Συνέντευξη στον Χρήστο Βήττα
Η αναπτυξιακή πολιτική της Περιφέρειας είναι ανερμάτιστη, ο περιφερειάρχης ενδιαφέρεται μόνο για την προσωπική του εικόνα και αρέσκεται σε πυροτεχνήματα και σε κινήσεις εντυπωσιασμού, είναι το καυστικό σχόλιο του Γιάννη Παπαϊορδανίδη για τον Γιώργο Δακή.
Σε μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξή του στον «Π» ο επικεφαλής του συνδυασμού «αρχή… ζουμε μαζί», δηλώνει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι θα είναι ξανά υποψήφιος περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας. Απευθύνει προσκλητήριο σε όλες τις δυνάμεις που θέλουν να συμβάλλουν σε ένα πρόγραμμα εξόδου της Δυτικής Μακεδονίας από την κρίση. Μιλάει για το διακύβευμα της δεκαετίας, το οποίο επιβάλει ένα νέο παραγωγικό προφίλ, μια νέα αξιόπιστη Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση με ενιαίο βηματισμό των Περιφερειακών Ενοτήτων, που θα αίρει τις ενδοπεριφερειακές ανισότητες. Αναφέρεται στην υγεία και προτείνει ένα περιφερειακό νοσοκομείο με σημείο αναφοράς το Μποδοσάκειο, καθώς και στο «συνομόσπονδο μόρφωμα» και στους κινδύνους που ελοχεύουν για τη διατήρηση του Πανεπιστημίου. Προτείνει επίσης επέκταση του δικτύου τηλεθέρμανσης σε όλες τις πρωτεύουσες και κωμοπόλεις της Δυτικής Μακεδονίας με διαφορετική καύσιμη ύλη και ένταξη του έργου στην επόμενη Προγραμματική Περίοδο.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης:
-Πως κρίνετε τη μέχρι τώρα πορεία του Γιώργου Δακή, ως Περιφερειάρχη;
-Κοιτάξτε, κύριε Βήττα, δε μηδενίζουμε την προσπάθεια της Περιφερειακής Αρχής, άλλωστε ό,τι χρήσιμο και επωφελές για τον τόπο το στηρίζουμε στο Περιφερειακό Συμβούλιο και τις Επιτροπές με την θετική μας ψήφο. Παρόλα αυτά όμως, είναι εμφανής η απουσία ενός ρεαλιστικού, μετρήσιμου και αποτελεσματικού σχεδίου.
Η αναπτυξιακή πολιτική της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας είναι ανερμάτιστη, και θα σταθώ μονάχα σε αυτό. Μόλις με τον προγραμματισμό έργων για το 2013 υπήρξε σε κάποιες Π.Ε. ένας ισοσκελισμός διατιθέμενων πόρων και σχεδιαζόμενων έργων. Τα περισσότερα έργα αφορούν καταναλωτικές δαπάνες ή έργα καλλωπισμού που δεν δημιουργούν μόνιμες θέσεις εργασίας, ούτε προσφέρουν κάποια υπεραξία στον τόπο μας. Για το Π.Ε.Π. δεν υπάρχει καμία ενημέρωση. Το Π.Σ. αποφασίζει μονάχα για εντάξεις έργων ενώ στην σελίδα της Ενδιάμεσης Διαχειριστικής Αρχής, τα στοιχεία έχουν να ενημερωθούν από τις 3-12-2010.
Δυστυχώς, ο κύριος Περιφερειάρχης, ενδιαφέρεται μονάχα για την προσωπική του εικόνα. Αρέσκεται σε κινήσεις εντυπωσιασμού και «πυροτεχνήματα». Εξήγγειλε το καλάθι αγροτικών προϊόντων: αγνοείται. Μίλησε για «καραβίσιο» πετρέλαιο στη Δυτική Μακεδονία: ευτυχώς ο χειμώνας ήταν ελαφρύς.
