Από τους χρυσούς δρυμώνες των Γρεβενών μέχρι τους ατέλειωτους κάμπους της Κοζάνης και από τις γαλήνιες λίμνες της Φλώρινας μέχρι τις χιονισμένες βουνοκορφές της Καστοριάς, η Δυτική Μακεδονία απλώνεται σε ένα πλούσιο ψηφιδωτό απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς, φυλάσσοντας μέσα της μοναδικά αξιοθέατα και παραδόσεις αιώνων.
Τέσσερις νομοί σχηματίζουν τη «ράχη» της Ελλάδας στο δυτικό της τέλος, έχοντας ως σύνορα μεταξύ τους τα κατάφυτα βουνά, τους μεγάλους υδάτινους λαβύρινθους και τις σιωπηλές λίμνες. Κοζάνη, Γρεβενά, Καστοριά και Φλώρινα σε καλούν σε ένα οδοιπορικό που πρέπει από πριν να αποφασίσεις ποιοι θα είναι οι βασικοί του σταθμοί. Θα ακολουθήσεις τους δρόμους των λιμνών, των πέτρινων γεφυριών, των παραδοσιακών οικισμών, των μοναστηριών, ή απλά θα αφήσεις τον μέγα Αλιάκμονα να σε πάρει από το χέρι; Οπως και να έχει, αυτή η περιοχή της μακεδονικής γης δεν θα σταματήσει να σε εκπλήσσει όπου κι αν βρεθείς.
Ας διαλέξουμε για την είσοδό μας στη Δυτική Μακεδονία τα Γρεβενά, που μοιάζουν σαν να έχουν πάρει κάτι από την Ηπειρο και κάτι από τη Θεσσαλία. Ο τόπος των μανιταριών, των πέτρινων γεφυριών και της παρθένας φύσης είναι η αρχή της Βόρειας Ελλάδας από τα νότια. Με το που μπαίνεις μέσα του καταλαβαίνεις ότι εδώ τα ατέλειωτα δάση πρωταγωνιστούν. Βελανιδιές, οξιές, μαυρόπευκα και έλατα πνίγουν την άσφαλτο και μόνο σε κάποια σημεία ανοίγουν λίγο χώρο για τα μικρά παραδοσιακά χωριά.
Για να φτάσετε στην πρωτεύουσα του νομού, την πόλη των Γρεβενών, διαλέξτε τη διαδρομή που κινείται στους δυτικούς πρόποδες του όρους Βούρινου. Σαρακήνα, Αγαλαίοι, Ποντινή, Πυλωροί, Κνίδη και Πιστικό είναι λίγα από τα μικρά και όμορφα χωριά που θα συναντήσετε σε ένα τοπίο που οι λόφοι με τις βελανιδιές σταματούν εκεί που αρχίζουν οι μεγάλες καλλιέργειες. Κοντά στην Αγάπη θα συναντήσετε το σημείο που ο Βενέτικος εκβάλλει στον Αλιάκμονα, ενώ λίγο κάτω από τη Μικροκλεισούρα έχει ανακαλυφθεί ένας νεολιθικός οικισμός.
Η πόλη των Γρεβενών σε υποδέχεται με το σήμα κατατεθέν της, ένα μικρό άγαλμα που αναπαριστά -τι άλλο;- μανιτάρια, και είναι εδώ που ξεκίνησε και αργότερα εξαπλώθηκε και σε άλλα διαμερίσματα της Ελλάδας η νεότερη ενασχόληση και συστηματική μελέτη για τα μανιτάρια των δασών μας. Στα Γρεβενά μάλιστα υπάρχουν και δύο εστιατόρια όπου μπορείς να απολαύσεις άγρια μανιτάρια σε πολλές συνταγές. Με αφετηρία τη μικρή πρωτεύουσα απλώνονται και οι διαδρομές που οδηγούν στην πιο άγρια φυσιογνωμία του νομού. Γύρω από την πόλη ξεκινάνε οι ομάδες των δεκάδων μικρών χωριών: κουπατσοχώρια, βλαχοχώρια και μαστοροχώρια λοιπόν και ο δρόμος που πάει προς τον Ορλιακα σε βγάζει αρχικά στους Μαυραναίους και στη συνέχεια στον Ζιάκα, εκεί που πάνω από τον ποταμό Βελονιά θα συναντήσετε το ομώνυμο γεφύρι.
