Η ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας έχει σταματήσει. Η ραγδαία επιδείνωση της εμπιστοσύνης επηρεάζει αρνητικά τις επενδύσεις και την κατανάλωση, η αποδυνάμωση της παγκόσμιας ανάπτυξης αποτελεί τροχοπέδη για τις εξαγωγές και η επείγουσα δημοσιονομική εξυγίανση έχει επιπτώσεις στην εγχώρια ζήτηση. Το ΑΕΠ στην ΕΕ αναμένεται πλέον να παραμείνει στάσιμο μέχρι και το 2012. Η ανάπτυξη για το σύνολο του 2012 προβλέπεται να ανέλθει σε περίπου 0,5%. Εν συνεχεία, το 2013, αναμένεται επιστροφή σε βραδεία ανάπτυξη της τάξης του 1,5%. Δεν υπάρχουν προοπτικές ουσιαστικής βελτίωσης στις αγορές εργασίας και η ανεργία προβλέπεται να παραμείνει στα σημερινά υψηλά επίπεδα του 9,5% περίπου. Τα επόμενα τρίμηνα ο πληθωρισμός αναμένεται να υποχωρήσει εκ νέου κάτω του 2%. Η δημοσιονομική εξυγίανση προβλέπεται να προχωρήσει με αναμενόμενη μείωση των δημοσίων ελλειμμάτων σε επίπεδο μόλις άνω του 3% μέχρι το 2013, εφόσον διατηρηθούν αμετάβλητες οι ασκούμενες πολιτικές.
Ο αρμόδιος για τις οικονομικές και νομισματικές υποθέσεις αντιπρόεδρος της Επιτροπής κ. Όλι Ρεν δήλωσε: «Η ανάπτυξη έχει σταματήσει στην Ευρώπη και υπάρχει κίνδυνος νέας ύφεσης. Ενώ οι θέσεις εργασίας αυξάνονται σε ορισμένα κράτη μέλη, ουδεμία πραγματική βελτίωση προβλέπεται για την κατάσταση της ανεργίας συνολικά στην ΕΕ. Το κλειδί για την επάνοδο της ανάπτυξης και τη δημιουργία θέσεων εργασίας είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στη δημοσιονομική βιωσιμότητα και στο χρηματοπιστωτικό σύστημα καθώς και η επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση του αναπτυξιακού δυναμικού της Ευρώπης. Υπάρχει ευρεία συναίνεση για τα αναγκαία μέτρα πολιτικής. Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι η αταλάντευτη υλοποίησή τους. Από την πλευρά μου, θα ξεκινήσω να αξιοποιώ τους νέους κανόνες διακυβέρνησης ήδη από την πρώτη μέρα εφαρμογής τους.»
• Η οικονομική ανάπτυξη έχει ανακοπεί
Η οικονομική ανάκαμψη έχει περιέλθει σε στασιμότητα. Το ΑΕΠ αναμένεται πλέον να παραμείνει στάσιμο κατά το τρέχον και τα προσεχή τρίμηνα. Από το περασμένο καλοκαίρι οι προοπτικές έχουν γίνει δυσοίωνες. Η κρίση των κρατικών χρεών στη ζώνης του ευρώ έχει εξαπλωθεί ενώ παράλληλα οι επενδυτές εστιάζουν πλέον την προσοχή τους στη βιωσιμότητα των χρεών στις προηγμένες οικονομίες εκτός της ΕΕ και η παγκόσμια οικονομία επιβραδύνεται. Οι επιχειρήσεις αναμένεται να αναβάλουν ή να ακυρώσουν επενδύσεις, καθώς έχουν γίνει δυσοίωνες οι αναπτυξιακές προοπτικές λόγω της αυξημένης αβεβαιότητας. Τα νοικοκυριά προβλέπεται να καταναλώνουν επιφυλακτικά, ενώ σε ορισμένα κράτη μέλη συνεχίζονται οι προσπάθειες περιστολής του υψηλού δημοσίου χρέους. Επιπλέον, οι τράπεζες ενδέχεται να περιορίσουν το δανεισμό κάνοντας ακόμη πιο δυσοίωνες τις προοπτικές για επενδύσεις και κατανάλωση. Η δημοσιονομική εξυγίανση έχει καταστεί επιτακτικότερη, καθώς οι ανησυχίες για τη βιωσιμότητα οξύνονται και εξαπλώνονται σε μέχρι πρότινος ανεπηρέαστες χώρες. Η αποδυνάμωση της πραγματικής οικονομίας, τα εύθραυστα δημόσια οικονομικά και ο ευάλωτος χρηματοπιστωτικός τομέας φαίνεται να αλληλοεπηρεάζονται σε έναν φαύλο κύκλο. Η εμπιστοσύνη και η ανάπτυξη θα επιστρέψει μόνο μόλις διακοπεί αυτή η αρνητική αλληλεπίδραση.
