Οι ιστορικές εμπειρίες θα πρέπει να καταγράφονται στην μνήμη κάθε λαού και να αποτελούν σημείο αναφοράς και καθοδήγησης για να μπορούμε να προσδοκούμε σ’ ένα καλύτερο αύριο.
Η ιστορική άγνοια λειτουργεί εκδικητικά και καταστροφικά για όλα τα έθνη και τους λαούς.
Όταν οι Τούρκοι της_ Σάντας, Σουλεϊμάν Kάλφα_ Σείτ Aγά_, απείλησαν να αφανίσουν τη Σάντα, η πνευματική διανόηση της Σάντας με επικεφαλής τον Θεοδόση Χειμωνίδη, συγκάλεσαν Γενική Συνέλευση και διοργάνωσαν Κεντρική Επιτροπή Άμυνας, που αποτελούνταν από ένα Καπετάνιο εκπρόσωπο κάθε χωριού.
Η πολιτική και στρατιωτική οργάνωση των Σανταίων ήταν τόσο αποτελεσματική, ώστε οι Τούρκοι αφού απέτυχαν να καταλάβουν τα χωριά της Σάντας, προέβησαν σε ισομερείς διαπραγματεύσεις και συμφωνίες.
Ο πρόλογος έγινε για να υπογραμμιστεί , πως ο ποντιακός ελληνισμός ενωμένος στην ιστορική του πατρίδα κατόρθωσε ν’ αντισταθεί με αξιοπρέπεια στην πιο βάρβαρη και μισητή αυτοκρατορία.
Δεν κατόρθωσε να αναπτύξει τις ίδιες συμπεριφορές και αντιστάσεις στη νέα του πατρίδα. ίσως ο ξεριζωμός και η προσφυγιά να αποδιαρθρώθηκαν μαζί με τους ιστορικούς οικισμούς του Πόντου και τις διαχρονικές δυναμικές και αξίες του.
Ο εθνικός και κομματικός διχασμός ,ο εμφύλιος πόλεμος, βρήκε τους Πόντιους οπλαρχηγούς σε διαφορετικά στρατόπεδα. Οι εξαθλιωμένοι πρόσφυγες έβαψαν τις παράγκες τους με τα διχαστικά χρώματα του Αθηναϊκού ηγεμονισμού…
Έτσι μία συμπαγής και πολυπληθής κοινωνική ομάδα, έγινε αντικείμενο κομματικής εκμετάλλευσης για πολλές δεκαετίες. Ο αρχαίο-Βυζαντινός πολιτισμός των Ποντίων ισοπεδώθηκε. Οι εμπειρίες και τα βιώματα του από τις αλλεπάλληλες μεταναστεύσεις του στις χώρες του Ευξείνου, έμειναν ανεκμετάλευτες από το στείρο και εσωστρεφές Ελληνικό κρατισμό.
Η πατριωτική ποντιακή προοπτική που ξεκίνησε με το όραμα μιας δημοκρατίας στον Πόντο, μετεξελίχθηκε σε διαγωνιστική προσπάθεια ενσωμάτωσης, σε ιδιότυπες μορφές πολιτικής και οικονομικής ελίτ ενός μονολιθικού ελλαδισμού.
Ακόμη και κάποιες στοιχειώδεις μορφές ενότητας και οργάνωσης των Ποντίων ως πολιτισμική ψηφίδα του ελληνισμού ολοκληρώθηκαν στοιχειωδώς τα τελευταία χρόνια.
Μια ενότητα με εθνικοτοπικά χαρακτηριστικά, που ήταν απαραίτητη και αναγκαία, προκειμένου να στηρίξει
τα ιστορικά και μνημονικά δίκαιά του, όπως αυτά της ανταλλάξιμης περιουσίας της αποκατάστασης της διεκδίκησης της γενοκτονίας ,και των δικαίων της ποντιακής διασποράς, παρέμεινε μέχρι της μέρες μας ανεκπλήρωτη και αναποτελεσματική.