Ο δρόμος ανεβαίνει και φτάνει στο υπέροχο Σπήλαιο, που είναι αμφιθεατρικά χτισμένο πάνω στο πλάτωμα ενός γκρεμού. Μια μικρή στάση για να θαυμάσετε τη Μονή της Σπηλιανής στην είσοδο του χωριού και μετά πορεία για το πιο όμορφο, για πολλούς, τοπίο με πέτρινο γεφύρι στην Ελλάδα, αυτό της Πορτίτσας. Χτισμένο στην είσοδο ενός φαραγγιού, το γεφύρι ενώνει τις δύο όχθες του Βενέτικου, ενώ αν σας αρέσει το περπάτημα μπορείτε να κατεβείτε μέχρι τα γεφύρια της Λιάτισσας και του Κατσουγιάννη που βρίσκονται και αυτά κάτω από το Σπήλαιο.
Κοντά στο Τρίκωμο θα συναντήσετε το περίφημο πέτρινο γεφύρι του Αζίζ Αγά, ενώ αν κατευθυνθείτε προς τα βόρεια θα βρεθείτε στην Αλατόπετρα με το φρούριο των Αγίων Θεοδώρων και στους καταρράκτες του Τσούργιακα. Και λίγο μετά τους Φιλιππαίους θα καταλήξετε στο Δοσικό, ένα από τα ομορφότερα χωριά των Γρεβενών.
Σε όλες σας τις διαδρομές θα δείτε στα δυτικά να υψώνεται μια ήρεμη κορυφή, αυτή της Βασιλίτσας. Γύρω της απλώνονται τα περήφανα και «ζωντανά» βλαχοχώρια των Γρεβενών: η διάσημη Σαμαρίνα, το ψηλότερο χωριό της Ελλάδας, η Σμίξη με τα πολλά αρχοντικά, η Αβδέλλα και το Περιβόλι. Στα ψηλά του βουνού θα συναντήσετε το Χιονοδρομικό Κέντρο της Βασιλίτσας, ενώ αξίζει να συνεχίσετε τη διαδρομή που βγάζει προς Ηπειρο για να θαυμάσετε τη μικρή αλπική λίμνη του βουνού.
Από το Περιβόλι και κατευθυνόμενοι προς τη Βωβούσα της Ηπείρου, μια παράκαμψη σας βγάζει στο διαμάντι των Γρεβενών, την περίφημη Βάλια Κάλντα, ένα από τα τελευταία πραγματικά άγρια μέρη της Ελλάδας και από τα κορυφαία εθνικά μας πάρκα. Σπίτι της αρκούδας, του λύκου και του αγριόγιδου, η Βάλια Κάλντα στεφανώνεται από το Μαυροβούνι και το Αυγό και διασχίζεται από το άγριο Αρκουδόρεμα. Πλούσια δάση μαυρόπευκων και οξιάς, όμορφα ξέφωτα, κελαριστά ρέματα και αλπικές λίμνες συνθέτουν το μαγικό τοπίο της κοιλάδας, δείχνοντας στον επισκέπτη πώς ήταν η φύση των βουνών πριν τη δαμάσει ο άνθρωπος.
Φωτογραφίες: Ηρακλής Μήλας
Στους πρόποδες του Βοΐου
Από τα Γρεβενά και μέσα από τα χωριά του Βοΐου της Κοζάνης, στο οποίο θα επιστρέψουμε στο τέλος του οδοιπορικού μας, μπαίνουμε ύστερα από λίγα χιλιόμετρα στον νομό της Καστοριάς. Με κέντρο ίσως την ομορφότερη πρωτεύουσα νομού στη χώρα μας, ο νομός της Καστοριάς είναι ένα υπαίθριο μουσείο φύσης και παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Η λίμνη Ορεστιάδα, ο επιβλητικός Γράμμος, το δασωμένο Βίτσι, οι βυζαντινές εκκλησίες και τα όμορφα αρχοντόσπιτα δίνουν στον τόπο το ιδιαίτερο «χρώμα» του.
