάκου.
Σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΕΑΚΑ και τη μέχρι τώρα βιβλιογραφία, συνιστούμε αυξημένη εγρήγορση και επικοινωνία με Αλλεργιολόγο στους ασθενείς που, αν και δεν έχουν επιβεβαιωμένη αλλεργία στην πολυαιθυλενογλυκόλη, έχουν ιστορικό που αντιστοιχεί στα εξής:
1. Ασθενείς με αντίδραση σε προϊόντα που περιέχουν PEG, όπου η ευαισθητοποίηση στα δραστικά συστατικά έχει αποκλειστεί.
- Ασθενείς με αντίδραση σε σκευάσματα εντέρου που περιέχουν PEG.
3. Ασθενείς με επαναλαμβανόμενες αντιδράσεις σε άσχετα μεταξύ τους φάρμακα και προϊόντα (μερικές φορές φέρουν τη διάγνωση «ιδιοπαθής αναφυλαξία»).
4. Ασθενείς με αντίδραση μόνο σε ορισμένες εμπορικές ονομασίες ή δόσεις των ίδιων φαρμάκων και κατά συνέπεια όχι στη δραστική ουσία (συνεπώς πιθανή αντίδραση σε έκδοχα συγκεκριμένης εμπορικής έκδοσης φαρμάκου).
5. Ασθενείς με αντιδράσεις μετά από επεμβατικές διαδικασίες ή περιεγχειρητικούς χειρισμούς.
Κατόπιν των ανωτέρω θεωρούμε ότι τα άτομα με συνήθεις αλλεργίες σε φάρμακα, τροφές, αεροαλλεργιογόνα (γύρεις, ακάρεα, μύκητες, επιθήλια οικόσιτων), δηλητήρια υμενοπτέρων (μέλισσα, σφήκα) δεν έχουν αυξημένη πιθανότητα σε σχέση με το γενικό πληθυσμό να εμφανίσουν αλλεργική αντίδραση στο εμβόλιο Pfizer-BioNTech COVID-19.
Οι ασθενείς με επιβεβαιωμένη αλλεργία στο λάστιχο-καουτσούκ (latex) θα πρέπει να εμβολιαστούν σε περιβάλλον χωρίς πιθανή έκθεση στο εν λόγω αλλεργιογόνο.
Σχετικά με τα άτομα με ιστορικό αλλεργικών αντιδράσεων σε προηγούμενους εμβολιασμούς ή/και σύνδρομο ενεργοποίησης μαστοκυττάρων/ιδιοπαθή αναφυλαξία, απαιτείται αυξημένη εγρήγορση και επικοινωνία τους με Αλλεργιολόγο πριν τον επικείμενο εμβολιασμό.
Τα εμβόλια COVID-19 θα πρέπει να χορηγούνται σε περιβάλλον υγειονομικής περίθαλψης όπου μπορεί να αντιμετωπιστεί αναφυλαξία. Όλα τα αλλεργικά άτομα πρέπει να παρακολουθούνται για τουλάχιστον 20-30 λεπτά μετά την ένεση, για την αντιμετώπιση οποιασδήποτε ανεπιθύμητης ενέργειας. Όλες οι αναφυλακτικές αντιδράσεις θα πρέπει να αντιμετωπίζονται αμέσως, με την επινεφρίνη ως θεραπεία πρώτης γραμμής.
Τι πρέπει να γνωρίζουν οι πάσχοντες από αλλεργίες;
Αρχικά να επικοινωνούν με τον Αλλεργιολόγο τους αν έχουν απορίες. Θα πρέπει να έχουν καλά ρυθμισμένες τις αλλεργίες τους, να μην τις παραμελούν, να παίρνουν κανονικά τις κατάλληλες αντιαλλεργικές αγωγές τους για να είναι περισσότερο ασφαλείς. Πρέπει αν τηρούν τους κανόνες προφύλαξης και να εμβολιάζονται κανονικά, αφού έχουν διευκρινίσει ότι δεν ανήκουν στις ομάδες που προανάφερα. Διαφορετικά να ελεγχθούν από τον Αλλεργιολόγο τους.
Οι ασθενείς με τροφικές, αναπνευστικές και σε έντομα αλλεργίες μπορούν να εμβολιαστούν κανονικά. Οι αλλεργικές αντιδράσεις σε πόσιμα φάρμακα δεν αποτελούν αντένδειξη εμβολιασμού. Ωστόσο πάντα απαιτείται εκτίμηση του Αλλεργιολόγου.