Ο θρύλος του καπετάν Ευκλείδη όσο και αν αντιστέκεται το Ελλαδικό κράτος, θα γίνει πολύ σύντομα Ελληνική ιστορία, και μόνο τότε τα ρωμιόπουλα της μαύρης θάλασσας θα νοιώθουν περήφανα και ισότιμα , μαζί με τα μοραΐτάκια και τα κρητικόπουλα του Ψηλορείτη.
Η επανέγερση της ποντιακής μνημοσύνης ,επιβεβαιώνεται στις μέρες μας με τον μαζικό πηγεμό των Ποντίων στους πάτριους τόπους. Νέοι και νέες της τρίτης και τέταρτης προσφυγικής γενιάς εκπληρώνουν το τάμα ,για ένα ιερό προσκύνημα στις ολοζώντανες και όχι χαμένες πατρίδες, που ανεγκέφαλοι ψευδοπατριώτες εξακολουθούν να τραγουδούν ανερυθρίαστα!
Όλο και περισσότεροι σύλλογοι οργανώνουν ταξίδια ψυχής και όχι αναψυχής, στις πατρίδες τους, αυτό και μόνο επιβεβαιώνει την άποψη ότι δεν χάσαμε καμιά πατρίδα, αλλά την διεκδικούμε, την αγαπάμε και την κρατάμε ζωντανή στη μνήμη μας. Οι χιλιάδες προσκυνητές είναι όλοι τους παιδιά των ανταρτών της Σάντας που έφυγαν με το ντουφέκι στο χέρι αδούλωτοι, ασυμβίβαστοι και περήφανοι.
Οι κλεμμένες με συνθήκες πατρίδες, δεν μπορεί να είναι ποτέ χαμένες! Θα παραμείνουν πάντοτε αδούλωτες…
Κάθε φορά που τα μάτια των προσκυνητών θα αντικρίζουν την Σουμελά των ονείρων τους, ένα δάκρυ θα κυλά ασυναίσθητα από τα μάτια τους…
Αυτό το δάκρυ είναι ο πολιτισμός, η ιδέα που θα ποτίζει την αναγέννηση μιας νέας Ελλάδας, που θα μπορεί μέσα από τον μικρόκοσμο του ελλαδισμού να οραματίζεται έναν οικουμενικό ελληνισμό έτσι όπως αυτός άνθισε στα ιστορικά του κέντρα, της πόλης της Σμύρνης και της Τραπεζούντας.
Οι νέες προσφυγικές γενιές προδομένες από τους Ελλαδίτες διαχειριστές προσπαθούν σήμερα να επανακτήσουν τις παραδοσιακές ηθικές αξίες αυτές, αυτές που γεννήθηκαν στις πρωθύστερες κοιτίδες των προγόνων τους.
Οι στρατιές των νεοανέργων είναι οι νέοι σταυροφόροι του ελληνισμού που στο πηγαιμό του νέου ξενιτεμού τους, θα αναζητήσουν τις νέες Τραπεζούντες και Κερασούντες των ονείρων τους.
Οι νέες προσφυγικές γενιές έχουν μέσα τους τη δύναμη του Αμάραντου και του Ξαντίνου και πολύ σύντομα θα αποτοξινωθούν από την τηλενάρκωση της τηλεοπτικής ουτοπίας.
Ο Βησσαρίων ο Τραπεζούντιος αγωνίστηκε για μια ελεύθερη γεωγραφικά και πνευματικά Ελλάδα. Υποδούλωσε με τη γνώση και την ελεύθερη σκέψη του, τους ΄΄αδούλωτους΄΄ Ενετούς!
Η μετάλλαξη της χρεοκοπημένης Ελλάδας στα πρότυπα μιας νέας ποντιακής Σάντας, που θα μπορεί να οργανώνεται, να αυτοκυριαρχείται και να αμύνεται όταν αυτό απαιτείται, είναι το μεγάλο ζητούμενο σήμερα
και προϋποθέτει μια νέα ενωτική, εθνική, πατριωτική, σκέψη και πρόταση….