Πρώτη στάση στην πορεία μας το Αργος Ορεστικό, χτισμένο σε μια πεδιάδα στις όχθες του Αλιάκμονα με τα καστανοχώρια του Βοΐου στα νότιά του. Κοντά στην κωμόπολη που αποτελεί το αγροτικό κέντρο της περιοχής βρίσκονται τα τείχη της ρωμαϊκής πόλης του Διοκλητιανού, ενώ μια διαδρομή ανεβαίνει στο βουνό όπου θα συναντήσετε το Ζευγοστάσι, το Καστανόφυτο, τον Σπήλιο και το Ανθηρό, όλοι μικροί ορεινοί οικισμοί στη μέση ενός δάσους. Αξίζει να βρεθείτε στο κοντινό Νόστιμο και να επισκεφθείτε το υπέροχο Μουσείο Παλαιοντολογίας και Παλαιοβοτανικής, καθώς εδώ οι ανασκαφές έφεραν στο φως εκατοντάδες απολιθώματα του Καινοζωικού.
Βυζαντινή πολιτεία
Ο δρόμος γρήγορα σε οδηγεί προς τα βόρεια και δεν θα αργήσεις να δεις τις όχθες της λίμνης της Καστοριάς, της περίφημης Ορεστιάδας. Λίγο πριν μπεις στην πόλη επιβάλλεται να κάνεις μια παράκαμψη στο Δισπηλιό, όπου ανακαλύφθηκε ένας μεγάλος λιμναίος οικισμός της νεολιθικής εποχής και κοντά του έχει δημιουργηθεί ένα όμορφο υπαίθριο μουσείο που τον αναπαριστά. Ο δρόμος συνεχίζει παραλίμνια και σε κάποια σημεία υψώνεται προσφέροντας μια μοναδική θέα προς την πόλη της Καστοριάς.
Φωτογραφία: ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΚΑΤΣΙΓΙΑΝΝΗΣ
Χτισμένη πάνω σε ένα κομμάτι γης που συνδέει τα ηπειρωτικά με τη χερσόνησο που εισβάλλει μέσα στη λίμνη, η Καστοριά σε μαγεύει από την πρώτη στιγμή. Ιδανική πόλη για να την περπατήσεις και να θαυμάσεις τα υπέροχα αρχοντικά στην παλιά συνοικία Ντολτσό και τις πολλές μικρές εκκλησίες που κρατάνε από την εποχή του Βυζαντίου. Αξίζει κανείς να ξυπνήσει νωρίς, την ώρα που η ομίχλη απλώνεται στη λίμνη, και να βολτάρει στην παραλίμνια οδό που φτάνει στη Σπηλιά του Δράκου και ακόμα παραπέρα, μέχρι τη Μονή της Παναγίας της Μαυριώτισσας. Απέναντι από τη χερσόνησο και πάνω στις όχθες είναι χτισμένα τα δίδυμα ψαροχώρια της Πολυκάρπης και του Μαυροχωρίου, ενώ λίγο πιο βόρεια στη Μεταμόρφωση θα συναντήσετε τα ερείπια της ομώνυμης εκκλησίας του 8ου αιώνα.
Από την Καστοριά μια διαδρομή φεύγει προς τα δυτικά ανεβαίνοντας στο Νεστόριο και στον γίγαντα Γράμμο. Λίγο πριν φτάσετε στο κεφαλοχώρι του Νεστορίου θα συναντήσετε κοντά στην Αγία Αννα την περίφημη Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών Τσούκας, που είναι σκαρφαλωμένη πάνω σε έναν βράχο. Ο δρόμος κινείται παράλληλα με τα πρώτα χιλιόμετρα του Αλιάκμονα που γεννιέται από τις αμέτρητες πηγές και τα ρυάκια που ξεκινάνε από τα ψηλά του Γράμμου.
