Ο τόπος μας και ιδαίτερα η οικονομία του βρίσκεται σήμερα στο ναδίρ και αυτό δεν οφείλεται μόνο στις πολιτικές που εφαρμόστηκαν στην χώρα μας, ένα ποσοστό ευθύνης υπάρχει και σε εμάς και κυρίως στην Τοπική Αυτοδιοίκηση γιατί δεν ενεργοποιηθήκαμε και δεν διεκδικήσαμς έγκαιρα τα δίκαιά μας.
Την περίοδο που έπρεπε να ληφθούν γενναίες αποφάσεις για την ανάπτυξη του τόπου μας (1978-1988) η Αυτοδιοίκηση ήταν ανοργάνωτη χωρίς δυνατότητες,οραματισμούς και στέρεες βάσεις.Οι φανατισμοί και οι κομματικές αντιπαλότητες κυριαρχούσαν και έργο ουσιαστικό δεν μπορούσε να παραχθεί. Η αμφισβήτηση στο καθετί (από έλλειψη γνώσης και απειρία) εμπόδιζε την όποια πρωτοβουλία και προσπάθεια.
Τότε αποφασίστηκε από την Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων του Νομού μας με συμμετοχή Συνεταιρισμών και με πρωτοβουλία της Νομαρχίας που συμμετείχε και αυτή με προγραμματική Σύμβαση,η ίδρυση της ΑΝΚΟ ως εργαλείο Αυτοδιοίκησης για να στηρίξει την ανάπτυξη η οποία βέβαια απαιτούσε χρόνο και χρήμα.
Το θεσμικό πλαίσιο που προέβλεπε την πρωτοβουλία αυτή ήταν το άρθρο 11 του Νόμου 1416/84 για την ίδρυση δημοσυνεταιριστικών εταιριών, οι λεπτομέρειες εφαρμογής του οποίου θα στηρίζονταν στην έκδοση Κοινών Υπουργικών αποφάσεων οι οποίες ποτέ δεν εκδόθηκαν γι αυτό μεταγενέστερα η ΑΝΚΟ έγινε Αναπτυξιακή Α.Ε.
Σε αυτή την περίοδο χάθηκαν οι εξής δύο μεγάλες κεντρικές αποφάσεις οικονομικής επιχορήγησης του Νομού μας για την ενίσχυσή του.
α)Ο Νόμος περί χωροταξίας προέβλεπε για την περιοχή μας στα πλαίσια των αντιπάλων πόλεων(γνωστών ως ΚΕΠΑ-Κέντρα Πολεοδομικής Ανάπτυξης)μελέτη και χρηματοδότηση του διπόλου ΚΟΖΑΝΗΣ-ΠΤΟΛΕΜΑΙΔΑΣ. Ενώ η μελέτη ολοκληρώθηκε από Ομάδα Μελετητών που ορίστηκε από το Κέντρο δεν προχώρησε η χρηματοδότηση και η υλοποίηση του Προγράμματος αυτού.
β)Με τον Νόμο Τρίτση(1337/83)για την Πολεοδομική ανασυγκρότηση, ενώ έγιναν οι Μελέτες από Ομάδα Μελετητών που επίσης ορίστηκε από το κέντρο(Σταματογιαννόπουλος και λοιποί)και θεσμοθετήθηκαν(ΖΕΠ,ΖΟΕ,ΓΕΝΙΚΟ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ)η εφαρμογή τους δεν χρηματοδοτήθηκε από το κράτος και αφέθηκε μόνο σε μικρές χρηματοδοτήσεις από τον ιδιωτικό τομέα. Δηλαδή δεν υλοποιήθηκαν μεγάλα έργα υποδομής που τα είχε άμεση ανάγκη ο τόπος όπως Δίκτυα Συγκοινωνιακά(οδικά,σιδηροδρομικά και αεροπορικά),Δίκτυα Ύδρευσης και Αποχέτευσης που έγιναν αργότερα με τοπικούς πόρους,Υποδομές Νοσοκομειακής Περίθαλψης, Εκπαίδευσης(Πανεπιστήμιο) και από αυτά ότι έγινε προήλθε από τοπικούς πόρους. Η μελέτη προέβλεπε ακόμα και σύνδεση Κοζάνης-Πτολεμαίδας μέσω των ενδιάμεσων χωριών με ηλεκτρικό σιδηρόδρομο για να στηρίξει τα μεγάλα έργα της ΔΕΗ που δεν έγινε και πολλά άλλα.
Έτσι διερωτάται κανείς ποια ήταν η ανταπόδοση του κράτους στη μεγάλη προσφορά της περιοχής μας με λιγνίτη για την ενεργειακή κάλυψη ολοκλήρου της χώρας επί 10ετίες, όταν ακόμη και οι αναγκαίες υποδομές για την υποδοχή των μεγάλων δραστηριοτήτων της ΔΕΗ έγιναν με ίδιους πόρους από την Αυτοδιοίκηση του τόπου μας;
Ποιες δυνάμεις του τόπου θα μπορούσαν να συμβάλουν στην διεκδίκηση των εγκριθέντων αλλά μη καταβληθέντων πόρων για την υλοποίηση των αναπτυξιακών αυτών έργων;
Τέλος,κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, βλέπουμε ότι οι άλλες αντίπαλες πόλεις των ΚΕΠΑ όπως Καβάλα,Λάρισα-Βόλος,Ιωάννινα,Ηράκλειο και Πάτρα αναπτύχθηκαν χωρίς να έχουν ουσιαστική προσφορά στην Πατρίδα όπως ο τόπος μας με τον Λιγνίτη. Το δίπολο ΚΟΖΑΝΗ-ΠΤΟΛΕΜΑΙΔΑ όπως και ολόκληρη η περιοχή έμειναν στην στασιμότητα την οποία ζούμε σήμερα χωρίς συγκεκριμένες προοπτικές.
Δεν πρέπει λοιπόν να γιορτάζουμε μόνο τα 30 χρόνια της ΑΝΚΟ που αναμφισβήτητα προσέφερε έργο στον τόπο μας . Πρέπει να δεχτούμε τις αδυναμίες και τις αστοχίες μας που δεν μπορέσαμε να αποτρέψουμε την απώλεια των αποφασισθέντων οικονομικών πόρων για την ανάπτυξη του τόπου μας.
Είναι αναγκαία λοιπόν η αυτοκριτική μαζί με την επέτειο για τα 30 χρόνια της ΑΝΚΟ για να μην αναθεματίζουμε μόνο τους άλλους καθιστώντας τους ως μόνους υπαίτιους της αναπτυξιακής υστέρησης στον τόπο μας.
Νίκος Παπαφιλίππου
τ. Βουλευτής Ν. Κοζάνης
