Αναζητώντας τον αρωματικό «χρυσό» στα Γρεβενά – Η συγκομιδή και η απόσταξη σε ένα ποντιακό χωριό

Ο γειτονικός νομός Κοζάνης έχει δείξει εδώ και χρόνια το δρόμο στις νέες αυτές καλλιέργειες, με το νομό Γρεβενών να ανεβάζει στροφές και τους λεγόμενους νέους αγρότες να επιστρέφουν δυναμικά στον πρωτογενή τομέα, αξιοποιώντας τον… αρωματικό χρυσό που θρέφουν τα μακεδονικά χώματα. Η 27χρονη Βιβή Καραϊορδανίδου κρατά στο χέρι της κομμένο μελισσόχορτο – η μυρωδιά του θυμίζει αρκετά λεμόνι ενώ τα φύλλα του μοιάζουν με εκείνα του δυόσμου. Λίγο πιο πέρα υπάρχουν τα φυτά της λεβάντας, μια εξίσου δυναμική καλλιέργεια.

/></figure>

<p><br><em>Κομμένα μελισσόχορτα</em></p>

<p>Τα χωράφια ανήκουν στην οικογένειά της και η ιδέα για την αξιοποίησή τους ήρθε κατά τη διάρκεια μιας βόλτας με τα άλογα, όταν διαπίστωσε πως αυτά μένουν ανεκμετάλλευτα. Απόφοιτος οικονομικών και σύντομα πτυχιούχος μηχανολόγος-μηχανικός η Βιβή, μηχανικός ο πατέρας της Γιώργος Καραϊορδανίδης, ήδη πτυχιούχος συντηρητής αρχαιοτήτων και τελειόφοιτος αρχιτέκτονας ο αδερφός της Σπύρος, δασκάλα η μητέρα της Ρούλα, φιλόλογος ο θείος της Γιώργος Νικολαΐδης – όλοι βοηθούν με κάποιο τρόπο στη συγκομιδή. Με λίγα λόγια, όλοι είναι εκεί για τη νέα αγρότισσα, ένας τίτλος που την φουσκώνει περισσότερο από τους άλλους με περηφάνεια.</p>

<figure><iframe loading=

Σε κοντινή απόσταση είναι και το αποστακτήριο της οικογένειας, μια επένδυση που δείχνει πόσο σοβαρά έχει πάρει την ενασχόλησή της με τα αρωματικά φυτά. Όπως μας εξηγούν, αυτή είναι η δεύτερη μονάδα στα Γρεβενά, η οποία διανύει αισίως τον τρίτο χρόνο λειτουργίας της. Το όνομά της είναι «Bene esse», φράση που στα λατινικά υποδεικνύει την ευζωία και την ευημερία.

/></figure>

<p><em>Χωράφι με λεβάντες στο Ελεύθερο Γρεβενών</em></p>

<p>Φέτος μόνο η λεβάντα υπολογίζεται ότι στα Γρεβενά καταλαμβάνει 4.000 καταγεγραμμένα στρέμματα, από 2.500 πέρσι. «Είναι δυναμικές καλλιέργειες και όσο περνάει ο καιρός γίνονται και πιο γνωστές. Χρόνο με το χρόνο έχουν μεγαλύτερη ζήτηση. Ωστόσο, δεν είναι επιδοτούμενες, πιέζουμε όλοι προς αυτή την κατεύθυνση. Σε κάθε περίπτωση, για να γίνουν το μέλλον της ελληνικής γεωργίας απαιτείται πολιτική βούληση», λέει η Βιβή Καραϊορδανίδου.</p>

<p>«Υπάρχει θέληση και επιθυμία των αγροτών να αφήσουν τις παραδοσιακές καλλιέργειες, όπως τα καπνά, τα τριφύλλια ή τα σιτηρά και να στραφούν στα αρωματικά;» ρωτάμε τον Γιώργο Νικολαΐδη. Αυτό που εξηγεί είναι ότι η νεότερη γενιά είναι σίγουρα πιο ανοιχτή. Σημειώνει, βέβαια, ότι δεν αρκεί να επιθυμεί κάποιος να αλλάξει καλλιέργεια, πρέπει να υπάρχει και ένα οικονομικό όφελος.</p>

<figure class=

«Ένας νέος άνθρωπος αξίζει να επενδύσει στα αρωματικά;» είναι η ερώτηση προς την 27χρονη. Η απάντησή της είναι αβίαστη, ότι φυσικά και αξίζει, ιδίως με τα καινούρια προγράμματα. Αλλά προσθέτει: «Υπάρχει τρελή γραφειοκρατία που μας καθυστερεί. Κάτι άλλο που θεωρούμε πως πρέπει να αλλάξει είναι η κατάταξή μας ως επιχείρηση στην κατηγορία των χημικών ουσιών. Ο κωδικός ΚΑΔ που μας δίνουν για το αποστακτήριο είναι εκείνος για παραγωγή χημικών ουσιών, ενώ τα έλαια δεν είναι χημικές ουσίες. Θα έπρεπε να υπάρχει μια ξεχωριστή κατηγορία για τα αρωματικά φυτά».

Η συγκομιδή
Το μελισσόχορτο και η λεβάντα μαζεύονται τέλος Ιουνίου έως τα μέσα Ιουλίου – η μεν πρώτη καλλιέργεια απαιτεί νερό, ενώ η δεύτερη όχι. Ενδεχομένως τα φυτά να δώσουν άλλη μία συγκομιδή, τα φθινόπωρο. Εξαρτάται, όμως, από τον καιρό, και δεν είναι βέβαιο ότι η ποιότητα του ελαίου θα είναι η ανώτερη.

Για τη συγκομιδή απαιτούνται αρκετά εργατικά χέρια, καθώς όσο πιο γρήγορα γίνει η απόσταξη τόσο καλύτερη θα είναι η απόδοση.

Από τα ενδιαφέροντα στοιχεία που μαθαίνουμε παρακολουθώντας τη διαδικασία είναι ότι η ζέστη θεωρείται… σύμμαχος αυτών των αγροτών. Και αυτό διότι όσο υψηλότερες είναι οι θερμοκρασίες, τόσο καλύτερη απόδοση θα έχει η απόσταξη, καθώς η συγκέντρωση του ελαίου θα είναι μεγαλύτερη στα φύλλα.

Η απόσταξη
Το αποσταγμένο έλαιο στέλνεται για αναλύσεις, μιας και υπάρχουν κάποιοι έμποροι που ενδιαφέρονται για την ποιότητα και τη σύστασή του, αναλόγως την αγορά στην οποία θέλουν να το διοχετεύσουν.

Στο αποστακτήριο, μόλις ανάψει το καζάνι, οι εργάτες βάζουν τα κομμένα φύλλα στη δεξαμενή που βρίσκεται από πάνω – κάθε μία από αυτές χωρά περίπου 1,5 τόνο. Με τα πόδια τους φροντίζουν να μην μένουν κενά και να υπάρχει σωστή κατανομή προτού γίνει η σφράγιση για να ξεκινήσει η διαδικασία της απόσταξης.