Από το Νεστόριο ξεκινάει μια διαδρομή που ανεβαίνει στο βουνό και περνάει από λίγα χωριά και παλιούς ερειπωμένους οικισμούς. Από την Κοτύλη λοιπόν στον Πεύκο και από εκεί σε έναν από τους πιο απομονωμένους ορεινούς οικισμούς της χώρας, τον Γράμμο ή αλλιώς Γράμμουστα, παλιό βλαχοχώρι χτισμένο στα 1.380 μέτρα. Πίσω στον Πεύκο μια παράκαμψη οδηγεί μέσω ενός δύσκολου χωματόδρομου που τον χειμώνα είναι γεμάτος λάσπες σε ένα από τα ομορφότερα ορεινά τοπία της χώρας μας, στα Μουτσάλια ή αλλιώς στις ορεινές λίμνες Αρένες. Μια νότια διαδρομή περνάει από τα όμορφα χωριά του Πευκόφυτου και της Χρυσής πριν φτάσει στο Επταχώρι, όπου σε υποδέχεται το γεφύρι του Κουσιουμπλή.
Οι αρχέγονες Πρέσπες
Φωτογραφίες: Ηρακλής Μήλας
Βορειοανατολικά της Καστοριάς υψώνεται το Βίτσι, που η κορυφογραμμή του ενώνει τους νομούς Καστοριάς και Φλώρινας και διακρίνεται για τα πυκνά του δάση και τα απομονωμένα χωριά. Η διαδρομή εισέρχεται στα Κορέστεια, την περιοχή που διατρέχει ο Λαδοπόταμος, και πρώτη στάση είναι ο Γάβρος και τα Κορέστεια, απ’ όπου θα κάνετε μια παράκαμψη προς τον Μαυρόκαμπο που θα σας ανεβάσει στο Βίτσι και στα χωριά Βυσσινιά, Οξυά και Πολυκέρασο. Πίσω στην κεντρική διαδρομή και στην κοιλάδα των Κορεστείων θα συναντήσετε τα παλιά σλαβόφωνα χωριά Κρανιώνα, Μακροχώρι και Μελά.
Μπαίνοντας στον νομό Φλώρινας, η διαδρομή κινείται παράλληλα με το όρος Τρικλάριο και περνάει από τη διασταύρωση για Κρυσταλλοπηγή και τα χωριά Κώτας, Πράσινο και Τρίγωνο, ώσπου μια παράκαμψη οδηγεί στις Πρέσπες, τις δύο βασίλισσες των ελληνικών λιμνών. Λίγα χιλιόμετρα με στροφές και ξαφνικά η θέα των λιμνών σού κόβει την ανάσα. Η Μικρή και η Μεγάλη Πρέσπα είναι δύο από τις αρχαιότερες λίμνες της Ευρώπης και το «βύθισμά» τους στο γεμάτο βουνά τοπίο αποτέλεσε καταφύγιο και πέρασμα για πολλούς πολιτισμούς των Βαλκανίων αλλά και για εκατοντάδες είδη της άγριας πανίδας. Οι Πρέσπες είναι ένας μικρός κόσμος που μέσα του φιλοξενεί ένα από τα σημαντικότερα εθνικά πάρκα της Ευρώπης, μια δεκάδα από γραφικούς οικισμούς, αλλά και πολλά βυζαντινά ίχνη απαράμιλλης πολιτιστικής αξίας.
Καρυές, Λευκώνας, Καλλιθέα και Πλατύ απλώνονται στους πρόποδες του Βαρνούντα και οδηγούν στον Αγιο Γερμανό την ιστορική «πρωτεύουσα» της περιοχής. Εδώ θα θαυμάσετε ένα αριστούργημα της βυζαντινής αγιογραφίας, τις τοιχογραφίες της μικρής εκκλησίας του Αγίου Γερμανού, ενώ μια δύσβατη διαδρομή σάς οδηγεί στα αλπικά του βουνού, απ’ όπου θα έχετε μοναδική θέα προς τις λίμνες.