Παρακαλά τους υπουργούς για κονδύλια για την καταπολέμηση της ανεργίας, βασιζόμενος στις διαπροσωπικές του σχέσεις ενώ πρέπει να απαιτήσει – τουλάχιστον – ίση μεταχείριση: Γνωρίζετε ότι η Περιφέρειά μας έλαβε κονδύλια για ΤΟΠΣΑ 71,55 ευρώ ανά άνεργο, όταν ο εθνικός μέσος όρος ανήλθε σε 105,07 ευρώ/ άνεργο;
-Η συμβολή της παράταξή σας και η δική σας ως επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης σας ικανοποιεί, θα μπορούσατε να παρέμβετε πιο καταλυτικά;
-Δυστυχώς, το νομικό πλαίσιο του Καλλικράτη άφησε τις αντιπολιτεύσεις σε όλους του βαθμούς χωρίς επιστημονική υποστήριξη. Σε επίπεδο περιφέρειας αυτό είναι ακόμη πιο εμφανές, γιατί καλούμαστε να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε τον αναπτυξιακό σχεδιασμό. Παρόλα αυτά προσπαθούμε. Δεν είναι άλλωστε λίγες οι προτάσεις που έχουμε καταθέσει, πολλές από τις οποίες έγιναν αποδεκτές. Ενδεικτικά θα σας αναφέρω:
• Δημιουργία Σταθερού Μηχανισμού Περιφερειακού Σχεδιασμού·
• Σύσταση κεντρικού μηχανισμού χρηματοδότησης και εκπόνησης μελετών για ενιαία μελετητική ωριμότητα σε όλες τις Περιφερειακές Ενότητες.
• Ενεργειακή αναβάθμιση όλων των κτηρίων που στεγάζονται υπηρεσίες της περιφέρειας·
• Βελτίωση των υποδομών του Αεροδρομίου Καστοριάς ώστε να καταστεί κέντρο εμπορευματικών μεταφορών·
• Μηχανισμό ισόρροπης αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς προμηθευτές και συνεργαζόμενες επιχειρήσεις· και
• Θερμική θωράκιση όλων των σημαντικών οικισμών της περιφέρειας με δίκτυα τηλεθέρμανσης
Βέβαια, οι απαιτήσεις των πολιτών είναι ιδιαίτερα υψηλές. Αυτό όμως μας δίνει δύναμη να συνεχίζουμε να προσπαθούμε και να βελτιωνόμαστε.
-Σε περίοδο κρίσης με κλειστές τις στρόφιγγες χρηματοδότησης, πόσο εφικτή είναι η άσκηση περιφερειακής πολιτικής;
-Αυτό είναι ίσως το μεγαλύτερο στοίχημα που έχουμε να κερδίσουμε. Να κάνουμε πολλά από τους περιορισμένους πόρους που έχουμε στην διάθεσή μας. Δυστυχώς μια ολόκληρη γενιά πολιτικών και πολιτών πολιτεύτηκε και γαλουχήθηκε με την ψευδαίσθηση ότι οι πόροι είναι απεριόριστοι. Η ψευδαίσθηση σταμάτησε. Όμως, ακόμη, δεν αλλάξαμε εξολοκλήρου αντιλήψεις.
Η περιφέρειά μας παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει έχει ένα σημαντικό πλεονέκτημα σε δύο Περιφερειακές Ενότητες. Αναφέρομαι στον Τοπικό Πόρο, ο οποίος δυστυχώς όλα αυτά τα χρόνια σπαταλήθηκε σε ένα πολύ σημαντικό ποσοστό. Έχουμε, λοιπόν, μπροστά μας μια νέα περίοδο που απαιτεί ένα νέο σχεδιασμό που αρμόζει στις συνθήκες, τις απαιτήσεις των καιρών και τον πραγματικό ρόλο του Πόρου.
Υπάρχει το Π.Ε.Π. και τα τομεακά προγράμματα, τρέχοντα και νέα. Και εδώ κορυφαίο ρόλο έχει η μελετητική ωριμότητα, ειδικά στα ανταγωνιστικά προγράμματα. Γι’ αυτό σας μίλησα παραπάνω για την πρόταση σύστασης ενιαίου χρηματοδοτικού εργαλείου εκπόνησης μελετών.
Τέλος, για την εξασφάλιση της κανονικής λειτουργίας των Περιφερειών εισηγήθηκα, ως πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών, και έγινε αποδεκτό στο συνέδριο της ΕΝ.Π.Ε. μια ολοκληρωμένη πρόταση για αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων, που συμπυκνώνεται σε πέντε σημεία: α) ένα ελάχιστο εγγυημένο ποσό λειτουργικών σε σχέση με τις μεταφερόμενες αρμοδιότητες· β) μηχανισμός αυτόματης εκχώρησης πόρων για μεταφερόμενες αρμοδιότητες· γ) ρήτρες έγκαιρης καταβολής των δόσεων των ΚΑΠ· 3ετείς προϋπολογισμοί προγραμμάτων· και ε) νέο τρόπο υπολογισμού των Κ.ΑΠ., με προκαθορισμένο περιθώριο απόκλισης και έτος αναφοράς, όπου θα συνυπολογίζεται η ανεργία και η ορεινότητα/ νησιωτικότητα, εκτός από τον πληθυσμό.