Περί τα μέσα του 2012 ο συνδυασμός των μέτρων πολιτικής που αποφασίστηκαν τους τελευταίους μήνες αναμένεται να είναι αποτελεσματικός, ώστε να μειωθεί η αβεβαιότητα λόγω των κρατικών χρεών και της κρίσης των χρηματοοικονομικών αγορών, με αποτέλεσμα τη σταδιακή εκτέλεση των αναβαλλόμενων επενδύσεων και την κλιμάκωση της κατανάλωσης. Η ετήσια αύξηση του ΑΕΠ το 2012 προβλέπεται να ανέλθει σε 0,6% στην ΕΕ και σε 0,5% στη ζώνη του ευρώ. Η ανάπτυξη το 2013 αναμένεται να παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα (1,5% στην ΕΕ και 1,3% στη ζώνη του ευρώ). Καμία ομάδα των κρατών μελών δεν θα αποφύγει την προβλεπόμενη επιβράδυνση, μολονότι θα εξακολουθήσουν να έχουν διαφορετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.
• Η ανάπτυξη δεν επαρκεί για τη βελτίωση της αγοράς εργασίας
Η αύξηση της απασχόλησης αναμένεται να σταματήσει το 2012. Η προσδοκώμενη επιτάχυνση της αύξησης του ΑΕΠ από το δεύτερο εξάμηνο του επόμενου έτους είναι πολύ μέτρια για να έχει οιαδήποτε σοβαρή επίπτωση στην αγορά εργασίας. Η ανεργία δεν αναμένεται να μειωθεί κατά τον χρονικό ορίζοντα των εν λόγω προβλέψεων. Η κατάσταση των αγορών εργασίας των κρατών μελών εξακολουθεί να διαφέρει σημαντικά.
• Συνεχίζεται η σταδιακή βελτίωση των δημόσιων οικονομικών
Το 2011 σηματοδοτεί στροφή από τη σταθεροποίηση στην εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών. Τα δημοσιονομικά ελλείμματα για το 2011 προβλέπεται να ανέλθουν στο 4,7% του ΑΕΠ στην ΕΕ και στο 4,1% στη ζώνη του ευρώ. Το 2012, τα ελλείμματα αναμένεται να ανέλθουν στο 3,9% στην ΕΕ και στο 3,4% στη ζώνη του ευρώ. Περαιτέρω μέτρα εξυγίανσης που ενδέχεται να ληφθούν αλλά δεν έχουν ακόμη τεθεί σε εφαρμογή δεν λαμβάνονται υπόψη σε αυτή πρόβλεψη. Εν προκειμένω αυτή η τεχνική παραδοχή περί αμετάβλητων πολιτικών ενδέχεται να επηρεάζει τις επιχειρούμενες προβλέψεις περισσότερο απ΄ό,τι συνήθως. Υπ’αυτή την προϋπόθεση, η αναλογία συνολικού χρέους προς ΑΕΠ αναμένεται να κορυφωθεί στην ΕΕ στο περίπου 85% το 2012 και να σταθεροποιηθεί το 2013. Στη ζώνη του ευρώ ο δείκτης του χρέους προβλέπεται ότι θα συνεχίσει να αυξάνεται ελαφρώς κατά τον χρονικό ορίζοντα των προβλέψεων υπερβαίνοντας το 90% το 2012.
• Υποχώρηση του πληθωρισμού
Οι τιμές ενέργειας ήταν η βασική αιτία του πληθωρισμού το 2011. Δεδομένου ότι προβλέπεται να μειωθούν σταδιακά, ο επίσημος πληθωρισμός αναμένεται να υποχωρήσει κάτω του 2% το 2012. Η συνεχιζόμενη οικονομική ύφεση θα συνεχίσει να συγκρατεί τις ασκούμενες πιέσεις για αύξηση των τιμών, ενώ οι αμοιβές δεν αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά.
• Οι κίνδυνοι: έντονα αρνητικές προοπτικές
Δεδομένου ότι αναμένεται μικρή αύξηση του ΑΕΠ σύμφωνα με το βασικό σενάριο, ο κίνδυνος ύφεσης δεν είναι αμελητέος. Οι βασικοί κίνδυνοι ύφεσης απορρέουν από τις ανησυχίες για τα κρατικά χρέη, το χρηματοπιστωτικό κλάδο και το παγκόσμιο εμπόριο. Υπάρχει ενδεχόμενο αρνητικών δυναμικών αλληλεπιδράσεων: η αργή ανάπτυξη επηρεάζει τα χρεωμένα κράτη, των οποίων η αδυναμία επηρεάζει την υγεία του χρηματοπιστωτικού κλάδου.
Όσον αφορά την ανάκαμψη, η εμπιστοσύνη μπορεί να αποκατασταθεί γρηγορότερα απ΄ό,τι προβλέπεται σήμερα, προκαλώντας αύξηση των επενδύσεων και της ιδιωτικής κατανάλωσης. Η παγκόσμια ανάπτυξη θα μπορούσε να αποδειχθεί ανθεκτικότερη απ΄ ό,τι στις προβλέψεις του βασικού σεναρίου και να τονώσει τις εξαγωγές της ΕΕ. Τέλος, μεγαλύτερη μείωση των τιμών των βασικών εμπορευμάτων θα μπορούσε να ενισχύσει τα πραγματικά εισοδήματα και την κατανάλωση.
Οι κίνδυνοι όσον αφορά τον πληθωρισμό πληθωρισμού φαίνονται περιορισμένοι σε γενικές γραμμές.
Η λεπτομερής έκθεση διατίθεται στη διεύθυνση:
http://ec.europa.eu/economy_finance/eu/forecasts/2011_autumn_forecast_en.htm