Το πέρασμα για το όρος Ντέβα και τις δυτικές όχθες που χωρίζει και τις δύο λίμνες, η Κούλα όπως ονομάζεται, σας βγάζει στο νησάκι του Αγίου Αχιλλείου, όπου θα συναντήσετε σπουδαία κατάλοιπα βυζαντινών ναών. Αξίζει να φτάσετε μέχρι τους Ψαράδες με τα πολλά εστιατόρια, απ’ όπου διοργανώνονται εκδρομές με βάρκα στη Μεγάλη Πρέσπα που σας μεταφέρουν στα βυζαντινά ασκηταριά των Πρεσπών. Μια τελευταία εκδρομή στην Πύλη και στο μακρινό Βροντερό σάς μεταφέρει στους τόπους όπου βρίσκονταν τα λημέρια των ανταρτών και διαδραματίστηκαν οι τελευταίες μαύρες σελίδες του ελληνικού εμφυλίου.
Φωτογραφίες: Ηρακλής Μήλας
Ο τόπος των λιμνών
Οι Πρέσπες είναι μόνο δύο από τις έξι μεγάλες λίμνες του νομού Φλώρινας και για να τις επισκεφθεί κανείς όλες θα πρέπει να έχει ως αφετηρία του την πρωτεύουσα του νομού. Από τις Πρέσπες η διαδρομή προς τη Φλώρινα ανεβαίνει τον Βαρνούντα και περνάει από το Πισοδέρι, όπου βρίσκεται και το χιονοδρομικό κέντρο της περιοχής. Το εορταστικό δωδεκαήμερο είναι η καλύτερη εποχή για να επισκεφθεί κανείς την πόλη της Φλώρινας και να περπατήσει στη γραφική παλιά πόλη στις όχθες του ποταμού Σακουλέβα, καθώς τώρα κατεβαίνουν τα χάλκινα όργανα από τα ενδότερα της Βαλκανικής, ενώ το πανάρχαιο έθιμο των τεράστιων πυρών θα σας εντυπωσιάσει.
Από εδώ ξεκινάει μια διαδρομή που μετά τη Βεύη και το Ξινό Νερό καταλήγει στο Αμύνταιο, χτισμένο κοντά στη λίμνη των Πετρών. Μια κυκλική διαδρομή σάς βγάζει στον όμορφο οικισμό Πέτρες, που είναι χτισμένος πάνω την όχθη της λίμνης και μέσα από διαδοχικούς λόφους καταλήγει μετά από λίγα χιλιόμετρα στον Αγιο Παντελεήμονα, που κοιτάει από ένα ύψωμα τη μεγάλη λίμνη της Βεγορίτιδας. Οι δύο λίμνες συνδέονται μέσω καναλιών με τις λίμνες Ζάζαρη και Χειμαδίτιδα, που βρίσκονται στα νότια του νομού και διακρίνονται για τους απέραντους χρυσούς τους καλαμιώνες. Πάνω στη μικρή Ζάζαρη είναι χτισμένο το Λιμνοχώρι και μια βόλτα στο παραλίμνιο δρομάκι, απ’ όπου θα θαυμάσετε τους πελώριους πελεκάνους, επιβάλλεται. Πιο νότια η Χειμαδίτιδα είναι μια πιο απομονωμένη λίμνη και εδώ ακόμα επιβιώνουν τα παλιά χειμαδιά, γι’ αυτό προσοχή στους ποιμενικούς σκύλους που φυλάνε τα κοπάδια. Αξίζει να ανεβείτε μέχρι το ιστορικό Λέχοβο στους πρόποδες του Ασκιου, όπου στο Εθνικό Λαογραφικό Μουσείο του χωριού εκτίθενται πολλά αντικείμενα από την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα.
Βόρεια των δύο λιμνών ένας ανηφορικός δρόμος καταλήγει σε ένα από πιο καλοδιατηρημένα χωριά της Ελλάδας, το γραφικό Νυμφαίο με τους πολλούς ξενώνες και το καταφύγιο της Αρκούδας του Αρκτούρου. Λίγο πριν καβαλήσετε το διάσελο που σας βγάζει στον παραδοσιακό οικισμό αξίζει να θαυμάσετε από ψηλά τη θέα. Μπροστά σας απλώνονται οι λίμνες της Φλώρινας και τα βουνά της Κοζάνης, του τελευταίου νομού του οδοιπορικού μας στη Δυτική Μακεδονία.
