Κρίση είναι η κρίσιμη φάση κάποιας αρρώστιας, όταν ο άρρωστος βρίσκεται σε δύσκολη φάση και περνάει κρίση. Σηματοδοτεί περίοδο δυσκολιών και κινδύνων και στην συγκεκριμένη χρονική περίοδο μπορούμε να πούμε πως η κρίση είναι οικονομικο-πολιτική.
Συνεπώς, για να εκτιμηθεί σωστά η κατάσταση χρειάζεται ορθολογική σκέψη, για να εξαχθεί και το λογικό συμπέρασμα, που θα δώσει λύση στο συγκεκριμένο παγκόσμιο πρόβλημα.
Το 2009 εκτιμάται πως θα είναι μια πολύ δύσκολη χρονιά, με χρονική διάρκεια δυσκολίας, άγνωστη. Χωρίς να θέλουμε να παραβλέψουμε τις δυσκολίες, που είναι πραγματικές, δεν μπορούμε να μην σταθούμε στο κομμάτι εκείνο της «πληροφόρησης, το οποίο ενσπείρει τον πανικό, για επικείμενο καταστροφικό τσουνάμι.
Βασικό συστατικό των κρίσεων είναι η ψυχολογία και μέσα στον πανικό που διαχέεται, αν οι περισσότεροι δεν καταναλώνουν και οι επιχειρήσεις δεν επενδύουν στηρίζοντας τον κλάδο τους, φυσικό επόμενο μοιραία θα είναι οι απολύσεις. Επόμενο βήμα θα είναι και η καταστροφή, που σημαίνει πτωχεύσεις, κάτι που θα έρθει έτσι πολύ σύντομα.
Αυτό όμως δεν σημαίνει πως το πρόβλημα δεν υφίσταται, κυρίως στο εξωτερικό. Ηδη ένας τυφώνας απολύσεων σαρώνει τους εργαζόμενους κυρίως στον κατασκευαστικό κλάδο, οικοδομές, βιομηχανία, αυτοκινητοβιομηχανία και εμπόρους αυτοκινήτων, τουριστικά γραφεία, ξενοδοχεία και σε άλλους ευαίσθητους στην κρίση τομείς.
Η χώρα μας έχει στον οικονομικό τομέα μια ιδιαιτερότητα. Αποτελεί μια σχετική κλειστή οικονομία και στηρίζεται ως ένα βαθμό στην οικογενειακή δομή πολλών επιχειρήσεων. Από την άλλη, το εγχώριο τραπεζικό σύστημα βρίσκεται σε σχετικά καλή θέση, μη έχοντας προβεί σε επενδύσεις με ρίσκο σε «τοξικά προϊόντα» και χωρίς κάτι να δείχνει πως υπάρχει πρόβλημα ρευστότητας.
Οι επιπτώσεις της κρίσης είναι ήδη έντονες σε κράτη με βιομηχανική δομή ανάπτυξης, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως και εδώ δεν θα αισθανθούμε την κρίση. Είναι σίγουρο πως οι επιπτώσεις της κρίσης στην Ελληνική οικονομία θα ενταθούν τους αμέσως επόμενους μήνες, με πρώτο «κρούσμα» στον τομέα του τουρισμού.
Τα πρώτα μηνύματα είναι δυσοίωνα, με το 48/% των ευρωπαίων πολιτών να δηλώνει ότι στην καλοκαιρινή περίοδο δεν θα κάνει διακοπές εκτός εθνικών συνόρων! Αν αυτό γίνει πράξη, τότε η ελληνική οικονομία θα αντιμετωπίσει ισχυρό σοκ, διότι η εξάρτηση της με τον τουρισμό είναι άμεση.
Ήδη τα μηνύματα δεν είναι τόσο καλά και η μείωση κρατήσεων στα ξενοδοχεία φτάνει το 30%. Για να μην γίνει η «βουτιά» πολύ βαθειά, πρέπει να αντιγράψουμε την έξυπνη τουριστική πολιτική χωρών όπως η Τουρκία, Αίγυπτος, Κροατία, Πορτογαλία κ.λ.π., ανάβοντας φλάς και ξεπερνώντας τον σκόπελο της κρίσης, αξιοποιώντας την πολιτιστική μας κληρονομιά με την κατάλληλη προβολή, αλλά και τις ανάλογες προσφορές των ξενοδόχων.
Για να είναι ήπια η ένταση των συνεπειών, ο στόχος της χώρας, όπως και της κάθε οικονομίας για το κρίσιμο 2009, πρέπει ο ρυθμός ανάπτυξης να είναι θετικός.