Όμως, κύριε Βήττα, υπάρχουν και δράσεις που δεν απαιτούν πόρους, αλλά βελτιώνουν την καθημερινή λειτουργία της περιφέρειας: όπως η έγκαιρη εκχώρηση αρμοδιοτήτων στους αντιπεριφερειάρχες, η λειτουργία της Επιτροπής Διαβούλευσης, η εκπόνηση νέων οργανογραμμάτων βάσει των πραγματικών αναγκών της περιφέρειας και η πλήρης αξιοποίηση του διπλογραφικού συστήματος, απλά πράγματα που δεν έχει κάνει μέχρι σήμερα ο κ. Περιφερειάρχης.
Αυτό που πρέπει να κρατήσουμε κλείνοντας, είναι το τρίπτυχο: όραμα – σχέδιο – αξιολόγηση, για την αποτελεσματική χρήση των πόρων.
-Ποιο είναι το όραμά σας για τη Δυτική Μακεδονία του 2021; Μιλήσατε στο πρόσφατο Αναπτυξιακό Συνέδριο για μια κανονική Ευρωπαϊκή Περιφέρεια – μια Περιφέρεια πρότυπο για τη χώρα, η οποία θα προκύψει με την ολοκλήρωση της επόμενης Προγραμματικής Περιόδου…
-Αυτό που είπα στο συνέδριο είναι το διακύβευμα της δεκαετίας, δεν είναι κάτι δεδομένο.
Το μεγάλο στοίχημα είναι η μείωση της ανεργίας και η διατήρηση του πληθυσμού. Αυτό δεν μπορεί παρά να επιτευχθεί με ένα νέο παραγωγικό προφίλ και μια νέα αξιόπιστη και αποτελεσματική Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση που εξασφαλίζει ενιαίο βηματισμό μεταξύ των Π.Ε, που αίρει τις ενδοπεριφερειακές ανισότητες και εμπεδώνει την ενιαία δυτικομακεδονική συνείδηση των κατοίκων της.
-Ακούσαμε με ενδιαφέρον την πρότασή σας για ενεργειακή θωράκιση της περιοχής με δίκτυα τηλεθέρμανσης 2ου και 3ου επιπέδου. Τι ακριβώς εννοείτε;
-Το “επίπεδο” είναι ένας τεχνικός όρος και αναφέρεται στο μέγεθος των οικισμών. Με άλλα λόγια η πρότασή μας αφορά, κατ’ αρχήν, όλες τις πρωτεύουσες των Π.Ε. (Γρεβενά, Καστοριά) και σε όλους τους σημαντικούς οικισμούς (Σιάτιστα- Γαλατινή -Εράτυρα, Βελβενδός-Σέρβια, Νεάπολη-Τσοτύλι, Δεσκάτη, Άργος Ορεστικό, Μεσοποταμία κ.λπ.).
Η δράση αυτή αν υλοποιηθεί θα έχει πραγματικά πολλαπλή αξία: σε οικονομικό, εργασιακό και περιβαλλοντικό επίπεδο. Γνωρίζουμε ότι είναι μια δράση ακριβή και μακροχρόνια. Αισιοδοξούμε όμως γιατί υπακούει στις τέσσερις από τις επτά εμβληματικές πρωτοβουλίες της ΕΥΡΩΠΗΣ 2020, του οράματος της νέας προγραμματικής περιόδου.
Προτείναμε στο Περιφερειακό Συμβούλιο, αλλά δεν έγινε αποδεκτό από την πλειοψηφία, να προχωρήσουμε αρχικά σε μελέτες βιωσιμότητας των έργων. Εξετάζοντας και διαφορετικές δυνατότητες καύσιμης ύλης. Θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε τα υπολείμματα γεωργικών και κτηνοτροφικών δραστηριοτήτων εφόσον επαρκούν πρώτα για ζωοτροφές, το φυσικό αέριο – αν καταφέρει η χώρα να προχωρήσει τον ΤΑΡ και αποκτήσει δικαιώματα στο μεταφερόμενο αέριο, ακόμα και ξηρού λιγνίτη ή και απορρίμματα.
Σε ό,τι αφορά το κόστος του προγράμματος πέραν της ένταξής του στο Σ.Ε.Σ. 2014-2020 υπάρχει και η δυνατότητα να προχωρήσουμε σε συλλογική χρηματοδότηση (crowd funding), δίνοντας δυνατότητα μιας καλύτερης απόδοσης στις ελάχιστες καταθέσεις των πολιτών.