Φωτογραφία: ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΤΡΟΥΔΑΚΗΣ
Φουγάρα και βουνά
Στα νότια του ο νομός Φλώρινας συνορεύει με την περιοχή της Εορδαίας στην Κοζάνη. Το τοπίο είναι σμιλεμένο από τα μεγάλα πεδία των λιγνιτωρυχείων, δημιουργώντας μια έντονη αντίθεση ανάμεσα στον γκριζόμαυρο άνθρακα και στα χρυσά βελανοδάση των βουνών. Πρώτη στάση η Πτολεμαΐδα, το ενεργειακό κέντρο της Ελλάδας, χτισμένη ανάμεσα στο Βέρμιο και το Ασκιο, όπου θα επισκεφθείτε το Παλαιοντολογικό και Ιστορικό Μουσείο. Μια διαδρομή από εδώ κατευθύνεται βόρεια προς τους Πύργους, όπου θα συναντήσετε έναν μακεδονικό τάφο και τα γεφύρια του Σάνδρυμου και του Κάστρου, ενώ στα δυτικά της Πτολεμαΐδας βρίσκονται τα όμορφα χωριά του Μουρικίου: η Αρδασσα, η Αναρράχη, το Μυλοχώρι και ο Φούφας.
Λίγο πιο νότια στο κέντρο του νομού είναι χτισμένη και η πρωτεύουσά του. Η Κοζάνη είναι μία από τις μεγαλύτερες πόλεις της Μακεδονίας και πλέον αποτελεί σημαντικό εμπορικό και τουριστικό κόμβο για να γνωρίσει κανείς τη γύρω περιοχή. Στο κέντρο στην πλατεία Νίκης, δίπλα από το Δημαρχείο, υψώνεται το ρολόι του Αγίου Νικολάου, ενώ αξίζει να επισκεφθεί κανείς το Λαογραφικό Μουσείο της πόλης.
Νότια της πόλης απλώνεται η μεγάλη πεδιάδα που κάθε φθινόπωρο ντύνεται με μια μοβ κουβέρτα. Είναι η εποχή που ανθίζουν οι περίφημοι κρόκοι της Κοζάνης και τα εκατομμύρια άνθη τους πρωταγωνιστούν στο τοπίο. Ακόμα πιο νότια ο δρόμος σε οδηγεί στην Αιανή. Εδώ βρισκόταν η αρχαία Ελίμεια, μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Μακεδονίας, και στο χωριό σήμερα θα συναντήσετε το Αρχαιολογικό Μουσείο στο οποίο θα θαυμάσετε πολλούς θησαυρούς των αρχαίων Μακεδόνων.
Φωτογραφία: Ηρακλής Μήλας
Δεν είστε μακριά από την τελευταία μεγάλη λίμνη της Δυτικής Μακεδονίας, την τεχνητή λίμνη του Πολυφύτου. Ενας δρόμος οδηγεί από την Αιανή στη γέφυρα Ρυμνίου, που περνάει πάνω από την αρχή της λίμνης. Λίγα χιλιόμετρα πιο δυτικά, κοντά στην παλιά Μονή Ιλαρίωνος, βρίσκεται το ομώνυμο φράγμα που συγκρατεί τα νερά του Αλιάκμονα και εδώ ο ποταμός δημιουργεί ένα όμορφο τοπίο με πολλά νησάκια. Στα νότια υψώνονται ήρεμα τα Καμβούνια όρη και ένας δρόμος που περνάει από το Μικρόβαλτο φτάνει στο Τρανόβαλτο και σας οδηγεί στα Μπουχάρια. Πρόκειται για ένα μοναδικό στην Ελλάδα γεωπάρκο με σχηματισμούς που μοιάζουν με καμινάδες.
