Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) υπολογίζει ότι στην Ευρώπη περίπου 215εκ. κατοίκων καπνίζουν, από τα οποία τα 130 εκατ. είναι άνδρες. Το ποσοστό καπνιστών στους άνδρες είναι κατά μέσο όρο 34% στη Δυτική Ευρώπη και 47% στην Ανατολική, ενώ στις γυναίκες, 25% στη Δυτική Ευρώπη και 20% στην Ανατολική(WHO 2007).
Η Ελλάδα παρουσιάζει την υψηλότερη αναλογία καπνιστών μεταξύ των δυτικοευρωπαϊκών χωρών (37,6%). Κατά την τελευταία δεκαετία παρατηρείται μείωση του ποσοστού, αλλά παρόλα αυτά, παραμένει το υψηλότερο μεταξύ των χωρών της Δυτικής Ευρώπης.
Νέοι και κάπνισμα
Από την πιο πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη στην Ελλάδα σε νέους ηλικίας 13-15 ετών προκύπτουν τα εξής εντυπωσιακά στοιχεία:
•32,1% έχουν κάνει χρήση προϊόντων καπνού
•16,2% καπνίζουν συστηματικά και σε ημερήσια βάση
•20% πιθανολογεί ότι θα ξεκινήσει το κάπνισμα μέσα στον επόμενο χρόνο
•89,8% εκτίθενται στο παθητικό κάπνισμα μέσα στο σπίτι τους
•94,1% εκτίθενται στο παθητικό κάπνισμα σε δημόσιους χώρους
•95% μπορούν να αγοράσουν οι ίδιοι/ες τσιγάρα χωρίς κανένα περιορισμό.
Στοιχεία που σοκάρουν
1.Η Ελλάδα έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά επιπολασμού για το κάπνισμα στο κόσμο:63%
2.To ποσοστό των καπνιστών στην Ελλάδα, είναι το υψηλότερο της Ευρώπης:42%
3.Τα ποσοστά των Ελληνίδων που καπνίζουν είναι από τα υψηλότερα στο κόσμο:39%
4.Οι Έλληνες καπνίζουν τα περισσότερα τσιγάρα στην ΕΕ:21,4 τσιγάρα/ημέρα
5.Το ποσοστό των Ελλήνων καπνιστών που εκθέτουν τους συνανθρώπους τους στο παθητικό κάπνισμα είναι το υψηλότερο της Ευρώπης :60%
6.Περίπου ένας στους τέσσερις καπνιστές στην Ελλάδα, ξεκίνησαν το κάπνισμα πριν την ηλικία των 10
Επιπτώσεις του καπνίσματος
Η βλαπτική επίδραση του καπνίσματος οφείλεται σε ένα μεγάλο αριθμό τοξικών ουσιών που βρίσκονται στον καπνό.
Ορισμένες από αυτές υπάρχουν ήδη από τη φυτική κατάσταση του καπνού, αλλά οι περισσότερες παράγονται κατά την καύση του τσιγάρου, στην ζώνη πυρόλυσης, όπου επικρατεί θερμοκρασία 950 βαθμών κελσίου. Στον καπνό του τσιγάρου έχουν ανιχνευθεί, είτε ως αέρια είτε ως μικροσκοπικά σωματίδια, περισσότερες από 4000 διαφορετικές ουσίες, μεταξύ των οποίων και η νικοτίνη, καθώς και περισσότερες από 250 γνωστές καρκινογόνες ουσίες.
Οι κύριες βλαπτικές επιπτώσεις του καπνίσματος εντοπίζονται στην αύξηση της συχνότητας εμφάνισης και στην αύξηση της θνησιμότητας των παρακάτω νοσημάτων:
•Στεφανιαία νόσο
•Καρκίνο του πνεύμονα, του φάρυγγα, του λάρυγγα, κ.λ.π
•Αγγειακές παθήσεις του εγκεφάλου
•Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια
•Κάπνισμα και Χρόνια Πνευμονοπάθεια
Το κάπνισμα αποτελεί την αιτία του 80-85% των κρουσμάτων από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (χρόνια βρογχίτιδα, άσθμα, πνευμονικό εμφύσημα). Η κλιμάκωση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου σε συνάρτηση με τον αριθμό των καταναλισκόμενων τσιγάρων είναι περίπου ίδια με εκείνη που παρατηρείται στον καρκίνο του πνεύμονα.
Δηλαδή, οι καπνιστές μισού, ενός, δύο ή άνω των δύο πακέτων τσιγάρων την ημέρα, έχουν αντίστοιχα 5,10,15 και 20 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια σε σύγκριση με τους μη καπνιστές. Οι μη καπνιστές που εκτίθενται παθητικά στο κάπνισμα και ιδίως τα παιδιά, αντιμετωπίζουν επίσης σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο προσβολής από Χρόνια Πνευμονοπάθεια σε σχέση με τους μη καπνιστές.
Κάπνισμα και Καρκίνος
Το κάπνισμα ευθύνεται για:
•To 70- 90% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα.
•Το 75-85% των θανάτων από καρκίνο του λάρυγγα.
•Το 50-75% των θανάτων από καρκίνο στόματος, φάρυγγα και οισοφάγου.
•Το 30-50% των θανάτων από καρκίνο της ουροδόχου κύστης και των νεφρών.
•Το 20-25% των θανάτων από καρκίνο του παγκρέατος, του στομάχου και μικρότερα ποσοστά άλλων καρκίνων.
Η πιθανότητα προσβολής από καρκίνο του πνεύμονα είναι στους καπνιστές κατά 23,3 φορές μεγαλύτερη στους άνδρες και κατά 12,7 φορές στις γυναίκες σε σχέση με τους μη καπνιστές.
Η παρατηρούμενη διαφορά στο σχετικό κίνδυνο μεταξύ ανδρών και γυναικών οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, όπως την ηλικία έναρξης, τη διάρκεια του καπνίσματος, το μέσο αριθμό τσιγάρων, το βάθος εισπνοής, την ηλικία διακοπής κ.λ.π.
Υπάρχει Νομοθετικό πλαίσιο για την απαγόρευση του καπνίσματος Ν 3868/2010.
Σήμερα, με την ευκαιρία της παγκόσμιας ημέρας κατά του καπνίσματος που έχει καθιερωθεί στις 31 Μαϊου, η Μονάδα Υγείας Πτολεμαϊδας, ένιωσε την ανάγκη να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τους δημότες της πόλης μας. Είναι ευνόητο ότι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για τους κινδύνους που προκαλεί στην υγεία το κάπνισμα δεν θα πρέπει να περιορίζεται μόνο σε συγκεκριμένες ημέρες αλλά να είναι διαρκής σύμφωνα και με το σύνθημα του Π.Ο.Υ.: «ΑΣ ΜΕΤΑΤΡΕΨΟΥΜΕ ΚΑΘΕ ΗΜΕΡΑ ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ».
Πηγές:
1.http://www.who.int/tobacco/research/youth/about/en/index.html
2.Kyrlesi,A et al. Tobacco use among students aged 13-15 years in Greece: the GYTS project. BMC Public Health.2007:7:3
3.WHO MPOWER REPORT,2009: who.int/tobacco/mpower/2009/en/index.html
ΥΠΕΥΘΥΝΗ
ΜΟΝΑΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑΣ
ΠΕΓΙΟΥ ΝΑΥΣΙΚΑ
ΙΑΤΡΟΣ – ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ
