Πρόσφατα στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης παρακολούθησα την παρουσίαση του βιβλίου «Γιατί βία; – γιατί πόλεμος;» των εκδόσεων Αρχέτυπο από τέσσερις εξαίρετους ομιλητές – επιστήμονες: τον κ. Χασάν Μπαντάουι καθηγητή φιλοσοφίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης, τον κ. Ντέμη Κυριάκου, ψυχίατρο, τον ιερωμένο Ιουστίνο Κεφαλούρο, διευθυντή του Διαπολιτιστικού διαλόγου του κέντρου together στη Θεσσαλονίκη και τον κ. Ελμάζη Στέφανο δ/ντή περιοδικού Άβατον εκδόσεων Αρχέτυπο που με ξεχωριστό τρόπο κατηύθυνε τη συζήτηση σ’ ένα κατάμεστο από πλήθος κόσμου χώρο, που με κομμένη ανάσα τους παρακολουθούσε.
Ξεκινώντας την ομιλία του ο πατέρας Ιουστίνος έκανε αναφορά στη ρήση του Ευαγγελίου «Ειρήνη Υμίν» τονίζοντας πως είναι ρήση όλων των θρησκειών. Αλλά παρ’ όλα αυτά η βία και οι πόλεμοι εξακολουθούν, γιατί εξυπηρετούνται συμφέροντα.
Οι άνθρωποι σκοτώνουν τους συνανθρώπους τους για την εξουσία. Είμαστε περίεργοι. Ο κόσμος μπορεί να αλλάξει, αφού αλλάξουμε μέσα μας. Να φωλιάσει μέσα μας η αγάπη για τον συνάνθρωπο. Η αγάπη από μόνη της είναι ειρήνη. Σπουδαίο ρόλο θα παίξουν οι οικογένειες, που μπορούν να αποτελέσουν παιδιά της ειρήνης ή της καταστροφής. Αλλά και οι θρησκείες. Ο ρόλος τους πρέπει να είναι ενωτικός και όχι διχαστικός.
Ο γιατρός κ. Κυριάκου είπε πως δεν είναι σίγουρο αν μπορεί να εξαλειφτεί τελείως η βία, αφού υπάρχει το ΕΓΩ .
Πρέπει να υπάρξει αλλαγή επιπέδου συνείδησης: Να προσπαθώ να μην κάνω κακό να μην σκοτώνω, να μην ενοχλώ τους άλλους. Να μη βλέπουμε την επιθετικότητα των άλλων αλλά τη δική μας (Καρλ Γιουνκ).
Ο Ν. Καζαντζάκης είπε: «να αγαπάς την ευθύνη. Αν δε σωθεί ο κόσμος εσύ φταις».
Ο καθηγητής κ. Μπαντάουι τόνισε πως η βία και ο πόλεμος οδηγούν σε σκοτωμούς και υποταγή, φρικτά και τα δυό.
Αντιπαρέβαλε τη σωματική βία με τη λεκτική βία και θεώρησε τη δεύτερη ως χειρότερη της πρώτης.
Τόνισε πως η βία δεν αντιμετωπίζεται με τη βία.
Ως ιστορικός έκανε αναφορά στον 1ο και 2ο παγκόσμιο πόλεμο που έγιναν ανάμεσα σε ομόθρησκο κόσμο και πολιτισμό τονίζοντας τα φρικτά ελατήρια και κίνητρα των ηγετών.
Θρησκείες είπε υπάρχουν: Ιουδαϊκή, Χριστιανική, Μουσουλμανική κ.α. με τόσες θεωρίες ηθικής για ισορροπία και γαλήνη στον κόσμο. Απεναντίας όμως έχουμε έξαρση βίας. Αιτία; Η ύπαρξη του άλλου. Ο άλλος αποτελεί απειλή είναι ο ανταγωνιστής. Αποτελεί ανασφάλεια. Οι άλλοι αλληλοκαταστρέφονται.
Μία είναι η λύση: «Η ΠΑΙΔΕΙΑ – ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ».
Ο Κικέρων για να αποδώσει την έννοια της παιδείας είπε: «είναι η αναπαραγωγή μηνυμάτων με ανθρώπινες αξίες για την καταπολέμηση της άγνοιας». Πρέπει να το αναλάβει η Ελιτ που στις μέρες μας μεταβλήθηκε σε αλητ.
Τέλος ο κ. Στ. Ελμάζης ρώτησε τους ομιλούντες αν η τάση για καταστροφή είναι έμφυτη ή επίκτητη και η απάντηση που δόθηκε είναι ότι κακό δεν υπάρχει. Κάθε μέρα να βλέπω μέσα μου τη σκοτεινιά μου. Δε με φταίει κανείς. Καμιά θρησκεία.
Ακολούθησε ένα θερμό, αυθόρμητο χειροκρότημα του πλήθους ως επιβράβευση των ομιλητών.
Εγώ βυθίστηκα στις σκέψεις μου: «Να αλλάξουμε μέσα μας. Να αγαπήσουμε το συνάνθρωπό μας, μια και η αγάπη είναι ειρήνη. Να τσακίσουμε το εγώ μας. Να σταματήσουμε τη λεκτική βία, αφού η γλώσσα κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει, πολύ περισσότερο τη σωματική βία.
Να μη βλέπουμε ως ανταγωνιστές μας τους γείτονές μας και τους άλλους, αλλά ως φίλους και συνανθρώπους μας και να χαιρόμαστε για τις επιτυχίες τους. Για τις αποτυχίες μας δεν μας φταίνε οι άλλοι, αλλά οι δικοί μας κακοί χειρισμοί».
Σ’ όλα αυτά όμως δύο παράγοντες θα βοηθήσουν: Η οικογένεια: Μια μητέρα και ένας πατέρας. Οι σωστοί γονείς με αγάπη στα παιδιά τους, με αρχές ηθικές, ανθρώπινες αξίες και ιδεώδη. Και το σχολείο: Με σωστούς δασκάλους, που αγαπούν το έργο τους, το λειτούργημά τους, τους μαθητές τους, που πέρα απ’ τη γνώση οφείλουν να πλάσσουν συγκροτημένες ηθικές προσωπικότητες.
Σήμερα όλοι μιλάμε για κρίση οικονομική παραγνωρίζοντας την ανθρωπιστική κρίση. Γι’ αυτήν κυρίως πρέπει να αγωνιστούμε και τότε η βία και οι πόλεμοι ίσως εξαλειφτούν.
Καλογήρου Συρματένια (Τούλα)
Φιλόλογος-Παιδαγωγός