Τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να γίνει η σημερινή κρίση ευκαιρία για τη χώρα, μέσω της ικανοποίησης τριών όρων, κατέθεσε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Ν. Κοζάνης Πάρις Κουκουλόπουλος μιλώντας χθες στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής ως ειδικός εισηγητής του ΠΑΣΟΚ για τον προϋπολογισμό του 2011.
Το απόσπασμα της ομιλίας του κ. Κουκουλόπουλου που αναφέρεται στο πως η κρίση μπορεί να γίνει ευκαιρία, έχει ως εξής: «Με την οικονομία της χώρας στον αστερισμό της ύφεσης, την πραγματική οικονομία να δοκιμάζεται σκληρά και κλάδους, όπως αυτός των κατασκευών να αντιμετωπίζουν μια πρωτοφανή κρίση, πολλοί μιλούν για κατάρρευση. Η συζήτηση γύρω από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και το ΕΣΠΑ είναι εξόχως ενδιαφέρουσα και μια μεγάλη πρόκληση. Θέλω όμως ευθύς εξαρχής να τονίσω ότι πιστεύω βαθιά πως σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, επιβάλλεται να συζητήσουμε αποφεύγοντας τα στερεότυπα που έχουμε συνηθίσει. Το επιβάλλουν πάρα πολλά γεγονότα που συμβαίνουν γύρω μας. Θα αναφέρω μερικά παραδείγματα. Ένας συνήθης τρόπος με τον οποίο γίνονται χρόνια τώρα οι συζητήσεις όσον αφορά το συγκεκριμένο ζήτημα στο οποίο αναφερόμαστε, δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια διαρκής σκιαμαχία γύρω από τις απορροφήσεις στο ΕΣΠΑ. Πόσο ήταν το ΠΔΕ και πόσο είναι τώρα, αν έπρεπε να είναι περισσότερο ή λιγότερο. Μια διαρκής σκιαμαχία, δηλαδή, για τα νούμερα, η οποία μπορεί να επιβάλλεται να γίνεται αλλά δεν ξέρω που οδηγεί. Σπεύδω να πω ότι τα νούμερα που αποτυπώνονται στον προς συζήτηση προϋπολογισμό δεν δικαιώνουν την κριτική που ασκείται από την αντιπολίτευση και ιδιαίτερα την αξιωματική. Δικαιώνουν σε μεγάλο βαθμό την Κυβέρνηση. Αυτά τονίστηκαν από τον Γενικό μας Εισηγητή και από τον Υπουργό Οικονομικών στην πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής. Πιστεύω όμως ότι μας χρειάζεται μια άλλη προσέγγιση.
Όλοι θα θέλαμε ένα μεγαλύτερο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Για να γίνει κατανοητό αυτό που πιστεύω θέλω να σας διαβάσω ένα απόσπασμα από την ομιλία του κ. Αλογοσκούφη, στον πρώτο προϋπολογισμό της Ν.Δ., του 2005, τέτοιες μέρες το 2004. Έλεγε λοιπόν ο κ. Αλογοσκούφης ότι, ¨το κρίσιμο στοιχείο είναι ότι αφήνουμε πίσω μας μια περίοδο κατά την οποία η οικονομική ανάπτυξη βασίστηκε σχεδόν αποκλειστικά στα δημόσια έργα, στις δημόσιες επενδύσεις και μεταβαίνουμε σε μια νέα φάση. Μια φάση όπου η ανάπτυξη πρέπει να βασιστεί στους εξωστρεφείς κλάδους της οικονομίας, στις ιδιωτικές επενδύσεις και στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, καθώς έχουμε συγκριτικά πλεονεκτήματα¨. Δεν είμαι οπαδός στο να γυρνάμε το ρολόι του χρόνου πίσω. Νομίζω όμως ότι θα ήταν πολύ χρήσιμο για τη Βουλή, η Ν.Δ., μια και ο κ. Αλογοσκούφης δεν συμμετέχει στην παρούσα Βουλή, να μας κάνει έναν απολογισμό γι΄ αυτά τα πεντέμισι χρόνια. Εφάρμοσαν αυτή τη λογική; Την εφάρμοσαν αλλά δε λειτούργησε; Προσπάθησαν να φύγουν από τη λογική των δημοσίων επενδύσεων και τι εμπόδισε αυτή τη μετάβαση;
Τα αποτελέσματα είναι τραγικά σε ό,τι αφορά την κατάσταση στην οποία παρελήφθη πριν από 13 μήνες η ελληνική οικονομία. Έχει τεράστια σημασία να δούμε τι ακριβώς έγινε τότε. Δικαιούται η Βουλή, πρώτα απ’ όλα, αλλά και ο κάθε πολίτης, τέτοιου είδους προσεγγίσεις. Επιβάλλεται να κάνουμε διαφορετικές συζητήσεις, γιατί το επιβάλλει η τιτάνια προσπάθεια για την ανόρθωση της χώρας που καταβάλλει η Κυβέρνηση. Το επιβάλλει η συμμετοχή σ’ αυτή την προσπάθεια της κοινωνίας και μάλιστα των ιδιαίτερα διακριτών, αδύναμων και μικρομεσαίων στρωμάτων. Επιβάλλει επίσης και την αλλαγή του τρόπου προσέγγισης σε τέτοιες συζητήσεις και είναι ένα κορυφαίο κατά τη γνώμη μου γεγονός, η ανάγκη να ανακτήσουν οι πολιτικοί και οι θεσμοί την αξιοπιστία τους στην χώρα μας. Ο Πρωθυπουργός πολύ συχνά μιλά για την ανάγκη ή τη δυνατότητα να μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία. Πιστεύω ότι κανένας λογικός άνθρωπος δεν διαφωνεί με αυτή την προτροπή, τη θέση, τη διαπίστωση.