Ο στόχος αυτός με έναν σωστό προγραμματισμό δεν είναι αδύνατος να πραγματοποιηθεί, με δεδομένο ότι δεν είμαστε βιομηχανική χώρα και δεν στηριζόμαστε άμεσα στις εξαγωγές προϊόντων.(Οι εξαγωγές αντιστοιχούν στο 10% του ΑΕΠ). Είμαστε κατά βάση κλειστή οικονομία που στηρίζεται κυρίως στις υπηρεσίες και η δομή πολλών επιχειρήσεων έχει οικογενειακό χαρακτήρα. Πρέπει εδώ να επισημάνουμε ότι έχουμε μεγάλο δημόσιο τομέα, όπου στην περίοδο της κρίσης διασφαλίζονται οι θέσεις εργασίας, κάτι που λειτουργεί ως δικλείδα ασφαλείας για τον κίνδυνο απολύσεων. Αυτό σημαίνει πως ο κίνδυνος αύξησης της ανεργίας είναι μικρότερος. Αν λάβουμε υπ΄οψιν μας και την μείωση των επιτοκίων που λαμβάνει χώρα το τελευταίο διάστημα, με παρέμβαση της ΕΚΤ, τότε θα δούμε την θετική επίδραση στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις. Τα χαμηλότοκα δάνεια αμβλύνουν τις επιπτώσεις της κρίσης, παρέχοντας ρευστότητα όπου και όταν χρειάζεται.
Επιβάλλεται να συνεχιστούν οι χρηματοδοτήσεις των τραπεζών προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις για όλο το 2009, που θεωρείται η κρίσιμη χρονιά και μάλιστα με αύξηση των χορηγήσεων.
Σίγουρα η οικονομική κρίση που βιώνουμε είναι έντονη και έχει εμβολίσει τα σύνορα όλων των χωρών παγκόσμια.
Είναι κάτι που έχει να συντελεστεί από το γνωστό «κράχ» του 1929 στις ΗΠΑ.
Eδώ μπορούμε να αναφέρουμε πως και τότε (1933), οι οικονομικά ισχυροί, συναντήθηκαν στο Λονδίνο, με σκοπό την αναθέρμανση της παγκόσμιας οικονομίας.
Μετά από διαβουλεύσεις ενός μηνός, πάνω από 60 χώρες, προσπάθησαν να συνεννοηθούν για το πώς θα αντιμετωπίσουν την κρίση του 1929. Η διαφωνία όμως των ευρωπαϊκών χωρών με τις ΗΠΑ, είχε αποτέλεσμα η σύνοδος εκείνη να τερματίσει χωρίς συνεννόηση και το αποτέλεσμα ήταν η οικονομική κατάσταση, κυρίως στην Ευρώπη, να χειροτερεύσει, με την ανεργία Ν01εχθρό και την άνοδο στην εξουσία εθνικιστικών κυβερνήσεων. Τα αποτελέσματα γνωστά, με τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο να θυμίζει την (τότε) σύνοδο του Λονδίνου, αποτέλεσμα στο αδιέξοδο εκείνης της ασυνεννοησίας.
Η σύνοδος των G20 αρχές Απριλίου 2009 (πάλι) στο Λονδίνο, ας μην τελματώσει στην αντιπαράθεση των «ισχυρών», αλλά ας οδηγήσει σε κοινές αποφάσεις, που θα αντιμετωπίσουν την κρίση. Ας ξεφύγουν οι «ισχυροί» από την μάχη για επιρροή, εξουσία και χρήμα και αν πιστεύουν πραγματικά στην πολιτική συνεργασία για το ξεπέρασμα της κρίσης, ας αξιοποιήσουν τις δυνατότητες του διαλόγου.
Μπορεί στην Ελλάδα η κρίση να έρθει με καθυστέρηση και ακόμη να νοιώθουμε μόνον την ανάσα της, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως θα μας προσπεράσει.
Ο ισχυρός δημόσιος τομέας (ανάχωμα για τις απολύσεις), οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ο τομέας των υπηρεσιών, πάνω στα οποία στηρίζεται η οικονομία μας, μπορεί να είναι στα θετικά, αλλά επιβάλλονται και μέτρα ανάσχεσης, τα οποία θα δρομολογούν την επίλυση μακροχρόνιων προβλημάτων.
Το ποσοστό πτωχεύσεων στις χώρες της ευρωζώνης κατά τα έτη 2007-2008 είναι μεγάλο, ενώ στην Ελλάδα το μικρότερο(3,92%). Πρώτοι οι Ισπανοί με 138,64% και οι Ιρλανδοί με 120,82%. Ίσως γιατί η κρίση δεν έκανε την εμφάνιση της σε μεγάλο βαθμό στην χώρα μας, για τους λόγους που αναφέραμε πιο πάνω. Για να αποφύγουμε όμως τα χειρότερα, επιβάλλονται μέτρα κατά της κρίσης.
Το ζητούμενο βέβαια είναι τι είδους μέτρα και προς ποια κατεύθυνση θα είναι αυτά.
To EΣΠΑ αν το διαχειριστούν σωστά όσοι εμπλέκονται σε αυτό, ίσως έχει καλύτερο αποτέλεσμα, απ΄ότι ανάλογα προγράμματα στο παρελθόν.
Πολύ ωραία ακούγεται, για να είναι αληθινό, η στήριξη μέσω χρηματοδότησης νέων επιχειρήσεων, αλλά πρώτα να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στις ήδη υπάρχουσες.
Εδώ να τονίσουμε πως η επιχειρηματικότητα σε τοπικό-περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, αποτελεί γόνιμο εύφορο έδαφος, όπου οι γυναίκες μπορούν να εργαστούν, προσφέροντας πολλά στον τομέα της ανάπτυξης της χώρας. Ταυτόχρονα, έτσι ενισχύεται η θέση και ο ρόλος τους στην κοινωνική δράση.
Στις χώρες της ευρωζώνης θεσπίζονται μέτρα στήριξης της εργασίας, με τα επιδόματα να αυξάνονται και παράλληλα δίνονται φοροαπαλλαγές για όσους εργάζονται με μειωμένο ωράριο. Επίσης στις προσλήψεις, προγράμματα επανακατάρτισης και ένταξης ανέργων, δημιουργία κρατικών ταμείων για επενδύσεις, μείωση εργοδοτικών εισφορών για πρόσληψη ανέργων, φοροαπαλλαγές για επιχειρήσεις, κίνητρα για την αυτοαπασχόληση ανέργων, μείωση ασφαλιστικών εισφορών, στήριξη επενδύσεων σε δημόσια έργα, πακέτα μέτρων με προγράμματα επιμόρφωσης νέων και στήριξης της γυναικείας επιχειρηματικότητας.
Όλα μπορούν να ξεπεραστούν με αληθινή διάθεση, κάτι που θα κάνει την διαφορά. Τέλος, μόνον θετικό αποτέλεσμα μπορεί να έχει η συνεργασία κρατικού φορέα με τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, τα επιμελητήρια, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους φορείς του αγροτικού τομέα.
Μπορεί να υπάρχουν οι αισιόδοξοι για το ξεπέρασμα της κρίσης, αλλά οι «27» της Ε.Ε. φαίνονται μάλλον απαισιόδοξοι, τουλάχιστον για κοινές δράσεις κατά της ανεργίας και για επιπλέον κονδύλια για την τόνωση της οικοδομικής δραστηριότητας. Έναν κλάδο που πλήττεται άμεσα.
Με τα όσα διαφαίνονται στον ορίζοντα, κανείς σήμερα δεν είναι σε θέση να προβλέψει κάτι άμεσο και ακριβές για την διάρκεια και την ένταση της κρίσης. Όπως και κανείς δεν μπορεί να πεί με σιγουριά αν τα «πακέτα» στήριξης είναι ουσιαστική βοήθεια ή ασπιρίνες.
Με αισιοδοξία και θέληση οι κρίσεις ξεπερνιούνται, γιατί διαφορετικά οι οικονομικές κρίσεις ανοίγουν τον δρόμο στην κοινωνική κρίση.
…και τότε το ζήτημα σοβαρεύει πολύ!
Γιατί τότε η απογοήτευση εξελίσσεται σε αποδοκιμασία, που τελικά μεταβάλλεται σε οργή… εναντίον του πολιτικού συστήματος!
Οι κυβερνήσεις επιβάλλεται να στηρίζουν τις οικονομίες τους με δράσεις, γιατί (οι κυβερνήσεις) είναι αυτές που τελικά με τους χειρισμούς των θα καθορίσουν την τελική έκβαση, προς θετικές ή αρνητικές καταστάσεις.
Επιβάλλεται όμως από τις χώρες Ε.Ε. η αντιμετώπιση της κρίσης να είναι ΕΝΩΤΙΚΗ, εκπληρώνοντας έτσι και τον αρχικό σκοπό ίδρυσης της ΕΟΚ, που είναι, ΟΛΟΙ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΚΑΙ ΕΝΑΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ!
ΜΑΡΙΑ
ΚΕΝΤΕΠΟΖΙΔΟΥ-ΑΣΜΑΝΙΔΟΥ