Τι πρέπει να κάνετε αν έχετε μια αλλεργική αντίδραση μετά τη λήψη ενός COVID-19 εμβολίου (Νέες αναθεωρημένες CDC οδηγίες 4 Μαρτίου 2021)
- Εάν κάνατε ένα COVID-19 εμβόλιο και αισθάνεστε ότι πιθανά έχετε μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση φεύγοντας από το εμβολιαστικό κέντρο, ζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια επικοινωνώντας με το 166.
- Αν έχετε μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση – γνωστή ως αναφυλαξία – μετά την 1η δόση ενός COVID-19 εμβολίου, δεν θα πρέπει να εμβολιαστείτε με τη 2η δόση του εμβολίου. Μια αντίδραση θεωρείται σοβαρή εάν ο ασθενής χρειαστεί να αντιμετωπιστεί με Επινεφρίνη (Αδρεναλίνη) ή να αντιμετωπιστεί σοβαρά στο Νοσοκομείο.
- Αν είχατε μια άμεση αλλεργική αντίδραση με την 1η δόση του εμβολίου, δεν πρέπει να λάβετε τη 2η δόση αυτού του εμβολίου, ακόμα κι αν η αλλεργική αντίδραση δεν ήταν αρκετά σοβαρή για να χρειαστεί επείγουσα αντιμετώπιση. Αν η αντίδραση ήταν μετά από ένα mRNA COVID-19 εμβόλιο (Pfizer-BioNTech ή Moderna), δεν θα πρέπει να λάβετε τη 2η δόση από κανένα από τα προαναφερόμενα εμβόλια. Μια άμεση αλλεργική αντίδραση συμβαίνει εντός 4 ωρών από τον εμβολιασμό και περιλαμβάνει συμπτώματα όπως εξανθήματα, οίδημα (πρήξιμο) και συριγμός (αναπνευστική δυσχέρεια). Ο γιατρός σας θα πρέπει να σας παραπέμψει σε Αλλεργιολόγο για περαιτέρω διερεύνηση και οδηγίες.
- Το CDC αναφέρει περιστατικά ανθρώπων που παρουσίασαν ερυθρό, κνησμώδες, οιδηματώδες ή επώδυνο εξάνθημα τοπικά στο σημείο του εμβολιασμού. Αυτά τα εξανθήματα εμφανίζονται μερικές ημέρες έως μια εβδομάδα μετά την 1η δόση και μπορεί να είναι ενίοτε μεγάλα. Αυτά τα εξανθήματα έχουν πια χαρακτηριστεί ως “COVID arm.” Σε αυτή την περίπτωση το άτομο μπορεί να εμβολιαστεί με τη 2η δόση εντός του προτεινόμενου διαστήματος μεταξύ των δόσεων, εάν απαιτείται και 2η δόση εμβολίου. Ο εμβολιασμός της 2ης δόσης πρέπει να γίνει στο άλλο χέρι. Αν το εξάνθημα είναι κνησμώδες, μπορείτε να πάρετε ένα αντισταμινικό. Αν είναι επώδυνο, μπορείτε να πάρετε παρακεταμόλη ή ένα μη-στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο (NSAID).
Τελικά είναι ασφαλή τα εμβόλια για όσους είναι αλλεργικοί λ.χ. σε τροφές, ή έντομα (κοινές δηλαδή αλλεργίες στον γενικό πληθυσμό).
Έχει ήδη απαντηθεί σε προηγούμενη ερώτηση.
Οι άνθρωποι που έχουν παρουσιάσει σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις ή οποιαδήποτε άμεση αλλεργική αντίδραση σε οποιοδήποτε άλλο εμβόλιο ή ενέσιμο φάρμακο θα πρέπει να παρακολουθείται τουλάχιστον για 30 λεπτά μετά τον εμβολιασμό. Όλοι οι άλλοι άνθρωποι θα πρέπει να παρακολουθούνται τουλάχιστον για 15 λεπτά μετά τον εμβολιασμό.
Συνήθεις ανεπιθύμητες αντιδράσεις
Στον ώμο που κάνατε το εμβόλιο:
- Πόνος
- Ερυθρότητα
- Τοπικό οίδημα
Στο υπόλοιπο σώμα:
- Κόπωση
- Πονοκέφαλος
- Μυαλγίες
- Ρίγη
- Πυρετός
- Ναυτία
Δρ Βασιλική Βούργα
Αλλεργιολόγος Παίδων & Ενηλίκων
- Αλλεργιολογικό Ιατρείο Κοζάνης
- Ιπποκράτειο Ιδιωτικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, Κύπρος
- American Heart Institute / American Medical Center, Nicosia Cyprus
- Ygeia Polyclinic of Limassol – British Forces of Cyprus, Limassol Cyprus
- Clinical Associate – University of Nicosia Medical School UNIC , Nicosia Cyprus
- Clinical Associate – St George Medical School of London, UNIC Nicosia Cyprus