Τον τελευταίο χρόνο στη Βουλή, και όχι μόνο, έχουν αφιερωθεί ατέλειωτες ώρες και έχουν γίνει πολλές συζητήσεις για τις ευθύνες του πολιτικού συστήματος της χώρας, στη δημιουργία της κρίσης που σήμερα βιώνουμε. Αναγκαίο και ορθό. Το πελατειακό κράτος, αυθεντικό δημιούργημα της πολιτικής τάξης, είναι εδώ και φωνάζει παρών και αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο στην εθνική προσπάθεια για το ξεπέρασμα της κρίσης. Η ευφροσύνη της κάποτε αυτοαποκληθείσας αυτάρεσκα νέας διακυβέρνησης είναι επίσης δεδομένη και έχει τεράστιο μερίδιο στο πρόβλημα που βιώνουμε σήμερα. Αυτά και πολλά άλλα είναι γνωστά. Όλα μαζί συγκροτούν το οικοδόμημα των ευθυνών της πολιτικής τάξης. Από αυτές τις λογικές και πρακτικές οφείλουμε και πρέπει να πάρουμε διαζύγιο. Αυτός πιστεύω ότι είναι ο πρώτος όρος για να μπορέσουμε να δούμε την κρίση ως ευκαιρία για την ανόρθωση της χώρας.
Η κρίση όμως δεν έχει ενδογενή χαρακτηριστικά, ενδογενή αφετηρία. Τα τελευταία 30 χρόνια συναντάμε συστηματικά το ίδιο φαινόμενο σε όλα ανεξαίρετα τα αναπτυγμένα κράτη, ως αποτέλεσμα της παγκοσμιοποίησης. Η Ελλάδα δεν είναι εξαίρεση σε αυτό το φαινόμενο. Υπήρξε μια μάχη κυριαρχίας μεταξύ της πολιτικής και των θεσμών από τη μια και της αγοράς από την άλλη. Αυτή η μάχη γνωρίζουμε όλοι ότι κρίθηκε υπέρ των δυνάμεων της αγοράς, οι οποίες δημιούργησαν ένα ολόκληρο οικοδόμημα βασισμένο στην υπερβολή, στις φούσκες, στα προκλητικά υπερκέρδη κ.τ.λ., που κατέρρευσαν πανηγυρικά μια ωραία πρωία με την κατάρρευσή της Lehman Brothers. Εδώ και δύο χρόνια τα προγράμματα στήριξης του χρηματοπιστωτικού τομέα στα αναπτυγμένα κράτη, έφτασαν σε ιλιγγιώδη ύψη. Αυτά τα προγράμματα έχουν μεγάλο διακριτό μερίδιο στην έκρηξη ελλειμμάτων και χρέους, σε όλα σχεδόν ανεξαίρετα τα αναπτυγμένα κράτη. Είναι μια αλήθεια. Οι δυνάμεις της αγοράς που δημιούργησαν την κρίση, μετά τη διάσωσή τους έχουν επανέλθει δριμύτερες και έχουν επιβάλει σε έναν βαθμό ξανά την ατζέντα τους. Όσο και αν το έχουν καταφέρει μέχρι σήμερα, αυτό δεν μπορεί να αναιρέσει μια πολύ μεγάλη αλήθεια. Ο αυξημένος ρόλος του κράτους που υπήρξε εντελώς απαραίτητος τα τελευταία δύο χρόνια -και είναι δεδομένος σήμερα και στην πατρίδα μας- είναι σύμφυτος με μια κορυφαία πολιτική δυνατότητα. Τη δυνατότητα ολικής επαναφοράς της πολιτικής και των θεσμών στο προσκήνιο. Με την αλλαγή των όρων κυριαρχίας, υπέρ της πολιτικής και των θεσμών.
Η Βουλή των Ελλήνων έχει ψηφίσει στην προηγούμενη περίοδο, αλλά και στη σημερινή, αθροιστικά 68 δισ. € για τη στήριξη της ρευστότητας, είτε με τη μορφή ρευστότητας, είτε με τη μορφή εγγυήσεων, του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, το οποίο μάλιστα δεν ήταν ιδιαίτερα επιρρεπές και εκτεθειμένο σε πρακτικές άλλων τραπεζικών συστημάτων. Νομίζω λοιπόν ότι είναι απολύτως καθαρό, πως στην πατρίδα μας ήρθε η ώρα να αλλάξουν οι όροι κυριαρχίας μεταξύ πολιτικής- θεσμών και αγοράς, υπέρ των πρώτων. Η συνειδητοποίηση αυτής της αλήθειας είναι ο δεύτερος όρος εάν θέλουμε να μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία.
Ο τρίτος όρος δεν είναι άλλος από την επικράτηση της πολιτικής απέναντι στην επικοινωνία. Αυτός ο όρος πιστεύω βαθιά ότι μπορεί και πρέπει να επιτευχθεί, να κερδηθεί πρώτα και πάνω απ’ όλα μέσα στη Βουλή, στον κορυφαίο θεσμό της πατρίδας μας. Εν αρχή είναι ο λόγος, αυτή ήταν και θα είναι η πεμπτουσία της πολιτικής, γιατί η επικοινωνία δεν θα πάψει ποτέ να είναι απλά ένα μέσο για την επίτευξη πολιτικών στόχων και όχι αυτή που έρχεται και υπερνικά την ίδια την ουσία της πολιτικής».