Ο γύρος της λίμνης
Πίσω στο Ρύμνιο η διαδρομή κινείται λίγες δεκάδες μέτρα παράλληλα με τη λίμνη Πολυφύτου, που το φρυδοειδές της σχήμα απλώνεται σε μήκος 30 χιλιομέτρων. Σύντομα συναντάτε τα Σέρβια, χτισμένα στους βορειοδυτικούς πρόποδες των Πιερίων, όπου θα ανεβείτε μέχρι το κάστρο και θα θαυμάσετε τις Σαράντα Πόρτες, τον παλιό επισκοπικό ναό και το μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων, κτισμένο σε έναν κάθετο βράχο. Από εδώ θα ανεβείτε μέχρι τον γραφικό οικισμό της Καστανιάς, φτάνοντας μέχρι το μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου Σιάπκας, κοντά στο οποίο βρίσκεται και ένα όμορφο πέτρινο γεφύρι.
Συνεχίζοντας με σκοπό να κάνετε τον γύρο της λίμνης, θα συναντήσετε το Βελβεντό. Εδώ ξεχωρίζουν τα παραδοσιακά μακεδονίτικα σπίτια και οι παλιές εκκλησίες στις οποίες πρωταγωνιστεί ο ναός του Αγίου Νικολάου με το υπέροχο τέμπλο και τις εξωτερικές αγιογραφίες.
Φωτογραφία: Ηρακλής Μήλας
Από το Βελβεντό ξεκινάει και μια διαδρομή που ανεβαίνει στα Πιέρια, περνάει από το Παλαιογράτσανο και φτάνει σε μια ορεινή κοιλάδα στην οποία είναι χτισμένο το ορεινό χωριό Καταφύγι, γενέτειρα του ήρωα του Καζαντζάκη Αλέξη Ζορμπά. Κοντά στο Βελβεντό βρίσκεται και ένα από τα πιο δημοφιλή φαράγγια της Μακεδονίας, το φαράγγι του Σκεπασμένου ή αλλιώς φαράγγι των «Εννιά Πιερίδων Μουσών». Αξίζει να αφήσετε το αμάξι και να περπατήσετε στο μονοπάτι του φαραγγιού για να συναντήσετε τους πολυάριθμους εντυπωσιακούς καταρράκτες που δημιουργούν ειδυλλιακές φυσικές λίμνες.
Ο γύρος της λίμνης και της Δυτικής Μακεδονίας ολοκληρώνεται στις απέναντι όχθες και στο πιο τουριστικό χωριό της Νεράιδας με το όμορφο λιμανάκι του. Από εδώ θα θαυμάσετε την εντυπωσιακή Υψηλή Γέφυρα των Σερβίων, μήκους 1.372 μέτρων, που διασχίζει τη λίμνη σε ύψος 55 μέτρων.
Στο Βόιο της πέτρας και των αρχοντικών
Στο «δυτικό πόδι» του νομού Κοζάνης, εκεί που υψώνεται το Βόιο, θα συναντήσετε δεκάδες μικρούς οικισμούς που ξεχωρίζουν για την πέτρινη αρχιτεκτονική των σπιτιών τους.
Η είσοδος προς το βουνό βρίσκεται στην υπέροχη Σιάτιστα, μια κωμόπολη που η μεγάλη οικονομική άνθηση του παρελθόντος τής κληροδότησε κοντά στα πενήντα αρχοντικά, τα οποία διακρίνονται για τις μοναδικές ζωγραφιές στους τοίχους τους. Από τη Σιάτιστα ανεβαίνει κανείς στο βουνό και στα χωριά των μαστροκαλφάδων. Τσοτίλι, Πεντάλοφος, Ανθοχώρι, Κριμήνι, Χρυσαυγή, Δίλοφο, Δάφνη, Αυγερινό, Πολυκάστανο και πολλοί ακόμη παραδοσιακοί οικισμοί απλώνονται σε ένα τοπίο που συνδυάζει δάση και καλλιέργειες.
Φωτογραφία: Ηρακλής Μήλας
Εδώ αξίζει κανείς να χαθεί στον λαβύρινθο των επαρχιακών δρόμων και να ανακαλύψει τα μοναστήρια, τα μικρά γεφύρια και τα απάτητα δάση της σχετικά άγνωστης αλλά πανέμορφης αυτής γωνιάς του νομού της Κοζάνης.
Κείμενο: Δαυίδ Κουτσογιαννόπουλος
Φωτογραφίες: Ηρακλής Μήλας
ΠΗΓΗ: http://www.ethnos.gr