-Ποια είναι η θέση σας για το «Συνομόσπονδο ΑΕΙ Δυτικής Μακεδονίας», με τη θεσμοθέτησή του σώζεται το Πανεπιστήμιο ή υπάρχει δρόμος μακρύς;
-Αυτό το «συνομόσπονδο» μόρφωμα είναι πράγματι ένας καινοφανής θεσμός, τον οποίο περιμένουμε να δούμε πώς θα λειτουργήσει. Από την άλλη πρέπει να είμαστε εξαιρετικά δραστήριοι στην επιτάχυνση της κατασκευής του κάμπους στην Κοζάνη, καθώς ο κίνδυνος απομάκρυνσης των τμημάτων θα επικρέμεται συνεχώς, όσο δεν προχωρά το έργο.
Το πανεπιστήμιο δεν βρίσκεται, όμως, μόνο στην Κοζάνη. Η Φλώρινα με τις μετακινήσεις τμημάτων κινδυνεύει να χάσει τον χαρακτήρα της πανεπιστημιούπολης που με κόπο κέρδισε. Είναι μια ανοιχτή πληγή που στερεί την Περιφέρεια, μαζί με την κατάργηση της Αρχιτεκτονικής, από ένα σημαντικό ερευνητικό και πολιτιστικό πόλο.
Όπως Πανεπιστήμιο δεν έχει μόνο στην Κοζάνη έτσι και το συνομόσπονδο μόρφωμα έχει και το τεχνολογικό του σκέλος: το ΤΕΙ. Έχουμε ανάγκη ένα ισχυρό και καινοτόμο ΤΕΙ, για την απορρόφηση και καλύτερη δυνατή εκμετάλλευση των πόρων για την καινοτομία της νέας Προγραμματικής Περιόδου.
-Στον τομέα της Υγείας τι προτείνετε για την αναβάθμιση των δημόσιων νοσοκομείων, τα οποία υποβαθμίζονται συνεχώς;
-Οι υπηρεσίες υγείας είναι πράγματι ένας τομέας στον οποίο υποφέρουμε ως περιφέρεια. Οφείλουμε να πείσουμε τους πολίτες ότι στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας δεν χωρούν ούτε τοπικισμοί ούτε μεγαλοϊδεατισμοί ούτε δικαιολογίες για τις αποστάσεις. Ας μην ξεχνούμε ότι κάθε σοβαρό περιστατικό διακομίζεται είτε στην Θεσσαλονίκη είτε στα Ιωάννινα.
Η περιφέρεια μπορεί να υποστηρίξει μονάχα ένα περιφερειακό νοσοκομείο – ένα νοσοκομείο αναφοράς. Και αυτό για λόγους χωροταξίας, δυνατότητας επεκτάσεων είναι το Μποδοσάκειο. Βέβαια η άσκηση πολιτικής υγείας δεν αποδόθηκε στις περιφερειακές αυτοδιοικήσεις όπως προέβλεπε αρχικά ο νομοθέτης, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να έχουμε κατά νου ένα αρχικό σχεδιασμό σε περίπτωση που κάποια στιγμή μεταφερθούν οι αρμοδιότητες αυτές.
-Μία ποιο προσωπική ερώτηση. Θα είστε υποψήφιος περιφερειάρχης στις επόμενες εκλογές ή σκέφτεστε να μεταπηδήσετε στην κεντρική πολιτική σκηνή;
-Θα είμαι υποψήφιος περιφερειάρχης όπως έχω δηλώσει από την πρώτη κιόλας στιγμή. Για το λόγο αυτό δεν συμμετείχα ως υποψήφιος στις τελευταίες εθνικές εκλογές. Είναι ζήτημα αξιοπιστίας, προς τους πολίτες και τους συνεργάτες μου στο Περιφερειακό Συμβούλιο.
Απευθύνω, λοιπόν, ανοιχτό προσκλητήριο σε όλες τις δυνάμεις της περιφέρειας, που δέχονται να συμβάλλουν σε ένα πρόγραμμα, να δεσμευτούν σε ένα σχέδιο με μόνο σκοπό την ταχύτερη δυνατή έξοδο της Δυτικής Μακεδονίας από την κρίση. Λύσεις στα προβλήματα δεν μπορούν να δώσουν όσοι τα δημιούργησαν. Θα ζητήσω την ψήφο των πολιτών για να ανανεώσουμε το πολιτικό προσωπικό και να αλλάξουμε το τοπικό πολιτικό σύστημα. Να αποδεσμεύσουμε τις δυνάμεις που θα μας απελευθερώσουν. Το οφείλουμε στα παιδιά μας!
